نرخ بهره چیست؟ و چگونه کار می‌کند؟

اسفند 17, 1401

Rate this post

نرخ بهره از مهمترین شاخص‌های اقتصادی است که دارای اثرات بسیار زیادی بر روی اقتصاد، جامعه و بازارهای مختلف مالی و دارایی است.

نرخ بهره چیست؟ و چگونه کار می‌کند؟ در این مقاله از بروکر آرون گروپس، به پاسخ این سوالات می‌پردازیم و در عین حال با اثرات نرخ بهره بر روی بازارهای مالی و دارایی مختلف آشنا خواهیم شد.

نرخ بهره چیست؟

نرخ بهره به معنای نرخی است که بانک‌ها به صورت شبانه و برای کوتاه مدت به یکدیگر منابع مالی وام می‌دهند و در حقیقت این نرخ، تعیین کننده میزان سودی است که بانک‌ها می‌توانند دریافت کنند.

در حقیقت منظور از نرخ بهره همان نرخ بهره بین بانکی است که توسط بانک مرکزی هر کشور برای بانک‌های آن کشور تعیین می‌شود.
یکی از وظایف اصلی بانک‌های مرکزی در جهان، تعیین کردن نرخ بهره بین بانکی است که متناسب با شرایط اقتصادی تعیین می‌شود.

جالب است بدانید که نرخ بهره بر روی تمامی شاخص‌های اقتصادی و اجتماعی و همینطور بازارهای مالی و دارایی تاثیر گذار است.

حتی احتمال تغییرات در نرخ بهره هم می‌تواند عرضه و تقاضا رل در بازارهای مالی مختلف جهانی تغییر دهد‌.

ایالات متحده آمریکا با تولید ناخالص داخلی ۲۵ هزار میلیارد دلار در سال، بزرگترین اقتصاد جهان است و فدرال رزرو به عنوان بانک مرکزی این کشور، مسئول تعیین نرخ بهره در اقتصاد این کشور است.
به دلیل اهمیت اقتصاد ایالات متحده آمریکا، نرخ بهره این کشور هم در تمامی اقتصادهای جهانی و بازارهای مختلف جهانی به شدت تاثیر گذار است و منجر به تعبیرات قابل توجه در عرضه و تقاضا در سطح جهانی می‌شود.

نرخ بهره چگونه کار می‌کند؟

برای سرمایه گذاران و تریدرها، شناخت دقیق نرخ بهره برای تصمیم گیری دقیق و درست بسیارمهم است، در این بخش قصد داریم با چگونگی کارکرد نرخ بهره در اقتصاد آشنا شویم.

به صورت کلی، دو حالت برای نرخ بهره وجود دارد، یک مورد افزایش نرخ بهره است و مورد دیگر کاهش نرخ بهره است، اما اثرات این افزایش و کاهش نرخ بهره در اقتصاد دقیقا چیست؟

با افزایش نرخ بهره، بانک‌ها برای وام گرفتن و یا قرض گرفتن از دیگر بانک‌ها باید هزینه بیشتری را پرداخت کنند که این به معنای کاهش نقدینگی بانک‌ها بوده و میزان وام دهی بانک‌هه هم کاهش پیدا می‌کند، از طرفی با افزایش نرخ بهره، میزان سود وا‌های پرداختی هم افزایش پیدا می‌کند و همینطور نرخ بهره سودهای بانکی هم بالاتر می‌رود.
با کاهش نرخ بهره اما، بانک‌ها با هزینه کمتری می توانند از دیگر بانک‌ها منابع مالی خود را تامین کنند، این موارد منجر به کاهش سود وام‌های بانکی و افزایش توان بانک‌ها برای وام دهی می‌شود.‌

آشنایی با اثرات نرخ بهره بر روی اقتصاد

مطالعه کامل این بخش و بخش بعدی را به تمامی تریدرها و سرمایه گذاران توصیه میکنیم، با درک کردن کامل تغییرات نرخ بهره و اثرات آن بر روی اقتصاد، افراد می‌توانند به درستی تصمیم گیری کرده و سوددهی خود را به حداکثر برسانند.

افزایش نرخ بهره و اقتصاد

با افزایش نرخ بهره توسط بانک مرکزی، هزینه پول افزایش پیدا می‌کند، بدین معنی که دریافت پول و وام گرفتن به دلیل داشتن سود بالاتر دارای هزینه بیشتری می‌شود.

با افزایش هزینه پول، افراد و کسب و کارها کمتر وام دریافت خواهند کرد و این منجر به کاهش عرضه و تقاضا در سطح اقتصاد یک ‌کشور می‌شود و البته نرخ تورم هم به دلیل کاهش تقاضا، کاهش پیدا خواهد کرد.
افزایش نرخ بهره در حقیقت ابزار بانک مرکزی برای مدیریت نرخ تورم است و همینطور از داغ شدن بیشتر از حد اقتصاد هم جلوگیری خواهد کرد، افزایش نرخ بهره منجر به کاهش رشد اقتصادی و همینطور افزایش نرخ بیکاری هم می‌شود.

افزایش نرخ بهره، اگر طولانی مدت شود و نرخ بهره به صورت مستمر افزایش پیدا کند، خطر رکود اقتصادی و حتی بحران اقتصادی را در پی خواهد داشت.

از طرفی، با افزایش نرخ بهره، میزان بدهی افراد و کسب و کارها هم به دلیل افزایش نرخ سود بازپرداخت وام‌ها بیشتر شده و برای یک اقتصاد شکننده، می‌تواند بحران بانکی را ایجاد کند.‌

کاهش نرخ بهره و اقتصاد

اکنون و در این بخش بعد از آشنایی با اثرات افزایش نرخ بهره بر روی اقتصاد، قصد داریم درباره اثرات کاهش نرخ بهره بر روی اقتصاد صحبت کنیم.

کاهش نرخ بهره بین بانکی، به معنای ارزانتر شدن هزینه پول و کاهش نرخ سود وام‌های بانکی برای افراد و کسب در کارها است‌
در حقیقت، با کاهش نرخ بهره، شرایط برای دریافت وام‌های مختلف راحت‌تر خواهد شد، هم شرایط دریافت و stress test راخت‌ار خواهد بود و هم میزان سود برای بازپرداخت وام‌ها کمتر خواهد بود.‌
چنین شرایطی، منجر به افزایش عرضه و تقاضا در اقتصاد شده، رشد اقتصادی بیشتر شده و با سرعت بیشتری افزایش پیدا خواهد کرد و از طرفی تقاضا عن شتاب خواهد گرفت و نرخ تورم را افزایش خواهد داد.

از این رو، می‌توان دو اثر اصلی کاهش نرخ بهره را در افزایش رشد اقتصادی و افزایش تورم دانست.

در حقیقت، کاهش نرخ بهره ابرازی است در اختیار بانک مرکزی، برای افزایش رشد اقتصادی و افزایش سطح تقاضا در کشور به منظور شتاب گرفتن رشد و توسعه اقتصادی و کاهش نرخ بیکاری که خانه با خود، کاهش نرخ بیکاری را هم به همراه خواهد داشت.

دلایل افزایش و کاهش نرخ بهره توسط بانک مرکزی

برای بازیگران اقتصادی و تجاری به خصوص سرمایه گذاران و تریدرها، آشنایی با دلایل افزایش و کاهش نرخ بهره بسیار ضروری است.

اما چرا و به چه دلایلی، بانک مرکزی تصمیم به افزایش نرخ بهره می‌گیرد؟

افزایش تورم
افزایش بسیار بالای تقاضا
افزایش بیشتر از حد وام‌ها و بدهی‌های مردم و کسب و کارها
داغ شدن بیش از حد اقتصاد

مجموعه این دلایل و به خصوص افزایش نرخ تورم و هزینه‌های زندگی، از دلایل اصلی است که بانک مرکزی را مجاب می‌کند تا نرخ بهره را افزایش دهد.

اما چرا و به چه دلایلی، بانک مرکزی تصمیم به کاهش نرخ بهره می گیرد؟

کاهش رشد اقتصادی
کاهش تقاضا
خطر رکود و بحران اقتصادی
منفی شدن تورم و با کاهش شدید تورم

مجموعه این دلایل و به خصوص کاهش رشد اقتصادی و تقاضا، دلایلی است که بانک مرکزی را مجاب می‌کند تا نرخ بهره را برای معکوس کردن این شرایط کاهش دهد.

نرخ بهره و سرمایه گذاری و یا ترید کردن در بازارهای مالی مختلف

همانطور که در این مقاله مطالعه کردید، افزایش و کاهش نرخ بهره با خود تاثیرات بسیار زیادی را بر روی اقتصاد و بازارهای مالی و دارایی مختلف به همراه دارد.

سرمایه گذاران و تریدرها با درک کردن شرایط موجود اقتصادی و پیش‌بینی کردن درست افزایش و یا کاهش نرخ بهره، می‌توانند تصمیمات سودآوری را برای کسب درآمد بیشتر در بازارهای مالی و دارایی مختلف اتخاذ کنند.

نرخ بهره، از شاخص‌های بسیار مهم اقتصادی است که دارای اثرات کوتاه مدت و بلند مدت بسیار زیادی بر روی اقتصاد و جامعه است و درک کردن کامل آن برای بازیگران مختلف اقتصادی و مردم کاملا ضروری است.‌