در دنیای تحلیل تکنیکال، قیمت و حجم معاملات دو معیار اصلی برای ارزیابی حرکات در بازار هستند. نمودار کندل والیوم آرمز (Arms CandleVolume) با ترکیب هوشمندانه‌ی کندل استیک و جعبه‌های EquiVolume، این امکان را فراهم می‌کند که معامله‌گر با یک نگاه، هم تغییرات قیمتی و هم حجم پشت آن را مشاهده کند.
اگر می‌خواهید درباره این نمودار و نحوه معامله با آن بیشتر بدانید، تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
- کندل پهن در کندل والیوم آرمز، نشانه ورود یا خروج نقدینگی قوی و کندل باریک نشانه ضعف روند یا استراحت بازار است.
- هماهنگی یا عدم هماهنگی رنگ و عرض کندل‌ها اهمیت زیادی در تفسیر روند فعلی و پیش‌بینی روند آینده بازار دارد.
- نمودار کندل والیوم آرمز در ترکیب با ابزارهایی مثل میانگین متحرک، OBV و ATR بهترین کارایی را دارد.
کندل والیوم آرمز چیست و چه کاربردی دارد؟
به نقل از Stockcharts، کندل والیوم آرمز (Arms CandleVolume) نوعی نمودار قیمت در تحلیل تکنیکال است که از ترکیب کندل استیک‌ها و حجم معاملات ساخته می‌شود.
در نمودار کندل والیوم آرمز، هر کندل درون یک باکس EquiVolume گذاشته می‌شود و در نتیجه، علاوه بر چهار عدد کلیدی اوپن، کلوز، های و لو، میزان حجم هر معامله را نیز روی خود نمودار قیمت و در قالب عرض جعبه Equivolume نمایش می‌دهد.
بدین ترتیب، معامله‌گر ضمن یافتن الگوهای کندل استیک، می‌تواند از حجم معاملات برای تفسیر اعتبار این الگوها استفاده کند. در نمودار کندل والیوم آرمز، تحلیل‌گر با یک نگاه می‌تواند بفهمد که کدام کندل با چه مقدار حجم بسته شده است و کدام حرکت قیمتی با حجم سنگین (عرض زیاد) بوده و کدام حرکت با حجم کم (عرض باریک).
اجزای اصلی کندل والیوم آرمز
همانطور که گفته شد، نمودار کندل والیوم آرمز ترکیبی از دو نوع نمودار قیمت یعنی نمودار کندل استیک و نمودار EquiVolume است. در ادامه، با ما همراه باشید تا با اجزای این نمودار و نحوه تفسیر آنها آشنا شوید.
بدنه کندل و حجم معاملات
در نمودار کندل والیوم آرمز، بدنه کندل نمایانگر اختلاف قیمت باز و بسته شدن است، در حالی که حجم معاملات (که نشان‌دهنده میزان نقدینگی جابه‌جا شده در همان بازه زمانی است) با عرض کندل نمایش داده می‌شود. ترکیب این دو، قدرت واقعی روند را بهتر آشکار می‌کند.
به عنوان مثال، در تصویر زیر می‌توانید شماتیک یک نمودار کندل والیوم آرمز را ببینید. در این نمودار، کندل سوم هم پهن‌تر است (حجم بالا) و هم صعودی قوی، بنابراین حرکت آن معتبرتر و همراه با قدرت خریداران است.
کندل‌های حجمی در نمودارهای مبتنی بر حجم مانند نمودار کندل والیوم آرمز، نشان‌دهنده میزان علاقه به معاملات در سطوح مختلف قیمتی هستند.
نقش رنگ کندل در نمایش فشار خرید و فروش
مانند اغلب نمودارهای قیمتی، در کندل والیوم آرمز نیز رنگ کندل‌ها نقش کلیدی در درک احساسات بازار دارند. در این نمودار:
- هر گاه خریداران غلبه کرده و بازار صعودی شود، کندل‌ها به رنگ سبز (یا سیاه) در می‌آیند؛
- هر گاه فروشندگان غلبه کرده و بازار نزولی شود، کندل‌ها به رنگ قرمز در می‌آیند.
این رنگ‌ها همراه با داده‌های حجم، شدت فشار خرید یا فروش را مشخص می‌کنند.
مقایسه سایز کندل با حجم بازار
در نمودار کندل والیوم آرمز، هرچه بدنه و سایز کندل بزرگ‌تر و عریض تر باشد به معنای حرکت قدرتمند قیمت است. یعنی تغییر چشمگیر قیمت با بالا رفتن حجم معاملات همزمان شده است و در نتیجه، اعتبار حرکت قیمت افزایش می‌یابد.
در مقابل، حرکات بزرگ با حجم پایین نشانه‌ای از ضعف روند است و می‌تواند هشدار برگشت روند حرکت قیمت باشد.
نقش نمودار حجم مساوی (EquiVolume) در شکل‌گیری کندل والیوم آرمز
نمودار EquiVolume نوعی نمودار حجمی است که توسط ریچارد آرمز (Richard Arms) طراحی شد. برخلاف نمودار معمولی کندل استیک که محور افقی فقط زمان را نشان می‌دهد و حجم در یک نمودار جداگانه پایین چارت نمایش داده می‌شود، EquiVolume از جعبه‌هایی (EquiVolume Box) تشکیل شده است.
در هر باکس نمودار EquiVolume:
- خط بالای جعبه: قیمت High؛
- خط پایین جعبه: قیمت Low؛
- و عرض جعبه: حجم معاملات را نشان می‌دهد.
نمودار کندل والیوم آرمز نیز از منطق باکس‌های نمودار حجم مساوی (EquiVolume) استفاده می‌کند تا بُعد حجم را مستقیماً در نمودار قیمت وارد کند. بدین شکل هر کندل، در یک باکس EquiVolume جای می‌گیرد تا عرض آن، نمایانگر حجم معاملات در بازه قیمتی کندل مربوطه باشد.
نحوه محاسبه کندل والیوم آرمز
نمودار کندل والیوم آرمز از دو محور عمودی (قیمت) و افقی (دوره زمانی) تشکیل می‌شود. به علاوه، در این نمودار کندل‌ها علاوه بر قیمتهای های و لو، حجم معاملات را نیز نمایش می‌دهند. از آنجا که نمودار کندل والیوم آرمز از نمودار Equivolume الهام گرفته است، برای محاسبه آن نیز بایستی از روش محاسبه کندل‌ها در نمودار Equivolume استفاده کنیم.
برای محاسبه کندل والیوم آرمز مراحل زیر طی می‌شوند:
- نرمال‌سازی حجم معاملات: ابتدا حجم هر کندل نسبت به کل حجم دوره بازگشتی (Lookback Period) محاسبه و به صورت درصدی نمایش داده می‌شود. فرمول نرمالیزه کردن حجم برابر است با:
- عرض کندل (Box Width): هرچه حجم دوره انتخابی بیشتر باشد، عرض کندل بزرگ‌تر خواهد بود و دوره‌های کم‌حجم، باریک‌تر ترسیم می‌شوند.
- ارتفاع کندل: همانند کندل‌های معمولی، فاصله بین قیمتهای High و Low را نشان می‌دهد.
- رنگ کندل: بر اساس موقعیت Close نسبت به Open، سفید (صعودی) یا قرمز (نزولی) رنگ می‌شود.
در نمودار کندل والیوم آرمز، محور افقی یکنواخت نیست؛ روزهای پرحجم باعث کشیدگی نمودار می‌شوند و روزهای کم‌حجم باریک‌تر دیده می‌شوند.
نحوه معامله با کندل والیوم آرمز
نمودار کندل والیوم آرمز به دلیل ترکیب داده‌های قیمت و حجم، ابزاری قدرتمند برای تحلیل روند و شناسایی موقعیت‌های معاملاتی است. این کندل‌ها به معامله‌گر کمک می‌کنند تا قدرت واقعی حرکات قیمتی را بررسی کرده و نقاط ورود، خروج و مدیریت ریسک را بهتر تعیین کند.
نحوه تعیین نقاط ورود و خروج با استفاده از کندل والیوم آرمز
نحوه تعیین نقاط ورود و خروج در این نمودار به شرح زیر است:
نقاط ورود
- اگر کندل صعودی (سفید) با عرض زیاد (حجم بالا) تشکیل شود، نشان‌دهنده ورود نقدینگی و سیگنال ورود به معامله خرید است.
- در روند نزولی، کندل قرمز پهن با حجم سنگین نشانه قدرت فروشندگان است و می‌تواند سیگنال ورود به فروش (Sell) باشد.
نقاط خروج
- زمانی که کندل‌های بعدی با عرض باریک‌تر و حجم کمتر شکل بگیرند، نشان‌دهنده کاهش قدرت روند است و می‌تواند سیگنال خروج از معامله باشد.
- در صورت مشاهده واگرایی بین قیمت و حجم (افزایش قیمت ولی کاهش عرض کندل‌ها) باید از ادامه معامله احتیاط کرد.
نحوه تعیین حد ضرر با استفاده از کندل والیوم آرمز
- حد ضرر در معامله خرید: معمولاً زیر Low کندل حجیم صعودی قرار می‌گیرد، چون شکست این سطح می‌تواند نشانه تغییر روند باشد.
- حد ضرر در معامله فروش: بالای High کندل حجیم نزولی تنظیم می‌شود، چون عبور قیمت از این سطح یعنی احتمال بازگشت به روند صعودی.
- در شرایطی که کندل‌های بعدی باریک‌تر و کم‌حجم‌تر می‌شوند، حد ضرر را می‌توان به تدریج نزدیک‌تر کرد (Trailing Stop) تا سود معامله حفظ شود.
تحلیل کندل والیوم آرمز در بازارهای مالی
ویژگی ارزشمند ترکیب حجم معاملات و قیمت در نمودار کندل والیوم آرمز به تحلیل‌گران امکان می‌دهد تا بفهمند کدام حرکت قیمتی پشتوانه واقعی نقدینگی دارد و کدام صرفاً یک نوسان کوتاه مدت است. در واقع، این کندل‌ها نقش مهمی در درک روانشناسی بازار ایفا می‌کنند و نشان می‌دهند که خریداران و فروشندگان با چه شدتی در حال فعالیت هستند. در ادامه، به نحوه تحلیل کندل والیوم آرمز در بازارهای مختلف می‌پردازیم.
نحوه تحلیل کندل والیوم آرمز در بورس و سهام
در بورس، کندل‌های سفید پهن نشان‌دهنده ورود پول هوشمند و تأیید یک روند صعودی معتبر هستند، در حالی که کندل‌های قرمز پهن از فشار فروش و احتمال ریزش قیمت خبر می‌دهند. کندل‌های باریک به معنای کاهش حجم معاملات بوده و بیشتر بیانگر فاز استراحت یا بی‌میلی بازار به ادامه روند هستند.
تفسیر کندل والیوم آرمز در بازار فارکس
در فارکس، کندل والیوم آرمز کمک می‌کند تا حرکات قیمتی که توسط نقدینگی بالا پشتیبانی می‌شوند از حرکات بی‌اعتبار تفکیک شوند. برای مثال، اگر جفت ارزی با کندل سبز پهن رشد کند، می‌توان آن را سیگنال ادامه روند صعودی دانست، اما اگر کندل باریک باشد، حرکت بیشتر جنبه نوسانی داشته و قدرت کافی ندارد.
کاربرد کندل والیوم آرمز در تحلیل ارزهای دیجیتال
بازار ارزهای دیجیتال به دلیل نوسانات شدید نیازمند ابزاری است که حجم معاملات را در دل نمودار نشان دهد. کندل والیوم آرمز دقیقاً همین کار را انجام می‌دهد و نشان می‌دهد چه زمانی ورود حجم بالا از سوی خریداران یا فروشندگان می‌تواند آغازگر یک موج صعودی یا نزولی قدرتمند باشد. این موضوع برای تشخیص شکست‌های معتبر (بریک اوت) یا فیک بریک اوت‌ها در کریپتو بسیار ارزشمند است.
نحوه تحلیل قدرت خریداران و فروشندگان با کندل والیوم آرمز
در کندل والیوم آرمز، رنگ و عرض کندل‌ها به‌وضوح بیانگر قدرت طرفین بازار هستند. کندل سفید پهن به معنای غلبه خریداران است، در حالی که کندل قرمز پهن نشان از برتری فروشندگان دارد. کندل‌های باریک (چه سفید و چه قرمز) نشان می‌دهند که بازار علاقه‌ای به ادامه روند ندارد.
نحوه تأیید روندهای صعودی و نزولی با کندل والیوم آرمز
یکی از مهم‌ترین کاربردهای کندل والیوم آرمز، تأیید روندها است.
- زمانی که قیمت صعودی با کندل‌های پهن همراه می‌شود، می‌توان اطمینان یافت که روند توسط حجم بالا حمایت شده و ادامه‌دار است؛
- برعکس، در روند نزولی، تشکیل کندل‌های قرمز پهن تأیید می‌کند که فشار فروش بالاست و روند نزولی معتبر است؛
- در حالیکه اگر رنگ کندل با حجم آن هم‌خوانی نداشته باشند، معمولاً نشانه‌ای از ضعف روند یا احتمال تغییر جهت است.
ترکیب کندل والیوم آرمز با میانگین متحرک
میانگین متحرک یک اندیکاتور مفید برای تشخیص روند است به نحوی که اگر قیمت بالای مووینگ اوریج باشد، روند صعودی و اگر زیر آن باشد، روند نزولی است.
ترکیب کندل والیوم آرمز با میانگین متحرک (MA) بهترین تصویر از روند و قدرت بازار را ارائه می‌دهد. در ترکیب این دو:
- زمانی که کندل‌های پهن در جهت روند MA قرار داشته باشند، سیگنال مطمئن‌تری برای ورود ایجاد می‌شود؛ مثل کندل سبز پهن بالای MA که بیانگر ادامه روند صعودی است یا کندل قرمز پهن زیر MA که قدرت نزول را تأیید می‌کند.
- زمانی که کندل‌ها و MA خلاف هم حرکت کنند، بازار وارد فاز هشدار می‌شود. به طور مثال کندل قرمز پهن بالای MA نشان‌دهنده اصلاح احتمالی در یک روند صعودی است یا کندل سبز پهن زیر MA فقط یک صعود موقتی بر خلاف روند اصلی تلقی می‌شود.
- کندل‌های باریک، چه بالای MA چه زیر آن، نشانه حجم کم و نبود قدرت کافی برای شروع یک حرکت جدید هستند و بیشتر نقش استراحت یا توقف بازار را دارند.
به عنوان مثال در تصویر زیر، روند کلی صعودی است چون همه‌ی کندل‌ها بالای مووینگ اوریج قرار دارند.
اگرچه کندل‌های قرمز پهن در اوایل ماه آگوست هشدار اصلاح کوتاه مدت هستند، اما چون قیمت هنوز بالای MA مانده، روند صعودی بزرگ‌تر معتبر است.
جدول تفسیر ترکیبی کندل والیوم آرمز و میانگین متحرک
| وضعیت کندل والیوم آرمز | موقعیت نسبت به MA | تفسیر بازار | استراتژی معاملاتی |
|---|---|---|---|
| کندل سبز پهن ( صعودی با حجم بالا) | بالای MA | روند صعودی قوی و معتبر | ورود به معامله خرید (Buy Entry) |
| کندل قرمز پهن (نزولی با حجم بالا) | زیر MA | روند نزولی قدرتمند | ورود به معامله فروش (Sell Entry) |
| کندل سبز پهن ( صعودی با حجم بالا) | نزدیک به MA (سطح حمایت) | تست حمایت با ورود نقدینگی | خرید کم‌ریسک (به شرطی که MA حفظ شود) |
| کندل قرمز پهن (نزولی با حجم بالا) | نزدیک به MA (سطح مقاومت) | تست مقاومت با فشار فروش | فروش یا خروج |
| کندل باریک (هر رنگی) | بالای MA صعودی | روند کلی صعودی ولی حجم ضعیف | ادامه نگهداری، ورود جدید پرریسک است |
| کندل باریک (هر رنگی) | زیر MA نزولی | روند نزولی ولی بدون قدرت زیاد | قدرت فروشندگان، ورود جدید پرریسک است |
| کندل سبز پهن ( صعودی با حجم بالا) | زیر MA | صعود موقت بر خلاف روند کلی | اصلاح کوتاه‌مدت، بهتر است برای ورود به معامله صبر شود |
| کندل قرمز پهن (نزولی با حجم بالا) | بالای MA | فشار فروش در روند صعودی | سیگنال هشدار؛ اصلاح یا خروج جزئی |
ترکیب کندل والیوم آرمز با اندیکاتور OBV
یکی از اندیکاتورهای بسیار کارآمد در ترکیب با نمودار کندل والیوم آرمز، اندیکاتور OBV یا همان اندیکاتور حجم تعادلی است. اندیکاتور OBV به طور کلی نشان می‌دهد که حجم معاملات در جهت صعود انباشته می‌شود یا در جهت نزول.
در ترکیب نمودار کندل والیوم آرمز و اندیکاتور OBV:
- اگر کندل‌ها صعودی و پهن باشند و اندیکاتور OBV هم صعودی باشد، تأییدی بر فرصت خرید و ادامه دار بودن روند صعودی است؛
- اگر کندل‌ها نزولی و پهن باشند و اندیکاتور OBV هم نزولی باشد، تأییدی بر روند نزولی و ادامه فشار فروش است؛
- اگر قیمت (کندل‌ها) صعودی باشند، اما اندیکاتور OBV نزولی شود، واگرایی منفی بین نمودار قیمت و اندیکاتور وجود دارد و احتمال ریزش نزدیک است؛
- اگر قیمت نزولی باشد، اما OBV صعودی شود، واگرایی مثبت بین نمودار قیمت و اندیکاتور وجود دارد و احتمال برگشت صعودی بالاست.
به عنوان مثال به تصویر زیر که نمودار SPY (یا ETF شاخص S&P500) نگاه کنید. در این نمودار:
- در فاصله April تا May: کندل‌های حجیم صعودی را با اندیکاتور OBV رو به بالا داریم که این یک سیگنال خرید قوی است.
- در ماه June: کندل‌ها باریک‌تر و OBV افقی است: بازار در حال استراحت است و ورود به معامله توصیه نمی‌شود.
- از ماه July تا اوایل August: کندل‌های سبز پهن و OBV صعودی است: به معنی ادامه روند صعودی و فرصت خرید است.
- اواسط August: کندل‌های قرمز پهن و OBV نزولی، به معنی سیگنال فروش/خروج از معامله است.
- اواخر August: بازگشت کندل‌های سبز و OBV اندکی صعودی: که نشانه اصلاح مثبت است، اما هنوز حجم کافی برای یک روند صعودی پایدار دیده نمی‌شود.
جدول تفسیر ترکیبی کندل والیوم آرمز و OBV
| وضعیت کندل والیوم آرمز | وضعیت OBV | تفسیر بازار | استراتژی معاملاتی |
|---|---|---|---|
| کندل سبز پهن ( قیمت صعودی و حجم بالا) | OBV صعودی | ورود نقدینگی و قدرت خریداران | ورود به معامله خرید (Buy Entry) |
| کندل قرمز پهن (قیمت نزولی و حجم بالا) | OBV نزولی | خروج نقدینگی و قدرت فروشندگان | ورود به معامله فروش (Sell Entry) |
| کندل سبز پهن ( قیمت صعودی و حجم بالا) | OBV نزولی | صعود قیمت بدون حمایت حجم (واگرایی منفی) | احتیاط، احتمال برگشت نزولی |
| کندل قرمز پهن (قیمت نزولی و حجم بالا) | OBV صعودی | نزول قیمت بدون حمایت حجم (واگرایی مثبت) | احتیاط، احتمال برگشت صعودی |
| کندل باریک (حجم کم) | OBV خنثی یا یکنواخت | بازار کم‌تحرک و بی‌قدرت | عدم ورود / انتظار برای شکست |
ترکیب کندل والیوم آرمز با اندیکاتور ATR
اندیکاتور ATR شاخصی است از میزان نوسان‌پذیری بازار. هر چه میزان ATR بالاتر باشد نوسان بازار بیشتر است و برعکس.
در ترکیب نمودار کندل والیوم آرمز و اندیکاتور ATR می‌توان به موارد زیر توجه کرد:
- اگر کندل‌های پهن (حجم بالا) همراه با اندیکاتور ATR صعودی دیده شوند، نشان‌دهنده حرکت قدرتمند و پرنوسان است (معمولاً آغاز یا ادامه روند قوی)؛
- اگر کندل‌های پهن باشند اما ATR کاهشی باشد، یعنی حجم بالا است، اما نوسان رو به کاهش است. این حالت می‌تواند نشانه‌ای از انباشت (accumulation) یا خستگی روند باشد؛
- زمانی که کندل‌ها باریک شوند (حجم کم) و ATR هم پایین باشد، یعنی بازار در حالت کفایت یا استراحت است و معمولاً قبل از یک بریک اوت قرار دارد.
به عنوان مثال در تصویر زیر:
- در ماه می تا جولای: کندل‌ها پهن‌تر بودند ولی ATR پیوسته کاهش یافته؛ یعنی با وجود رشد قیمت، نوسان کمتر شده است (روند صعودی با ثبات اما بدون شتاب).
- در اوایل آگوست: کندل‌های قرمز پهن با ATR تقریباً ثابت؛ یعنی فشار فروش با حجم بالا داریم، اما نوسان هنوز شدید نشده است.
- در اواخر آگوست: دوباره کندل‌های سفید یا سبز پهن (منظور کندل صعودی است) ظاهر شده‌اند و اندیکاتور ATR نیز کمی بالا رفته است که نشانه بازگشت قدرت خریداران همراه با افزایش نوسان است.
جدول تفسیر ترکیبی کندل والیوم آرمز و اندیکاتور ATR
| وضعیت کندل والیوم آرمز | وضعیت ATR | تفسیر بازار | استراتژی معاملاتی |
|---|---|---|---|
| کندل پهن (حجم بالا) – سبز (قیمت صعودی) | ATR صعودی | ورود نقدینگی قوی + افزایش نوسان: روند صعودی معتبر | ورود به معامله خرید (Buy Entry) |
| کندل پهن (حجم بالا) – قرمز (قیمت نزولی) | ATR صعودی | فشار فروش سنگین + افزایش نوسان: روند نزولی معتبر | ورود به معامله فروش (Sell Entry) |
| کندل پهن (حجم بالا) | ATR نزولی | حجم زیاد اما نوسان کم: روند در حال خستگی یا انباشت | ادامه معامله با احتیاط، پایش دقیق برای برگشت |
| کندل باریک (حجم کم) | ATR پایین | بازار آرام، نقدینگی کم: معمولاً قبل از Breakout | عدم ورود / آماده‌باش برای شکست قیمتی |
| کندل باریک (حجم کم) | ATR صعودی | نوسان زیاد ولی حجم کم: حرکت‌های غیرقابل‌اعتماد (false move) | پرهیز از معامله یا تعیین حد ضرر نزدیک |
مزایا و محدودیت‌های کندل والیوم آرمز
مانند هر ابزار دیگری، نمودار کندل والیوم آرمز نیز مزایا و معایبی دارد که در ادامه به آنها می‌پردازیم.
مزایای کندل والیوم آرمز
مزایای کندل والیوم آرمز عبارتند از:
- ترکیب قیمت و حجم در یک نمودار که منجر به درک سریع‌تر قدرت روند می‌شود؛
- میزان اعتبار حرکات قیمت را نشان می‌دهد؛
- کمک شایانی به تشخیص شکست‌های معتبر (بریک اوت‌ها) می‌کند؛
- در بازارهای مختلف از جمله بورس، فارکس و ارز دیجیتال قابل استفاده است.
محدودیت‌های کندل والیوم آرمز
معایب کندل والیوم آرمز عبارتند از:
- محور زمان یکنواخت نیست و تحلیل را سخت‌تر می‌کند؛
- به داده حجم دقیق وابسته است (که منجر به محدودیت در فارکس می‌شود)؛
- برای مبتدیان پیچیده است و نیاز به تجربه دارد؛
- به تنهایی کافی نیست و باید همراه ابزارهای دیگر استفاده شود.
نتیجه‌گیری
کندل والیوم آرمز یکی از نمودارهای پیشرفته تحلیل تکنیکال است که درک عمیق‌تری از رابطه قیمت و حجم معاملات ارائه می‌دهد. این نمودار با نمایش حجم در دل کندل‌ها، به معامله‌گران کمک می‌کند تا روندهای معتبر را از حرکات ضعیف و موقتی تشخیص دهند و تصمیمات معاملاتی آگاهانه‌تری بگیرند. با این حال، مانند هر ابزار دیگری بهتر است در کنار اندیکاتورها و نمودارهای تکمیلی استفاده شود تا ریسک معاملات به حداقل برسد.
