بازار تبادل ارزهای خارجی بزرگترین بازار مالی در جهان است. حجم معاملات در بازار فارکس، گاها از ۵ تریلیون دلار در روز نیز فراتر میرود. البته، در حالی که تعداد سرمایهگذاران در فارکس زیاد است، اما تنها تعداد کمی از آنها موفق میشوند. دلیل شکست معاملهگران در فارکس نیز شبیه به دلیل شکست دیگر سرمایهگذاران در بازارهای مالی دیگر است. علاوه بر این، استفاده بیرویه از اهرم (leverage) و نیاز به وجه تضمین (margin) کم به هنگام تبادل ارزهای خارجی یکی از عواملی است که سبب میشود ریسک معاملات فارکس زیاد باشد. در این مقاله، میخواهیم دلایل گوناگون شکست معاملهگران را در بازار تبادل ارزهای خارجی بررسی کنیم، و به این سوال پاسخ دهیم که چرا در فارکس ضرر میکنیم.
ویژگیهای خاص بازار فارکس سبب شده است که معاملهگران انتظار بیشتری برای کسب سود از این بازار داشته باشند. اما در بازار فارکس، علی رغم وجود فرصت برای کسب سودهای بیشتر، ریسکهای بیشتری نیز وجود دارند که میتوانند سرمایه شما را به نابودی بکشانند.
خطرات موجود در بازار فارکس
اشتباهات متداولی وجود دارند که میتوانند سبب شوند که معاملهگران به اهداف معاملاتی خود نرسند. در ادامه، برخی از این عوامل ذکر شده و دامهایی که در راه معاملهگران فارکس وجود دارند معرفی شده اند:
عدم رعایت نظم در معاملات
بزرگترین اشتباهی که یک معاملهگر میتواند انجام دهد، عدم رعایت نظم در معاملات، و اجازه دخالت احساسات در آن است. معاملهگران موفق در فارکس، در تعداد کمی از معاملات خود سودهای بزرگ به دست میآورند، در صورتی که ضررهای کوچک و متعددی به آنها تحمیل میشود. تحمل ضررهای متعدد در فارکس از لحاظ احساسی کار دشواری است، و به صبر و اعتمادبهنفس زیادی احتیاج دارد. سعی برای شکست دادن بازار یا تسلیم شدن در برابر ترس یا طمع، میتواند منجر به ضررهای جبرانناپذیری شود و مدیریت معاملات را با مشکل مواجه کند. تنها راه برای مقابله با احساسات، تعبیه یک برنامه معاملاتی است که معاملهگر را به رعایت نظم ملزم کند.
معامله بدون برنامه
چرا در فارکس ضرر میکنیم؟ فرقی نمیکند که در بازار ارزهای خارجی معامله میکنید یا بازارهای مالی دیگر. اولین قدم شما برای موفقیت در معاملهگری، تبیین یک برنامه معاملاتی دقیق و پیروی منظم از آن است. اگر نتوانید این کار را انجام دهید، در نهایت به موفقیت نخواهید رسید. این گزاره در رابطه با هر نوع معاملهگری در هر بازار مالی صادق است. یک معاملهگر موفق همواره در برنامه معاملاتی خود معیارهای مدیریت ریسک و مدیریت سرمایه را ذکر میکند، و از آن پیروی میکند. پایبندی به برنامه معاملاتی میتواند به سرمایهگذاران کمک کند که از برخی از دامهای موجود در معاملهگری در امان بمانند. در واقع، نداشتن برنامه معاملاتی میتواند ظرفیت کسب سود شما را در بازارهای مالی کاهش دهد.
عدم موفقیت در همگام شدن با بازار
قبل از آن که ساعت کار بازار شروع شود، باید برنامه خود را برای آن روز معاملاتی به طور دقیق بدانید. انجام تحلیل تکنیکال و تحلیل فاندامنتال میتواند به شما در برنامهریزی تصمیمات معاملاتیتان کمک کند. این کار میتواند شما را از گزند ضررهای غیر منتظره در امان نگه دارد. البته هیچ فرمول کلی برای انجام این کار وجود ندارد، و باید برای انجام صحیح این کار، از استراتژیهای گوناگون بهره برد. موفقترین معاملهگران فارکس با تغییرات بازار همگام میشوند و استراتژی معاملاتی خود را بر اساس شرایط موجود تنظیم میکنند. معاملهگران موفق معمولا بر اساس اتفاقاتی با احتمال کم برنامهریزی میکنند، و در صورت وقوع این رخداد به ندرت شگفتزده میشوند. این معاملهگران به طور دائم در حال مطالعه رفتار بازار هستند و همواره راههای خلاقانهای برای کسب سود از بازار تبادل ارزهای خارجی پیدا میکنند.
یادگیری با استفاده از آزمون و خطا
بدون شک، یکی از دلایلی که چرا در فارکس ضرر میکنیم، این است که برای یادگیری به روش آزمون و خطا روی میآوریم. کشف یک استراتژی معاملاتی مناسب، با استفاده از روش آزمون و خطا به هیچ عنوان روش بهینهای برای انجام این کار نیست. بهترین راه برای تبدیل شدن به یک معاملهگر موفق در بازار فارکس، دستیابی به تجربه معاملهگران موفق و استفاده از آن است. این امر میتواند با مطالعه، شرکت در مدرسه فارکس، یا با یادگیری مستقیم از اساتید فارکس انجام شود. یکی از بهترین روشها برای ارتقای مهارت معامله، دنبالهروی از یک معاملهگر موفق است، به خصوص اگر با ساعتها تمرین همراه شود.
به عنوان مثال شما میتوانید با استفاده از کپی تریدینگ، از استراتژیهای معاملاتی و ایدههای معاملهگران موفق باخبر شوید و آنها را در حساب معاملاتی خود اعمال کنید. بروکر آرون گروپس این امکان را برای کاربران خود فراهم کرده است که با پلتفرم معاملاتی اجتماعی زولو ترید (ZuluTrade) به کپی تریدینگ بپردازند و از ایدههای معاملاتی معاملهگران موفق باخبر شوند.
صرف نظر از این که نظر اکثریت افراد چیست، اما باید گفت که فارکس به هیچ عنوان یک راه سریع برای پولدار شدن نیست. این که چرا در فارکس ضرر میکنیم، میتواند به انتظارات غیر واقعی ما از این بازار مربوط باشد. تبدیل شدن به یک معاملهگر موفق که همواره سود کسب میکند، همانند یک مسیر ماراتون است و نیاز به پشتکار و سماجت دارد. انتظار کسب سودهای کلان و غیر واقعی از بازار فارکس، سبب میشود که معاملهگران به طور نامعقولی ریسک را پذیرش کنند و در نهایت دچار ضررهای سنگین شوند. اگر معاملهگران گمان کنند که بازار فارکس همانند کازینو است و معاملات حکم قمار دارند، در واقع تمام معیارهای مدیریت ریسک و سرمایه پایمال شده اند و هیچ حفاظی در برابر ضرر وجود ندارد.
مدیریت ریسک و سرمایه ضعیف
مدیریت ریسک و سرمایه در فارکس به اندازه تبیین و پرورش یک استراتژی معاملاتی موفق، حائز اهمیت است. برخی از معاملهگران سادهلوح به انجام معاملات بدون استفاده از تکنیکهای مدیریت ریسک اقدام میکنند، و از ترس این که زود از معامله خارج شوند از ابزارهای مدیریت ریسک همانند حد ضرر (stop loss) استفاده نمیکنند. معاملهگران موفق در هر زمانی آگاه هستند که چه میزان از سرمایهشان در معرض ریسک قرار دارد و همچنین میدانند این سرمایه چه درصدی از کل سرمایه معاملاتیشان را تشکیل میدهد. هرچه حساب معاملاتی رشد میکند، نگهداری از سرمایه اهمیت بیشتری پیدا میکند. ایجاد تنوع در استراتژیها و جفتارزها میتواند حساب معاملاتی را در مقابل ضررهای غیر منتظره محافظت کند. معاملهگران حرفهای حساب معاملاتی خود را به چندین قسمت با نسبتهای ریسک به سود گوناگون، تقسیم میکنند. این نوع استراتژی برای اختصاص سرمایه، میتواند حساب معاملاتی را در برابر رخدادهای غیر منتظره و شکستها بزرگ محافظت کند.
مدیریت اهرم
علاوه بر موارد ذکرشده در بالا، یکی از مهمترین دلایلی که چرا در فارکس ضرر میکنیم، استفاده از ابزاری به نام اهرم است. استفاده بیرویه از اهرم میتواند ریسکپذیری معاملهگران فارکس را به شدت افزایش دهد. بنابراین، مدیریت اهرم یکی از اقدامات مهم برای جلوگیری از ضرر در بازارهای مالی است.
استفاده از اهرم این فرصت را برای معاملهگران فراهم میکند که سودآوری خود را در بازار فارکس افزایش دهند. اما اهرم همانند یک شمشیر دولبه عمل میکند. استفاده از این ابزار، علاوه بر این که میتواند قابلیت سودآوری را افزایش دهد، به همان اندازه ضرر احتمالی را نیز افزایش میدهد. در بازار فارکس، معاملهگران این امکان را دارند تا اهرم خود را تا ۱:۴۰۰ افزایش دهند. این میزان اهرم میتواند در بعضی موارد سبب کسب سودهای کلان شود، اما به همین اندازه نیز میتواند ضرر احتمالی را نیز افزایش دهد. بازارهای مالی این اجازه را به معاملهگران میدهند که ریسکپذیری بالایی داشته باشند، اما همواره به نفع معاملهگران است که در استفاده از این ابزار احتیاط کنند.
بسیاری از معاملهگران حرفهای از اهرم ۱:۲ استفاده میکنند. این بدین معنی است که این معاملهگران میتوانند با پرداخت ۵۰،۰۰۰ دلار، معاملاتی به حجم ۱۰۰،۰۰۰ دلار انجام دهند. میزان اهرم بستگی به میزان وجه تضمینی دارد که بروکر در قبال انجام معاملات از کاربران خود درخواست میکند. وجه تضمین (margin) در واقعی میزان سرمایهای است که نزد بروکر به عنوان وثیقه قفل میشود، تا اگر معاملهگر دچار ضرر شد، بروکر ضرر تحمیل شده را با استفاده از این سرمایه جبران کند. هر کسی که در بازار فارکس دچار ضررهای سنگین شده باشد، حتما در رابطه با مارجین کال (margin call) اطلاعاتی دارد. در صورت وقوع مارجین کال، بروکر به دلیل کمبود وجه تضمین، از شما میخواهد که پول بیشتری را واریز کنید. اگر وجه تضمین به موقع تامین نشود، بروکر به ناچار موقعیتهای معاملهگر را میبندد تا ضرر پیشآمده را جبران کند.
یکی از دلایلی که چرا در فارکس ضرر میکنیم، این است که نسبت مناسب میان سرمایه تحت ریسک و کل سرمایه رعایت نمیشود. در این شرایط، معاملهگر مجبور میشود با سرمایه اندک، معاملاتی با حجم زیاد را کنترل کند که معمولا به شکستهای عظیم منتهی میشود. به عنوان مثال، در صورتی که معاملهگری از اهرم ۱:۱۰۰ (که میزان متداولی در میان معاملهگران فارکس است) استفاده کند، تنها ۱٪ کاهش در قیمت دارایی میتواند سبب ۱۰۰٪ ضرر شود. هر ضرری در این شرایط، تنها سبب میشود که اهرم استفادهشده توسط معاملهگر افزایش پیدا کند و به دردسر بیشتری بیافتد.
استفاده از اهرم نه تنها میزان ضرر را چندینبرابر میکند، بلکه هزینه انجام معاملات را نیز افزایش میدهد. به عنوان مثال، اگر یک معاملهگر در حساب مینی (mini account) فعالیت کند، و با سرمایه ۵۰۰ دلار و اهرم ۱:۱۰۰ به معامله اقدام کند، میتواند ۵ مینی لات (mini lot) معامله انجام دهد، در حالی که اسپرد هر لات برابر با ۵ پیپ است. در این صورت هزینه انجام چنین معاملهای برابر با ۲۵ دلار میشود، که ۵٪ از کل سرمایه این معاملهگر را تشکیل میدهد. هرچه میزان اهرم بیشتر باشد، هزینه انجام معاملات نیز بالاتر میرود و سبب میشود که جبران آن در آینده کار دشوارتری باشد.
در حالی که انتظار میرود نوسانات قیمت در بازار تبادل ارزهای خارجی در بلندمدت نسبت به بازار سهام کمتر باشد، اما ناتوانی در تحمل ضررهای دورهای و تاثیر منفی سطوح بالای اهرم، عاملی است که سبب ضرر در فارکس میشود. وجود عوامل کلان اقتصادی در فارکس و ریسکهای سیاسی موجود سبب شده است که این مشکلات در بازار فارکس نسبت به بازار سهام بیشتر باشند.
کلام پایانی
بسیاری از عواملی که سبب میشوند معاملهگران در فارکس دچار ضرر شوند، همان عواملی هستند که در بازارهای مالی دیگر نیز سبب ضرر میشوند. سادهترین راه برای پیشگیری از ضرر در فارکس، پیروی و یادگیری از معاملهگران حرفهای فارکس است. شما میتوانید مواردی همچون مدیریت ریسک و سرمایه را فراگیرید، و در معاملات فارکس از آن بهره ببرید. تنها در این شرایط میتوانید برنامهریزی مناسبی برای معاملات خود داشته باشید و از پذیرش ریسکهای سرسامآور خودداری کنید.
در حالی که درک عوامل کلان اقتصادی، تحلیل تکنیکال و تحلیل فاندامنتال برای موفقیت در فارکس ضروری است، اما یکی از دلایل این که چرا در فارکس ضرر میکنیم، عدم موفقیت در مدیریت حساب معاملاتی است. اصلیترین کارهایی که باید برای مدیریت حساب معاملاتی انجام دهید عبارت اند از حصول اطمینان از مناسب بودن میزان سرمایهگذاری، استفاده از حجم معاملاتی مناسب و محدود کردن ریسک با استفاده صحیح از اهرم.