آیا گسترش روز افزون صنعت خودروهای الکتریکی می‌تواند صادرات چین را از خطر اضمحلال نجات دهد؟
December 29, 2023
یکی از مهمترین پایه های رشد اقتصادی روزافزون چین در سالهای اخیر، صادرات بوده است. به نحویکه نسبت صادرات به تولید ناخالص داخلی این کشور به 20% می رسد درحالیکه، این نسبت برای کشوری مثل ایالات متحده آمریکا تنها 12% است. زنجیره تامین گسترده صنعت صادرات، منجر به رشد بخش تولید چین و تحریک توسعه صنایع مرتبط مانند خدمات، لجستیک و امور مالی شده است. بنابراین پر واضح است که افول در بخش صادرات می تواند منجر به تضعیف شرایط اقتصادی در چین شود؛ همانگونه که پس از پاندمی و نیز در پی مناقشات تجاری چین و ایالات متحده شاهد هستیم که صادرات چین رو به افول گذاشته است. اما به نظر می رسد که اقبال بازارهای جهانی به خودروهای الکتریکی ممکن است که دوباره درهای امید را به سوی اقتصاد صادرات محور چین باز کند.
در این مقاله ابتدا به اقتصاد چین و نقش صادرات در آن و سپس به کاهش میزان صادرات این کشور در سال های اخیر و تاثیر آن بر اقتصاد دنیا می پردازیم و در انتها تلاش می کنیم که به این سوال پاسخ دهیم که آیا گسترش روز افزون صنعت خودروهای الکتریکی می‌تواند صادرات چین را از خطر اضمحلال نجات دهد؟
اگر به این موضوع علاقمندید، تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
چین؛ کارخانه دنیا
اگرچه چین همواره و در طول تاریخ کشوری بزرگ با جمعیت فراوان و تمدن ریشه دار بوده و با توجه به این ویژگی ها و نیز با یادآوری “راه ابریشم” می توانیم بفهمیم که یکی از بزرگترین بازارهای مصرف و نیز از بزرگترین صادرکنندگان کالا در تمامی قرون بوده است اما، در قرن 21 ام بود که چین به “کارخانه دنیا” تبدیل شد. وجود کارگر ارزان قیمت در کنار مناطق آزاد تجاری – که مشوق های مالیاتی را به سرمایه گذاران خارجی پیشنهاد می کرد- از مهمترین دلایلی هستند که تولید محصولات ساخت چین را افزایش داده است.
در پی اصلاحات صورت گرفته بعد از مرگ مائو رهبر انقلاب خلق چین و پس از گشایش های اقتصادی و باز شدن فضای تجاری این کشور تحت رهبری دنگ ژیائوپنگ، صادرات و واردات این کشور رشد چشمگیری کرد تا جاییکه، چین از سال 2009 تا به امروز جایگاه بزرگترین صادرکننده کالا در جهان را از آن خود کرده است. تا پایان سال 2022 چین با حجم صادرات 3.71 تریلیون دلاری رتبه نخست بزرگترین صادرکننده دنیا را در اختیار خود داشته است. در سالیان اخیر صادرات ماشین آلات و تجهیزات حمل و نقل، لوازم الکترونیکی و لوازم خانگی، تلفن های هوشمند و … از مهم ترین اقلام صادراتی این کشور به اقصی نقاط دنیا بوده اند. در سال 2022 صادرات گوشی های هوشمند بالاترین حجم صادرات از نظر ارزش را به خود اختصاص دادند. در این سالها بزرگترین شرکای تجاری چین اتحادیه اروپا، ایالات متحده، ژاپن و کره جنوبی بوده اند.
نکته: اگر کشورهای عضو اتحادیه اروپا را به عنوان یک کشور واحد در نظر بگیریم، کل اتحادیه با حجم صادرات 9.3 تریلیون دلاری تبدیل به بزرگترین صادرکننده در جهان خواهد شد.
کاهش صادرات چین
آمریکا همواره چین را به دستکاری نرخ ارز و کاهش عمدی ارزش پول ملی (برای اینکه کالاهای تولید چین بهای تمام شده کمتر داشته و در بازار جهانی مزیت رقابتی داشته باشند) متهم کرده است. اخیرا به دلیل این مناقشات تجاری مداوم و نیز به دلیل محدودیت هایی که آمریکا برای جلوگیری از دستیابی چین به تکنولوژی تراشه های پردازنده و سایر تکنولوژی های بومی ایالات متحده وضع کرده، چین بزرگترین شریک تجاری خود را از دست داده است. بنا به آمارهای منتشره در ماه آگوست 2023، واردات ایالات متحده از چین بیش از 17% کاهش داشته و چین دیگر بزرگترین شریک تجاری ایالات متحده نیست. در سال 2023 چین جایگاه خود را در رابطه با ایالات متحده به مکزیک داده است.
صادرات کالاهای چینی به اتحادیه اروپا هم بیش از 20% کاهش را ثبت کرده است. در مورد سایر شرکای تجاری چین مانند ژاپن و کره جنوبی نیز همین روند کاهش صادرات برقرار بوده است. تنها استثنا در این بین روسیه است که به واسطه تحریم های ناشی از جنگ روسیه با اوکراین، صادرات چین به روسیه بیش از 80% افزایش یافته و به یک سقف تاریخی رسیده است اما، از آنجا که صادرات به روسیه تنها 3% از کل صادرات چین را تشکیل می دهد، واضح است که افزایش صادرات به روسیه نتوانسته شکاف ناشی از کاهش صادرات به شرکای قدیمی را پر کند.
از سوی دیگر نابسامانی های جهانی، شرایط بد حمل و نقل، کمبود نقدینگی در بخش املاک چین و نیز تاثیرات منفی همه گیری کووید-19 و قرنطینه های قرون وسطایی چین که به عنوان بخشی از سیاست های این کشور برای مقابله با ویروس کرونا انجام شدند، منجر به کاهش تقاضای جهانی برای محصولات ساخت چین و نیز کاهش تولیدات این کشور شده بود. در نتیجه همه ی این عوامل، صادرات چین (به عنوان درخشان ترین نقطه پیشرفت اقتصادی این کشور) کاهش یافته است. این کاهش تا جایی پیش رفت که صادرات چین در جولای 2023 در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از آن رشد منفی را ثبت کرد. در تمام طول سال 2023 بازارهای جهانی کساد بودند، تورم همچنان بالا بود، کشورهای صنعتی به افزایش نرخ بهره خود ادامه می دادند و احساسات مصرف کننده به شدت پایین بود. همین امر سبب شده بود که تقاضا برای کالا در سطح جهانی کاهش یابد و کالاهای ساخت چین نیز از این قاعده مستثنی نبودند. اگرچه نشانه هایی از بهبود در اقتصاد جهان پدیدار شده اما، به نظر می رسد که بهبود زمانبر خواهد بود. این بهبود البته برای اقتصاد صادرات محور چین که ضربه های بیشتری را در اثر قرنطینه های کووید-19 متحمل شده است، به زمان بیشتری نیاز دارد. اما به نظر می رسد صادرات در یک حوزه ممکن است بتواند درهای امید تازه را به روی اقتصاد صادرات محور چین باز کند و آن صادرات خودروهای الکتریکی است.
صنعت خودروهای الکتریکی
فروش خودروهای الکتریکی در سطح جهانی در سه ماهه اول سال 2023 نسبت به مدت مشابه سال قبل بیش از 25% رشد داشته است. به طوریکه پیش بینی می شود اندازه بازار خودروهای برقی تا پایان سال 2023 به بیش از 256 میلیارد دلار و تا پایان سال 2030 به بیش از یک تریلیون دلار برسد. از مهمترین دلایل محبوبیت خودروهای برقی افزایش کارایی و کاهش انتشار گاز دی اکسید کربن است. با توجه به اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد یک سناریو در بخش انرژی جهانی برای رسیدن به “انتشار خالص صفر گاز co2” تا سال 2050 طراحی شده است. اگر میزان تقاضا برای خودروهای الکتریکی به همین میزانی که طی دو سال گذشته افزایش یافته است بالا برود، به نظر می رسد که کاملا در مسیر تحقق بخشیدن به این سناریو هستیم. در چنین شرایطی است که می بینیم جایگاه چین در این صنعت بسیار برجسته است به طوریکه، در سال 2022 بیش از 60% کل ثبت نام برای تصاحب خودروهای الکتریکی متعلق به این کشور بوده است.
صنعت خودروسازی در چین
در سال 2022 چین با پشت سر گذاشتن آلمان، در جایگاه دومین صادر کننده بزرگ خودرو در سراسر جهان قرار گرفت و تحولی عظیم در این صنعت ایجاد کرد؛ آنگونه که همتایان آسیای شرقی اش یعنی ژاپن و کره جنوبی در دهه ی 90 میلادی ایجاد نکرده بودند.
به دو دلیل چین توانسته است که با قدرت بیشتری نسبت به همسایگان خود به عنوان یکی از بزرگترین صادر کننده های اتومبیل شناخته شود:
یکی اینکه سهم بسیار بزرگی از صادرات خودروی این کشور متعلق به شرکت های خارجی مانند تسلا است که تولیداتشان را در این کشور انجام می دهند و بخش زیادی از محصول نهایی را صادر می کنند و دیگر اینکه، چین به تکنولوژی ساخت خودروهای الکتریکی دست یافته که برای این کشور تبدیل به یک برگ برنده در صادرات خودرو و مسبب رشد جایگاه چین در این صنعت شده است.
از طرفی شرکت های خودرو ساز چینی به لطف حمایت های طولانی مدت دولت، هزینه های پایین تولید و مهندسی نوآورانه تبدیل به رقبای جدی در سطح جهانی شده اند.
به دلیل ظرفیت بسیار بالای تولیدی چین، سیاست های مطلوب اقتصادی حاکم بر شرکت های خارجی در این کشور و تولید مقرون به صرفه، چین هر روز بیشتر و بیشتر تبدیل به پلتفرم تولید محبوب خودروهای برقی برای خودروسازان معتبر غربی می شود.
این موضوع از جنبه های متفاوتی مهم است از جمله اینکه، رقبای سنتی مثل ایالات متحده، آلمان، ژاپن و کره جنوبی در معرض خطر از دست دادن سرمایه گذاری ها و تقدیم ارزش افزوده به چین هستند. از سوی دیگر، صنعت بزرگ خودروسازی که سهم بسزائی در تولید ناخالص داخلی در سطح جهان دارد سابق بر این تحت سلطه اقتصادهای توسعه یافته بود اما، اکنون در حال انتقال به چین است. وقتی این اتفاق رخ بدهد، چین برای اینکه بتواند بازارهای بیشتری را در اختیار بگیرد شروع به افزایش سرمایه گذاری های مستقیم در اقتصادهای نوظهور نیز کرده و به آن بازارها نیز دسترسی بیشتری خواهد داشت. در طرف مقابل، اکوسیستم اقتصادی جذاب چین برای سرمایه گذاریهای خارجی و تولید می تواند خودروسازان قدیمی را جذب خود کند تا از چین به عنوان پلتفرم تولیدی خود استفاده کنند. در نتیجه همه ی این اتفاقات است که روند تولید و توزیع سریعتر شده، رقابت افزایش یافته و ضمن اینکه چین تبدیل به یکی از قدرت های بزرگ دنیا در صنعت خودروهای برقی می شود، در نهایت هزینه های مشتری نیز کاهش خواهد یافت.
تولید خودروهای برقی در چین
صنعت خودروسازی در چین همواره صنعتی بزرگ اما ضعیف بود. به این شکل که چین در واقع نه صاحب تکنولوژی، که تنها پلتفرم کارخانجات مونتاژ خودروسازان بزرگ دنیا بود. در سال 2009 وزارت علوم و فناوری چین یکسری از سیاست ها را به منظور توسعه صنعت خودروهای برقی داخلی اجرا کرد. هدف نهایی این بود که چین بتواند به جایگاه رهبری در این تکنولوژی برسد و بنابراین، توانایی جهش و رقابت موثر با رقبا را در این زمینه پیدا کند. هدف اولیه این سیاست ها، پس گرفتن بازار داخلی از خودروسازان خارجی بود اما، با افزایش تولید برنامه به سمت معرفی و عرضه محصولات در بازارهای بین المللی پیش رفت. در طرح توسعه میان مدت و دراز مدت صنعت خودروسازی چین آورده شده که این کشور تا سال 2025 بایستی در بین 10 صادرکننده بزرگ خودروهای الکتریکی قرار بگیرد و از شواهد چنین بر می آید که این کشور در راستای رسیدن به هدف خود گام بر میدارد. از سویی رشد صادرات خودروهای برقی منجر به معکوس کردن کسری تجاری 250 میلیون یوانی صنعت خودروسازی این کشور شده است به طوریکه، در سال 2021 این کشور به صادر کننده خالص خودرو تبدیل شد و حجم صادرات به وضوح از واردات خودرو توسط چین پیشی گرفت. این روند در سالهای 2022 و 2023 نیز همچنان ادامه داشته است. جنگ روسیه با اوکراین و خروج شرکت های چند ملیتی از این کشور، این شانس را به خودروسازان چینی داد تا بازار روسیه را در دست بگیرند به نحویکه، در پنج ماهه نخست 2023 صادرات خودروی چین به روسیه 421% افزایش یافت و به بالغ بر 3.6 میلیارد دلار رسید که 12% از کل صادرات خودروی کشور را تشکیل می دهد.
با اینحال و با وجود اینکه چین در حال تصاحب کامل بازر خودروی روسیه است اما، این حجم از صادرات در مقایسه با صادرات خودروهای الکتریکی چین به اقصی نقاط دنیا چشمگیر نیست. اگر چه خودروهای الکتریکی تنها یک سوم از حجم کل صادرات خودروی چین را تشکیل می دهند اما، 52% از ارزش صادرات خودروی چین به این دسته از محصولات اختصاص دارد بنابراین، این خودروهای برقی هستند که کسری تجاری صنعت خودروسازی چین را معکوس کرده و در حال تبدیل کردن چین به یک قدرت خودروسازی در دنیا هستند.
استراتژی های چین برای رشد صنعت و توسعه صادرات خودروهای الکتریکی
اگرچه همچنان ترکیب شرکت های چندملیتی و خودروسازان قدیمی چین در تولید و فروش خودروهای موتور احتراق داخلی یا ICE پیشرو هستند اما، این شرکت های خودروساز کاملا خصوصی چین هستند که توانسته اند جایگاه پیشرو را در صنعت خودروهای الکتریکی یا EV ها از آن خود کنند. برای رسیدن به این جایگاه، برندهای چینی از چند استراتژی موفق استفاده کرده اند که در ادامه به شرح آنها می پردازیم:
استفاده از موفقیت در بازارهای داخلی برای کسب بازارهای بین المللی
بهترین مثال در این زمینه کمپانی خودروسازی BYD است که برای بیش از یک دهه در خط مقدم تولید باطری های خودرو و بازار خودروهای برقی چین فعالیت داشت. امروزه و بعد از کسب نتایج درخشان در بازار داخلی، این شرکت یکی از بزرگترین تولیدکنندگان بین المللی اتوبوس های برقی با چندین سایت تولید از جمله در کالیفرنیا و مجارستان است. این شرکت اخیرا شروع به تولید و صادرات خودروهای شخصی برقی کرده و برنامه دارد که سایت های تولید خود را در آمریکای لاتین، اروپا و آسیای جنوبی افزایش دهد.
کسب مالکیت برندهای غربی
چندین مثال موفق در این زمینه وجود دارد که خودروسازان چینی برندهای معتبر خودروسازی غربی را خریداری کرده و از اعتبار آنها برای خود اعتبار ساخته اند. از آن جمله می توان به تصاحب برند اصالتا سوئدی ولوو توسط برند چینی جیلی اشاره کرد. خودروهای ولوو امروزه در چین ساخته و به اقصی نقاط دنیا صادر می شوند. اگرچه برنامه هایی برای گسترش سایت های تولید در خارج از چین وجود دارد اما، آنچه که مهم است و اتفاق افتاده، استفاده صنعت خودروسازی چین از حسن شهرت و نام بلند آوازه ولوو در جهان است.
سرمایه گذاری های مشترک
به دلیل محدودیت های دولتی چین مبنی بر اینکه شرکت های خارجی بدون داشتن همکار چینی در این کشور فعالیت نکنند، سرمایه گذاری های مشترک (یا JVs) از دیرباز بخشی جدا نشدنی از صنعت خودروسازی چین بوده است. در حوزه خودروهای الکتریکی نیز این همکاری ادامه داشته و حتی بیشتر شده است. شاید بهترین مثال در این مورد همکاری رنو با دانگ فنگ در تولید خودروی “Dacia” باشد که در سال 2023 در بین 10 خودروی پرفروش اتحادیه اروپا قرار گرفت. این خودرو در اروپا طراحی و در چین تولید می شود. اما نمونه های دیگری نیز وجود دارد؛ از جمله برند نوپای Smart که نتیجه یک سرمایه گذاری مشترک بین مرسدس بنز و جیلی است که به طور کامل در چین تولید می شود و مرسدس بنز برای هدایت توسعه و اصلاح کامل Smart کاملا به جیلی متکی است.
همین موضوع می تواند به ما نشان بدهد که نقش ها در حال تغییر است: چین دیگر صرفا یک هاب تولیدی ارزان قیمت نیست بلکه، امروزه این شرکت های نام آشنای اروپایی هستند که می خواهند از دانش ده ساله چین در صنعت خودروهای الکتریکی و نیز سرمایه گذاری های گسترده خصوصی و دولتی چینی در جهت منافع خود بهره ببرند. همانگونه که مشخص است این همکاری ها به برندهای ارزان قیمت منحصر نمی شود. به عنوان مثالی دیگر می توان به همکاری BMW با برند بریلیانس اشاره کرد که از سال 2020 مدل iX3 خود را در سایت تولیدی بریلیانس در چین ساخته و به کل دنیا صادر می کند.
صادرات خودروهای الکتریکی توسط تولید کنندگان خارجی در چین
تنها شرکت های خودروساز چینی نیستند که به بازارهای بین المللی فکر می کنند. دولت چین از تولیدکنندگان خارجی مستقر در چین نیز می خواهد که تولیدات خود را به خارج از چین صادر کنند. مهمترین شرکت در این زمینه Tesla است. تسلا که در اوایل سال 2021 کارخانه شانگهای را به عنوان بزرگترین هاب صادراتی خود معرفی کرد، در شش ماهه نخست 2023 بیش از 39% از کل صادرات خودروهای الکتریکی چین را به خود اختصاص داده است. دیگر برندها نیز به نظر می رسد که به زودی مسیر تسلا را در پیش خواهند گرفت. از جمله فولکس واگن که علیرغم کوچکتر شدن سهم بازارش، در حال دو برابر کردن سرمایه گذاری های خود در چین است. اگر این خودروسازان خارجی همچنان به افزایش ظرفیت تولید خود و رقابت شدید با خودروسازان چینی ادامه دهند، واضح است که به زودی همگی با افزایش تولیدی مواجه خواهند شد که می تواند به سمت صادرات به دیگر نقاط جهان هدایت شود.
مقاصد صادراتی خودروهای الکتریکی چین
پس از بازار چین، اروپا بزرگترین بازار مصرف خودروهای برقی در جهان است. با توجه به تقاضای بالا برای خودروهای برقی در اروپا و نیز با توجه به تعرفه های پایین واردات و یارانه های قابل توجه دولت های اروپایی برای واردات خودروهای الکتریکی –فارغ از اینکه سازنده آنها چه کشوری باشد- اروپا یکی از بهترین مقاصد برای صادرات خودروهای الکتریکی است. به همین دلایل بیشتر خودروهای الکتریکی چین نیز به اتحادیه اروپا صادر می شوند. به علاوه، خودروسازان چینی از ترتیبات دولتی برای تسهیل در رعایت رتبه بندی ایمنی اروپا سود برده اند؛ به نحویکه موسسه تحقیقات مهندسی خودروی چین اولین مرکز آزمایشی مورد تایید Euro NCAP را در خارج از اروپا راه اندازی کرده است تا خودروهای برقی چینی قبل از صادر شدن به اروپا تست شوند. در عین حال خودروسازان چینی مراکز تحقیق و توسعه و طراحی خودروهای برقی را در اروپا ایجاد کرده اند که ورود به بازار این قاره را باز هم برایشان ساده تر کند. این مراکز تحقیق و توسعه علاوه بر اینکه سازندگان چینی را برای مقابله با مقررات وضع شده در اروپا و راه حل های طراحی و نرم افزاری مورد نیاز مصرف کننده اروپایی آماده می کند، به عنوان یک حلقه بازخورد به کارخانه مادر در چین نیز عمل می کند. اغلب خودروهای چینی ابتدا به بنادر بلژیک، اسلوونی و یا هلند می رسند اما، بعد از آن در بریتانیا، آلمان و کشورهای اسکاندیناوی فروخته می شوند.
در مقابل صادرات خودروهای الکتریکی چین به ایالات متحده ناچیز است. ایالات متحده روی واردات خودروهای چینی تعرفه 27.5 درصدی وضع کرده است و همین امر تمایل تولید کنندگان چینی برای صادرات خودرو به ایالات متحده را بسیار کم کرده است.
تاثیر افزایش صادرات خودروهای الکتریکی ساخت چین بر اروپا
همانطور که گفته شد یکی از مهمترین مقاصد خودروهای الکتریکی ساخت چین، قاره اروپا است. از طرفی، بخش خودرو بزرگترین صنعت در کل اروپاست و بیش از 10% از کل ارزش افزوده تولید را به خود اختصاص می دهد. در کشورهایی مانند چک، مجارستان و اسلواکی که هاب های تولیدی اغلب برندهای خودروساز آلمانی هستند، سهم بخش خودرو از ارزش افزوده تولید بسیار بیشتر از میانگین اروپاست و گاهی تا 23% هم می رسد. این در حالی است که زنجیره های ارزش خودرو به دلیل رقابت شدید با خودروسازان چینی می توانند به طور جدی مختل شده و بر این اقتصادها تاثیرات بسیار نامطلوبی بگذارند. در واقع در اینجا افزایش صادرات خودروهای الکتریکی چینی می تواند پیامدهای سنگینی برای بخش خودروسازی اروپا –که بیشترین سهم از صادرات این قاره را دارد- به همراه داشته باشد. در اینجا ممکن است تقابل هایی هم بین منافع ملی و منافع شرکت هایی که از چین به عنوان هاب تولید استفاده می کنند پیش بیاید. امروزه این تقابل وجود ندارد و منافع هماهنگ در نظر گرفته می شوند. مثلا سودی که شرکت فولکس واگن می کند –چه تولید محصولات آن در چین باشد و چه در اسلواکی- به نفع کشور آلمان در نظر گرفته می شود اما، به نظر می رسد اگر وضع به همین منوال ادامه پیدا کند تضاد منافع بین شرکت ها و دولت ها بیشتر آشکار شود. هر چند که هنوز تشویق افزایش سرمایه گذاری در چین توسط دولت های اروپایی وجود دارد و هر روزه شاهد آن هستیم.
نقش صنعت خودروهای الکتریکی در صادرات چین
صنعت خودروسازی چه از منظر اقتصادی و چه از منظر امنیت ملی برای دولت چین نقش حیاتی دارد. به نظر می رسد که دولت چین اهداف کلی توسعه و صادرات جهانی را مشخص کرده و اینبار از صنعت خودروهای برقی انتظار دارد که کشور را به اهداف کلان خود برساند. برای اینکار نیز از هیچ تلاش و حمایتی برای خودروسازان این کشور فروگذار نکرده است تا حدی که، دولت بین سالهای 2009 تا 2017 قریب به 60 میلیارد دلار در این صنعت سرمایه گذاری کرده است. به نظر می رسد تلاش چین برای تبدیل شدن به قطب صادرات خودروهای برقی منجر به تحولات عظیمی در صنعت جهان بشود. چین به آرامی در حال عبور از نقش سنتی خود به عنوان “کارخانه جهان” و رفتن به جایگاهی است که در آن خود را به عنوان مرکز نوآوری خودروهای برقی –که قرار است بر بازارهای دنیا تاثیر عمیقی بگذارد- به دنیا بشناساند.
امروزه در سراسر دنیا تقاضا برای کالاهای با کیفیت “ساخت چین” مانند خودرو، در حال افزایش است. در بخش خودروهای الکتریکی خودروهای ساخت چین ضمن اینکه از رتبه ایمنی و کیفی بسیار بالا برخوردارند، از تکنولوژی های پیشرویی همچون قابلیت تعویض باتری و راننده خودکار نیز بهره می برند که بسیاری از برندهای معتبر هنوز بر آن مسلط نیستند. سازندگان خودروهای برقی چین تا حدی در این صنعت پیشرو هستند که در این حوزه، فرصتی برای تاثیرگذاری بر استانداردهای جهانی را در اختیار دارند. البته ذکر این نکته ضروری به نظر می رسد که اگرچه خودروهای الکتریکی ساخت چین به جایگاه بسیار خوبی در بازارهای غربی رسیده اند اما، برندهای چینی نتوانسته اند به همان میزان از محبوبیت دست پیدا کنند. به عنوان مثال در نیمه اول 2023 خودروهای برقی ساخت چین بیش از 11% از کل خودروهای برقی فروخته شده در بازار آلمان را به خود اختصاص دادند که بالغ بر 32000 خودرو می شود. در این بین اما، تنها 9% از کل این خودروهای فروخته شده ساخت برندهای چینی هستند. اغلب خودروهای برقی فروخته شده در آلمان متعلق به برندهای اروپایی تحت مالکیت چینی ها مانند MG و یا محصول سرمایه گذاری های مشترک چینی-اروپایی مانند داچیا، اسمارت و iX3 شرکت BMW و یا محصولات شرکت تسلا بوده اند. با توجه به این موضوع، به نظر می رسد که برندهای چینی برای تثبیت خود بین خودروسازان معتبر جهانی هنوز هم راه درازی در پیش دارند.
صادرات خودروهای الکتریکی چین و تصاحب بازارهای نوظهور
مورد اروپا و موفقیت چین در صادرات خودرو به آن قاره، سبب شده است تا چشم اندازهای روشنی برای در اختیار گرفتن بازار های نوظهور نیز برای چین ایجاد شود. گسترش صنعت خودروهای الکتریکی چین توانسته فرصت های بی نظیری را برای جذب سرمایه گذاری در صنایع پیشرفته، افزایش ظرفیت تولید و توسعه بازار خودروهای الکتریکی در اختیار کشورهای در حال توسعه بگذارد. به عنوان مثالی از این بازارها می توان به تایلند و برزیل اشاره کرد.
تایلند توانسته است از بازار رو به رشد خودروهای برقی در این کشور استفاده کرده و با ارائه بسته های تشویقی، سرمایه گذاران چینی را به خود جذب کند. از طرفی، برزیل با وجود اینکه بازار مناسبی برای خودروهای برقی ندارد اما، از موقعیت خود به عنوان بزرگترین بازار آمریکای جنوبی، بزرگترین هاب تولیدی منطقه و نیز ارائه حمایت های دولتی برای جذب هر چه بیشتر سرمایه گذاری چینی بهره برده است. با اینکه برزیل نتوانسته تمایلی برای مصرف کنندگان خود در خرید خودروهای برقی ایجاد کند اما، به شدت سرمایه گذاران چینی را برای راه اندازی کارخانجات تولیدی در برزیل تشویق می کند. تا جاییکه رییس جمهور لولا شخصا به BYD کمک کرد تا کارخانه تولیدی FORD را که از سال 2021 بسته شده بود تصاحب کند. به طور کلی هدف دولت فعلی برزیل گسترش تعاملات تجاری با چین است و در همه زمینه ها –از جمله در صنایع ارتباطات، انرژی های پاک و حتی نیمه هادی ها– آن را تشویق می کند. همه ی این موارد نقش دولت و سیاست های دولتی را در جذب سرمایه گذاری های خارجی به ما یادآور شود که می تواند در خدمت منافع بین المللی و توسعه ملی به کار گرفته شود.
نتیجه گیری
در قرن 21 بود که چین به عنوان “کارخانه دنیا” شناخته شد و از سال 2009 تا کنون، به طور پیوسته مقام اول بزرگترین صادر کننده دنیا را به خود اختصاص داده است. در سالیان اخیر و به ویژه پس از همه گیری کرونا و در پی قرنطینه های قرون وسطایی –که در چین بسیار بیشتر از سایر نقاط جهان به طول انجامید-، تولیدات چین کاهش یافته است. از سوی دیگر افزایش نابسامانی ها و هزینه های حمل و نقل، وجود تورم افسارگسیخته در دنیا و چرخه های تهاجمی افزایش نرخ بهره توسط بانک های مرکزی در کشورهای توسعه یافته، همگی منجر به افزایش قیمت کالاها، کاهش احساسات مصرف کننده و در نتیجه کاهش شدید تقاضا در سطح جهانی شده بود. در همین حین مناقشات همیشگی بین ایالات متحده و چین به مساله نیمه هادی ها گسترش یافت و منجربه کاهش شدید صادرات چین به ایالات متحده (که بزرگترین شریک تجاری این کشور بود) شد. در عین حال میزان صادرات چین به دیگر شرکای تجاری اش از جمله اروپا، ژاپن و کره جنوبی نیز کاهش یافت. در همین زمان ها بود که افزایش صادرات خودروهای الکتریکی ساخت چین روزنه ای از امید را به سوی بخش صادرات این کشور صادرات محور باز کرد. به نظر می رسد توسعه فناوری خودروهای برقی چین ضمن اینکه در حال تغییر دادن نقش سنتی این کشور از “کارخانه دنیا” به تولید کننده محصولات پیشرفته و با کیفیت مانند اتومبیل است، بزرگترین امید این کشور برای حفظ جایگاه بزرگترین صادرکننده جهان در سال های پیش رو است.
کپی لینک
کپی شد!
