امور مالی تعبیه شده (Embedded Finance)، انقلابی در بانکداری سنتی

تعاریف و مفاهیم امور مالی تعبیه شده

اقتصاد تعبیه شده چیست؟ امور مالی تعبیه شده، یا اقتصاد تعبیه شده، از مفهوم نظری “embeddedness” گرفته شده و در دنیای اقتصاد و امور مالی نوین به صورتی کاربردی و ملموس بازتعریف شده است. مفهوم اولیه‌ی تعبیه شده (embeddedness) توسط مورخ اقتصاد، کارل پولانی، معرفی شد و به میزان محدودیت فعالیت اقتصادی از سوی نهادهای غیراقتصادی اشاره داشت. با این حال، در عصر فناوری دیجیتال و ظهور فین‌تک، این مفهوم به شکلی نوین و کاربردی در اقتصاد بازتعریف شده است.

امور مالی تعبیه شده (Embedded Finance) به ادغام خدمات و محصولات مالی در پلتفرم‌ها و اپلیکیشن‌های غیرمالی اشاره دارد. این نوع ادغام به گونه‌ای صورت می‌گیرد که تجربه کاربری یکپارچه و بدون دردسر را برای مشتریان فراهم کند. با امور مالی تعبیه شده، یک شرکت غیرمالی می‌تواند خدمات مالی را مستقیماً در محصولات یا خدمات خود ارائه دهد. به عنوان مثال، یک پلتفرم تجارت الکترونیکی ممکن است خدمات پرداخت، وام‌های خرد، یا حتی بیمه را به طور مستقیم در فرآیند خرید خود ادغام کند.

اقتصاد تعبیه شده و امور مالی تعبیه شده از یک مفهوم نظری مشترک سرچشمه می‌گیرند، اما از نظر کاربرد و معنای عملیاتی متفاوت هستند. اقتصاد تعبیه شده در اصل به تعامل بین نهادهای غیراقتصادی و فعالیت‌های اقتصادی اشاره دارد، در حالی که امور مالی تعبیه شده به ادغام خدمات مالی در پلتفرم‌های غیراقتصادی می‌پردازد. در زمینه‌های فناوری دیجیتال و فین‌تک، مفهوم اقتصاد تعبیه شده به یک فرصت بزرگ اقتصادی تبدیل شده است.

امور مالی تعبیه شده به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به زیرساخت‌های مالی سنتی، خدمات مالی ارائه دهند. این نه تنها فرصت‌های اقتصادی جدیدی ایجاد می‌کند، بلکه به شرکت‌ها کمک می‌کند تا مشتریان بیشتری جذب کنند و تجربه کاربری بهتری ارائه دهند. با امور مالی تعبیه شده، هر شرکت می‌تواند یک شرکت فین‌تک باشد، و این پتانسیل زیادی برای نوآوری و رشد اقتصادی دارد.

اقتصاد تعبیه شده و امور مالی تعبیه شده از یک مفهوم نظری سرچشمه می‌گیرند، اما به شکل‌های متفاوتی در دنیای اقتصادی امروزی ظاهر شده‌اند. امور مالی تعبیه شده به شرکت‌ها اجازه می‌دهد خدمات مالی را در محصولات و خدمات خود ادغام کنند و تجربه کاربری را بهبود بخشند. این مفهوم فرصت‌های زیادی برای نوآوری و رشد اقتصادی فراهم می‌کند و به شرکت‌ها امکان می‌دهد بدون نیاز به زیرساخت‌های مالی سنتی، خدمات مالی ارائه دهند.

به‌عنوان مثال، فرض کنید در حال خرید آنلاین هستید و در همان فرآیند خرید، امکان استفاده از خدمات مالی متنوع مانند پرداخت از طریق کارت اعتباری یا دریافت وام برای خرید محصول مورد نظر خود را دارید. این قابلیت‌ها، بدون ترک محیط خرید آنلاین، ارائه می‌شوند و تجربه خرید را راحت‌تر و سریع‌تر می‌کنند.

مثال دیگر از امور مالی تعبیه شده زمانی است که یک پلتفرم مدیریت پروژه، امکانات ارسال و دریافت فاکتورها را به‌طور مستقیم از طریق داشبورد خود فراهم می‌کند. این امر باعث می‌شود کاربران بتوانند فرآیندهای مالی خود را بدون نیاز به استفاده از برنامه‌های جداگانه یا مراجعه به مؤسسات مالی خارجی انجام دهند.

اقتصاد تعبیه شده چیست؟

اقتصاد تعبیه شده (Embedded Economy) به روندی اشاره دارد که در آن نهادها و شرکت‌های غیرمالی، خدمات و محصولات مالی ارائه می‌دهند. این مفهوم در بازارهای مالی و فناوری، به ادغام سرویس‌های مالی در اپلیکیشن‌ها و پلتفرم‌های غیرمالی بدون نیاز به تغییر مسیر یا مراجعه به یک نهاد مالی مجزا اشاره می‌کند. به عبارتی، امور مالی تعبیه شده به هر شرکتی امکان می‌دهد تا خدمات مالی ارائه دهد، بدون اینکه خود یک شرکت مالی باشد.

برای درک بهتر این مفهوم، به چند نمونه توجه کنید:

• یک کسب‌وکار تجارت الکترونیک که خدمات بیمه یا پرداخت مستقیم را در پلتفرم خود ارائه می‌دهد.
• یک برنامه کافی‌شاپ که پرداخت با یک کلیک یا وفاداری مشتری را فراهم می‌کند.
• یک شرکت تاکسی اینترنتی که پرداخت آنلاین یا بیمه مسافرتی ارائه می‌دهد.

در همه این موارد، شرکت‌هایی خدمات مالی ارائه می‌دهند که خودشان یک شرکت مالی نیستند. این نوع ادغام، تجربه کاربری را بهبود می‌بخشد و خدمات مالی را با زندگی روزمره افراد پیوند می‌دهد.

مزایای اقتصاد تعبیه شده: امور مالی تعبیه شده تجربه کاربری را ساده و روان می‌کند. به گفته بسیاری از شرکت‌هایی که اقتصاد تعبیه شده را پیاده‌سازی کرده‌اند، تعامل با مشتری افزایش یافته و توانسته‌اند مشتریان جدیدی جذب کنند. یکی از مزایای کلیدی این مفهوم این است که خدمات مالی دقیقاً در همان لحظه و مکانی که مورد نیاز است، در دسترس قرار می‌گیرند، بدون نیاز به مراجعه به بانک یا صرف زمان اضافی.

تاریخچه و پیشرفت امور مالی تعبیه شده: در گذشته، برخی خدمات مالی به صورت تعبیه شده وجود داشتند، مانند کارت‌های اعتباری خطوط هوایی یا بیمه اتومبیل‌های کرایه‌ای. اما اکنون، اقتصاد تعبیه شده در دنیای آنلاین گسترش یافته است. شرکت‌های غیرمالی از طریق شرکت‌های شخص ثالث معروف به “بانکداری به‌عنوان خدمات” خدمات مالی را در تجربه کاربری خود ادغام می‌کنند.

این فرآیند با استفاده از رابط‌های برنامه‌نویسی کاربردی (API) انجام می‌شود که به شرکت‌های غیرمالی اجازه می‌دهد خدمات مالی را مستقیماً در وب‌سایت یا اپلیکیشن‌های خود جاسازی کنند. این روش به کاهش نیاز به تعاملات مالی سنتی و ایجاد تجربه پرداخت نامحسوس برای مشتریان منجر می‌شود.

آینده اقتصاد تعبیه شده: استفاده از امور مالی تعبیه شده در سال‌های اخیر به طور چشمگیری افزایش یافته است و انتظار می‌رود این روند ادامه یابد. تخمین زده می‌شود که درآمد حاصل از خدمات مالی تعبیه شده تا سال 2025 به حدود 230 میلیارد دلار برسد که این مقدار ده برابر بیشتر از درآمد سال 2020 است. با ایجاد بازارهای جدید و بهبود تجربه مشتری، امور مالی تعبیه شده فرصت‌های قابل توجهی را هم برای ارائه‌دهندگان خدمات مالی و هم برای شرکت‌های غیرمالی فراهم می‌کند.

مزایای استفاده از امور مالی تعبیه شده

1. راحتی و سهولت: کاربران می‌توانند از خدمات مالی در همان پلتفرم یا اپلیکیشن که در حال استفاده از آن هستند بهره‌مند شوند، بدون نیاز به مراجعه به منابع خارجی یا فرآیندهای پیچیده.

2. تجربه کاربری یکپارچه: امور مالی تعبیه شده به ادغام خدمات مالی در تجربه کاربری کمک می‌کند، به‌گونه‌ای که کاربران متوجه وجود آن نمی‌شوند و تجربه‌ای روان و بدون وقفه دارند.

3. افزایش مشارکت: با تعبیه خدمات مالی در پلتفرم‌های پرکاربرد، شرکت‌ها می‌توانند مشارکت مشتریان خود را افزایش دهند و آنها را به ماندن در پلتفرم تشویق کنند.

4. کاهش هزینه‌ها: امور مالی تعبیه شده می‌تواند هزینه‌های مرتبط با پرداخت‌ها و خدمات مالی را کاهش دهد، زیرا نیاز به واسطه‌های متعدد از بین می‌رود.

به‌طور کلی، امور مالی تعبیه شده به توسعه یک تجربه کاربری یکپارچه و آسان برای مشتریان کمک می‌کند و باعث می‌شود خدمات مالی به بخشی طبیعی از زندگی روزمره آنها تبدیل شود. این روند رو به رشد نقش مهمی در تحول صنعت فین‌تک ایفا می‌کند و به کسب‌وکارها امکان می‌دهد تا خدمات ارزشمندتری به مشتریان خود ارائه دهند.

در نتیجه، امور مالی تعبیه شده به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا خدمات بهتری ارائه دهند و مشتریان خود را راضی‌تر کنند. این رویکرد نوآورانه، راهی برای ایجاد تجربه کاربری یکپارچه و بهبود روندهای مالی است.

تأثیر امور مالی تعبیه شده بر بانکداری سنتی

ظهور امور مالی تعبیه شده (Embedded Finance)، به‌عنوان یکی از نوآوری‌های بزرگ در صنعت خدمات مالی، چالشی جدی برای مدل‌های سنتی بانکداری ایجاد کرده است. این رویکرد جدید، بانک‌ها را وادار می‌کند تا به‌طور اساسی شیوه‌های خود را تغییر دهند و به دنبال راه‌هایی برای نوآوری و ارائه خدمات مالی به شیوه‌ای راحت‌تر و در دسترس‌تر باشند. تاثیر امور مالی تعبیه شده بر بانکداری سنتی از جنبه‌های مختلف قابل بررسی است:

• تغییر انتظارات مشتریان: با رواج امور مالی تعبیه شده، انتظارات مشتریان نیز تغییر کرده است. آنها اکنون به خدمات مالی سریع‌تر، ساده‌تر و یکپارچه‌تر در بستر پلتفرم‌های محبوب خود علاقه‌مند هستند. بانک‌های سنتی که نمی‌توانند این نیازها را برآورده کنند، ممکن است با از دست دادن مشتریان خود مواجه شوند.

• چالش‌های رقابتی: شرکت‌های فین‌تک و فناوری‌های جدیدی که خدمات مالی تعبیه شده ارائه می‌دهند، رقیبان جدی برای بانک‌های سنتی هستند. این شرکت‌ها با ارائه خدمات مالی در بستر پلتفرم‌های پرطرفدار، توانسته‌اند بخشی از بازار بانکداری سنتی را تصاحب کنند.

• نوآوری و تطبیق‌پذیری: بانک‌های سنتی برای رقابت در این فضای جدید، باید به دنبال نوآوری و تطبیق‌پذیری باشند. برخی از بانک‌ها در حال سرمایه‌گذاری در شرکت‌های فین‌تک و ایجاد پلتفرم‌های امور مالی تعبیه شده خود هستند. برخی دیگر با شرکت‌های غیرمالی برای ارائه خدمات مالی به مشتریان آنها همکاری می‌کنند.

• همکاری و مشارکت: برای بانک‌های سنتی، همکاری با شرکت‌های فین‌تک و سایر ارائه‌دهندگان امور مالی تعبیه شده، می‌تواند یک راهکار مؤثر برای باقی ماندن در رقابت باشد. این همکاری‌ها می‌توانند به بانک‌ها کمک کنند تا خدمات مالی را به شیوه‌ای جدید و یکپارچه ارائه دهند.

• تأثیر بر مدل‌های کسب‌وکار: با تغییرات ایجادشده توسط امور مالی تعبیه شده، بانک‌های سنتی باید مدل‌های کسب‌وکار خود را مورد بازنگری قرار دهند. به جای اتکا به ساختارهای سنتی، آنها باید راه‌هایی برای انعطاف‌پذیری و نوآوری پیدا کنند.

در نهایت، بانک‌هایی که می‌توانند به‌طور مؤثر با این روند جدید سازگار شوند و نیازهای مشتریان را برآورده کنند، در این دنیای در حال تحول، موفق خواهند بود. ظهور امور مالی تعبیه شده فرصتی است برای بانک‌های سنتی تا با پذیرش تغییر و نوآوری، در کنار شرکت‌های فین‌تک و سایر رقبا، خدمات مالی بهتری ارائه دهند و همچنان جایگاه خود را در صنعت خدمات مالی حفظ کنند.