شاخص افت سرمایه (Drawdown) چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟
August 21, 2023
شاخص افت سرمایه یا drawdown اغلب به عنوان معیاری برای سنجش نوسانات نزولی بازار به کار می رود و برای حسابهای سرمایه گذاری، حسابهای تجاری یا صندوق ها قابل محاسبه است. شاخص افت سرمایه یا Drawdown نشان می دهد که میزان افت سرمایه در یک چرخه تجاری، از اوج تا حضیضی که در پی آن می آید به چه مقدار است و همچنین مشخص می کند که سرمایه اولیه یک حساب معاملاتی یا سرمایه گذاری در این فاصله چقدر کاهش یافته است. شاخص افت سرمایه یا Drawdown اغلب به صورت درصد و در موارد اندکی که برای سرمایه گذار قابل فهم تر باشد به دلار بیان می شود.
اگر می خواهید بدانید که شاخص افت سرمایه (Drawdown) چیست و چگونه می توانیم از آن استفاده کنیم، تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
شاخص افت سرمایه (Drawdown)
همانطور که می دانیم چرخه های تجاری پنج مرحله دارند: اوج، رکود، حضیض، بازیابی و انبساط یا رونق؛ پس از رونق، یک اوج جدید شکل گرفته و سقف قبلی را می شکند.
از طرفی، شاخص افت سرمایه یا drawdown به معنای میزان افت قیمت از یک اوج تا حضیض بعدی در طول یک چرخه تجاری است. اما از آنجا که تعیین دقیق حضیض تا قبل از شکل گرفتن اوج بعدی در چرخه تجاری امکان پذیر نیست، معمولا شاخص افت سرمایه را از یک اوج تا اوج بعدی محاسبه می کنیم.
تا وقتی که قیمت زیر اوج قبلی باشد همچنان به محاسبه drawdown ادامه می دهیم و البته، زمانی که طول می کشد بازیابی انجام شده و قیمت به اوج قبلی برسد نیز در محاسبه دراودان ها نقش اساسی ایفا می کند. این روش اندازه گیری دراودان از آنجا مفید است که علاوه بر اینکه تا چرخه تجاری به یک اوج جدید نرسد نمی توان به صورت دقیق حضیض را مشخص کرد، تا وقتی قیمت زیر اوج قبلی باشد نیز هر آن امکان دارد که قیمت پایینتر رفته و حضیض جدید و در نتیجه میزان افت سرمایه یا دراودان جدیدی را شکل دهد.
فرمول ساده برای محاسبه دراودان برابر است با:
100* (قیمت سهم در اوج /میزان کاهش قیمت سهم)
به عنوان مثال فرض کنید شخصی سهام A را با قیمت اولیه 100 دلار خریداری کرده و قیمت سهم به 115 دلار رسیده است. سپس طی نوسانات بازار قیمت سهم افت کرده و به 80 دلار برسد. بنابراین میزان کاهش قیمت سهم از اوج تا حضیض برابر با 35 دلار بوده است.
میزان دراودان در اینجا برابر است با:
30%=100*(100/35)
در این مثال می توانید تفاوت ضرر و دراودان را ببینید. بنا به محاسبات مرسوم، میزان ضرر در این حساب برابر با 20 دلار است چرا که در ضرر فقط به قیمت خرید توجه داریم. اما دراودان به قیمت اوج توجه می کند و سودهایی که از دست رفته است را نیز در محاسبات لحاظ می کند.
چگونه از شاخص افت سرمایه استفاده کنیم؟
شاخص افت سرمایه (Drawdown) به تعیین ریسک مالی و تاریخی سرمایه گذاری های مختلف کمک می کند و می توان به وسیله اطلاعاتی که می دهد، عملکرد صندوق ها را با هم مقایسه کرد یا عملکرد حساب های معاملاتی را بررسی کرد. به طور کلی، سرمایه گذاران و تحلیل گران از شاخص افت سرمایه برای تعیین ریسک به ریوارد اوراق بهادار استفاده می کنند.
شاخص افت سرمایه در بازار سهام
اگر چه امروز نوسانات کل یک شاخص سهام معمولا با “انحراف استاندارد” آن مشخص می شود اما، هنوز هم drawdownها نگرانی عمده بسیاری از سرمایه گذاران هستند. این امر به ویژه در مورد بازنشستگان و مستمری بگیرانی که در حال برداشت ازحساب بازنشستگی خود هستند صادق است. از آنجا که نوسانات بازار سهام و کاهش سرمایه می تواند برای این دسته از افراد بسیار مشکل ساز شود (چرا که در حال برداشت از حساب خود هستند)، آنها به طور دقیق افت سرمایه های خود از بازار سهام گرفته تا صندوق های مشترک سرمایه گذاری را بررسی و حداکثر میزان دراودان (Maximum Drawdown) را برای هر یک در نظر می گیرند. بدین طریق این امکان برای آنها به وجود می آید که ریسک سرمایه گذاری خود را مدیریت کرده و از تکرار دراودان های تاریخی جلوگیری کنند.
Drawdown در بازار فارکس
دراودان در بازار فارکس نیز تعریف مشابهی دارد. دراودان در فارکس به معنای اختلاف بین موجودی حساب در اوج یک چرخه تجاری –فارغ از اینکه سرمایه اولیه شما چه مقدار بوده است- منهای موجودی حساب در کف یک چرخه تجاری است که در قالب درصد بیان می شود.
به عنوان مثال اگر سرمایه اولیه یک حساب معاملاتی 000,100 دلار باشد و در طول یک چرخه تجاری 000,20 دلار از سرمایه اولیه از دست برود و میزان سرمایه در حضیض به 000,80 دلار برسد، اصطلاحا گفته می شود که شاخص افت سرمایه یا دراودان این حساب یا صندوق سرمایه گذاری 20% است؛ حتی اگر موجودی حساب دوباره سود کرده و مجددا افزایش یابد.
انواع دراودان
به طور کلی دراودان ها با توجه به اوج و حضیضی که تعریف می کنند یا بر مبنای دوره زمانی که محاسبه می شوند به چند دسته اصلی تقسیم می شوند:
دراودان مطلق (Absolute Drawdown):
دراودان مطلق سرمایه اولیه شما را به عنوان نقطه مرجع در نظر می گیرد بنابراین، دراودان مطلق برابر است با سرمایه اولیه منهای حداقل اکوئیتی حساب.
اگر دراودان مطلق صفر باشد به این معناست که وارد ضرر نشده اید یا اینکه هنوز شروع به معامله نکرده اید. مثلا اگر یک حساب هزار دلاری داشته باشید که به 700 دلار کاهش یابد (این 700 دلار همان اکوئیتی حساب شماست) در این حالت دراودان حساب برابر است با 300 دلار یا 30%.
حداکثر دراودان (Maximum Drawdown):
حداکثر دراودان یا حداکثر زیان مشاهده شده، حداکثر کاهشی است که یک پورتفو از یک اوج تا قبل از رسیدن به اوج بعدی می بیند و به شکل درصد بیان می شود. در واقع MDD حداکثر اکوئیتی را به جای واریز اولیه در نظر گرفته و آن را منهای حداقل اکوئیتی می کند. حداکثر دراودان همچنین ریسک نزولی در یک دوره زمانی مشخص را نشان می دهد. لازم به ذکر است که MDD صرفا بزرگترین کاهش سرمایه در فاصله بین دو اوج را مشخص می کند و فراوانی این کاهش را در نظر نمی گیرد. بنابراین MDD تنها می تواند میزان کاهش سرمایه ی سرمایه گذار را نشان بدهد و در مورد سودهای سرمایه گذاری، اینکه چه مدت طول کشیده تا زیان بازیابی شده و مجددا به اوج بازگردد و اینکه آیا اصولا این بازیابی صورت گرفته است یا خیر صحبتی نمی کند.
کاربرد MDD در ارزیابی ریسک نسبی یک استراتژی غربالگری سهام در مقابل دیگر استراتژی هاست چرا که بر “حفظ سرمایه” که نگرانی اصلی بسیاری از سرمایه گذاران است تاکید دارد. در نظر داشته باشید که دو استراتژی غربالگری می توانند میانگین عملکرد بهتر، خطای ردیابی و نوسان یکسانی داشته باشند اما، MDD آنها با هم و نسبت به معیار بسیار متفاوت باشد.
هر چه حداکثر دراودان کمتر باشد مطلوبتر است چرا که به معنی کم بودن ضررهای ناشی از سرمایه گذاری است. اگر یک سرمایه گذاری هرگز یک ریال هم از دست نداده باشد، MDD آن برابر با صفر در نظر گرفته می شود و اگر تمام سرمایه از دست رفته باشد، MDD برابر با 100%- در نظر گرفته شده و معلوم می شود که با یک سرمایه گذاری کاملا به دردنخور و بی ارزش مواجه هستیم.
دراودان نسبی (Realtive Drawdown):
نمایش درصدی دراودان ماکزیمم با نام دراودان نسبی شناخته می شود.
دراودان روزانه (Daily drawdown):
دراودان روزانه یک دراودان نسبی است که در بازه زمانی یک روز محاسبه شده است. این دراودان مورد استفاده اسکالپرها و معامله گران روزانه است و از آن برای نظارت دقیق بر سفارش‌های مطلوبی که باید تمدید شوند استفاده می کنند.
چرا توجه به ریسک drawdown مهم است؟
مدیریت ریسک مهمترین موضوع در معامله گری و سرمایه گذاری است. مدیریت ریسک به این معناست که با درک نوسانات بازار، بهترین زمان برای معامله را تشخیص داده و ضررهای احتمالی را به حداقل برسانیم. از آنجا که هیچ سیستم معاملاتی وجود ندارد که به طور 100% سودآور باشد، لذا اطلاع از نحوه مدیریت زنجیره ضرر می تواند سودآوری کلی را تضمین کند.
وقتی به مدیریت ریسک می رسیم توجه به دراودان ها بسیار با اهمیت می شود چرا که، دراودان میزان افت سرمایه را به شکل درصد بیان می کند. اطلاع از درصد افت سرمایه، میزان سرمایه و طول عمر حسابتان را به شما نشان می دهد. اگر در یک زنجیره معاملات بد گرفتار شوید و دراودان حساب افزایش یابد، به این معناست که سرمایه شما در حال کاهش است و احتمالا به زودی مجبور به توقف معامله خواهید شد.
از طرفی، وقتی به افزایش قیمت مورد نیاز برای غلبه بر دراودان ها توجه می کنیم، اهمیت توجه به دراودان باز هم بیشتر می شود.
بیایید این جمله را با ذکر مثالی شفاف تر کنیم: فرض کنید سرمایه گذاری تنها یک درصد از سرمایه اش را در فاصله بین دو اوج از دست داده و دراودان حسابش برابر با 1% است. در این حالت جای نگرانی وجود ندارد چرا که با یک افزایش تنها 1.01 درصدی در قیمت سهام، شاهد رسیدن به اوج قبلی خواهیم بود.
اما اگر دراودان 20% یا 50% باشد چطور؟ اگر یک کاهش 20 درصدی در سرمایه داشته باشیم باید یک افزایش 25 درصدی را تجربه کنیم تا دوباره به سقف قبلی برسیم و یا با یک دراودان 50 درصدی، به 100% افزایش قیمت برای رسیدن به سقف قبلی نیاز داریم.
به همین دلیل، بسیاری از سرمایه گذاران از دراودان بیش از 20% جلوگیری کرده و در صورت رسیدن به این حد، دارائی خود را فروخته و نقد می شوند.
به طور کلی معامله گرانی که بر شاخص افت سرمایه (Drawdown) حساب خود نظارت می کنند این امکان را دارند که در صورت افزایش دراودان، هوشیار شده و استراتژی و سیستم معاملاتی خود را بهبود بخشند و یا تغییر دهند.
نکته:
برای اینکه بدانیم در ازای ضرری که کرده ایم چه مقدار باید سود کنیم تا آن ضرر جبران شود می توانیم از فرمول زیر استفاده کنیم:
A=((B-C)/C)*100
که در این فرمول:
A: قیمت خرید اولیه
B: قیمت کنونی
C: درصد سود لازم برای جبران زیان است.
بر اساس این فرمول، هر چه میزان ضرر بیشتر باشد به سود بیشتری برای جبران آن نیاز است.
تفاوت Drawdown و ضرر
همانطور که قبلتر اشاره شد، شاخص افت سرمایه و ضرر لزوما به یک معنا نیستند. از نظر معامله گران دراودان شاخص و معیار اوج به حضیض است درحالیکه، ضرر به معنای اختلاف بین قیمت خرید و قیمت فعلی یا قیمت خروج از معامله است.
حد مطلوب Drawdown چقدر است؟
با اطلاع از طول پنجره بازیابی و داشتن یک سبد سرمایه گذاری و معاملاتی متنوع، می توانیم ریسک افت سرمایه را کاهش دهیم.
توجه به ریسک افت سرمایه یا دراودان به ویژه برای بازنشستگان ضروری است چرا که ممکن است قبل از آغاز به برداشت وجوه، مدت زیادی برای بازیابی حساب در اختیار نداشته باشند.
برای افرادی که تازه شروع به کار کرده اند و یا حداقل 10 سال تا زمان بازنشستگی فرصت دارند، در نظر داشتن حد افت سرمایه یا دراودان 20 درصدی مطلوب است. اما برای بازنشستگان لازم است که حد Drawdown کمتر باشد.
به طور کلی روش هایی مانند تنوع بخشیدن به پرتفوی در بازارهای سهام، اوراق قرضه، فلزات گرانبها، کامودیتی ها و ابزارهای نقدی، می تواند یک سپر حفاظتی در برابر دراودان برای پورتفو ایجاد کند چرا که، شرایط بازار به روش های مختلف بر طبقات دارایی های مختلف تأثیر می گذارد و در برابر همه انواع دارایی یکسان عمل نمی کند.
توجه:
دقت کنید که شاخص افت سرمایه یا drawdown با “دراودان بازنشستگی” متفاوت است. در حالیکه دراودان در حساب های معاملاتی و سرمایه گذاری به میزان افت سرمایه از یک اوج تا رسیدن به اوج بعدی اشاره دارد، دراودان بازنشستگی به نحوه برداشت وجوه بازنشستگی از مستمری یا حساب بازنشستگی فرد اشاره می کند. بازنشستگان برای حفظ استاندارد زندگی خود مقدار معینی از حساب بازنشستگیشان برداشت می کنند که دراودان بازنشستگی نام دارد و به شکل درصد بیان می شود. اگر دراودان بازنشستگی درصد بالایی داشته باشد امکان دارد که بازنشسته به مشکل مالی برخورد کند و اگر درصد پایینی باشد، برای بازماندگان ارثیه ای به جا خواهد ماند.
زمان بازیابی دراودان
علاوه بر میزان افت سرمایه که عاملی حیاتی در تعیین ریسک حساب یا سرمایه گذاری است، مدت زمان لازم برای بازیابی حساب نیز یک عامل تعیین کننده دیگر برای مشخص کردن ریسک سرمایه گذاری به شمار می آید. این زمان برای سرمایه گذاری های مختلف، متفاوت است و برای برخی بسیار سریعتر از دیگری رخ می دهد. مثلا ممکن است یک دراودان 20 درصدی در یک صندوق تامینی یا حساب معاملاتی به سالها زمان برای ریکاوری نیاز داشته باشد درحالیکه همین دراودان در یک صندوق یا حساب دیگر در عرض چند ماه بازیابی شود. بنابراین توجه به زمان بازیابی دراودان در تخمین ریسک سرمایه گذاری موضوعی بسیار مهم است. هر چه زمان بازیابی کمتر باشد به معنای ریسک کمتر سرمایه گذاری است.
نکاتی برای کنترل دراودان ها
در ادامه نکاتی را که آورده ایم که به شما کمک می کند تا افت سرمایه یا Drawdown های حساب خود را کنترل کنید.
- احساسات خود را کنترل کنید
بله کنترل احساسات دشوار است اما، هرگز نباید تصمیمات معاملاتی خود را بر پایه احساسات بگیرید. درست است که وقتی حساب شما 20% افت کرده صبور بودن و تصمیم عاقلانه گرفتن سخت است اما، باید یک نفس عمیق بکشید و عاقلانه حساب خود را مدیریت کنید. - ریسک خود را کمتر کنید
بسته به یک سری از موارد، هر شخص باید سطح دراودان قابل قبولی را برای خود تعریف کرده و به آن متعهد بماند. این موارد عبارتند از اندازه سرمایه، تجربه معامله گری و زمان نگهداری سفارش.
معمولا هر چه سرمایه بیشتر باشد سطح دراودان بایستی کمتر باشد و یا اگر زمان نگهداری یک روز است، سطح دراودان قابل قبول نسبت به زمان نگهداری یک هفته می تواند بالاتر باشد. آنچه که مهم است این موضوع است که اگر دراودان از سطح قابل قبول فراتر رفت لازم است که سیستم معاملاتی بازنگری یا اصلاح شود و اگر بهبودی حاصل نشد، معامله گر بایستی در استراتژی معاملاتی خود تجدیدنظر کند. - سرمایه خود را بین سفارشات کوچکتر پخش کنید
چندین معامله باز کنید و برای هر کدام یک حد توقف ضرر 1%-1.5% تعیین کنید. بنابراین حتی اگر تعدادی از معاملات شما به دلیل ضرر متوقف شود، حد دراودان آنقدر زیاد نمی شود که جبران آن سخت باشد.
البته توجه داشته باشید که در اینمورد بایستی به شدت به توقف ضرر و اهرم متوسط پایبند باشید و حجم معاملاتی تان نیز مناسب باشد. - مدیریت ریسک را یاد بگیرید
البته که ذات معامله گری با ریسک همراه است اما، این ریسک قابل مدیریت کردن است. به عنوان مثال افزایش اهرم نسبت به حساب و کمبود نقدینگی در بازار ریسک معامله را بالا می برند. بنابراین سعی کنید که با یک رویکرد منظم و عادات معاملاتی خوب، ریسک خود را در حالت بهینه نگه دارید.
نتیجه گیری
شاخص افت سرمایه یا Drawdown عبارت است از میزان افت سرمایه یک حساب معاملاتی یا سرمایه گذاری از یک اوج در چرخه تجاری تا اوج بعدی. دراودان معمولا به شکل درصد بیان می شود و می تواند یک فاکتور مهم در تعیین ریسک سرمایه گذاری و نسبت ریسک به ریوارد باشد. بسیاری از معامله گران دراودان 20 درصدی را به عنوان سطح دراودان قابل قبول در نظر می گیرند و در صروت تجاوز دراودان از این عدد، اوراق بهادار خود را فروخته و نقد می شوند.
کپی لینک
کپی شد!
