همه چیز درباره شاخص PPI یا شاخص قیمت تولید کننده و کاربردهای آن
شهریور 15, 1401
شاخص قیمت تولید کننده PPI چیست
شاخص قیمت تولید کننده PPI یا (Producer Price Index)، تغییرات متوسط درآمد تولیدکنندگان را در بازه‌های زمانی مشخص گزارش می‌کند. این شاخص می‌تواند معیاری برای میزان تورم در نظر گرفته شود، چرا که این گزارش حاوی ارقام عمده‌فروشی در سطح گسترده‌ای بوده و گروه‌های بسیاری را در زمینه صنایع و تولیدات در نظر می‌گیرد. شاخص PPI به صورت ماهانه توسط اداره آمار کار ایالات متحده آمریکا (U.S. Bureau of Labor Statistics) منتشر می‌شود. این شاخص با شاخص قیمت مصرف کننده (CPI) که مخارج پرداخت‌شده توسط مصرف‌کنندگان را اندازه‌گیری می‌کند، متفاوت است.
مفهوم شاخص قیمت تولید کننده
شاخص PPI میزان تورم را از دیدگاه تولیدکنندگان و ارائه دهندگان خدمات گزارش می‌کند. البته روند تغییرات قیمت مصرف کننده، پس از گذشت مدت زمانی با روند تغییرات قیمت تولید کننده همگام خواهد شد، چرا که این دو شاخص اقتصادی ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند و به روی هم تاثیرات چشمگیری می‌گذارند. در کلامی ساده، تورم می‌تواند در سطوح عمده‌فروشی و خرده فروشی متفاوت باشد. از دلایل این تفاوت می‌توان به هزینه‌های تحمیل‌شده بابت توزیع، مالیات دولت و یارانه‌ها اشاره کرد.
اداره آمار کار ایالات متحده آمریکا (BLS) گزارش‌های مربوط به شاخص PPI را به صورت کلی و جداگانه، در دومین هفته هر ماه، پس از انجام نظرسنجی‌های مربوطه، منتشر می‌کند. شاخص PPI وابسته به ۱۰۰،۰۰۰ اطلاعات قیمتی مختلف است که به صورت داوطلبانه توسط ۲۵،۰۰۰ واحد تولیدی ارائه می‌شود. نظرسنجی‌ها تمام محصولات تولیدی و ۷۱٪ از خدمات ارائه‌شده در ایالات متحده آمریکا را شامل می‌شوند. برای محاسبه شاخص PPI کلی، شاخص‌های PPI تولیدات و PPI خدمات به نسبت صحیح وزن‌دهی می‌شوند و برای محاسبه تغییرات این شاخص مورد استفاده قرار می‌گیرند.
از شاخص قیمت تولید کننده PPI برای پیشبینی نرخ تورم و محاسبه نرخ بهره (escalator clauses) در قراردادهای مالی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این شاخص همچنین توسط معامله‌گران فارکس به صورت گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد، تا بتوانند نرخ تورم کشورهای گوناگون و در نتیجه ارزش ارز ملی آن کشور را در آینده، به درستی پیشبینی کنند. معامله‌گرانی که با استفاده از داده‌های اقتصادی همچون شاخص قیمت تولید کننده به پیشبینی نرخ تبادل جفت‌ارزها در بازار تبادل ارزهای خارجی می‌پردازند، از تحلیل بنیادی یا تحلیل فاندامنتال (Fundamental Analysis) برای انجام این کار بهره می‌گیرند.
شاخص PPI و CPI
هر دو شاخص قیمت تولید کننده PPI و شاخص قیمت مصرف کننده CPI معیارهای اقتصادی مهمی به حساب می‌آیند، چرا که تغییرات قیمت کالاها و خدمات را به صورت ماهانه گزارش می‌کنند. اما این دو شاخص، قیمت‌ها را از دو دیدگاه مختلف گزارش می‌کنند. همانطور که بالاتر اشاره شد، شاخص قیمت تولید کننده، قیمت محصولات و خدمات را در ابتدای زنجیره تامین (Supply Chain) گزارش می‌کند. برعکس، شاخص قیمت مصرف کننده CPI قیمت کالاها و خدمات را از دیدگاه مصرف‌کنندگان، یعنی آخرین مرحله در زنجیره تامین، گزارش می‌کند.
شاخص CPI به روی قیمت نهایی تمرکز دارد. اما تفاوت این دو شاخص، تنها در دیدگاه قیمتی آن‌ها نیست. تفاوت‌های ترکیبی دیگری نیز بین شاخص‌های PPI و CPI وجود دارند. این تمایزات بر اساس مواردی که در محاسبه هرکدام از این شاخص‌ها نقش دارد، تعیین می‌شوند.
به عنوان مثال، شاخص PPI تغییرات قیمت برای مسکن را در نظر نمی‌گیرد، در حالی که هزینه مسکن در محاسبه شاخص CPI در نظر گرفته می‌شود. هزینه‌های مسکن (عموما به صورت پرداخت اجاره) یک سوم کل شاخص قیمت مصرف کننده را تشکیل می‌دهند. از طرفی دیگر، ۱۸٪ از شاخص قیمت تولید کننده متشکل از هزینه‌های خدمات درمانی است، که نزدیک به سهم ۲۰ درصدی آن از تولیدات ناخالص داخلی (شاخص GDP) کشور آمریکا است. در عوض، سهم بخش خدمات درمانی در تعیین شاخص قیمت مصرف کننده برابر با ۹٪ است.
یکی دیگر از تفاوت‌های بنیادین میان شاخص‌های CPI و PPI این است که شاخص PPI، برخلاف شاخص CPI، حاوی هزینه کالاهای وارداتی نیست. در عوض، شاخص PPI هزینه کالاهای صادراتی را در نظر می‌گیرد، در حالی که چنین ارقامی در محاسبه CPI هیچ نقشی ندارند.
چگونگی استفاده از شاخص قیمت تولید کننده PPI
شاخص قیمت تولید کننده PPI از شاخص‌های بسیار مهم و ضروری برای یک اقتصاد است که می‌تواند درباره آینده نرخ تورم مصرف کننده، اطلاعات بسیار مناسبی را ارائه کند.
- در صورتی که شاخص قیمت تولید کننده صعودی باشد، بدین معنا است که هزینه‌های تولید در حال افزایش است و این می‌تواند برای چندین ماه آینده، نرخ تورم را صعودی کند.
- از طرفی و در صورتی که شاخص قیمت تولید کننده نزولی باشد، بدین معنا است که هزینه‌های تولید در حال کاهش است و این منجر به کاهش قیمت مصرف کننده در چندین ماه آینده خواهد شد.
اما چگونه می‌توانید از شاخص قیمت تولید کننده PPI برای تحلیل کردن، ترید کردن و سرمایه گذاری کردن استفاده کنید؟
- در زمانی که شاخص قیمت تولید کننده به صورت صعودی باشد، به دلیل احتمال افزایش تورم، بانک مرکزی ممکن است نرخ بهره را افزایش دلار تا بتواند تا افزایش تورم مقابله کند.
- از طرفی در صورتی که شاخص قیمت تولید کننده به صورت نزولی باشد، به دلیل احتمال کاهش تورم و کاهش تقاضا، بانک مرکزی ممکن است با هدف افزایش تقاضا، نرخ بهره را کاهش دهد.
هد دو مورد افزایش و کاهش نرخ بهره، دارای اثرات خاص خود است.
- با افزایش نرخ بهره در یک اقتصاد، رشد اقتصادی کاهش پیدا خواهد کرد، نرخ سود وام‌ها و میزان بدهی افزایش پیدا خواهد کرد و هدف در این مورد، مدیریت و کاهش نرخ تورم است.
- در حالی که با کاهش نرخ بهره، شاهد افزایش رشد اقتصادی و تقاضا که منجر به افزایش تورم خواهد شد خواهیم بود، میزان تورم افزایش پیدا خواهد کرد و شاهد افزایش فروش کسب و کارها و برندها در حوزه‌های مختلف خواهیم بود.
همانطور که مشاهده می‌کنید، شاخص قیمت تولید کننده PPI از شاخص‌های بسیار ضروری و مهم در یک اقتصاد است که اطلاعات بسیار مهمی را در اختیار بازی کردن اقتصادی قرار می‌دهد که افراد، سرمایه گذاران و تریدرها می‌توانند از تمامی این موارد به خوبی استفاده کنند.
چگونگی ارائه گزارشات PPI
اداره آمار کار ایالات متحده آمریکا هر ماه بیش از ۱۰،۰۰۰ شاخص صنعتی ارائه می‌دهد که از آن‌ها نیز برای محاسبه شاخص PPI کلی استفاده می‌کند. این شاخص‌ها بدون تعدیل تغییرات فصلی ارائه می‌شوند، و به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند:
- صنعتی (Industrial)
- کالا (Commodity)
- تقاضای اول – تقاضای میانی (First demand-intermediate demand)
دسته‌بندی صنعتی
شاخص PPI حاوی شاخص‌هایی است که از بیش از ۵۰۰ گروه صنعتی جمع‌آوری شده اند. این گروه‌های صنعتی دقیقا مانند گروه‌هایی هستند که برای محاسبه دیگر گزارشات صنعتی (مانند گزارشات تولید، اشتغال، درآمد و بازدهی) مورد استفاده قرار می‌گیرند.
دسته‌بندی کالا
گزارشات مربوط به دسته‌بندی کالا، صنایع را در نظر نمی‌گیرند و به روی خروجی آن (کالاها و خدمات) تمرکز دارند. شاخص PPI حاوی بیش از ۳،۸۰۰ شاخص قیمتی برای کالاها و نزدیک ۹۰۰ شاخص برای خدمات است.
دسته‌بندی تقاضای اول – تقاضای میانی
شاخص تقاضای اول – تقاضای میانی (FD-ID) از شاخص‌های کالا به تفکیک محصولات استفاده می‌کنند، تا قیمت تولید کننده را بر اساس هویت اقتصادی خریداران محاسبه کنند، و نیز بررسی کنند که آیا محصولات فروخته‌شده به بررسی بیشتر احتیاج دارند یا خیر.
شاخص PPI بیش از ۶۰۰ شاخص FD-ID گزارش می‌کند. شاخص‌های تقاضای نهایی، برخلاف شاخص‌های تقاضای میانی، سپس به راس ارقام قیمت تولید کننده راه پیدا می‌کنند، که نشان‌دهنده شاخص PPI برای تقاضای نهایی است.
کلام پایانی
شاخص قیمت تولید کننده PPI به صورت ماهانه منتشر می‌شود. این شاخص نشان‌دهنده هزینه‌های بخش تولید و خدمات در اولین مرحله از زنجیره تامین است. شاخص PPI و CPI هر دو شاخص‌هایی هستند که می‌توانند برای اندازه‌گیری نرخ تورم یک کشور مورد استفاده قرار گیرند، اما تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند، که بر نحوه پردازش آن‌ها تاثیر می‌گذارد. شاخص PPI نیز می‌تواند مانند شاخص CPI معامله‌گران فارکس را یاری کند. معامله‌گران فارکس می‌توانند با مطالعه این دو شاخص، نرخ تورم و در نتیجه نرخ تبادل جفت‌ارزهای گوناگون را پیشبینی کنند، و بر اساس تحلیل‌های خود به معامله در بازار تبادل ارزهای خارجی اقدام کنند. شما می‌توانید زمان انتشار شاخص PPI را برای کشورهای گوناگون، از طریق تقویم اقتصادی فارکس، همراه با ده‌ها گزارش اقتصادی مهم دیگر، دنبال کنید. بروکر آرون گروپس این امکان را برای معامله‌گران خود فراهم کرده تا با استفاده از تقویم اقتصادی فارکس، همواره به‌روز بمانند و بدون هیچ مشکلی به تحلیل عوامل بنیادین بازار بپردازند.
برای مطالعه بیشتر: چرخه بازار چیست؟
کپی لینک
کپی شد!
