چگونه با شناخت خندق اقتصادی شرکت ها سهام مناسب سرمایه گذاری پیدا کنیم؟
مهر 29, 1402
Rate this post
سرمایه گذاری در هر بازاری با افتتاح یک حساب معاملاتی و سپس انتخاب اوراق بهاداری که قصد سرمایه گذاری روی آن را دارید آغاز می شود. اما شما چطور دارایی مورد نظرتان را انتخاب می کنید؟ اگر قصد فعالیت در بازار سهام را داشته باشید چطور؟ آیا در کانال های تلگرامی و پیج های اینستاگرامی به دنبال سیگنال های معاملاتی هستید و سهامی را که همه درباره آن صحبت می کنند می خرید و یا با استفاده از اصول سرمایه گذاری سهام مورد نظرتان را انتخاب می کنید؟ روش های زیادی برای انتخاب اصولی سهام مناسب سرمایه گذاری وجود دارد که یکی از معروفترین آنها شناخت خندق اقتصادی شرکت هاست. اگر دوست دارید بدانید چگونه با شناخت خندق اقتصادی شرکت ها سهام مناسب سرمایه گذاری را پیدا کنید، تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
خرید سهام به عنوان سرمایه گذاری
سهام که در دنیای سرمایه گذاری با نام های Stocks یا Equity شناخته می شود به معنای قطعات کوچکی از یک شرکت است که معمولا در بازارهای بورس و اوراق بهادار خرید و فروش می شوند. سهام نشان دهنده کسری از مالکیت در یک شرکت است و هر سهمی که داشته باشید، به شما مجوز دریافت درصد کوچکی از دارایی ها و سود شرکت مربوطه را می دهد. شرکت ها نیز در ازای فروش برگه های سهام به سرمایه گذاران و دادن بخشی از مالکیت شرکت به آنان، وجوه مورد نیاز برای اهداف عمومی شرکت و یا سایر مصارف خود را جمع آوری می کنند.
چگونه سهام مناسب سرمایه گذاری پیدا کنیم؟
یکی از مهمترین اقداماتی که هر سرمایه گذار باید انجام دهد، تحقیق برای یافتن سهام مناسب سرمایه گذاری است که اگرچه ممکن است کار پیچیده ای به نظر بیاید اما، مراحلی دارد که با رعایت آنها می توان به نتیجه مطلوب دست یافت. در ادامه با مراحلی که باید برای بررسی میزان مطلوبیت سهام یک شرکت طی کرد آشنا می شویم.
بررسی صورت های مالی شرکت
بررسی صورت های مالی شرکت ها و فرم های مربوطه اولین قدم برای بررسی ارزشمندی یا عدم ارزشمندی شرکت ها برای سرمایه گذاری است. اگر قصد خرید سهام شرکت های حاضر در بورس های ایالات متحده را دارید می توانید این کار را با بررسی فرم های 10-K و 10-Q شروع کنید. فرم 10-K که شامل صورت حساب های مالی مستقل حسابرسی شده است این امکان را ایجاد می کند که بتوانید ترازنامه شرکت، منابع درآمد آن، نحوه مدیریت وجوه نقد و درآمد و هزینه های آن را بررسی کنید. فرم 10-Q نیز به روزرسانی فصلی شرکت در رابطه با نتایج و عملیات مالی اش است. البته ضروری است که نتایج 10-Q با اعداد اجماع سود شرکت مقایسه شود تا امکان بررسی اینکه آیا شرکت انتظارات را برآورده کرده است یا خیر، وجود داشته باشد. در صورتیکه در بازار بورس ایران سرمایه گذاری می کنید اطلاعات مربوط به عملکرد شرکت ها را می توانید از سامانه Codal360.ir دریافت کنید.
بررسی درآمدهای شرکت
بررسی درآمدها شامل بررسی میزان فروش، درآمد خالص پس از کسر هزینه ها و درآمد تنظیم شده (شامل نتایج GAAP و غیر GAAP) می شود.
بررسی داده های کارگزاری ها
بررسی داده های بروکرها و کارگذاری ها یک راه ساده تر برای بررسی شرایط شرکتها است و برخی از کارگذاریها این امکان را به کاربران خود میدهند که به تحقیقات و تحلیل های آنها دسترسی پیدا کنند اگرچه، ممکن است در برخی موارد این دسترسی در ازای دریافت هزینه باشد. اگرچه بررسی وضعیت شرکت از طریق داده های بروکرها به اندازه بررسی عملکرد شرکت از طریق بررسی پرونده ها دقیق و عمیق نیست اما، غالبا تجزیه و تحلیل هایی از همان اسناد در بروکرها وجود دارد که می تواند به سرمایه گذار در تعیین وضعیت و جایگاه شرکت کمک کند.
در دوران قدیم کندن خندق یک استراتژی دفاعی در برابر حمله مهاجمان بود. خندق گودال بزرگی بود ک دورتا دور شهر کنده میشد تا از شهر در برابر حمله مهاجمان محافظت کند یا حداقل حمله احتمالی را به تاخیر بیندازد. در دنیای امروز و در ادبیات بازارهای مالی نیز به این واژه برمی خوریم. خندق اقتصادی یا Economic Moats اصطلاحی است که اولین بار توسط وارن بافت سرمایه گذار بلندآوازه استفاده شد. خندق اقتصادی به مزایای رقابتی اشاره دارد که شرکت ها از آن برای دفاع از سهم بازار خود در برابر سایر رقبا استفاده می کنند. وارن بافت معتقد است که خندق اقتصادی ویژگی ساختاری یک شرکت است که می تواند به عنوان مزیت اقتصادی در نظر گرفته شود. یک ویژگی ساختاری که به شرکت این امکان را می دهد که بازدهی سرمایه گذاری بالاتری را برای زمان طولانی تری ایجاد کند و یا موفقیت را برای رقیبان سخت تر کند. یکی از نمونه های موفق خندق اقتصادی شرکت ها، کمپانی کوکا کولا است که محصولاتش در تمامی کشورهای جهان بجز کره شمالی و کوبا به فروش می رسد. مزیت رقابتی کوکاکولا همین گستردگی بازار فروش آن است و به دلیل این خندق اقتصادی، دیگر شرکت های تولید کننده نوشیدنی به سختی می توانند با این شرکت رقابت کنند؛ حتی اگر هزینه های بسیاری در حوزه بازاریابی انجام دهند. در ادامه مقاله، به انوع خندق اقتصادی می پردازیم. با شناخت خندق اقتصادی شرکت ها یافتن سهام مناسب سرمایه گذاری برایتان ساده تر خواهد شد.
انواع خندق اقتصادی شرکت ها و یافتن سهام مناسب سرمایه گذاری
خندق دارایی های نامشهود
خندق دارایی های نامشهود دارایی یا ویژگی خاصی کم تکراری است که در طول زمان طولانی ایجاد شده و به شرکت یک مزیت رقابتی ویژه می دهد؛ حتی اگر موجودیت فیزیکی نداشته باشد. از مثال های این خندق می توان به کمپانی های گوگل و اپل اشاره کرد. محصولات این شرکت ها با خدمات و کیفیتی که ارائه می کنند عجین شده اند و همین موضوع، رقابت را برای رقبا سخت می کند. این خندق نه توسط تیم بازاریابی و تبلیغات، که توسط سالها ارائه خدمات و محصولات با کیفیت و خدمات پس از فروش قوی ایجاد شده است. معروفترین مثال اسرار تجاری، کوکاکولا و فرمول نوشیدنی معروف آن است. شرکت کوکاکولا با مخفی نگه داشتن فرمول نوشابه معروف خود، باعث شده که هیچ یک از رقبایش –حداقل تا به امروز- نتوانند نوشیدنی خاص کوکاکولا را کپی برداری و تولید کنند. پتنت ها (حق ثبت اختراع یا حق انحصاری)، اسرار تجاری و مالکیت معنوی از دیگر دارایی های نامشهود هستند که مزیت رقابتی ایجاد می کنند. شرکت هایی که پتنت دارند یک خندق اقتصادی قوی دارند که می تواند تا سالها برایشان درآمد ایجاد کند. به عنوان مثال، شرکت الکترونیکی کوالکام به دلیل ثبت اختراعاتی که در حوزه ارتباطات دارد از فروش هر تلفن همراهی که در هر جای دنیا فروخته شود، حق امتیاز دریافت می کند. همین حق امتیازها بخش قابل توجهی از درآمد سالانه شرکت کوالکام را تشکیل می دهند. مالکیت معنوی به معنی داشتن مجوزهاییست که مشمول قانون کپی رایت می شوند و حمایت قانونی دارند. برای استفاده از این مجوزهای تحت حمایت قانون، کسب و کارهای متقاضی بایستی مجوزهای قانونی دریافت کنند وگرنه تحت پیگرد قرار می گیرند. مثلا اگرکسب و کاری بخواهد از شخصیت های کارتونی معروف مثل میکی ماوس استفاده کند، بایستی از شرکت والت دیزنی کسب اجازه کرده و هزینه مربوطه را بپردازد. همین حق امتیازهاست که والت دیزنی را به یک غول در صنعت سرگرمی تبدیل کرده است. بنابراین، شما به عنوان یک سرمایه گذار بایستی به دنبال شرکت هایی باشید که دارایی های نامشهود دارند چه اعتبار و اعتماد باشد، چه اسرار تجاری، مالکیت معنوی و یا حق ثبت اختراع.
خندق هزینه های سرمایه
ورود به صنایع سرمایه ای دشوار است. به عنوان مثال به رقیب جدیدی فکر کنید که می خواهد با بویینگ و ایرباس رقابت کند. جایی که حتی برای طراحی محصول نیز باید هزینه های سرسام آوری را انجام دهند چه برسد به تولید و فروش آن.
در صورتیکه تعویض محصولات و یا خدمات یک ارائه دهنده برای مخاطبان شامل هزینه و یا وقت و انرژی باشد به این معناست که ارائه دهنده فعلی دارای خندق اقتصادی تعویض یا سوئیچینگ است. به عنوان مثال، ممکن است افتتاح حساب بانکی ساده باشد اما، انتقال کل حسابها از بانک فعلی به بانک بعدی برای مشتریان بانک اغلب کار پرزحمتی است. همین دردسرها باعث شده است که اغلب مشتریان حساب اصلی خود را به طور متوسط تا شش سال تغییر ندهند. هزینه ها و دردسرهای سوئیچینگ در مورد استانداردهای بوروکراتیک می تواند حتی بیشتر هم باشد. به دلیل همین هزینه ها و دردسرهاست که بسیاری از مشاغل ممکن است تصمیم بگیرند که مثلا شرکت پردازش حقوق و دستمزد خود را برای مدت طولانی حفظ کنند چرا که، چنین تغییری مستلزم صرف زمان و تلاش قابل توجهی مانند انتخاب ارائه دهنده، تأیید هیئت مدیره، آموزش کارکنان و غیره است. در اینمورد، ارائه دهنده خدمات پردازش حقوق و دستمزد یک خندق اقتصادی دارد که به نفعش عمل می کند. توسعه دهندگان نرم افزار مانند مایکروسافت و اوراکل، سازندگان هواپیما بوئینگ و ایرباس و سازندگان نرم افزارهای بانکی و حسابداری جزو شرکت هایی هستند که خندق اقتصادی سوئیچینگ دارند.
خندق ارائه دهنده کم هزینه
شرکتی که بتواند خدمات یا محصولات مشابه با رقبای خود را با هزینه کمتر ارائه کند دارای خندق اقتصادی “ارائه دهنده کم هزینه” است چرا که اغلب مصرف کنندگان، هزینه کمتر را معادل با تجربه خرید مطلوبتر می دانند. بنابراین ارائه دهنده ای که خندق اقتصادی کم هزینه را دارد در درازمدت بازدهی بالاتری از سرمایه را برای سهامداران خود ایجاد خواهد کرد. ازجمله دلایلی که می تواند منجر به هزینه های کمتر برای ارائه دهنده شود شامل موارد زیر است:
موقعیت مکانی: برتری در موقعیت مکانی می تواند به دلایل نزدیک بودن به منابع و معادن و یا نزدیک بودن مشتریان به کارخانه باشد که منجر به کاهش هزینه های حمل و نقل خواهد شد. موقعیت مکانی صرفا به اینکه شرکت در کجا قرار دارد محدود نمی شود و گاهی به اولین بودن در بازار اشاره دارد: مثل شرکت گازی که به یک منطقه دوردست گازرسانی می کند و در نتیجه، دیگر رقبا انجام دوباره چنین هزینه ای را عقلانی نمی دانند.
صرفه جویی در مقیاس: گاهی بزرگ بودن به خودی خود می تواند یک مزیت اقتصادی باشد. از یک اندازه به بعد شرکت ها به “صرفه جویی در مقیاس” دست پیدا می کنند و هرچه شرکت بزرگتر باشد، مزایای ارائه شده توسط صرفه جویی در مقیاس نیز بیشتر می شود. صرفه جویی در مقیاس وقتی رخ می دهد که یک شرکت می تواند واحدهای بیشتری از کالا یا خدمات را در مقیاس بزرگتر با هزینه کمتر ارائه دهد. همین امر منجر به کاهش هزینه های سربار مانند تامین مالی، تولید، تبلیغات و غیره می شود. شرکت های خودروسازی جهانی مانند تویوتا و فروشگاه های زنجیره ای بزرگ این امکان را دارند که به دلیل حجم بالای تولید قیمت های بهتری به مشتریان خود ارائه کنند.
مزیت فرایند: یک شرکت با مزیت فرایند شرکتی است که روشی برای تکمیل یک عملیات ایجاد کرده که ارزانتر یا کارآمدتر از رقبایش است. مثل شرکت DELL که واسطه ها را حذف کرد و همین منجر به ارائه کالاهای ارزانتر به مشتریانش شد. البته مزیت فرایند یک مزیت برای مدت محدود است و پس از مدتی، رقبا نیز به فرایندهای کارآمد و ارزان دست می یابند.
اگر شرکتی تنها تولید کننده یا ارائه دهنده محصول و یا خدماتی باشد که مشتری نیازمند داشتن آن است، دارای خندق انحصاری بودن (معروف به خندق عوارض) است. شرکت های فعال در حوزه های خدمات ضروری مانند نفت و گاز، کشاورزی، صنایع دفاعی و راه آهن اغلب دارای خندق عوارض بوده و از مزایای سرمایه گذاری های عظیم دولتی نیز برخوردارند. شرکت های دارای خندق عوارض معمولا بهترین گزینه ها برای سرمایه گذاری های بلند مدت هستند.
خندق ارتباطات سیاسی
این یک خندق بحث برانگیز است چرا که می تواند معادل با فساد و رانت باشد اگرچه، می تواند کاملا تمیز و صادقانه نیز باشد. به عنوان مثال شرکتی که نحوه عملکرد داخلی پنتاگون را می داند ممکن است یک سیستم جدید را به این سازمان پیشنهاد دهد که عملکرد آن را بهبود دهد و با استراتژی های آن کاملا سازگار باشد.
خندق اثرات شبکه (Network Effects Moat)
اثر شبکه وقتی رخ می دهد که ارزش یک کالا یا خدمات در پی استفاده روز افزون مردم از آن بیشتر و بیشتر می شود. در واقع این همان حلقه بازخورد مثبت است که ممکن است در مورد کالا یا خدماتی ایجاد شود و البته که شتاب این حرکت نامشخص است. از بهترین مثال های این حوزه می توان به یوتیوب اشاره کرد که درسال 2005 با تعداد اندکی ویدیو روی پلتفرم خود شروع به فعالیت کرد. در ابتدا این پلتفرم محبوبیت خاصی نداشت اما، به مرور افراد بیشتری شروع به بارگذاری ویدیو در این پلتفرم کردند و بالطبع، جستجوی ویدیوها توسط کاربران نیز افزایش یافت. این رشد قابل توجه در ویدیوهای آپلود شده منجر به افزایش ارزش سرویس های یوتیوب و بالا رفتن ارزش کمپانی شده است. از دیگر شرکت هایی که از خندق اثرات شبکه بهره مند شده اند می توان به آمازون، تلگرام، فیسبوک، اینستاگرام، مایکروسافت و توییتر اشاره کرد. علاوه بر اینکه ارزش این شرکت ها به مرور و در طی سالهای پس از معرفی بیشتر و بیشتر شده است، رقابت کردن با کمپانی هایی که از خندق اثرات شبکه برخوردارند نیز برای رقبای تازه کار بسیار دشوار است.
خندق داده و دیجیتال
خندق داده و دیجیتال به معنای استفاده از تکنولوژی های نوظهور برای معرفی مزیت های رقابتی و حفظ سهم بازار است. قبل از اینترنت، تنها راه معرفی شرکت به مخاطبان تبلیغات و خرید حق پخش های تلویزیونی بود. امروزه اما روش تبلیغات دگرگون شده و کم هزینه تر است. شرکت ها از طریق آپلود ویدیوهای تبلیغاتی در یوتیوب، صفحات سئوی سرچ ارگانیک، پست اینستاگرامی، ویدیوهای تجربه کاربران و غیره به مخاطبان بیشتری دسترسی دارند و برای ایجاد یک خندق دیجیتال و داده مجهزتر شده اند. شرکت ها می توانند از سه روش زیر خندق دیجیتال و داده ایجاد کنند:
استفاده از داده های کاربران: شرکت هایی که داده های وسیع از کاربران خود را در اختیار دارند می توانند از این داده ها برای ایجاد مزیت رقابتی استفاده کنند. از جمله اینکه با تجزیه و تحلیل داده ها استراتژی های عملیاتی خود را بهبود دهد و یا تجربه کاربری بهتری برای مشتریان خود ایجاد کند.
استفاده از داده ها برای ساخت مزیت رقابتی: مثل موتور جستجوی نتفلیکس که بر اساس لایک و دیس لایک های مشتریان به آنها فیلم پیشنهاد می کند و بنابراین، با در نظر گرفتن سلیقه مشتری تجربه کاربری دلپذیرتری برایشان ایجاد می کند.
استفاده از داده ها برای اجاد مزیت کسب درآمد: برخی شرکت ها از داده هایی که از کاربران دارند کسب درآمد می کنند. شرکت هایی مثل فیسبوک و گوگل با رصد دقیق کاربران خود به آنها تبلیغات هدفمند نمایش می دهند و یا نتفلیکس که از داده های کاربران خود استفاده کرده و فیلم و سریال هایی بر اساس سلیقه مشتریان خود تولید میکند. به همین دلیل است که نتفلیکس سریال های پرهزینه ای می سازد که از موفقیت آنها تقریبا مطمئن است.
خندق فرهنگی یا خندق نرم
این همان خندقی است که تشخیص آن در لحظه دشوار است. خندق فرهنگی یک مزیت رقابتی است که در فرهنگ سازمانی ریشه دارد و یا به مدیریت استثنایی یک شرکت برمی گردد. آنجا که یک محیط شرکتی مطلوب یا یک مدیریت خاص می تواند به موفقیت یک شرکت طی سالیان طولانی منجر شود.
از آنجا که خندق اقتصادی می تواند یک عامل مهم در سودآوری یک شرکت باشد، علاوه بر یافتن آن، تشخیص اینکه خندق به اندازه کافی محکم هست یا نه نیز بسیار مهم است. در ارزیابی خندق اقتصادی بایستی به سه عامل زیر دقت کرد:
سن خندق: اگر یک برند یک قرن زنده مانده به احتمال زیاد در 5 یا 10 سال آینده نیز از بین نخواهد رفت. از طرفی یک ثبت اختراع قدیمی هر آن ممکن است منقضی شده یا با تکنولوژی جدیدتر جایگزین شود.
منحصر به فرد بودن: آیا تکرار خندق برای رقبا آسان است؟ اگر تکرار آن برای رقبا ممکن نیست و یا میلیون ها دلار هزینه برمی دارد، بنابراین خندق اقتصادی ما محکم و ارزشمند است.
اندازه: وقتی خندق عریض و عظیم باشد، شکستن آن دشوار خواهد بود. مثلا با توجه به تعداد کاربرانی که ایسنتاگرام در سراسر جهان دارد، سالها طول خواهد کشید تا این پلتفرم رونق خود را از دست داده و یا رقیبی بتواند آن را از میدان به در کند.
راز عملکرد عالی سهام: خندق عریض اقتصادی در کنار ارزش گذاری کم
بسیاری از کارشناسان معتقدند که داشتن خندق اقتصادی به تنهایی نیست که منجر به بازدهی عالی سهام می شود بلکه، رمز و راز کار در ترکیب این خندق با قیمت پایین است. دلیل این است که اگر سهام یک شرکت ارزشمند با خندق اقتصادی عریض را در بالاترین قیمت بخرید، احتمال اینکه از خرید این سهام به سود برسید بسیار ضعیف خواهد بود. در حالیکه داشتن خندق اقتصادی برای یک شرکت که در حال حاضر قیمت پایینی دارد، شانس بیشتری برای داشتن عملکرد بهتر در دراز مدت دارد. به طور کلی خندق اقتصادی عنصری از کیفیت را به شرکت اضافه می کند: اینکه شانس داشتن درآمد رو به رشد در دراز مدت افزایش می یابد، ریسک ورشکستگی کمتر می شود و سرمایه گذاری های تحقیق و توسعه مولدتر باشد اما، ترکیب آن با ارزش گذاری پایین است که می تواند بر قیمت سهام در بلند مدت تاثیرگذار باشد. این ارزش گذاری پایین می تواند به دلیل تاثیر اخبار بد موقتی و یا ویژگی های منفی در مورد شرکت باشد که در حال حاضر بولد شده است.
خندق اقتصادی و عملکرد آن در بازار صعودی و نزولی
با توجه به نتایج نوسان سنج های اقتصادی، شرکت های با خندق اقتصادی عریض تمایل به ثبات قیمت بیشتر و نوسان کمتر نسبت به سهام بدون خندق دارند. اگرچه نوسانات کمتر در بازارهای نزولی حافظ سرمایه سرمایه گذارانند اما، در بازارهای خروشان گاوی ممکن است بازدهی کمتری برای سهامداران خود ایجاد کنند. بنابراین شرکت های دارای خندق عریض در روندهای نزولی عملکرد خوب و در روندهای صعودی عملکرد ضعیف دارند اما، عملکرد قوی آنها در چرخه های نزولی در نهایت منجر به عملکرد بهتر آنها در طولانی مدت خواهد شد.
نتیجه گیری
وارن بافت می گوید که خندق اقتصادی مزیتی اقتصادی است که باعث می شود یک شرکت بتواند سهم بازار خود در برابر رقبا را حفظ کند. شرکت هایی که خندق اقتصادی دارند می توانند بازدهی بیشتر و طولانی مدت تری را برای سرمایه گذاران خود فراهم کنند و در نتیجه، با شناخت خندق اقتصادی شرکت ها می توان سهام مناسب سرمایه گذاری بهتری را انتخاب کرد. هر چه خندق اقتصادی عریض تر و طول عمر آن بیشتر باشد، می تواند به ثروتمند شدن و بازدهی بیشتر سهام شرکت در آینده کمک بیشتری بکند.اگرچه لازم است که بدانیم خندق های اقتصادی به مرور زمان در حال تغییر هستند و با توجه به شرایط بازار، شکل های جدیدی به خود می گیرند. مهمترین موضوع در خرید سهام این است که سهام کسب و کارهای خندقی وقتی ارزش خرید دارند که قیمتشان هم مناسب باشد.
سنا دانش آموخته کارشناسی ارشد فیزیک ذرات بنیادی از دانشگاه اراک است. او فعالیت حرفهای خود را به عنوان مدرس فیزیک و کارشناس فروش آغاز کرد و چندین سال در این زمینه مشغول به فعالیت بوده است. سپس به حوزه تولید محتوا روی آورده و پس از مدتی به طور ویژه به تولید محتوای بازارهای مالی ادامه داده است. ترکیب تجربه تدریس مفاهیم پیچیده علمی به زبان ساده و قابل فهم و نیز تجربه فروش، یادگیری مهارتهای ارتباطی قوی، درک بازار و دیدگاه چند بعدی در تولید محتوای تخصصی او در حوزه بازارهای مالی کاملا مشهود است.
با سنا از طریق زیر میتوانید در ارتباط باشید:
[email protected]