سوآپ یا بهره شبانه در بازار فارکس به معاملهگران بابت باز نگهداشتن پوزیشنها در طول شب پرداخت یا دریافت میشود. این هزینه به تفاوت نرخ بهره دو ارز در یک جفت ارز بستگی دارد. در صورتی که نرخ بهره ارزی که خریداری شده بیشتر از ارزی باشد که فروخته شده، معاملهگر میتواند سواپ مثبت دریافت کند. در این مقاله به توضیح کامل مفهوم سواپ مثبت و نحوه محاسبه آن خواهیم پرداخت.
سوآپ (Swap) در فارکس چیست؟
سوآپ در فارکس به معنای تفاوت نرخ بهره بین دو ارز در یک جفت ارز است که معاملهگرانی که پوزیشنهای خود را برای بیش از یک روز معاملاتی باز نگه میدارند، آن را پرداخت یا دریافت میکنند. در بازار فارکس، هر جفت ارز از دو ارز مختلف تشکیل شده است؛ ارزی که خریداری میشود و ارزی که فروخته میشود. هر یک از این ارزها دارای نرخ بهره مخصوص به خود هستند که توسط بانکهای مرکزی تعیین میشود. تفاوت این نرخهای بهره مبنای محاسبه سوآپ در معاملات فارکس است.
وقتی معاملهگری یک جفت ارز را میخرد و آن را در طول شب باز نگه میدارد، در واقع بهصورت ضمنی ارز خریداریشده را به بانک یا بروکر وام میدهد و ارز فروختهشده را از بانک یا بروکر قرض میگیرد. بنابراین، معاملهگر باید نرخ بهره ارزی که قرض گرفته است را پرداخت کند و از طرفی نرخ بهره ارزی که وام داده است را دریافت میکند.
اگر نرخ بهره ارزی که خریداری شده بیشتر از ارزی باشد که فروخته شده، معاملهگر سود دریافت میکند که به آن سوآپ مثبت میگویند. اما اگر نرخ بهره ارز خریداری شده کمتر از ارز فروخته شده باشد، معاملهگر باید هزینهای بپردازد که به آن سوآپ منفی میگویند.
برای مثال، فرض کنید که یک معاملهگر جفت ارز AUD/JPY را خریداری میکند. اگر نرخ بهره بانک مرکزی استرالیا 4% باشد و نرخ بهره بانک مرکزی ژاپن 0.1% باشد، در این صورت معاملهگر بابت نگهداشتن این پوزیشن در طول شب سوآپ مثبت دریافت میکند. به عبارت دیگر، چون نرخ بهره ارز خریداریشده (AUD) بیشتر از نرخ بهره ارز فروختهشده (JPY) است، تفاوت این دو نرخ بهره به عنوان سود به معاملهگر تعلق میگیرد. در مقابل، اگر معاملهگر جفت ارز AUD/JPY را بفروشد، باید هزینه سوآپ پرداخت کند زیرا نرخ بهره ارزی که خریداری شده (JPY) کمتر از ارزی است که فروخته شده (AUD).
سوآپ بهصورت روزانه محاسبه و در پایان هر روز معاملاتی به حساب معاملهگر افزوده یا از آن کسر میشود. روز معاملاتی در بازار فارکس معمولاً در ساعت 17:00 به وقت نیویورک پایان مییابد و اگر پوزیشنی تا آن زمان باز بماند، سوآپ به آن تعلق میگیرد. همچنین، به دلیل تعطیلات آخر هفته، سوآپ برای معاملات باز در روز چهارشنبه معمولاً بهصورت سهبرابر محاسبه میشود تا سوآپ روزهای شنبه و یکشنبه نیز در نظر گرفته شود.
سوآپ یکی از عواملی است که میتواند بهطور قابل توجهی بر سود یا زیان معاملات بلندمدت تأثیر بگذارد. بنابراین، درک صحیح از این مفهوم برای معاملهگران ضروری است تا بتوانند استراتژیهای خود را بر اساس هزینهها و سودهای مرتبط با سوآپ بهینهسازی کنند. همچنین، برخی از کارگزاران فارکس حسابهایی ارائه میدهند که در آنها سوآپ وجود ندارد (حسابهای بدون سوآپ)، که بهویژه برای معاملهگرانی که نمیخواهند درگیر تفاوت نرخ بهره شوند، مفید است.
بهطور کلی، سوآپ یکی از مفاهیم کلیدی در بازار فارکس است که هم از نظر ریسک و هم از نظر فرصتهای سودآوری برای معاملهگران اهمیت دارد. در ادامه با ذکر مثال های بیشتر به تشریح دقیقتر سوآپ مثبت در فارکس خواهیم پرداخت.
سوآپ (Swap) مثبت در فارکس چیست؟
سواپ مثبت در فارکس زمانی اتفاق میافتد که شما ارزی با نرخ بهره بالاتر را خریداری کرده و در مقابل ارزی با نرخ بهره پایینتر را بفروشید. هر ارز در جهان دارای نرخ بهرهای است که توسط بانک مرکزی آن کشور تعیین میشود و این نرخ بهره میتواند در طول زمان تغییر کند. زمانی که شما یک جفت ارز را در بازار فارکس معامله میکنید، عملاً در حال خرید یک ارز و فروش ارز دیگر هستید. اگر شما ارزی را خریداری کنید که نرخ بهره بالاتری نسبت به ارزی که میفروشید داشته باشد، میتوانید سودی به نام سوآپ مثبت دریافت کنید؛ در این صورت، تفاوت بین نرخهای بهره به نفع شما تمام شده و سود حاصل از این تفاوت به حساب شما واریز میشود. در مقابل، اگر نرخ بهره ارزی که خریداری کردهاید کمتر از ارزی باشد که فروختهاید، باید هزینهای به عنوان سوآپ منفی پرداخت کنید.
برای درک بهتر این موضوع، به عنوان مثال جفت ارز دلار آمریکا به ین ژاپن (USD/JPY) را در نظر بگیرید. فرض کنید نرخ بهره بانک مرکزی آمریکا 5% و نرخ بهره بانک مرکزی ژاپن 0.1% باشد. در این حالت، اگر شما دلار آمریکا را بخرید و ین ژاپن را بفروشید، نرخ بهره ارزی که خریداری کردهاید (دلار آمریکا) بسیار بیشتر از نرخ بهره ارزی است که فروختهاید (ین ژاپن). بنابراین، شما از تفاوت این دو نرخ بهره سود خواهید برد و به ازای هر روزی که این پوزیشن را باز نگه دارید، سود سواپ مثبت دریافت خواهید کرد. اما اگر برعکس عمل کنید، یعنی ین ژاپن را بخرید و دلار آمریکا را بفروشید، نرخ بهره ارزی که فروختهاید بالاتر از ارزی خواهد بود که خریداری کردهاید و در نتیجه شما باید هزینه سواپ منفی پرداخت کنید.
حال مثالی دیگر را با جفت ارز پوند بریتانیا به دلار استرالیا (GBP/AUD) بررسی میکنیم. فرض کنید نرخ بهره در بریتانیا 3% و نرخ بهره استرالیا 4.1% باشد. در این حالت اگر شما پوند بریتانیا را خریداری و دلار استرالیا را بفروشید، چون نرخ بهره دلار استرالیا بیشتر از پوند است، شما باید به ازای هر شب که پوزیشن را باز نگه دارید، سواپ منفی پرداخت کنید. اما اگر پوزیشن برعکس باشد، یعنی دلار استرالیا را بخرید و پوند را بفروشید، به دلیل اینکه نرخ بهره دلار استرالیا کمی بالاتر است، شما میتوانید سواپ مثبت دریافت کنید. هرچند تفاوت نرخ بهره در این مثال کوچک است، اما در حجمهای بزرگ معاملاتی و مدت زمان طولانی، میتواند تأثیر قابل توجهی بر سود یا زیان کلی معاملهگر داشته باشد.
در نتیجه، واضح است که یکی از اصلیترین دلایلی که معاملهگران به سوآپ مثبت توجه میکنند، این است که در بلندمدت میتواند منبعی برای سودهای اضافی باشد، به خصوص اگر پوزیشنهای خود را برای مدت طولانی باز نگه دارند.
لازم به ذکر است که سوآپ، تنها به نرخهای بهره بستگی ندارد؛ بلکه حجم معامله و سیاستهای بروکر نیز در محاسبه سواپ نقش دارند. برخی از بروکرها ممکن است هزینهها یا مزایای اضافی بر اساس شرایط خاص معاملاتی به حساب شما اضافه کنند. بنابراین، قبل از انجام معاملات بلند مدت، بهتر است نرخهای سواپ جفت ارزها و شرایط بروکرها را به دقت بررسی کنید تا بتوانید بهترین تصمیم را در خصوص مدیریت هزینهها و سودهای حاصل از سوآپ اتخاذ کنید.
نحوه محاسبه سواپ (Swap) در فارکس
برای محاسبه سوآپ، ابتدا باید نرخ بهره هر دو ارز در جفت ارزی که معامله میشود را بدانید. نرخ بهره هر ارز معمولاً توسط بانک مرکزی آن کشور تعیین میشود و میتواند متغیر باشد. فرمول کلی برای محاسبه سواپ به صورت زیر است:
سواپ = (نرخ بهره ارز فروخته شده – نرخ بهره ارز خریداری شده) × حجم معامله × ارزش یک پیپ
ابتدا نرخ بهره ارزها را بررسی میکنیم. برای مثال، فرض کنید شما جفت ارز EUR/USD را معامله میکنید. اگر نرخ بهره یورو 0.5% و نرخ بهره دلار آمریکا 2.5% باشد و شما یورو را خریداری و دلار را بفروشید، نرخ بهره ارزی که خریداری کردهاید (یورو) کمتر از ارزی است که فروختهاید (دلار آمریکا)، بنابراین باید سوآپ منفی بپردازید. در مقابل، اگر پوزیشن برعکس باشد و دلار را خریداری و یورو را بفروشید، شما میتوانید سوآپ مثبت دریافت کنید، زیرا نرخ بهره دلار بیشتر از یورو است.
حجم معامله نیز یکی دیگر از عوامل مهم در محاسبه سوآپ است. هرچه حجم معامله بزرگتر باشد، تاثیر سوآپ بر سود یا زیان کلی شما بیشتر خواهد بود. به عنوان مثال، اگر حجم معامله شما 1 لات استاندارد (100,000 واحد از جفت ارز) باشد، تاثیر سوآپ بیشتر از زمانی است که حجم معامله کمتر، مثلاً 0.1 لات باشد. بنابراین، حجم معامله به صورت مستقیم بر میزان سود یا زیان حاصل از سواپ تأثیر میگذارد.
نکته مهم دیگر در محاسبه سوآپ، ارزش یک پیپ است. پیپ کوچکترین واحد تغییر در قیمت یک جفت ارز است. ارزش یک پیپ بستگی به جفت ارز مورد معامله و حجم معامله دارد. برای مثال، در جفت ارزهایی که دلار آمریکا به عنوان ارز دوم (quote currency) است، معمولاً ارزش یک پیپ برابر با 0.0001 دلار است. با این حال، در جفت ارزهایی که ارزهای دیگر در مقابل دلار قرار دارند، این مقدار ممکن است متفاوت باشد.
حال یک مثال از نحوه محاسبه سواپ را بررسی کنیم. فرض کنید شما یک پوزیشن خرید 1 لات در جفت ارز USD/JPY باز کردهاید. نرخ بهره دلار آمریکا 2.5% و نرخ بهره ین ژاپن 0.1% است. شما دلار آمریکا را خریداری کرده و ین ژاپن را فروختهاید. در این حالت، اختلاف نرخ بهره برابر است با 2.4%. سپس این اختلاف نرخ بهره را در حجم معامله (1 لات برابر با 100,000 واحد) و ارزش یک پیپ برای جفت ارز USD/JPY ضرب میکنیم. اگر ارزش یک پیپ برای این جفت ارز برابر با 0.01 دلار باشد، محاسبه سواپ به این صورت خواهد بود:
سواپ 🡪 $24 = 2.4% × 100,000 × 0.01
در نتیجه این محاسبه نشان میدهد که شما به ازای هر شب که پوزیشن خود را باز نگه دارید، سوآپ مثبت دریافت خواهید کرد. در نهایت، باید توجه داشته باشید که نرخ سوآپ به صورت روزانه تغییر میکند و هر بروکر ممکن است فرمول خاصی برای محاسبه سوآپ داشته باشد.
جدول سواپ مثبت برای برخی از نمادهای موجود در فارکس
جدول زیر نمونههایی از جفت ارزهایی را نشان میدهد که در آنها نرخ بهره شبانه ی مثبت (سوآپ مثبت) به دست میآید. این سواپ مثبت بر اساس اختلاف نرخ بهره بین دو ارز در جفت ارز مورد نظر محاسبه میشود. لازم به ذکر است که نرخهای بهره موجود در جدول زیر مطابق با آخرین بهروزرسانیهای اعلام شده توسط بانکهای مرکزی کشورهای مربوطه در زمان نگارش مقاله است و مقادیر زیر در طول زمان تغییر میکند و در بروکرهای مختلف متفاوت است.
نحوه ی پیدا کردن سوآپ (Swap) در پلتفرم معاملاتی آرونگروپس
پیدا کردن اطلاعات مربوط به نرخ سوآپ جفت ارزها در پلتفرم معاملاتی آرونگروپس کار آسانی است. تنها کافی است که در پنجره Market Watch روی نماد معاملاتی مورد نظر (به عنوان مثال در تصویر زیر نماد USD/JPY درنظر گرفته شده است) راست کلیک کنید و از منوی باز شده گزینهی Specification را انتخاب کنید. پنجرهای با همین نام باز خواهد شد. در این پنجره با اندکی اسکرول کردن به سمت پایین میتوانید اطلاعات مربوط به سواپ جفت ارز مد نظرتان را مشاهده کنید.
نتیجهگیری
سواپ در فارکس یکی از مهمترین مفاهیم برای معاملهگرانی است که پوزیشنهای بلندمدت باز میکنند. در صورتی که معاملهگر ارز با نرخ بهره بالاتر را خریداری کند، میتواند سواپ مثبت دریافت کند. در غیر این صورت، باید هزینه سواپ را پرداخت کند. معاملهگران حرفهای معمولاً به سواپ توجه ویژهای دارند و سعی میکنند از سواپ مثبت به عنوان یک منبع درآمد اضافه استفاده کنند. با استفاده از اطلاعات ارائه شده در این مقاله، معاملهگران میتوانند تصمیمگیریهای بهتری در خصوص نگهداشتن پوزیشنها در بازار فارکس بگیرند و از مزایای سواپ مثبت بهرهمند شوند.
سامان دانشجوی اقتصاد دانشگاه قم است. او از 4 سال پیش فعالیت خود در بازارهای مالی را با ترید بیت کوین و ارزهای دیجیتال آغاز کرده است و در حال حاضر، به عنوان نویسنده محتوا و پژوهشگر در حوزه ارزهای دیجیتال و فارکس فعالیت میکند. پس از تجربه کار در شرکت فاینارز اکنون به عنوان کارشناس محتوا در آرونگروپس در حال فعالیت است.
با سامان از طریق زیر میتوانید در ارتباط باشید:
[email protected]