ارزش معاملات چیست و چه تفاوتی با حجم معاملات دارد؟
مرداد 18, 1403
یکی از مهمترین فاکتورهایی که معامله گران قبل از ورود به بازار بایستی به آن توجه ویژه داشته باشند، نقدینگی یا liquidity است. هر چه میزان نقدینگی در بازار بالاتر باشد، سفارشات سریع تر و در قیمت های بهتر انجام خواهند شد و برعکس.اما میزان نقدینگی یک بازار یا یک اوراق بهادار خاص را از کجا می توان متوجه شد؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که حجم معاملات (trading volume) و ارزش معاملات (trading value) بهترین فاکتورهایی هستند که میزان نقدینگی بازار را به معامله گران نشان می دهند.
در این مقاله ضمن اینکه با “ارزش معاملات” به عنوان یکی از ارزشمندترین مفاهیم بازار و کاربردهای آن آشنا می شویم، به ارتباط آن با مفاهیمی چون حجم معاملات، ارزش بازار و گردش مالی پرداخته و تفاوت های آنها را بررسی خواهیم کرد.
اگر به این موضوع علاقمندید، تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
آنچه در این مقاله می خوانید ...
ارزش معاملات چیست؟
ارزش معاملات (Trading Value یا Traded Value) به مجموع ارزش یا مبلغ کلیه معاملات انجام شده در یک بازار مالی یا یک دارایی خاص در یک بازه زمانی معین اشاره دارد و عبارت است از حجم معاملات (یعنی تعداد واحدهای معامله شده) ضربدر قیمت آن دارایی. این مقدار بر حسب واحد پول مثل ریال، دلار و غیره بیان می شود و دوره زمانی برای محاسبه آن نیز غالبا یک روز معاملاتی است.
برای درک بهتر مطلب، به عنوان یک مثال عددی فرض کنید که در حال بررسی ارزش معاملات یک سهم در یک روز خاص هستید. برای به دست آوردن ارزش معاملات به حجم معاملات انجام شده (تعداد معاملات خرید یا فروش انجام شده بر روی سهم و تعداد سهامی که در هر معامله مبادله شده است) و قیمت سهم در آن معاملات نیاز دارید. برای محاسبه ارزش کل معاملات روزانه، باید حجم هر معامله را در قیمت آن ضرب کنیم و سپس مجموع ارزش تمامی معاملات را به دست آوریم:
در این مثال، تعداد 5 معامله در روز مورد نظر انجام شده است که جزییات آن به شرح زیر است:
بنابراین، ارزش کل معاملات در آن روز برابر با 65670 دلار بوده است.
حال معامله گر بایستی ارزش کل معاملات به دست آمده را با مقدار میانگین ارزش معاملات سهم مورد نظر مقایسه و بررسی کند که آیا این مقدار بیشتر یا کمتر از میانگین است تا میزان علاقه یا حرکت در آن سهام را تخمین بزند. بدین ترتیب، ارزش معاملات می تواند یک معیار مهم برای درک پویایی بازار و ارزیابی نقدینگی و در نتیجه، اتخاذ تصمیمات آگاهانه معاملاتی باشد.
کاربردهای ارزش معاملات
معامله گران و سرمایه گذاران از داده های ارزش معاملات به روش های مختلف استفاده می کنند، از جمله:
تحلیل نقدینگی:
شاید مهمترین کاربرد ارزش معاملات، برآورد میزان نقدینگی موجود در بازار باشد. هر چه ارزش معاملات بالاتر باشد، نشان دهنده نقدینگی بیشتر در بازار است. این موضوع به ویژه برای سرمایه گذاران بزرگ نهادی، که به ورود یا خروج از پوزیشن های بزرگ معاملاتی بدون ایجاد اختلال در بازار نیاز دارند بسیار مهم است.
احساسات بازار:
کاربرد مهم بعدی، ارزیابی سنتیمنت بازار است. تغییرات در ارزش معاملات می تواند نشانه ای از تغییرات در احساسات بازار باشد. به عنوان مثال، افزایش ناگهانی در ارزش معاملات ممکن است نشان دهنده علاقه ی بیشتر به یک سهام باشد که به دلیل اخبار، گزارش های درآمدی یا عوامل دیگر ایجاد شده است.
تأیید روندهای قیمتی:
همچنین معامله گران از ارزش معاملات برای تایید روندهای قیمتی استفاده می کنند. به عنوان مثال، افزایش قیمت سهام اگر همراه با افزایش ارزش معاملات باشد، معمولا به عنوان یک سیگنال صعودی قوی دیده می شود. در حالی که افزایش قیمتی که همراه با کاهش ارزش معاملات باشد، ممکن است نشانه ای از ضعف روند باشد. (دقت کنید که ارزش معاملات هم با قیمت سهم و هم با حجم معاملات ارتباط مستقیم دارد)
تحلیل مقایسه ای:
معامله گران ارزش معاملات اوراق بهادار مختلف را مقایسه می کنند تا فعالیت بازار و بخش های مختلف آن را ارزیابی کرده و تصمیمات خود را درباره تخصیص سرمایه بگیرند.
ارزش معاملات چه تفاوتی با حجم معاملات دارد؟
ارزش معاملات مفهومی است که به حجم معاملات گره خورده است بنابراین، قبل از اینکه به تفاوت های این دو بپردازیم، لازم است که با مفهوم حجم معاملات (Trading Volume) بیشتر آشنا شویم.
حجم معاملات چیست؟
حجم معاملات – که در همه ی بازارها اعم از بازار سهام، اوراق قرضه، معاملات آتی، آپشن و …موضوعیت دارد-، به تعداد کل سهام یا قراردادهای رد و بدل شده بین خریداران و فروشندگان در یک بازار برای یک اوراق بهادار خاص و در طول یک روز معاملاتی مشخص اشاره دارد.
از آنجا که حجم معاملات به تعداد کل برگه های سهام (یا دیگر اوراق بهادار) خریداری یا فروخته شده اشاره دارد، در واقع می تواند تصویری درست و واضح از میزان فعالیت در بازار را نشان دهد. هر چه حجم معاملات بیشتر میزان فعالیت در بازار بیشتر و برعکس.
حجم معاملات علاوه بر اینکه یک اندیکاتور بسیار مهم در تحلیل تکنیکال است، به معامله گران کمک می کند که سنتیمنت بازار و بهترین تایم معامله را نیز بفهمند. معمولا، حجم معاملات در آغاز و پایان سشن معاملاتی و در اولین و آخرین روز معاملاتی هفته بالاتر از دیگر مواقع است. کمترین حجم معاملات ثبت شده نیز به طور معمول در ایام تعطیلات و در مواقع ناهار به ثبت می رسد!
اگرچه بسیاری از بروکرهای بازار حجم معاملات را به صورت ساعتی در وبسایت های خود به نمایش می گذارند اما، اعداد مربوط به حجم معاملات در هر روز تقریبی است. مقدار دقیق حجم معاملات هر روز، تنها در روز بعد گزارش خواهد شد.
به عنوان یک مثال عددی، فرض کنید شرکت X در بورس اوراق بهادار فعالیت دارد. در یک روز معاملاتی، معاملات زیر برای سهام این شرکت انجام می‌شود:
- ساعت 9:00: 1000 سهم به قیمت 10,000 تومان فروخته شد.
- ساعت 10:00: 500 سهم به قیمت 10,200 تومان فروخته شد.
- ساعت 11:00: 2000 سهم به قیمت 9,800 تومان فروخته شد.
- ساعت 12:00: 1500 سهم به قیمت 10,100 تومان فروخته شد.
حجم معاملات روزانه برای این شرکت به صورت مجموع تعداد سهامی است که در طول روز معامله شده اند پس، در این مثال:
حجم معاملات = 1000 + 500 + 2000 + 1500 = 5000 سهم
این عدد نشان دهندهٔ حجم معاملات روزانه برای سهام شرکت X است یعنی، در این روز خاص، 5000 سهم از سهام این شرکت خرید و فروش شده‌اند. (دقت کنید که در محاسبه ی حجم معاملات، هر معامله ی خرید و فروش تنها یکبار محاسبه می شود)
حجم معاملات می تواند به تحلیل گران کمک کند تا بفهمند یک سهم چقدر نقدشونده است و آیا تغییرات قیمتی با حجم معاملات پشتیبانی می شود یا خیر. به عنوان مثال، اگر قیمت یک سهم به سرعت افزایش یابد اما حجم معاملات پایین باشد، ممکن است نشانه ای از ناپایداری در روند حرکت سهم باشد. از سوی دیگر، افزایش قیمت با حجم معاملات بالا معمولا نشان دهنده قدرت روند است.
تفاوت های ارزش معاملات و حجم معاملات
بنا به تعاریفی که از ارزش معاملات و حجم معاملات ارائه شد، پر واضح است که این دو مفهوم بسیار به هم مرتبط هستند اگرچه، تفاوت های آشکاری بین این دو و کاربردهای آنها در بازارهای مالی وجود دارد.
از جمله این تفاوت ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ارزش معاملات برای بررسی نقدینگی و میزان فعالیت اقتصادی در بازار استفاده می‌شود در حالیکه، حجم معاملات برای تحلیل تکنیکال و ارزیابی قدرت و ضعف حرکات قیمتی به کار می رود. تحلیلگران تکنیکال برای برای شناسایی روندها، نقاط برگشت، تأیید حرکات قیمتی و تشخیص اینکه آیا یک حرکت قیمتی قوی و پایدار است یا خیر، اغلب به حجم معاملات نگاه می کنند.
- در حالیکه افزایش ارزش معاملات معمولاً نشان دهنده افزایش نقدینگی و فعالیت در بازار است و احتمالا باعث می شود که بازارها روند های قوی تری را تجربه کنند، تغییرات در حجم معاملات می تواند سیگنال های مهمی درباره تغییرات احتمالی قیمت ها فراهم کند. به عنوان مثال، افزایش حجم معاملات می تواند نشان دهنده آغاز یک روند جدید باشد.
- ارزش معاملات معیاری است که بیانگر حجم پول درگیر در معاملات یک دارایی است. اگرچه افزایش در ارزش معاملات ممکن است نشان دهنده افزایش علاقه سرمایه‌گذاران به یک دارایی خاص باشد اما لزوما همیشه اینطور نیست. گاهی ممکن است افزایش ارزش معاملات صرفا ناشی از افزایش قیمت دارایی باشد و نه افزایش حجم معاملات.
اما حجم معاملات تنها به تعداد واحدهای معامله شده اشاره دارد بنابراین، افزایش یا کاهش در حجم معاملات می تواند نشانه ای بسیار واضح از تغییر در میزان فعالیت یا توجه سرمایه گذاران به یک دارایی خاص باشد. - حجم معاملات نشان دهنده میزان فعالیت معاملاتی است، اما نمی تواند به تنهایی اطلاعاتی درباره میزان پول وارد شده به بازار را ارائه دهد. در عوض، ارزش معاملات با ترکیب اطلاعات حجم و قیمت، دید کاملی از میزان نقدینگی و فعالیت اقتصادی در بازار ارائه می دهد.
تفاوت ارزش معاملات (trading value) و گردش مالی (turnover)
برای یک معامله گر، ارزش معاملات ارزش پولی معاملات خرید و فروش انجام شده در یک دوره زمانی مشخص را نشان می دهد در حالیکه، گردش مالی یا Turnover به سود و زیان حاصل شده در یک روز مالی اشاره دارد.
به عنوان مثال، اگر معامله گر در یک روز دو معامله به شرح زیر انجام دهد:
معامله اول: ابتدا 100 سهم و هر سهم را به ارزش 100 دلار خریداری کند.
معامله دوم: سپس 100 سهم را به ارزش 102 دلار بفروشد.
در این حالت:
ارزش معاملات = (100 سهم* 100 دلار) + (100 سهم* 102 دلار)= 20200 دلار
در حالیکه گردش مالی (turnover) برابر است با:
(100 سهم * 102 دلار) – (100 سهم * 100 دلار)= 200 دلار
تفاوت ارزش معاملات و ارزش بازار ((market value
ارزش معاملات و ارزش بازار دو مفهوم مالی مختلف هستند که هر کدام جنبه های متفاوتی از فعالیت های بازار را نشان می دهند.
همانطور که اشاره شد، ارزش معاملات به مقدار کل پولی گفته می شود که در طول یک دوره زمانی (مثلاً روزانه) در یک بازار خاص (مثل بورس) برای خرید و فروش دارایی ها (سهام، اوراق قرضه، کالاها و غیره) معامله شده است.
در حالیکه ارزش بازار به کل ارزش سهام منتشر شده توسط یک شرکت در بازار سهام اشاره دارد. این ارزش با ضرب تعداد سهام موجود در بازار (تعداد سهام منتشر شده) در قیمت فعلی هر سهم محاسبه می شود. مثلا، اگر یک شرکت دارای 10 میلیون سهم باشد و قیمت هر سهم آن 5 دلار باشد، ارزش بازار آن شرکت 50 میلیون دلار خواهد بود.
تفاوت های کلیدی این دو مفهوم به شرح زیر هستند:
- ارزش معاملات مربوط به یک بازه زمانی کوتاه مدت یا دوره ای مشخص است (اغلب روزانه) بنابراین، این شاخص نوسان پذیری بالایی دارد و می تواند در دوره های مختلف به شدت تغییر کند.
در حالیکه، ارزش بازار بیشتر به دیدگاه بلندمدت اشاره دارد و تغییرات آن به مرور زمان و به دلیل تغییر در قیمت سهام و تعداد سهام منتشر شده رخ می دهد. - ارزش معاملات یکی از شاخص های مهم برای ارزیابی نقدینگی بازار است. ارزش معاملات بالاتر نشان دهنده نقدینگی بالاتر در بازار است که می تواند خرید و فروش دارایی ها را آسان تر و کم هزینه تر کند.
در مقابل، ارزش بازار کمتر به نقدینگی مرتبط است و بیشتر نشان دهنده میزان سرمایه گذاری و توجه بازار به یک شرکت یا دارایی است. - عدد نهایی ارزش معاملات مستقیماً تحت تأثیر فعالیت های معاملاتی و حجم خرید و فروش قرار می گیرد. (هرچه فعالیت‌های معاملاتی بیشتر، ارزش معاملات بیشتر)
در حالیکه ارزش بازار بیشتر تحت تأثیر عوامل بنیادی، اخبار اقتصادی و تحولات کلی بازار است – که می توانند قیمت سهام را تحت تأثیر قرار دهند-، تا ترندهای روزانه بازار. - تحلیلگران تکنیکال، سرمایه گزاران روزانه و اسکالپرها غالبا از ارزش معاملات برای بررسی حرکات کوتاه مدت بازار استفاده می کنند.
اما ارزش بازار عموما توسط سرمایه گذاران بلند مدت و برای تحلیل بنیادی و ارزیابی ارزش کلی شرکت ها مورد استفاده قرار می گیرد. - در آخر، افزایش یا کاهش در ارزش معاملات می تواند روی شاخص هایی مانند شاخص نقدینگی یا شاخص حجم معاملات تاثیر بگذارد.
در حالیکه ارزش بازار مستقیماً بر شاخص های کلیدی بازار مانند شاخص کل بورس تأثیر می گذارد چرا که، ارزش بازار شرکت ها یکی از عوامل تعیین کننده در محاسبه شاخص های کلیدی است.
انتشار داده های ارزش معاملات
ارزش معاملات توسط نهادهای نظارتی و اجرایی بازارهای مالی منتشر می شود. در هر کشوری این نهادها ممکن است متفاوت باشند، اما به طور کلی شامل موارد زیر هستند:
- بورس های اوراق بهادار : هر بورس مانند بورس اوراق بهادار تهران (TSE) در ایران یا بورس نیویورک (NYSE) در آمریکا، ارزش معاملات روزانه و دوره ای را منتشر می کند. این اطلاعات معمولاً در وب سایت رسمی این بورس‌ها در دسترس عموم قرار دارد.
- سازمان های نظارتی و تنظیم کننده : در برخی کشورها، نهادهای نظارتی مانند سازمان بورس و اوراق بهادار ایران (سازمان بورس) یا کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) نیز این اطلاعات را منتشر می کنند.
- شرکت های داده‌های مالی و خدمات مالی : شرکت هایی مانند Bloomberg، Reuters، و Yahoo Finance نیز ارزش معاملات بازار سهام را به صورت لحظه ای یا در قالب گزارش های دوره ای ارائه می دهند.
فرایند انتشار داده ها
به طور کلی، داده های مربوط به ارزش معاملات بازار سهام از طریق سیستم های معاملاتی جمع آوری می شوند.
سیستم های معاملاتی الکترونیکی بازارهای سهام به طور مستقیم معاملات را ثبت می کنند و جزئیات هر معامله شامل قیمت، حجم و زمان معامله را ذخیره می کنند.
سپس، بروکرها اطلاعات معاملات مشتریان خود را که شامل سفارشات خرید و فروش، حجم معاملات، و قیمت‌ها است به بورس ها و نهادهای نظارتی گزارش می دهند. پس از جمع آوری، پردازش و تایید صحت اطلاعات، داده های ارزش معاملات به صورت روزانه، هفتگی، ماهانه و سالانه و از طریق وبسایت های رسمی و رسانه های مالی منتشر می شوند.
نتیجه گیری
ارزش معاملات یکی از مفاهیم کلیدی برای درک وضعیت بازارهای مالی توسط تحلیل گران و معامله گران است.
ارزش معاملات یا trading value به مقدار کل پولی گفته می شود که در طول یک دوره زمانی خاص در یک بازار خاص برای خرید و فروش یک اوراق بهادار خاص معامله شده است. برای به دست آوردن ارزش معاملات بایستی حجم معاملات انجام شده روی دارایی در بازه زمانی مورد نظر را در قیمت دارایی ضرب کرد. مهمترین کاربردی که ارزش معاملات در بازار های مالی دارد، برآورد میزان نقدینگی بازار است: هر چه ارزش معاملات بیشتر، نقدینگی بالاتر.
با اینحال توجه به این نکته ضروری است که، اگر چه افزایش (کاهش) ارزش معاملات به معنای افزایش (کاهش) میزان نقدینگی در بازار است اما، لزوما به معنای یک روند صعودی (نزولی) پر قدرت برای دارایی مورد نظر نیست. دلیل این امر آنست که گاهی افزایش (کاهش) ارزش معاملات صرفا به دلیل افزایش (کاهش) در قیمت دارایی است و نه به دلیل افزایش (کاهش) حجم معاملات.
به طور کلی، اگر تغییر در ارزش معاملات با تغییر مشابه در حجم معاملات همراه باشد، می توان وجود یک روند پر قدرت در بازار را تایید کرد.
کپی لینک
کپی شد!
