Expansionary monetary policy

سیاست پولی انبساطی چیست و چگونه بر اقتصاد تاثیر می‌گذارد؟

سیاست پولی انبساطی (Expansionary monetary policy) نوعی از سیاست‌های پولی کلان اقتصادی است که به منظور گسترش انبساط پولی و به هدف تحریک رشد اقتصادی اجرا می‌شود. این سیاست با تزریق پول اضافی باعث افزایش هزینه کرد مصرف کننده و سرمایه گذاری‌ها و در نتیجه تقویت اقتصاد می‌شود. این سیاست معمولا وقتی اتخاذ می‌شود که در دوران رکود اقتصادی هستیم و یا خطر رکود اقتصاد را تهدید می‌کند. از نشانه های رکود اقتصادی می توان به نرخ بسیار پایین اشتغال و نرخ تورم پایینتر از هدف اشاره کرد.

برای اجرای سیاست پولی انبساطی از چه ابزاری استفاده می‌شود؟

ابزارهایی که بانک مرکزی برای اجرای سیاست پولی انبساطی از آنها استفاده می‌کند عبارتند از: کاهش نرخ بهره، کاهش ذخیره مورد نیاز و گسترش عملیات بازار آزاد.

کاهش نرخ بهره: مهمترین ابزار اجرای سیاست انبساطی است بدین شکل که، بانک مرکزی هزینه استقراض را برای بانک ها کاهش می‌دهد و متعاقبا، بانک ها نرخ بهره وام های خود را کاهش می‌دهند. بنابراین تمایل افراد و کسب و کارها به گرفتن وام بیشتر شده و در نتیجه، میزان پول در جامعه افزایش می یابد.

کاهش ذخیره مورد نیاز: یکی دیگر از ابزارهای سیاست پولی انبساطی است. ذخیره مورد نیاز حداقل پولی است که بانک ها موظفند که نزد بانک مرکزی سپرده بگذارند. وقتی اقتصاد وارد رکود می‌شود بانک مرکزی میزان ذخیره مورد نیاز را کاهش می‌دهد بنابراین، بانک ها نقدینگی بیشتری برای اعطای وام به متقاضیان خواهند داشت.

گسترش عملیات بازار آزاد: یکی دیگر از راه های افزایش میزان پول در جامعه شرکت بانک مرکزی در عملیات بازار آزاد است. بدین شکل که بانک مرکزی شروع به خرید گسترده اوراق قرضه دولتی از سرمایه گذاران نهادی کرده و بدین شکل، پول بیشتری را به جامعه تزریق می‌کند.

اجرای سیاست پولی انبساطی چه تاثیراتی بر اقتصاد می‌گذارد؟

اجرای سیاست پولی انبساطی تاثیرات زیر را بر اقتصاد خواهد داشت:

تحریک رشد اقتصادی و کاهش نرخ بیکاری: با کاهش هزینه استقراض، مصرف کنندگان به هزینه کردن در خرید کالاها و خدمات و کسب و کارها به سرمایه گذاری تشویق می شوند. با افزایش مخارج مصرفی مصرف کنندگان و مخارج سرمایه گذاری کسب و کارها، تقاضای کلی برای کالاها و خدمات افزایش می یابد. با افزایش تولید، کسب و کارها احتمالا کارکنان بیشتری استخدام می کنند. بنابراین در نتیجه سیاست های پولی انبساطی نرخ اشتغال افزایش و رشد اقتصادی تحریک می‌شود.

افزایش تورم: اگر میزان پول در جامعه بیشتر شود تورم افزایش خواهد یافت. از آنجا که در سیاست های پولی انقباضی پول اضافی به اقتصاد تزریق می‌شود، بنابراین تورم افزایش خواهد یافت که می تواند هم مثبت و هم منفی باشد. اگر تزریق پول به اقتصاد بیش از حد شود می تواند تورم ناپایدار و افسارگسیخته ایجاد کند در حالیکه، تزریق پول معقول می تواند منجر به تورم معقول شود و از رکود –که بسیار آسیب زا تر از تورم معقول است- جلوگیری کند.

کاهش ارزش پول: بعد از اجرای سیاست های انبساطی و به دلیل افزایش عرضه پول، ارزش پول داخلی کاهش می یابد. این کاهش ارزش پول به نفع صادرکنندگان است چرا که هزینه کالاهای تولید داخل را برای خارجی ها ارزانتر می‌کند.