Whitepaper

وایت‌پیپر (Whitepaper) ارز دیجیتال چیست؟

وایت‌پیپر (Whitepaper) یک سند فنی است که معمولاً توسط توسعه‌دهندگان یا تیم پشتیبانی یک پروژه ارز دیجیتال تهیه می‌شود. این سند شامل اطلاعات جامع درباره مشکلی که پروژه سعی در حل آن دارد، هدف‌ها، ایده‌های کلیدی، راهبردها، آرمان‌ها، معماری فنی، جزئیات پروتکل، مکانیزم‌های امنیتی و دیگر جزئیات مربوط به پروژه است.

وایت‌پیپرها به عنوان مستندات مهم در صنعت ارزهای دیجیتال به شمار می‌روند. آن‌ها نقش مهمی در تشریح راهبردها، تکنولوژی‌ها و الگوریتم‌های استفاده شده در پروژه دارند. این سند می‌تواند شامل اطلاعاتی درباره توکن‌ها، توزیع توکن‌ها، الگوریتم ماینینگ (در صورت وجود)، مکانیزم‌های تأیید تراکنش و دیگر جنبه‌های فنی و اقتصادی پروژه باشد.

اهمیت وایت‌پیپر در بازار ارزهای دیجیتال به دلیل ارائه جزئیات فنی و اقتصادی و شفافیت درباره پروژه است. این سند به سرمایه‌گذاران و علاقه‌مندان کمک می‌کند تا درک دقیقی از اهداف و مکانیزم‌های پروژه پیدا کنند. همچنین، وایت‌پیپر برای توسعه‌دهندگان و تحقیق‌گران نقشی را ایفا می‌کند، زیرا اطلاعات فنی و جزئیات مربوط به پروژه را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد.

در کل، وایت‌پیپر یک سند اساسی و مرجع است که جزئیات فنی و اقتصادی پروژه ارزهای دیجیتال را شرح می‌دهد و برای متخصصان، سرمایه‌گذاران و عموم علاقه‌مندان به پروژه مفید است.

در زیر چند مثال از وایت‌پیپرهای پروژه‌های مختلف را برایتان ذکر می‌کنیم:

1. بیتکوین (Bitcoin) : وایت‌پیپر بیتکوین، توسط شخص یا گروهی با نام ساتوشی ناکاموتو در سال 2008 منتشر شد. این وایت‌پیپر توضیحاتی درباره تکنولوژی بلاکچین، معماری شبکه، الگوریتم ماینینگ (Proof of Work) و جزئیات امنیتی بیتکوین ارائه می‌دهد.
2. اتریوم (Ethereum) : وایت‌پیپر اتریوم، توسط ویتالیک بوترین در سال 2013 منتشر شد. این وایت‌پیپر مفصل‌ترین توضیحات درباره اتریوم، قراردادهای هوشمند، زبان برنامه‌نویسی Solidity، معماری Ethereum Virtual Machine  (ٍEVM) و دیگر جنبه‌های فنی این پلتفرم ارائه می‌دهد.
3. لایت کوین (Litecoin) : وایت‌پیپر لایتکوین در سال 2011 توسط چارلی لی منتشر شد. این وایت‌پیپر شامل جزئیات فنی مانند الگوریتم Proof of Work (Scrypt)، زمان بلاک کمتر، تعداد تراکنش‌های بیشتر و اصلاحات دیگری است که لایت کوین را از بیتکوین تفکیک می‌دهد.
4. ریپل (Ripple) : وایت‌پیپر ریپل، در سال 2012 توسط گروهی از توسعه‌دهندگان شرکت OpenCoin انتشار یافت. این وایت‌پیپر به جزئیات تکنولوژی بلاکچین و پروتکل توزیع دفتر ریپل (Ripple Consensus Algorithm) می‌پردازد.
5. کاردانو (Cardano) : وایت‌پیپر کاردانو، توسط تیم علمی IOHK تهیه شده است. این وایت‌پیپر جزئیات فنی درباره ارزهای دیجیتال در لایه ارزش، لایه سند، لایه قراردادهای هوشمند، مکانیزم اثبات حصتی (Proof of Stake) و سایر جنبه‌های مربوط به امنیت و پایداری کاردانو را شرح می‌دهد.
6. ترون (TRON) : وایت‌پیپر ترون، توسط تیم توسعه‌دهنده TRON Foundation تهیه شده است. این وایت‌پیپر شامل جزئیات فنی درباره تکنولوژی بلاکچین TRON، کنسانس Proof of Stake (DPoS)، جزئیات دیپلر (DApp) و سایر اجزا مرتبط با اکوسیستم TRON است.
7. نئو (NEO) : وایت‌پیپر نئو، توسط تیم توسعه‌دهنده NEO Foundation تهیه شده است. این وایت‌پیپر شامل جزئیات فنی درباره زبان برنامه‌نویسی سولیدیتی (Solidity)، معماری مولفه‌ای NEO، الگوریتم دستگاه مجازی NEOVM و سایر جنبه‌های مربوط به NEO است.
8. استلار (Stellar) : وایت‌پیپر استلار، توسط بنیاد استلار تهیه شده است. این وایت‌پیپر شامل جزئیات فنی درباره تکنولوژی کنسانس Stellar Consensus Protocol (SCP)، جزئیات پروتکل پرداخت و تبادل استلار (XLM)، و نحوه عملکرد شبکه استلار را تشریح می‌کند.

این مثال‌ها تنها برخی از وایت‌پیپرهای پروژه‌های معروف در بازار ارزهای دیجیتال هستند. وایت‌پیپرها عموماً در ابتدای طرح یک پروژه ارزهای دیجیتال منتشر می‌شوند و ممکن است در طول زمان تحت به‌روزرسانی قرار بگیرند. در اکثر موارد، وایت‌پیپرها در وبسایت رسمی پروژه و در منابع دیگر مرتبط قابل دسترسی هستند.

یک وایت پیپر ارز دیجیتال چه بخش‌هایی دارد؟

یک وایت‌پیپر عموماً شامل بخش‌های زیر است:

1. مقدمه: در این بخش، معرفی کوتاهی از پروژه و هدف اصلی آن ارائه می‌شود. همچنین، مسئله یا نیازی که پروژه سعی در حل آن دارد، مورد بحث قرار می‌گیرد.
2. توصیف فنی: در این بخش، جزئیات فنی مربوط به پروژه شرح داده می‌شود. این شامل توصیف معماری سیستم، تکنولوژی‌های استفاده شده، الگوریتم‌های کنسانس، الگوریتم‌های رمزنگاری و سایر جنبه‌های فنی است.
3. معرفی تکنولوژی: در این بخش، تکنولوژی‌های کلیدی مورد استفاده در پروژه توضیح داده می‌شوند. این شامل توضیح کاربردها و قابلیت‌های تکنولوژی استفاده شده است.
4. 
5. 1. معرفی اقتصادی: در این بخش، جنبه‌های اقتصادی پروژه بررسی می‌شوند. این شامل موضوعاتی مانند ساختار توزیع توکن‌ها، مکانیزم‌های پاداش و تحولات اقتصادی در طول زمان است.
   2. قراردادهای هوشمند: اگر پروژه از قراردادهای هوشمند استفاده می‌کند، در این بخش، معرفی و توضیحاتی درباره قراردادهای هوشمند و زبان برنامه‌نویسی مورد استفاده مانند(Solidity) ارائه می‌شود.
   3. امنیت و حفاظت: در این بخش، موضوعات مربوط به امنیت شبکه و روش‌های حفاظت در برابر حملات و تهدیدهای امنیتی مورد بحث قرار می‌گیرد. این شامل ارائه جزئیات درباره مکانیزم‌های امنیتی، حفاظت از حریم خصوصی و سایر جنبه‌های مرتبط است.
   4. برنامه راهبردی: در این بخش، برنامه‌های راهبردی و آینده‌نگرانه پروژه بررسی می‌شود. این شامل برنامه‌های آینده، توسعه و بهبود پروژه است.
   5. معرفی تیم توسعه‌دهنده: در این بخش که معمولا در  انتهای وایت پیپر آورده می‌شود معمولاً اطلاعاتی در خصوص بنیان‌گذاران پروژه و توسعه‌دهندگان ارشد آن وجود دارد. طبیعی است پروژه ای که پشتیبان آن یک تیم  تیم قوی و باتجربه باشد، شانس موفقیت بالاتری خواهد داشت. به همین دلیل، وجود این بخش در وایت پیپر اهمیت زیادی دارد.

   البته هر پروژه ممکن است وایت‌پیپر خود را به شیوه خاصی تنظیم کند و بخش‌های مختلفی را به طور جزئی ترکیب کند، اما عموماً این بخش‌ها در وایت‌پیپرها حضور دارند.