نگاهی به فرصت ها و چالشهای بورس ایران در ماه های پیش رو
مرداد 8, 1403
بورس اوراق بهادار یکی از ارکان حیاتی اقتصاد هر کشور است و در ایران نیز نقش مهمی در جذب سرمایه و توزیع منابع مالی دارد. در سالهای اخیر، بورس ایران با نوسانات زیادی روبرو بوده و توجه بسیاری از سرمایهگذاران و تحلیلگران را به خود جلب کرده است. در یک سال گذشته، شاخص کل بورس ایران به قلههای جدیدی دست یافت، اما به سرعت وارد دورهای از رکود شد. شناخت فرصتها و چالشهای پیشروی بورس ایران میتواند به سرمایهگذاران کمک کند تا تصمیمات بهتری بگیرند. با ما در این مقاله همره باشید تا چالشهای بورس ایران در سال جدید را بررسی کنیم.
فهرست مطالب
تحولات اخیر بورس ایران
بازار سهام ایران پس از تجربه رشد چشمگیر در سال ۱۳۹۹ و رسیدن به سطح ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار واحد، دو سال در وضعیت نزولی و متعادل قرار داشت. در سال گذشته، شاخص کل بورس مجدداً به قلههای جدیدی دست یافت، اما با کاهش اعتماد سرمایهگذاران مواجه شد. عوامل متعددی نظیر تغییر نرخ خوراک شرکتهای پتروشیمی و پالایشی، تصمیمات غیرکارشناسانه و شکاف بزرگ میان نرخ دلار بازار آزاد و دلار نیمایی به این بیاعتمادی دامن زدند.
انتخاب رئیس جدید دولت چهاردهم، بیش از یک ماه پیش، بارقههایی از امید را در دل سرمایهگذاران ایجاد کرده است. ارائه نقشهراه بورسی میتواند به دولت جدید در اجرای بهتر برنامههای اقتصادی کمک کند. حذف قیمتگذاریهای دستوری که به ناکارآمدی بازار منجر شده، یکی از اقدامات اساسی در این راستا خواهد بود.
فرصتهای بورس ایران
یکی از مهمترین فرصتهای پیشروی بورس ایران در ماههای آینده، بهبود شرایط اقتصادی کشور است. کاهش نرخ تورم، رکود اقتصادی و بهبود شاخصهای اقتصادی میتواند اعتماد سرمایهگذاران را افزایش داده و منجر به افزایش حجم معاملات و نقدینگی در بورس شود. بسیاری از نمادهای بورسی از لحاظ نسبتهای بنیادی در محدودههای ارزنده قرار دارند و با بهبود شرایط کلی بازار و بازگشت اعتماد سرمایهگذاران، این سهام و به طور کلی بازار سرمایه ایران میتواند در جایگاه بهتری قرار گیرد.
افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی نیز میتواند به بهبود درآمدهای ارزی کشور و تقویت ارزش پول ملی منجر شود، که این امر میتواند تاثیر مثبتی بر عملکرد شرکتهای بورسی به ویژه شرکتهای نفتی و پتروشیمی داشته باشد و در نتیجه، ارزش سهام آنها را افزایش دهد.
اصلاحات ساختاری برای افزایش شفافیت و کارایی بازار نیز از دیگر فرصتهای مهم است. توسعه ابزارهای مالی جدید مانند اوراق بدهی، صندوقهای سرمایهگذاری و اوراق مشتقه میتواند به تنوعبخشی به سبد سرمایهگذاریها و کاهش ریسکهای بازار کمک کند. این ابزارها میتوانند به جذب سرمایهگذاران جدید و افزایش عمق بازار منجر شوند.
چالشهای بورس
چالشهای پیشروی بورس ایران نیز کم نیستند. نوسانات نرخ ارز یکی از مهمترین چالشهاست. تغییرات ناگهانی در نرخ ارز میتواند تاثیرات منفی بر عملکرد شرکتهای بورسی داشته باشد و در نتیجه، ارزش سهام آنها را کاهش دهد.
تحریمهای بینالمللی و مسائل سیاسی میتواند به کاهش اعتماد سرمایهگذاران خارجی و داخلی منجر شود که نهایتاً به کاهش ارزش سهام منجر میشود. ریسکهای ژئوپلیتیک و احتمال تشدید درگیریها در خاورمیانه نیز از مهمترین مسائلی است که میتواند بازار را تحت تاثیر قرار دهد.
افزایش نرخ بهره بانکی نیز میتواند به کاهش جذابیت سرمایهگذاری در بورس منجر شود. سرمایهگذاران ممکن است به دلیل نرخ بهره بالاتر، ترجیح دهند پول خود را در بانکها سپردهگذاری کنند تا در بورس سرمایهگذاری کنند. مشکلات ساختاری مانند ضعف در شفافیت اطلاعات، عدم کارایی برخی از نهادهای نظارتی و عدم تطابق با استانداردهای بینالمللی نیز میتواند به کاهش اعتماد عمومی و کاهش سرمایهگذاریها منجر شود.
تحلیل وضعیت کنونی صنایع و تاثیر آن در چالشهای بورس
وضعیت نامطلوب صنایع بازار سرمایه در سالهای اخیر به دلیل نوسانات نرخ ارز و تغییرات ناگهانی در سیاستهای اقتصادی و مالی کشور پیچیدهتر شده است. مقایسه آمار و ارقام نوسانات دلار نیمایی نشان میدهد که در ۱۱ ماه نخست سال ۱۴۰۱، میانگین دلار نیمایی حدود ۲۸ هزار تومان بوده است. در سال ۱۴۰۲ دلار نیمایی با میانگین ۳۹ هزار و ۵۰۰ تومان، رشد بیش از ۳۵ درصدی در یک سال را به ثبت رساند. این رشد باعث افزایش سودآوری بنگاههای اقتصادی در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ شد. با این حال، رشد محدود کمتر از ۱۰ درصدی دلار نیمایی در یک سال گذشته نمیتواند هزینههای بخش حقوق و دستمزد و افزایش قیمت حاملهای انرژی را پوشش دهد که باعث کاهش سودآوری بنگاهها در سال جاری نسبت به سال گذشته میشود.
در چند وقت گذشته اخبار خوبی برای صنایع مختلف منتشر شد که تا حدودی سهامداران را به آینده بازار امیدوار کرد:
بحث تجدید ارزیابی خودروسازان.
اصلاح قیمت خوراک پتروشیمیها در 5 ماه ابتدایی سال 1402، که این برگشت سرمایه احتمالا به صورت تخفیف در نرخ خوراک امسال اعمال میشود و نتایج آن در وضعیت سودآوری امسال این صنعت نمایان خواهد شد.
تخفیف خوراک اورهسازان، که موجب افزایش سودآوری آنان میشود.
نیاز به نقشهراه بورسی
با انتخاب رئیس جدید دولت چهاردهم، ارائه نقشهراه بورسی میتواند به اجرای بهتر برنامههای اقتصادی کمک کند. حذف قیمتگذاریهای دستوری که به ناکارآمدی بازار منجر شده، یکی از اقدامات ضروری است. پیشبینیپذیری اقتصاد، افزایش شفافیت و تغییر زاویه دید دولت به بنگاهها به عنوان منبعی برای تامین مالی نیز از تصمیمهای اساسی دولت جدید است.
تحلیل وضعیت سرمایهگذاری و چالشهای بورس در سال 1403
در دنیای اقتصادی پیچیده امروز، سرمایهگذاری به یکی از مهمترین راهها برای دستیابی به اهداف مالی و ثروت شخصی تبدیل شده است. تورم موجود در کشور سالانه قیمت محصولات و ارزش داراییها را افزایش میدهد، اما باید به این نکته توجه داشت که کدام سرمایهگذاری بازدهی بیشتری دارد.
در سال گذشته، دو عامل مهم وضعیت بازارها را تحت تاثیر قرار دادند: وضعیت سیاسی آرام و سیاست پولی انقباضی شدید بانک مرکزی. اگر این دو عامل ادامه پیدا کنند، میتوانند بازدهی بازارها در سال 1403 را نیز تحت تاثیر قرار دهند. بانک مرکزی با سیاست انقباضی باعث جمع شدن پول از بازار و در نتیجه رکود شد. یکی از ابزارهای بانک مرکزی برای اجرای این سیاست، انتشار گواهی سپرده 30 درصد بود که باعث رکود نسبی در تمام بازارها شد.
بهترین سرمایهگذاری سال 1403
تصمیم در مورد بهترین سرمایهگذاری برای سال جدید بستگی به عوامل متعددی همچون سطح ریسکپذیری، وضعیت اقتصادی کشور، اخبار سیاسی، بازدهی و … دارد. پیش از ورود به هر بازار، باید متغیرهای تاثیرگذار در آن را بررسی کرد. به عنوان مثال، افزایش نرخ دلار میتواند در بازدهی بورس و شاخص کل تاثیرگذار باشد، اما در مواقعی افزایش نرخ دلار باعث رشد بازار و در مواقعی باعث اصلاح بازار میشود.
بازدهی بازارها در سال 1403 به عواملی همچون نرخ بهره، بودجه 1403، سیاست انقباضی بانک مرکزی، انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و انتظارات تورمی بستگی دارد. در زمان رکود، مردم یا پول کافی ندارند و یا وضعیت اقتصادی را مناسب برای سرمایهگذاری نمیدانند. در این شرایط، انتظار میرود تقاضا کاهش یابد و این وضعیت تا اواخر تابستان ادامه داشته باشد. اما به دلیل انتخابات ریاست جمهوری آمریکا احتمالا در اواخر تابستان انتظارات تورمی و تقاضا افزایش یابد.
با توجه به موضوعات ارائه شده، شرکتهای تولیدی بهتر است مواد اولیه خود را طی 3 ماهه نخست سال برای چند ماه آینده خریداری و در انبار نگهداری کنند چرا که انتظار میرود، در آیندهای نزدیک شاهد رکود تورمی باشیم.
افق زمانی سرمایهگذاری خود را 6 ماهه انتخاب و از مهر ماه سبد سرمایهگذاری خود را مجدد بررسی کنید. استراتژی معاملاتی با توجه به نرخ بهره بانکی، سیاست بانک مرکزی، اخبار سیاسی، انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و … باید به روز شود.
پیشبینی نرخ بهره بانکی
نرخ بهره یکی از ابزارهای بانک مرکزی برای مهار تورم و یا خروج از رکود است. زمانی که با افزایش تورم روبرو هستیم، بانک مرکزی نرخ بهره را افزایش میدهد تا تقاضا کاهش یابد. در مقابل، زمانی که با رکود در بازارها و احتمال ورشکستگی شرکتها و کارخانهها مواجه میشویم، بانک مرکزی با کاهش نرخ تورم سعی در افزایش تقاضا دارد.
با توجه به اینکه هدف دولت و بانک مرکزی کاهش تورم است، انتظار داریم که نرخ بهره در آینده نیز افزایشی باشد. اگر نرخ بهره بین بانکی طی ماههای آینده افزایش یابد، چند ماه بعد انتظار افزایش نرخ بهره 1403 یا انتشار گواهی سپرده با سود بالای 30 درصد را داریم.
پیشبینی نرخ تورم
تورم سال 1402 حدود 41 درصد بود. مرکز آمار در سایت رسمی خود به طور ماهانه آمار تورم نقطه به نقطه را منتشر میکند. آمار تورم سال 1402 در فروردین 55.5 درصد و در بهمن ماه 35.8 درصد رسید و این نشاندهنده نتیجه سیاستهای پولی بانک مرکزی است. در صورتی که سال گذشته سیاست پولی انقباضی بانک مرکزی اعمال نمیشد، تورم حدود 60 درصد دور از انتظار نبود.
پیشبینی انس جهانی
زمانی که اقتصاد در سطح جهانی وارد رکود میشود، رشد اقتصادی کاهش مییابد. از سوی دیگر، با افزایش جنگ در سطح دنیا، یک نااطمینانی ایجاد میشود که منجر به افزایش تقاضای طلا در سطح جهانی میگردد. عوامل مختلفی همچون اعمال تعرفههای بالا، عدم حمایت ترامپ از شرکای اروپایی، تجارت سخت بین آسیا و آمریکا و افزایش فضای التهاب بین کشورها باعث افزایش تقاضای طلا میشود.
علاوه بر عوامل گفته شده، احتمال کاهش نرخ بهره آمریکا از تابستان سال جاری وجود دارد. به عبارتی پس از دو سال و نیم سیاست انقباضی، انتظار کاهش نرخ بهره آمریکا را داریم. در این صورت انتظار اصلاح انس جهانی نداریم و در آینده شاهد شروع روند صعودی انس جهانی خواهیم بود.
بازدهی صندوق سرمایهگذاری درآمد ثابت
در سال 1402 با توجه به انتشار گواهی سپرده بانکی با سود 30 درصد سالانه، صندوقهای سرمایهگذاری درآمد ثابت بازدهی صندوقها را تا حدود 31 درصد افزایش دادند. صندوق سپر نخستین صندوق درآمد ثابتی بود که پس از افزایش نرخ بهره، بازدهی خود را افزایش داد. پیشبینی میشود اگر تغییری در نرخ بهره از سوی بانک مرکزی ایجاد نشود، بازدهی این صندوقها ثابت بماند.
پیشبینی مسکن
قیمت مسکن در سال 1402 نسبت به سالهای گذشته ثبات بیشتری داشت، اما این تثبیت قیمت ناشی از سیاست انقباضی دولت بود. طبق آخرین گزارش بانک مرکزی، قیمت هر مترمربع مسکن در سال 1402 حدود 74 میلیون تومان بود که نسبت به سال 1401، حدود 13 درصد رشد را نشان میدهد.
مسکن در سال 1402 با پایینترین حجم معاملات ماهانه همراه بود تا آنجایی که طبق آمار 10 ماه ابتدای سال بین 3 تا 7 هزار معامله در ماه انجام میشد. اگر میخواهید بدانید که چه زمانی رشد مسکن آغاز میشود، به حجم معاملات توجه داشته باشید. در صورتی که طی 4 ماه متوالی حجم معاملات بالای 9 هزار معامله رسید، بدانید که دوران رونق بازار مسکن آغاز شده است.
پیشبینی قیمت طلا
بازار طلا یکی از قدیمیترین و معتبرترین نوع سرمایهگذاریها بوده است و در سال 1402 حدود 23 درصد رشد داشت. در سال 1403 با توجه به متغیرهایی همچون نرخ بهره آمریکا، افزایش انس جهانی، ریاست جمهوری آمریکا، تورم و … انتظار میرود که روند قیمتی طلا همچنان صعودی باشد.
پیشبینی قیمت ارز
نرخ ارز برای کسب و کارها اهمیت بسزایی دارد. کسبوکارهایی که حوالههای ارزی دارند، بهتر است در نیمه اول سال اقدام کنند چرا که ارز میتواند تحت اخبار و شرایط متفاوت به سرعت تغییر کند اما تعرفه بخش خدماتی و قیمت محصولات نمیتوانند به سرعت تغییر یابد.
سرمایهگذاری در ارز دیجیتال
اگر نرخ بهره آمریکا کاهش یابد، تقاضا برای انس جهانی و ارز دیجیتال افزایش خواهد یافت. در صورتی که تخصص لازم در شناخت ارزهای دیجیتال و وضعیت بازارهای جهانی دارید، ارز دیجیتال میتواند یک سرمایهگذاری امن باشد.
تاثیر انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بر بازارهای مالی ایران
انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در آبان ماه برگزار میشود. با کاندیداتوری کمالا هریس از حزب دموکرات و دونالد ترامپ از حزب جمهوریخواه، شرایط برای ایران تغییر میکند. اثرات این انتخابات بر بازارهای مالی ایران قابل توجه است و نباید جنبه روانی و انتظارات تورمی آن را نادیده گرفت.
روانشناسی مالی سال جدید
یادگیری تحلیل تکنیکال و بنیادی برای سودآوری مستمر کافی نیست. برخی به دلیل تجربه کم و گاهی عدم کنترل احساسات، ضررهای زیادی میکنند. برای اجتناب از این مشکلات باید با روانشناسی مالی و رفتارهای بازار آشنا شوید و توانایی تحلیل و مدیریت احساسات خود را تقویت کنید.
جمعبندی
در این مقاله سعی کردیم به تحلیل جامع وضعیت بورس ایران و سرمایهگذاری در سال 1403 بپردازیم. با توجه به متغیرهایی همچون تورم، سیاستهای اقتصادی، انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و روندهای جهانی، به نظر میرسد که طلا و صندوقهای درآمد ثابت همچنان بهترین گزینههای سرمایهگذاری باشند.
در نهایت، انتخاب بهترین سرمایهگذاری بستگی به تحلیل دقیق شرایط اقتصادی و سیاسی و تطبیق آن با اهداف و میزان ریسکپذیری شما دارد. با توجه به نوسانات بازار و تغییرات احتمالی در سیاستها، توصیه میشود که سبد سرمایهگذاری خود را به طور منظم بررسی و بهروزرسانی کنید.