آموزش انواع نمودار در تحلیل تکنیکال

اسفند 22, 1401

Rate this post

نمودارهای تحلیل تکنیکال که در آن اطلاعات و اجزا بازار به نمایش در می آیند به شکل دو بعدی اغلب هستند. و امکان بهره برداری از دیتاهای اقتصادی را فراهم می آورند.

از طریق نمودارهای تحلیل تکنیکال می توان رفتارهای مختلف از طیف خریدار و فروشنده در بازار را کشف کرد و از طریق ابزارها و الگوهای مختلف پی به حرکات بعدی آنها برد.

روش های متعددی برای استفاده از دیتاهای عددی و گرافیکی در دسترس است. تحلیل گران و آمارشناسان از شکل های مختلف سری های زمانی، و تست دیتاهای قبل روی نمودارهای تحلیل تکنیکال استفاده می کنند. همچنین در صنعت خودکارسازی معاملات تلاش بر این هست ناهنجاری های قیمت و فرصت های معاملاتی را با استفاده از برنامه نویسی با سرعت بالای شناسایی کنند.

فعالین اقتصادی در دهه های گذشته برای بهره برداری بهتر از دیتاها نمودارهای گرافیکی را اختراع کردند که اکثریت به شکل دو بعد قیمت و زمان هستند. بعد قیمت همیشه به صورت افقی به نمایش در می آید، اما می تواند به صورت بلوک های یکسانی در واحد زمان نباشند و به صورت یک شمارنده عمل کنند. به عبارت دیگر زمان در آن نقشی نداشته باشد.

بر اساس شکل گیری نمودارها، تحلیلگران نوینی پا به عرصه بازارها گذاشتند، که با استفاده از نمودارها اقدام به تحلیل رفتار آتی قیمت می کنند.

دادهای نمودارهای تحلیل تکنیکال

قیمت:

بازگشایی Open
حداکثر High
حداقل Low
پایانی Close

معاملات:

حجم Volume
معاملات باز Open Interest

وسعت بازار:

Advance
Decline
Total Issues
UP&Down Volume
New Highs&Lows
Bullish Percent Data

دیگر دیتاها:

Put/Call
Short Interest
Specialist/Public
Cash/Asset
Investor/Advisor Poll
Margin Debt
Implied Volatility

تحلیل گران از نمودارها با دیتاهای مختلفی که معرفی شد استفاده میکنند اما اغلب آنها از نمودارها با دو ابعاد همزمان قیمت و رمان استفاده می کنند، چرا که این مدل، خلاصه رفتاری از بازیگران بازار در یک دوره زمانی مشخص می باشد. پس متمرکز بیشتر به توضیحات این دسته از نمودارهای تحلیل تکنیکال خواهیم بود.

دیتاها دارای اهمیت یکسان در بازار نیستند، پس شخص تحلیل گر باید در موقعیت های مختلف بتواند از مجموعه ای از آنها را مورد استفاده قرار دهد. برخی دیتاها مانند حداکثر و حداقل که حکایت از تقابل عرضه و تقاضا در محدوده زمانی هستند می توانند حتی مهمتر باشند.

به دو نکته زیر در باب دیتاها توجه داشته باشید:

هرچه زمان جلسات طولانی تر، قابل اعتمادتر هستند.
هرچه چارچوب زمانی بالاتر دارای اهمیت بیشتری است.

نمودار قیمتی چیست؟

نمودار قیمتی در واقع یک توالی دیتا از جنس قیمت هستند که با اتصال یکدیگر در دوره های زمانی مختلف شکل می گیرند.

برای شکل گیری نمودارهای با اطلاعات قیمتی که به دیتاهای OHLC معروف هستند، در ابتدا باید یک چارچوب زمانی را مشخص کرد. این چارچوب زمانی در نرم افزارهای مالی متفاوت هستند. در سکوی معاملاتی متاتریدر 5 که مورد استفاده خیل عظیمی از فعالین بازار هست، چارچوب های زمانی زیر موجود می باشد:

یک دقیقه
پنج دقیقه
ربع ساعته
یکساعته
چهارساعته
روزانه
هفتگی
ماهانه

دیتاها در یک چارچوب زمانی می توانند یکسان باشند. اما در بسیاری از زمان ها که دیتاهای اقتصادی منتشر می شوند یا بحران در جهان شکل می گیرد که باعث عدم نقدینگی و معامله در قیمت مشخص قبلی باشد، که قیمت ها تفاصل زیادی را با دوره معاملاتی قبل تجربه کنند. در انتهای مقاله به بررسی چند مورد خواهیم پرداخت.

به تصویر زیر نگاهی بیاندازید:

قیمت و زمان به ترتیب به صورت عمودی و افقی به نمایش در می آیند. که با این توالی از راست به چپ در محور افقی دیتای قیمت در زمان به جریان می افتند.

در تحلیل تکنیکال طیف گسترده ای از نمودارها برای برآورد و تحلیل حرکت آتی محصولات مالی مورد استفاده قرار می گیرد(هر دارایی مالی که دیتا آن در دسترس باشد می توان نمودار آن را ترسیم کرد)

چارچوب های زمانی بستگی به فشردگی دیتا دارد و هر آنچه فشردگی کمتر باشد، جزئیات بیشتری از حرکات قیمت قابل دیدن است.

یک خاصیت نمودارهای قیمتی با چارچوب زمانی مشخص این هست که از ترکیب دیتاهای زمان پایین تر می توان، چارچوب زمانی بالاتر را ایجاد کرد. و می توان دیتاهای بیشتری را مشاهده کنیم.

انواع نمودارهای تحلیل تکنیکال

نمودارهای تحلیل تکنیکال زیادی موجود است، از جمله:

نمودار خطی Line نمودار کاگی Kagi

نمودار میله ای Bar نمودار رنکو Renko

نمودار شمعی Candle Stick نمودار شکست سه خط 3LB

نمودار نقطه و رقم Point&Figure نمودار Candle Volume

نمودار قیمت و حجم Equivolume نمودار Hollow Candle

همانطور که مشاهده می کنید نمودار های زیادی جهت نمایش اجزاء در تحلیل تکنیکال وجود دارد اما در این مقاله به چند نوع مهم که در نرم افزارهای مالی مختلف مرسوم است خواهیم پرداخت. دلیل عدم استقبال از نمودارهای دیگر را می توان به ابزارهای مختلف تکنیکی اشاره کرد. به طور مثال برخی ابزارها از دو بعد قیمت و زمان استفاده می کنند اما آن نمودارها صرفاً بر قیمت متمرکز هستند.

در بیشتر نمودارها از اطلاعات قیمت OHLC استفاده می کنند به غیر از نمودارهای حجم که برای تشکیل، به اطلاعات بیشتری از حجم معاملات نیاز دارند.

پنج نوع متریک و شاخص برای رسم نمودارها وجود دارد:

دیتاها در پایان یک محدود جمع شوند
نمودارهای که قیمت رنج مشخصی را ببیند
حجم ثابتی از معاملات شکل بگیرد
تعداد مشخصی از معاملات شکل بگیرد
میزان مشخصی از انحراف معیار (ATR) در قیمت ها اتفاق بیافتد

بررسی نمودارهای تحلیل تکنیکال

1. نمودار خطی

این مدل از نمودارهای تحلیل تکنیکال از اتصال دیتاهای قیمتی در چارچوب های زمانی مختلف شکل می گیرد. در واقع هر فاصله زمانی، یک قیمت پایانی جدید را ایجاد می کند.

در بین معامله گران قیمت پایان اهمیت دارد. و در برخی اوقات دیتاهای قیمت دیگر نیز در دسترس نیست.

عیب نمودار خطی این است که هیچگونه اطلاعاتی در مورد سطوح بالقوه عرضه و تقاضا به ما نمی دهند، زیرا قیمت های حداکثر و حداقل(شاخص های واقعی قدرت بازار) را به طور کامل نادیده می گیرند. با این وجود به عنوان شناساگر روند و خلاصه ای از تغییرات قیمت در طول زمان هستند.

2. نمودار میله ای

یکی از محبوب ترین نوع نمودارها، نمودار میله ای به اصطلاح بار چارت Bar Chart می باشد که با ترسیم هر میله می توان حداقل به سه قیمت در یک دوره زمانی پی برد. بالا و پایین هر میله نشانگر قیمت های بیشترین و کمترین هستند و خطوط افقی کوچک در دوسمت نشانه قیمت پایانی است. در صورتی که قیمت بازگشایی و باز شدن در دسترس باشد آن را به صورت یک خط افقی در سمت راست مشاهده خواهید کرد و قیمت پایانی به صورت خط افقی در سمت چپ میله به نمایش در می آید.

شماتیک نمودار میله ای

نمودار میله ای اونس جهانی طلا

این نمودارها به نمودارهای مدت دار Interval Charts نیز معروف هستند و مشخصات زیر را دارند:

محدوده میله متغییر است.
مدت زمان عملکرد میله ثابت است.
حجم میله متغییر است.
تعداد معاملات بر میله متغییر است.
نوسان میله متغییر است.

این مدل از نمودارها با ابزارهای تکنیکی همچون اندیکاتورهای پوششی عددی و هندسی، به خوبی سازگار هستند(نمودارهای با زمان غیرثابت باید از اندیکاتورهای پوششی عددی و افقی استفاده کنند) بر این اساس ابزارها مانند خطوط روند، کانال و تحلیل های الگوی متداول تاثیر می گذارد.

مزیت این نوع نمودارها در نمایش حجم عظیمی از داده هاست چرا که به سبک های دیگر همچون شمعی (که در ادامه تشریح شده) حجم عظیمی از صفحه نمایش را اشغال می کند و به هم ریختگی کمتری دارد.

3. نمودار شمعی

یکی از محبوب ترین مدل از نمودارهای مورد استفاده فعالین اقتصادی، نمودار شمعی است. برای ترسیم این نوع نمودار به چهار قیمت پایانی، بازگشایی، حداکثر و حداقل در یک جلسه معاملاتی مورد نیاز می باشد. این مدل از نمودارها مشابه نمودارهای میله ای ایجاد می شوند. با این تفاوت که نمودار شمعی دارای یک بدنه Body می باشد. از طریق این بدنه با چشم می توان سریعاً پی به پیکربندی و موقعیت نسبی قیمت برد.

شماتیک کندل استیک

مزیت این نمودارها انتقال سریع اتفاقات در طی یک دوره زمانی است که حاصل از شماتیک آن در انتقال چشمی اطلاعات است.

بدنه سفید یا پر زمانی تشکیل می شود که قیمت پایانی در جلسه معاملاتی، بالاتر از قیمت باز شدن باشد. بدنه سیاه یا پر، قیمت پایانی نیز پایین تر خواهد بود.

اندازه بدنه حاکی اطلاعات زیادی از قدرت و نوسانات در طی یک جلسه معاملاتی است. پس اتفاقات قیمتی سریعتر قابل درک می باشد.

همچنین قیمت های بالا و پایین (حداکثر و حداقل) که به سایه (Shadow) مشهور است در این مدل نمودارهای تحلیل تکنیکال به راحتی قابل تشخیص و قدرت خریدار و فروشنده قابل ارزیابی است.

نمودار شمعی بیت کوین

شمع ها به سه دسته طبقه بندی می شوند:

صعودی یا نزولی
بازگشتی یا ادامه دهنده
ساده، مضاعف یا چندگانه

4. نمودار نقطه و رقم

محبوب ترین نمودار محدوده ثابت، نمودار نقطه و رقم است. در این نوع نمودارها، زمان نقشی دارا نیست و صرفاً بر اساس قیمت و حرکات آن می باشد. بر این اساس هر ستون از این نمودارها می تواند حاکی از دوره های زمانی مختلف باشد. در واقع یک ستون می تواند از یک روز تا چند روز حرکات قیمت را به نمایش بگذارد.

مزیت این نوع نمودارها نمایش خطوط حمایت و مقاومت بهتر و بهینه تری است. همچنین نقاط شکست آنها به دلیل فیلتر نوسانات کوچک قیمت، معتبر تر می باشد.

در این مدل نمودارها، هر میله، جعبه یا هر آجر وقتی کامل می شود که سیر مشخصی از قیمت طی شود. ویزگی های این نمودارها:

محدوده میله یا جعبه ثابت است.
مدت زمان میله یا جعبه متغییر است.
حجم میله یا جعبه متغییر است.
معاملات در هر میله متغییر است.
نوسان میله یا جعبه ثابت است.

نمودار نقطه و رقم سهام مایکروسافت

زمانی که قیمت میزان مشخصی حرکت کرد و حرکتش ثبت شد، یک جعبه Boxes رسم می شود. یک جعبه ادامه دهنده حداقل حرکت قیمتی را مشخص می کند که برای ترسیم جعبه جدید در جهت روند فعلی به آن نیاز داریم. اندازه بازگشت نیز شامل تعداد مشخصی از جعبه ها می شود که برای ترسیم بازگشت روی نمودارها مورد نیاز است. اندازه جعبه ها، قراردادی است. به طور مثال، اندازه یک جعبه 1 دلاری یعنی قیمت باید حداقل 1 دلار قبل از ترسیم جعبه جدید، حرکت کند و اگر اندازه بازگشت برابر با 3 جعبه باشد، آنگاه قیمت باید حداقل 3 دلار، پیش از ترسیم بازگشت روی نمودار، حرکت کند.

به طور برای تعیین کامل شدن یک جعبه از قیمت پایانی استفاده می کنند، هرچند بسیاری از مشارکت کنندگان قیمت های حداکثر و حداقل نیز استفاده میکنند.

عیب یا مزیت این نمودارها این است که از زمان ثابت بهره می جویند و اندیکاتورهای پوششی هندسی با آنها ناسازگار است. بر همین اساس خطوط روند بر مبنای ترسیم یک خط بین دو نقطه نیست. و با استفاده از یک نقطه و زوایای 45 درجه برای ترسیم خطوط روند استفاده می گردد.

5. نمودارهای رنکو Renko

مدل دیگری از نمودارهای با محدوده ثابت، نمودار رنکو است. به میله های نمودار رنکو اصطلاحاً آجر گفته می شوند. آنها به شکل آجرهای سفید صعودی و آجرهای سیاه نزولی هستند و مشابه با نمودار نقطه و رقم هستند، با این تفاوت که هر آجر جدید، در یک ستون جدید رسم می شود. آجر جدید زمانی شکل می گیرد که حداقل حرکت مورد نیاز در قیمت دیده شود. از آنجا که ساخته شدن یک آجر جدید وابسته به زمان نیست، محور زمان به شکل غیرخطی ترسیم می شود. در این مدل نمودار، تمام بازگشت ها نیازمند این هستند که قیمت حداقل دو آجر در جهت مخالف، حرکت کند. در واقع نمودارهای رنکو، نمودارهای بازگشتی دو آجری هستند. اندازه هر آجر نیز به شکل قراردادی انتخاب می شود.

نمای شماتیک از نمودار رنکو

6. نمودارهای با حجم ثابت

در این نوع نمودارهای تحلیل تکنیکال، میله جدید زمانی شکل می گیرد که حداقل حجم معامله شده مورد نیاز محقق گردد. ویژگی های نمودارهای حجم ثابت عبارتند از:

محدوده میله متغییر است.
مدت زمان میله متغییر است.
حجم میله ثابت است.
معاملات در هر میله متغییر است.
نوسانات میله متغییر است.

از آنجا که شکل گیری یک میله جدید وابسته به زمان نیست، محور زمان به شکل غیر خطی رسم می شود.

7. نمودارهای (تیک) معامله ثابت

در ادامه بررسی نمودارهای تحلیل تکنیکال به نمودارهای تیک می پردازیم. در این نوع نمودارها، میله جدید زمانی شکل می گیرد که حداقل تعداد معامله، برای ایجاد یک میله جدید، برآورده شده باشد.

خصوصیات نمودارهای تیک عبارتند از:

محدوده میله متغییر است.
مدت زمان میله متغییر است.
حجم میله متغییر است.
معاملات در هر میله ثابت است.
نوسانات میله متغییر است.

هر معامله با یک تیک نشان داده می شود. در نتیجه 5 تیک یعنی 5 معامله درج شده اند. دقت داشته باشید حجم هر معامله مشخص نیست، هرچند حجم را می توان بسته به بازاری استنباط کرد که معامله در آن انجام می شود. محور زمان در این نوع نمودارها به شکل غیرخطی رسم می شود.

در آخر معرفی نمودارهای تحلیل تکنیکال مختلف به این نکته بسنده کنیم که ساختارهای نموداری مشخصی وجود دارند که در آن هیچگونه اندازه گیری ثبات انجام نشده است، یعنی محدوده، مدت زمان، حجم، تعداد معاملات و نوسانات هر میله متغییر است مانند نمودارهای شکست سه خطی که در ابتدا نام بردیم.

مقیاس نمایش قیمت

برای نمایش قیمت ها در نمودارها از سه مقیاس استفاده می کنند که عبارتند از:

حسابی (خطی)
لگاریتمی (نسبی)
مقیاس ریشه دوم

در بین این سه مقیاس، مقیاس سوم کمتر مورد استفاده قرار میگیرد و و با توجه به افزایش مقیاس آن، فی مابین مقیاس خطی و نسبی قرار می گیرد.

در مقیاس حسابی هر واحد از قیمت یک مقیاس مشخص دارد به طور مثال هر تغییر 10 دلار یک اندازه عمودی در نمودار ثبت می شود حال فرق ندارد قیمت از 10 دلار به 20 دلار برسد یا اینکه از 100 دلار به 110 دلار، پس از نظر اندازه یکسان می باشد هرچند از نظر درصدی می تواند متفاوت باشد.

در مقیاس لگاریتمی بر حسب درصد قیمت ها تغییر می کند به طور نمونه تغییر قیمت از 20 به 40 دلار یا از 50 به 100 دلار معادل 100 درصد رشد است پس با فواصل یکسان به نمایش در می آیند. این نوع مقیاس ، بیشتر تمایل دارد که رفتار قیمت را در قیمت های بالاتر فشرده کند و در قیمت های پایین تر آن را بسط دهد، در حالی که در مقیاس خطی قیمت را به طور مساوی در کل محدوده قیمت نشان می دهد.

در استفاده از مقیاس حسابی و لگاریتمی نکات زیر در نظر داشته باشید:

برای دوره های کوتاه مدت و نشان دادن قیمت در یک محدوده کوچک نمودار حسابی بهینه تر است.
در بازارهای با فراریت و نوسان بالا که تغییرات قیمت گسترده است، استفاده از نمودار لگاریتمی بهینه تر است.
هنگام استفاده از خطوط روند به یک مقیاس بسنده نکرده و در صورت لزوم از مقیاس لگاریتمی بهره ببرید.
در دوره های بلندمدت که درصد رشد یا افت قیمت مورد بررسی قرار می دهید نمودار لگاریتمی بهتر خواهد بود
هنگام بهره مندی از داده های بنیادی (فاندامنتال) که درصد تغییرات مورد استفاده قرار می گیرد، نمودار لگاریتمی نمای بهتری به شما می دهد.

در هنگام مشاهده نمودارها از تنظیم خودکار مقیاس اجتناب کنید. چون صفحه نمایش به حالت عمودی کش خواهد آمد تا کل حرکات به نمایش در آید و ارتفاع میله ها و کندل ها بسته به حرکت روندی یا اصلاحی (تخت و رنج)، مداوم تغییر می کند و حرکات بسط پیدا میکند و قیمت های بالا و پایین به صورت عمودی به نمایش درآیند و دچار اشتباه در نوسان های کوچک و بزرگ شوید.

شکاف های قیمتی نمودار ( گپ Gap)

شکاف قیمتی به فاصله قیمت گفته می شود که هیچ فعالیت معاملاتی در آن انجام نشده باشد.

چهار نوع گپ(شکاف) قیمتی تعریف شده است:

گپ های رایج Common
گپ های گسسته Breakaway
گپ فرار/ادامه دار/میانه Runaway/Continuation/Midway
گپ خستگی Exhaustion

در نوع گپ رایج، از بسته شدن جلسه معاملات قبلی تا باز شدن جلسه معاملات بعدی یا فعلی دیده می شود، به صورت لحظه ای در قیمت بازگشایی ایجاد شده است. در این حالت، یک پرش سریع قیمت عمودی در قیمت دیده می شود. گپ های گسسته در بین بالاترین و پایین ترین قیمت (High & Low) جلسه معاملاتی قبلی تا جلسه بعدی یا فعلی دیده می شود و به صورت لحظه ای در قیمت بازگشایی ایجاد شده است. گپ فرار، همچون گپ گسسته است با این تفاوت که پس از قیمت بسته شدن جلسه معاملاتی بعدی یا فعلی ایجاد می شود. این مدل گپ به پنجره نیز مشهور است. و در آخر، گپ خستگی، از بسته شدن جلسه معاملاتی قبلی تا High یا Low جلسه بعدی دیده می شود، پس از بسته شدن جلسه معاملاتی فعلی و قبلی ایجاد می شود.

برای مطالعه بیشتر: نمودار خط شکست ژاپنی چیست؟