فصل درآمدها به یک دوره زمانی اطلاق می شود که در طی آن، تعداد زیادی از شرکت های سهامی عام گزارش سود فصلی (سه ماهه) خود را منتشر می کنند. تحلیل گران و سرمایه گذاران به این گزارش ها توجه ویژه ای دارند چرا که می تواند یک چشم انداز کلی از سلامت و وضعیت آینده هر شرکت به دست دهد و لذا در طول فصل درآمدها، سرمایه گذاران بسیاری تصمیم به خرید، فروش و یا نگهداشتن سهام شرکت های مورد نظر خود می گیرند. این افزایش فعالیت منجر به نوسانات بیشتر در بازار شده و در نتیجه، باعث می شود که فصل درآمد تبدیل به زمانی با اهمیت برای کسب در این مقاله با ما همراه باشید تا با فصل درآمدها و نحوه تاثیر آن بر بازار سهام بیشتر آشنا شویم.
آنچه در این مقاله می خوانید...
آغاز فصل درآمدها
فصل درآمدها به طور معمول شش هفته به طول می انجامد و زمان آغاز آن در هفته های پس از آخرین ماه هر فصل است. بنابراین شروع فصل درآمدها از اواسط ماه های زیر شروع شده و در طول شش هفته، اغلب شرکت های سهامی عام گزارش درآمدی خود را منتشر خواهند کرد: ژانویه (ماه اول میلادی که در آن گزارش های مربوط به سه ماهه چهارم سال قبل منتشر می شود) آوریل (ماه چهارم میلادی که در آن گزارش های مربوط به سه ماهه اول سال جاری منتشر می شود) جولای (ماه هفتم میلادی که در آن گزارش های مربوط به سه ماهه دوم سال جاری منتشر می شود) اکتبر(ماه دهم میلادی که در آن گزارش های مربوط به سه ماهه سوم سال جاری منتشر می شود)
بر مبنای یک توافق نانوشته، زمانی که شرکت Alcoa -یکی از تولید کنندگان بزرگ آلومینیوم و عضو میانگین صنعتی داوجونز- گزارش درآمد سه ماهه خود را منتشر می کند اولین فصل درآمدهای سال ایالات متحده نیز به صورت غیر رسمی آغاز می شود. دلیل این امر آنست که Aloca یکی از شرکت های بزرگی است که سال مالی اش منطبق با سال تقویمی است و گزارش درآمد خود را پس از پایان هر فصل سال منتشر می کند و از طرف دیگر، انتشار درآمد این شرکت با انتشار درآمد بسیاری از شرکت های دیگر همزمان می شود. شرکت Aloca گزارش درآمدی سه ماهه چهارم هر سال خود را در ابتدای هفته دوم ژانویه سال بعد منتشر می کند. شایان ذکر است که همه شرکت ها در زمان های گفته شده گزارش درآمدی خود را منتشر نمی کنند و دیدن شرکت هایی که در نیمه های فصول سال گزارش درآمدی منتشر کنند نیز غیر معمول نیست. علت این امر آنست که زمان انتشار سود شرکت در پایان هر سه ماه از فعالیت شرکت است و این امکان که دوره فعالیت سه ماهه شرکت بر فصل های سال منطبق نباشد وجود دارد. به عنوان مثال سال مالی غول خرده فروشی والمارت در 31 ژانویه هر سال به پایان می رسد. این تاریخ پایان سال مالی، به والمارت فرصت کافی می دهد که تمامی فروش های تعطیلات را نیز در گزارش سود پایان سال خود لحاظ کند. بنابراین انتشار گزارش سود والمارت، معمولا در پایان فصل درآمدها و اواخر فوریه خواهد بود.
پایان فصل درآمدها
همانطور که گفته شد با انتشار گزارش سه ماهه چهارم Aloca در هفته دوم ژانویه هر سال، اولین فصل درآمدها شروع می شود و شاهد هستیم که از آن زمان به مدت شش هفته (یعنی تقریبا تا اواخر فوریه هر سال) تعداد گزارش های درآمدی افزایش می یابد. در پایان شش هفته بعد از آغاز فصل درآمدها، شاهد کاهش روز به روز گزارش ها هستیم و پس از آن، تعداد گزارش های منتشر شده به سطح قبل از آغاز فصل برمی گردد و این نشانه پایان فصل درآمدهاست. قابل ذکر است که فاصله بسیار کمی بین دو فصل درآمدی وجود دارد. به عنوان مثال کمی بیش از یکماه پس از پایان فصل درآمدی سه ماهه چهارم سال قبل در اواخر فوریه سال جاری، در اوایل آوریل فصل درآمدی برای سه ماهه اول سال جاری آغاز شده و اینبار نیز حدود شش هفته به طول خواهد انجامید.
گزارش درآمدی (گزارش سود فصلی)
گزارش درآمدی یا گزارش سود سه ماهه، مستنداتی است که یک شرکت سهامی عام موظف است هر سه ماه یکبار و در پایان یک فصل مالی، برای گزارش عملکرد مالی اخیر خود تهیه و منتشر کند. این گزارش مواردی همچون سود خالص، سود به ازای هر سهم، سود حاصل از عملکرد مستمر، فروش خالص و داده های دیگر را در بر می گیرد. گزارش درآمدی یکی از راه هاییست که برای سنجش سلامت مالی شرکت و ارزیابی چشم انداز آینده آن در اختیار سرمایه گذاران و معامله گران قرار دارد. تحلیلگران فاندامنتال معمولا به دنبال یافتن روندها در داده های گزارش های قبلی و فعلی هستند و از این طریق، به چشم اندازی واضح در مورد آینده شرکت دست می یابند. گزارش درآمدی بعضی شرکت های بزرگ نه تنها بر سهام خود شرکت، بلکه گاهی بر کل بازار سرمایه تاثیرگذار است.
گزارش درآمد یا گزارش سود فصلی، گزارشی است که بروز رسانی سه صورت مالی زیر را به صورت فصلی ارائه می دهد:
صورتحساب درآمد: که شامل درآمد حاصل از فروش شرکت (revenue) و نیز درآمد خالص شرکت پس از کسر هزینه ها (net income) است و درآمد شرکت در حال حاضر و نیز سه ماه آینده را مشخص می کند.
ترازنامه: که سلامت مالی شرکت را در یک دوره زمانی مشخص نشان می دهد. این سند میزان بدهی و دارایی شرکت و نیز وضعیت توانایی شرکت برای پرداخت صورتحساب ها را مشخص می کند.
صورت جریان نقدی: این بخش بر میزان وجوه نقد دریافتی و پرداختی شرکت در یک دوره زمانی مشخص متمرکز است. اهمیت این بخش به اندازه دو بخش قبلی نیست اما، برای سرمایه گذاران همواره میزان و مقصد و مبدا وجوه نقد شرکت مهم است.
مجموعه این اطلاعات، یک نمای کلی از وضعیت فروش، هزینه ها و درآمد خالص برای سه ماهه اخیر را به دست می دهد. گزارش سود فصلی همچنین می تواند شامل مقایسه ای با سال قبل و یا احتمالا با دوره سه ماهه قبلی و گاهی تحلیلی از سمت مدیرعامل یا سخنگوی شرکت نیز باشد. گزارش سود سه ماهه در واقع بخشی از فرم 10Q است که شرکت ها موظفند در پایان هر فصل (برای سه فصل اول سال) پر کرده و به کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC) ارسال کنند. در پایان فصل چهارم سال، شرکت موظف به ارائه فرم 10K به SEC است که گزارشی کامل در مورد عملکرد یکساله شرکت است. فرم 10Q ماهیتا کاملتر و جامع تر از گزارش سود فصلی بوده و جزییات بیشتری را در بر می گیرد و معمولا، چند هفته پس از انتشار گزارش سه ماهه منتشر می شود.
تحلیل بنیادی گزارش درآمدی
تحلیلگران بنیادی هم به جنبه کیفی کسب و کار ( مثل مدل بیزینسی، حاکمیت و عوامل صنعتی) و هم به جنبه کمی آن ( مثل نسبت ها و تجزیه و تحلیل صورت های مالی) توجه می کنند. از منظر تحلیل کمی، داده های هر گزارش به تنهایی برای تحلیل گران بنیادی اهمیت کمتری نسبت به روند داده ها دارد. این تحلیلگران توجه خود را به روند نسبت های به دست آمده از گزارش های فصلی در طول زمان معطوف می کنند و شرکت هایی وجود دارند که گزارش های درآمدی فصلی مربوط به سالیان قبل را نیز در وبسایت خود قرار می دهند تا دسترسی به داده های گذشته و تحلیل آنها راحت تر باشد. تحلیلگران مختلف بر اساس داده های مختلف تحلیل خود را انجام می دهند. از جمله مهمترین اعدادی که تحلیلگران به آن توجه ویژه دارند، مقدار سود به ازای هر سهم در گزارش سود فصلی است. برخی نیز تمایل دارند میزان سود قبل از کسر مالیات که به اختصار EBT نامیده می شود را تحلیل کنند. برخی دیگر توجه بیشتری به میزان سود شرکت قبل از مالیات و بهره (EBIT) دارند. عده ای دیگر از تحلیلگران –که غالبا بر روی شرکت هایی سرمایه گذاری می کنند که سطح بالایی از دارایی های ثابت دارند- ترجیح می دهند سود شرکت را قبل از مالیات، بهره، کاهش بها و استهلاک (EBITDA) ببینند. سه معیار گفته شده، درجات مختلفی از سودآوری را به سرمایه گذاران نمایش خواهند داد. این تحلیل ها و ارزیابی های ذاتی به تحلیل گران و سرمایه گذاران کمک می کند که بفهمند آیا سهام شرکت بیشتر یا کمتر از ارزش واقعی آن قیمت گذاری شده است یا خیر و بنابراین، آیا زمان خرید، فروش و یا نگهداشتن سهم رسیده است یا نه.
تاثیر فصل درآمدها بر بازار سهام
برای فعالین بازار سرمایه و رسانه های خبری، فصل درآمدها پرکارترین و شلوغ ترین زمان های سال هستند چرا که تقریبا همه شرکت های سهامی عام در این زمان، گزارش عملکرد سه ماهه خود را منتشر می کنند. سرمایه گذاران، تحلیلگران و معامله گران معمولا دستورالعمل ها و تحلیل های خود را با فصل های خاص یا پایان سال مالی تنظیم می کنند و در طول فصول درآمدی، پیوسته در حال مطالعه گزارش های سود و تحلیل آنها و پیش بینی تاثیر این گزارش ها بر پوزیشن های خود هستند چرا که بازار اغلب به داده های جدید واکنش نشان داده و سهام شرکت مربوطه دچار نوساناتی خواهد شد. نوسانات پس از انتشار گزارش فصل درآمدها حتی تا بازه مثبت و منفی 20% نیز مشاهده شده است. از طرفی رسانه های خبری مانند وال استریت ژورنال نیز پوشش خبری گسترده ای از گزارش های درآمد مربوط به شرکت های بزرگ منتشر می کنند که در آن از جمع بندی کلی از درآمد شرکت گرفته تا اینکه آیا گزارش درآمدی انتظارات تحلیلگران را برآورده کرده است یا خیر صحبت می شود. بسیاری از معامله گران فصل درآمدها را به عنوان زمان مناسبی برای تثبیت پوزیشن های خود در نظر دارند. به عنوان مثال معامله گری با پیش بینی کاهش سود شرکت، قبل از شروع فصل درآمد روی سهام مذکور پوزیشن شورت می گیرد و با انتشار گزارش مطابق با پیش بینی -که بر بازار تاثیر روانی منفی گذاشته و باعث افزایش فروش سهم و در نتیجه کاهش قیمت آن خواهد شد- از کاهش قیمت سهم کسب سود می کند. در مقابل، اگر پیش بینی برای سهام یک شرکت افزایش سود باشد، معامله گر روی سهام شرکت پوزیشن لانگ گرفته و با انتشار گزارش درآمدی مورد انتظار، از افزایش قیمت سهام مربوطه سود خواهد برد. در واقع فصل درآمدها برای آن دسته از سرمایه گذاران و معامله گرانی مهم است که به بررسی تحلیلی از سود شرکت و ارزیابی ارزش ذاتی سهم معتقد و متکی هستند و سایر فعالین بازار در فصل درآمدها اقدام به معامله نمی کنند. دسته دوم معتقدند نوسانات بازار در این زمان بسیار زیاد است و علاوه بر داده ها، عوامل انسانی بسیاری نیز بر بازار موثر هستند که باعث می شود تحلیل داده ها به تنهایی برای تصمیم گیری کافی نباشد.
در طول فصل درآمدها، دپارتمان روابط با سرمایه گذار هر شرکت سهامی عام که به اختصار IR نامیده می شود، یک کنفرانس تلفنی بین مدیریت شرکت و سرمایه گذاران، تحلیل گران و اصحاب رسانه تشکیل می دهد که در طی آن، در مورد نتایج مالی شرکت در طول دوره زمانی گزارش (که می تواند فصل یا سال مالی باشد) بحث می شود. قبل از earning call حتما خلاصه ای از گزارش سود منتشر شده و در دسترس عموم قرار می گیرد. مهمترین جنبه های گزارش درآمدی که در این کنفرانس مورد بحث قرار می گیرد جزییات حائز اهمیت گزارش فصلی 10Q و گزارش سالانه 10K است. در پایان کنفرانس، شرکت کنندگان می توانند سوالات خود را از مدیریت شرکت بپرسند. این کنفرانس تلفنی که اغلب توسط شرکت های بزرگ برگزار می شود، ضبط شده و در طی هفته های بعد در اختیار افرادی که امکان حضور در جلسه را ندارند قرار می گیرد. در این جلسه به طور کلی در مورد دلایلی که در پس رشد یا کاهش سود و زیان شرکت وجود دارد، ترازنامه و صورت جریان نقدی و نیز مسائلی مانند محرک های رشد، خطرات پیش روی سرمایه گذاران هنگام خرید سهام و دعاوی حقوقی که شرکت احتمال می دهد در آنها درگیر شود بحث می شود. این جلسه همچنین فرصتی است که در آن شرکت برنامه و اهداف سال آینده، رویکردهای آتی به سرمایه گذاری ها و ابتکارات جدید شرکت و نیز تغییرات در مجموعه اجرایی و یا استخدام های کلیدی را اعلام کرده و به اطلاع عموم می رساند.
فراخوان سود و تحلیل بنیادی
تحلیلگران بنیادی به دقت جلسه فراخوان سود را مورد بررسی قرار می دهند. تحلیل فاندامنتال با بررسی صورت های مالی شرکت آغاز شده و با موشکافی نشانه هایی که مدیریت شرکت طی سخنان شفاهی خود در طول جلسه ارائه می دهد ادامه پیدا می کند. تحلیلگران همچنین سوالاتی را در مورد موضوعات اصلی گزارش درآمد، موجودی کالا و یا حتی جزییاتی که در پاورقی گزارش ذکر شده است می پرسند.
مزایا و معایب جلسه فراخوان سود
فراخوان سود می تواند هم مفید باشد و هم مضر. از طرفی یک منبع بسیار ارزشمند از اطلاعات مربوط به شرکت است که می تواند به تحلیل گران در تحلیل های فاندامنتال آنها کمک کند و سرمایه گذاران اغلب انجام معاملات خود را با جلسه فراخوان سود تنظیم می کنند. همچنین به افراد دعوت شده به کنفرانس این فرصت داده می شود که سوالات خود را از مدیریت شرکت بپرسند که پاسخ این سوالات می تواند هم برای شرکت و هم برای سایر افراد مفید باشد. از دیگر مزایای این کنفرانس برای سرمایه گذاران این است که بدون نیاز به خواندن ده ها صفحه گزارش تخصصی، خلاصه آن را می شنوند و از اینرو، کارشان بسیار راحت تر می شود. از طرفی ممکن است سرمایه گذاران سوالی بپرسند که در رابطه با موضوعی باشد که شرکت نمی خواهد به صورت عمومی بیان شود و در نتیجه، به ضرر شرکت تمام شود. همچنین این کار برای شرکت هزینه های زیادی دارد و منابع بسیاری را به خود اختصاص می دهد. اما اگر شرکتی فراخوان سود را اجرا کند مجبور است به انجام دادن آن ادامه دهد چرا که، اگر فراخوان سود متوقف شود ممکن است سرمایه گذاران فکر کنند مشکلی برای شرکت پیش آمده است. فایل ضبط شده کنفرانس فراخوان سود برای مدت دو هفته در وبسایت شرکت قابل دسترسی است اما، رونوشت جلسه برای مدت زمان بیشتری در دسترس قرار می گیرد. اغلب رونوشت و فایل های ضبط شده جلسات در وبسایت های سرمایه گذاری دیگر نیز در دسترس است اما، اگر نتوانستید این فایل ها را پیدا کنید، گزارش سود شرکت همیشه در وبسایت SEC در دسترس خواهد بود.
معامله گران در طول فصل درآمدها باید به چه مواردی دقت کنند؟
سود پایدار مسلما مهمترین فاکتور عملکرد سرمایه گذاری های فردی و کل بازار است. پس اولین موردی که بایستی به آن دقت داشته باشید سود گزارش شده است. اگر اغلب شرکت ها و به ویژه لیدرهای بازار افزایش در فروش و درآمد را گزارش کنند، تمایل به سرمایه گذاری های بیشتر توسط سرمایه گذاران و به طور کلی احساس اطمینان به چشم انداز مثبت بازار بیشتر می شود. اما گزارش سود کمتر از پیش بینی تحلیل گران، می تواند به فعالین بازار هشداری درباره مشکلات احتمالی در آینده بدهد. به طور کلی انتظار می رود که سرمایه گذاران در طول فصل درآمدها به موارد زیر دقت کافی داشته باشند.
عملکرد سهام نسبت به پیش بینی ها
از آنجا که تحلیلگران زمان زیادی را صرف پیش بینی نحوه عملکرد شرکت ها و میزان سود و زیان قابل انتظار آنها می کنند، قبل از اینکه گزارش های درآمدی منتشر شود یک سری انتظارات درونی بین عموم سرمایه گذاران درباره نحوه عملکرد کلی شرکت وجود دارد. بنابراین، اگر گزارش های درآمدی مطابق با انتظارات یا بهتر ازآن عمل کند، باعث افزایش امیدواری در کل بازار سرمایه خواهد شد و در مقابل، اگر گزارش های ناامیدکننده یکی پس از دیگری منتشر شوند، احساسات منفی در بازار غالب شده و تمایل سرمایه گذار به فعالیت در بازار را برای حداقل یک فصل آینده کم خواهد کرد. دقت کنید که سود اگرچه محرک اصلی قیمت ها در بازار سهام است اما، سرمایه گذاران صرفا بر مبنای یک عدد تصمیم گیری نمی کنند و عوامل دیگری نیز در این زمینه موثر است. به عنوان مثال، ممکن است شرکتی گزارش سود کند ولی با این حال، اقبال سرمایه گذاران به سهامش کم شود چرا که انتظار سود بیشتری داشته اند و انتظارات آنها برآورده نشده است. یا ممکن است شرکتی در گزارش درآمدی خود زیان را گزارش کند اما، با استقبال سرمایه گذاران روبرو شود و شروع به خرید سهم کنند چرا که، آنها انتظار داشتند شرکت خیلی بیشتر از اینها زیان بدهد ولی شرکت عملکرد بهتری داشته است!
عملکرد سهام پیشرو یا Bellwether
در بازار سهام، شرکت هایی وجود دارند که به عنوان شاخص پیشرو برای جهت گیری در یک بخش، یک صنعت خاص یا کل بازار در نظر گرفته می شوند. به این شرکت های پیشرو Bellwether گفته می شود و شاخصی برای سنجش سلامت بازار سهام و به طور کلی فعالیت های تجاری هستند. شرکت هایی مثل جنرال موتورز،IBM، اپل، مایکروسافت و JP Morgan از این دست سهام هستند و در فصل درآمدها باید به آنها توجه ویژه ای داشت. اگر سهام پیشرو خوب عمل کنند، بازار نیز خوب عمل خواهد کرد و برعکس.
برای معامله در فصل درآمدها توجه به عوامل بنیادی که بر قیمت سهام موثرند نیز ضروری است. به عنوان مثال تغییرات میزان عرضه و تقاضای سهم در حوالی انتشار گزارش و یا تغییر احتمالی نرخ بهره توسط بانک مرکزی می تواند تصویر واضح تری از آینده حرکت قیمت سهم ارائه دهد.
چگونه در فصل درآمدها معاملات سودده داشته باشیم؟
قبلتر گفتیم که برخی معامله گران مطابق انتظارات خود از گزارش سود شرکت ها، در مدت فصل درآمدها وارد پوزیشن می شوند تا از نوسانات مورد انتظار کسب سود کنند. با این حال سورپرایزها همیشه وجود دارد و ممکن است گزارش درآمدی شرکت بر خلاف انتظارات عمل کند و روند جدیدی را ایجاد کند. از آنجا که این احتمال وجود دارد که شرکت ها گزارش درآمدی خود را زمانی منتشر کنند که بازار بسته باشد، ممکن است که گزارش باعث تغییر شدید در قیمت و ایجاد گپ قیمتی شود درحالیکه معامله ای صورت نمی گیرد و با بازگشایی بازار، معامله گرانی که پوزیشن باز کرده اند متحمل ضررهای سنگین شوند.
برای جلوگیری از این ضررها، لازم است اقداماتی بیندیشیم از جمله اینکه:
در جریان تاریخ و ساعت دقیق انتشار گزارش سهام مورد نظر خود باشیم. آیا قبل، در حین و یا پس از بازگشایی بازار منتشر می شود؟ برای کسب این اطلاعات ارزشمند می توان به وبسایت های سرمایه گذاری متعددی که در بستر اینترنت وجود دارد و تقویم های فصل درآمدی (Earning season calendar) را منتشر می کنند مراجعه کنید.
به نتایج پیش بینی شده توسط تحلیلگران برجسته که در تقویم های فصل درآمدی نیز نمایش داده می شود، توجه و در باز کردن پوزیشن از آنها کمک بگیرید.
همواره این احتمال وجود دارد که گزارش بر خلاف انتظار بوده و قیمت سهم در جهت مخالف پیش بینی حرکت کند بنابراین، برای موقعیت های خلاف انتظار نیز تمهیداتی بیندیشید. برای اینکار در هر معامله ای که باز می کنید stop-loss یا توقف ضرر داشته باشید. دستور توقف ضرر را در نقطه ای قرار دهید که مطمئنید با از دست دادن آن مقدار پول، سرمایه شما در معرض خطر قرار نمی گیرد.
نتیجه گیری
فصل درآمدها به دوره زمانی گفته می شود که در طی آن، شرکت های سهامی عام موظف به انتشار گزارش سود سه ماهه خود هستند. فصل درآمدها در هفته های پس از آخرین ماه هر فصل آغاز شده و تقریبا شش هفته طول می کشد. در طول هر سال چهار فصل درآمدی داریم که درطی آن، سرمایه گذاران با توجه به نتایج سه ماهه شرکت ها تصمیم به خرید، فروش یا نگهداری سهام مورد نظر خود می گیرند لذا، فصل درآمدها فصلی بسیار شلوغ و پرکار برای سرمایه گذاران است و می تواند منجر به نوسانات شدید قیمتی در بازار شود. بنابراین توصیه می شود که هنگام معامله در طول این فصل، احتیاط های لازم را مد نظر داشته باشید.
سنا دانش آموخته کارشناسی ارشد فیزیک ذرات بنیادی از دانشگاه اراک است. او فعالیت حرفهای خود را به عنوان مدرس فیزیک و کارشناس فروش آغاز کرد و چندین سال در این زمینه مشغول به فعالیت بوده است. سپس به حوزه تولید محتوا روی آورده و پس از مدتی به طور ویژه به تولید محتوای بازارهای مالی ادامه داده است. ترکیب تجربه تدریس مفاهیم پیچیده علمی به زبان ساده و قابل فهم و نیز تجربه فروش، یادگیری مهارتهای ارتباطی قوی، درک بازار و دیدگاه چند بعدی در تولید محتوای تخصصی او در حوزه بازارهای مالی کاملا مشهود است.
با سنا از طریق زیر میتوانید در ارتباط باشید:
[email protected]