بازارهای مالی پر از الگوها و نشانه‌هایی هستند که معامله‌گران برای درک بهتر رفتار قیمت به آنها تکیه می‌کنند. یکی از این مفاهیم، «بریکر بلاک» است؛ ساختاری که اغلب در نقاطی دیده می‌شود که بازار ناگهان مسیر خود را تغییر می‌دهد. اهمیت این مفهوم از آنجا ناشی می‌شود که به ما کمک می‌کند ردپای تصمیمات بازیگران بزرگ را روی نمودار ببینیم و درک کنیم.
شناخت بریکر بلاک تنها به حفظ تعاریف محدود نمی‌شود. آنچه اهمیت دارد، درک سازوکار شکل‌گیری و توانایی استفاده درست از آن در معاملات واقعی است.
- اعتبار و قدرت یک بریکر بلاک در تایم فریم‌های بالاتر (مانند روزانه و ۴ ساعته) به مراتب بیشتر از تایم فریم‌های پایین است.
- اگر قیمت با قدرت و بدون واکنش از ناحیه بریکر بلاک عبور کند، آن ناحیه دیگر نامعتبر است و باید آن را از تحلیل خود حذف کنید.
- اولین بازگشت قیمت به یک ناحیه بریکر بلاک تازه، معمولا قوی‌ترین و قابل اعتمادترین واکنش را به همراه دارد.
- برای تعیین حد سود، به اولین سقف یا کف مهمی که پس از شکست ساختار (BOS) ایجاد شده است، توجه کنید.
بریکر بلاک چیست؟
بریکر بلاک (Breaker Block) یکی از الگوهای مهم در پرایس اکشن است. این ناحیه زمانی به وجود می‌آید که یک اوردر بلاک قبلی توسط قیمت بی‌اعتبار شود، اما بعدا همان محدوده نقش تازه‌ای پیدا کند و به یک حمایت یا مقاومت قوی تبدیل شود. به بیان دیگر، بریکر بلاک همان اوردر بلاکی است که ابتدا شکست خورده، اما بازار دوباره به آن برمی‌گردد و از آن تبعیت می‌کند؛ نقطه‌ای که معمولا آغاز تغییر ساختار بازار است.
این مفهوم نخست در چارچوب اسمارت مانی کانسپت (SMC) و استراتژی‌های معاملاتی سبک پرایس اکشن ICT مطرح شد. هدف آن، روشن کردن شیوه حرکت بازیگران بزرگ یا همان «پول هوشمند» در بازار است. معمولا بریکر بلاک‌ها پس از یک شکار نقدینگی شکل می‌گیرند؛ وضعیتی که در آن قیمت موقتا از یک سطح کلیدی عبور می‌کند، حد ضرر معامله‌گران خرد را فعال می‌سازد و سپس به سرعت مسیر خود را تغییر می‌دهد.
مراحل تشکیل بریکر بلاک
برای اینکه یک بریکر بلاک معتبر روی نمودار تشکیل شود، بازار معمولا سه حرکت مهم را پشت سر می‌گذارد.
مرحله اول: تله‌گذاری یا شکار نقدینگی
در آغاز، قیمت با حرکتی فریبنده یک سقف یا کف مهم قبلی را می‌شکند. در نگاه اول به نظر می‌رسد روند قرار است ادامه پیدا کند. بنابراین برخی معامله‌گران عجول وارد موقعیت جدید می‌شوند یا حد ضرر آنها فعال می‌شود. این موقعیت دقیقا همان لحظه‌ای است که «پول هوشمند» نقدینگی مورد نیاز خود را جمع‌آوری می‌کند.
مرحله دوم: حرکت پرقدرت در جهت مخالف (Break of Structure – BOS)
پس از جذب نقدینگی، بازار جهت خود را به شکلی غیرمنتظره تغییر می‌دهد. قیمت با سرعت و قدرت زیاد در مسیر مخالف حرکت کرده و یک سطح کلیدی دیگر را می‌شکند. برای مثال، اگر ابتدا یک سقف به سمت بالا شکسته شده باشد، در این مرحله معمولا یک کف مهم در جهت پایین از بین می‌رود (یا برعکس). این تغییر مسیر ناگهانی نشان می‌دهد که نیروهای اصلی بازار در حال باز تعریف مسیر حرکت هستند.
مرحله سوم: بازگشت به ناحیه فرصت (Return to Breaker)
پس از این حرکات، همان محدوده‌ای که شکست اولیه در آن رخ داده بود، به یک ناحیه حیاتی با نام «بریکر بلاک» تبدیل می‌شود. ویژگی مهم این مرحله آن است که قیمت پیش از ادامه‌ی روند جدید، اغلب دوباره به این محدوده بازمی‌گردد. همین بازگشت، بهترین فرصت ورود به معامله را فراهم می‌کند؛ زیرا ریسک کمتر است و موقعیت هم‌جهت با جریان اصلی بازار خواهد بود.
بریکر بلاک در واقع محور تغییر نیت بازار است؛ نقطه‌ای که جهت نقدینگی از جذب سفارش‌ها به سمت توزیع و خروج نقدینگی هوشمند تغییر پیدا می‌کند.
انواع بریکر بلاک
بریکر بلاک‌ها بسته به جهت سیگنال خود، به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: نوعی که به عنوان نشانه‌ای برای خرید عمل می‌کند (صعودی) و نوعی که سیگنال فروش می‌دهد (نزولی).
بریکر بلاک صعودی
این وضعیت زمانی شکل می‌گیرد که بازار در ابتدا وانمود می‌کند قیمت قصد سقوط دارد.
- روند ماجرا چنین است: قیمت یک کف مهم (Low) را به سمت پایین می‌شکند و بسیاری از معامله‌گران را به اشتباه وارد موقعیت فروش می‌کند یا حد ضرر آنها فعال می‌شود. اما این تنها یک تله است؛ زیرا بلافاصله بازار تغییر جهت داده و با حرکتی پرقدرت یک سقف مهم (High) را به سمت بالا می‌شکند. همین نقطه تولد بریکر بلاک صعودی است.
- محل شناسایی: آخرین کندل نزولی (قرمز) پیش از آغاز این صعود پرقدرت، محدوده بریکر بلاک صعودی محسوب می‌شود. این ناحیه مانند یک سکوی حمایتی قوی عمل می‌کند و معمولا انتظار داریم پس از بازگشت قیمت به آن، حرکت صعودی تازه‌ای آغاز شود.
بریکر بلاک نزولی
- بریکر بلاک نزولی دقیقا برعکس سناریوی قبلی است و اغلب به عنوان نشانه‌ای برای آغاز یک ریزش جدید در بازار دیده می‌شود.
- روند ماجرا چنین است: این بار قیمت ابتدا یک سقف مهم (High) را به سمت بالا می‌شکند تا معامله‌گران را به خرید ترغیب کند. اما در ادامه، بازار ناگهان مسیر خود را تغییر داده و با حرکتی شدید، یک کف مهم (Low) را از میان برمی‌دارد. این تغییر ناگهانی، تولد بریکر بلاک نزولی است.
- محل شناسایی: آخرین کندل صعودی (سبز) پیش از آغاز این ریزش قدرتمند، همان محدوده بریکر بلاک نزولی است. این ناحیه نقش مقاومتی پیدا می‌کند و معمولا انتظار می‌رود قیمت با رسیدن به آن، دوباره در مسیر نزولی قرار گیرد.
ورود به معامله با بریکر بلاک
شناسایی یک بریکر بلاک معتبر تنها نیمی از مسیر است. نیمه دیگر، انتخاب هوشمندانه روش ورود به معامله است. در عمل، سه شیوه رایج برای ورود وجود دارد که هر کدام متناسب با سبک معاملاتی و میزان ریسک‌پذیری معامله‌گر کاربرد دارند.
ورود با لیمیت اردر (Limit Order)
- در بریکر بلاک صعودی، سفارش خرید (Buy Limit) ثبت می‌شود.
- در بریکر بلاک نزولی، سفارش سل لیمیت (Sell Limit) قرار می‌گیرد.
ورود با استفاده از الگوهای کندلی
این شیوه مناسب کسانی است که ترجیح می‌دهند قبل از ورود، یک نشانه قطعی از خود قیمت دریافت کنند. در این حالت، معامله‌گر منتظر می‌ماند تا قیمت وارد ناحیه بریکر بلاک شود و سپس ظهور یک الگوی کندلی معتبر را به عنوان تاییدیه بررسی می‌کند.
نمونه‌های متداول تاییدیه شامل شکل‌گیری کندل پین‌بار یا الگوی اینگالف در محدوده بریکر بلاک است.
مزیت و محدودیت: این روش احتمال موفقیت معامله را افزایش می‌دهد، اما در برخی مواقع سرعت حرکت بازار به گونه‌ای است که فرصت تشکیل الگوی واضح فراهم نمی‌شود و معامله‌گر از ورود جا می‌ماند.
هر بریکر بلاک، سندی از خطای روان‌شناختی جمعی است که در آن اکثریت در سمت اشتباه نقدینگی قرار می‌گیرند و بازارساز از آن استفاده می‌کند.
ورود با شکست ساختار (BOS)
- در تایم‌فریم اصلی (مثلا ۴ ساعته) منتظر رسیدن قیمت به ناحیه بریکر بلاک می‌مانید.
- پس از ورود قیمت به محدوده، تایم فریم را به زمان پایین‌تر (مثلا ۱۵ دقیقه‌ای) تغییر می‌دهید.
- در این بازه کوچک‌تر، به دنبال یک شکست ساختار ( BOS) در جهت موردنظر خود می‌گردید. برای نمونه، در سناریوی فروش، باید شاهد شکل‌گیری یک کف جدید باشید.
نحوه تایید بریکر بلاک‌ها در معاملات فارکس
نکته‌ی کلیدی این است که هر ناحیه‌ای که شبیه بریکر بلاک به نظر می‌رسد، الزاما معتبر نیست. برای جلوگیری از ورود به معاملات اشتباه و افزایش احتمال موفقیت، باید به دنبال نشانه‌های تاییدیه قوی باشیم. دو معیار اصلی در این زمینه، رفتار کندل‌ها و حجم معاملات از یک سو و همسویی با روند بازار از سوی دیگر است.
بررسی حجم معاملات و قدرت کندل‌ها برای تایید بریکر بلاک
یک بریکر بلاک معتبر معمولا در پی یک حرکت قدرتمند و قاطع شکل می‌گیرد.
- قدرت کندل‌ها: به کندل‌هایی توجه کنید که شکست ساختار (BOS) را رقم می‌زنند. اگر این کندل‌ها بلند، پرقدرت و با بسته شدن قاطع باشند، نشان از حضور جدی خریداران یا فروشندگان بزرگ دارد. در مقابل، کندل‌های کوچک و مردد، اعتبار بریکر بلاک را زیر سوال می‌برند.
- حجم معاملات: همزمانی شکست ساختار با افزایش قابل توجه حجم معاملات، نشانه ورود «پول هوشمند» به بازار است. این ردپای نقدینگی نشان می‌دهد که بازیگران اصلی در شکل‌گیری حرکت نقش داشته‌اند و ناحیه مورد نظر می‌تواند از اعتبار بالایی برخوردار باشد.
استفاده از پرایس اکشن و روند بازار در تایید بریکر بلاک (H3) همراه با تصاویر مربوطه
یکی از قواعد مهم در تحلیل تکنیکال این است: «روند، بهترین همراه شما است». در مورد بریکر بلاک‌ها، این قاعده اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
- بریکر بلاک صعودی که در دل یک روند صعودی شکل بگیرد، به مراتب معتبرتر از حالتی است که برخلاف جهت بازار ظاهر شود.
- معامله در جهت روند مانند شنا کردن در مسیر جریان آب است، هم انرژی کمتری نیاز دارد و هم احتمال رسیدن به هدف بیشتر است.
برای اطمینان، همیشه ابتدا حرکت قیمت کلی بازار را بررسی کنید. اگر بریکر بلاک شما در هماهنگی با روند غالب باشد، اعتبار و شانس موفقیت آن چند برابر خواهد شد.
اغلب بریکر بلاک‌ها در تایم فریم‌های پایین، در واقع بازتاب عدم تعادل‌های جزئی در تایم فریم‌های بالاتر هستند که به صورت اصلاح قیمتی محلی خود را نشان می‌دهند.
همپوشانی بریکر بلاک با اوردر بلاک و مزایای آن
در تحلیل تکنیکال، هرکدام از اوردر بلاک (Order Block) و بریکر بلاک به تنهایی می‌توانند سیگنال معتبری برای معامله‌گر باشند. اما زمانی که این دو در یک ناحیه قیمتی با هم همپوشانی پیدا کنند، اعتبار آن محدوده چند برابر می‌شود؛ درست مانند زمانی که دو فرد خبره بر یک موضوع اتفاق‌نظر دارند و شما با اطمینان بیشتری تصمیم می‌گیرید.
- اوردر بلاک: ناحیه‌ای از عرضه یا تقاضا که سفارش‌های بزرگ موسسات یا بازیگران اصلی بازار در آن متمرکز شده است. ورود قیمت به این محدوده معمولا باعث واکنش سریع و شدید بازار می‌شود.
- بریکر بلاک: ناحیه‌ای است که پس از شکار حد ضرر، نقش آن تغییر می‌کند؛ یعنی سطحی که پیش‌تر حمایت بوده، به مقاومت بدل می‌شود یا برعکس.
قدرت واقعی زمانی نمایان می‌شود که یک اوردر بلاک و یک بریکر بلاک روی یکدیگر قرار گیرند، به ویژه زمانی که اوردر بلاک متعلق به تایم‌فریم بالاتر باشد. این همپوشانی دو منطق مهم بازار را هم‌زمان تایید می‌کند: جریان سفارشات بزرگ و الگوی تغییر نقش سطح پس از شکار نقدینگی.
مثال: فرض کنید در نمودار روزانه، یک اوردر بلاک نزولی شناسایی کرده‌اید. این محدوده به تنهایی یک ناحیه‌ی قوی برای فروش محسوب می‌شود. حال اگر در تایم‌فریم ۴ ساعته بررسی کنید و ببینید که در دل همان اوردر بلاک، یک بریکر بلاک نزولی نیز شکل گرفته است، در واقع دو نشانه مستقل بازار به طور هم‌زمان یکدیگر را تایید کرده‌اند.
چرا این همپوشانی مهم است؟
زمانی که بریکر بلاک و اوردر بلاک روی یکدیگر قرار می‌گیرند، قدرت آن محدوده چند برابر می‌شود. به این معنی که احتمال واکنش شدید قیمت در این سطح بسیار بالا خواهد بود و معامله‌گر می‌تواند با اطمینان بیشتری وارد معامله شود. به زبان ساده، چنین شرایطی یک ستاپ معاملاتی درجه یک ایجاد می‌کند که هم احتمال موفقیت بیشتری دارد و هم آرامش ذهنی بیشتری برای ورود به معامله فراهم می‌کند.
نتیجه‌گیری
بریکر بلاک یکی از مفاهیم کاربردی در پرایس اکشن است که به معامله‌گر کمک می‌کند نواحی احتمالی بازگشت قیمت را بهتر تشخیص دهد. این ساختار براساس شکار نقدینگی و تغییر نقش سطوح شکل می‌گیرد و می‌تواند نشانه‌ای از تصمیم بازیگران بزرگ بازار باشد. با این حال، باید در نظر داشت که هیچ الگو یا ابزاری به تنهایی کافی نیست. استفاده از بریکر بلاک زمانی ارزشمندتر خواهد بود که در کنار تحلیل ساختار کلی بازار، بررسی روند و رعایت اصول مدیریت ریسک قرار گیرد. تجربه و تکرار نیز نقش مهمی در یادگیری و به‌کارگیری صحیح این ابزار دارند.
