ترید در بازارهای مالی، بازی با احتمال‌ها است. در این بازارها حتی دقیق‌ترین تحلیل‌ها هم نمی‌توانند موفقیت را صد درصد تضمین کنند. در چنین فضایی، حفظ سود و کنترل ریسک نه تنها یک مهارت، بلکه شرط لازم برای بقا و رشد سرمایه است. یکی از مؤثرترین تکنیک‌های مدیریت ریسک که توسط بسیاری از تریدرهای حرفه‌ای به‌کار گرفته می‌شود، روش ریسک فری (Risk-Free) است، ابزاری که به شما این امکان را می‌دهد تا با حذف ریسک زیان یا قفل کردن سود، معادله معامله را به سود خود تغییر دهید.
در این مقاله، به ریسک فری کردن، نحوه اجرا و تفاوت‌های آن با سیو سود می‌پردازیم، اشتباهات رایج در اجرای این استراتژی را بررسی می‌کنیم و خواهیم دید که چه زمانی بهتر است معامله را ریسک فری نکنیم.
اگر به این موضوع علاقمند هستید، تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
- ریسک فری کردن به تریدر امکان می‌دهد که حتی اگر بازار به نقطه ورود بازگردد، از ضرر جلوگیری کند.
- با استفاده از ریسک فری کردن معاملات، اضطراب و نگرانی تریدر در زمان نوسانات بازار کاهش می‌یابد.
- با ریسک فری کردن، می‌توان موقعیت معاملاتی را باز نگه داشت و از حرکت‌های بعدی بازار بهره‌برداری کرد.
ریسک فری چیست و چرا در ترید اهمیت دارد؟
ریسک فری (Risk Free) در معاملات فارکس به وضعیتی گفته می‌شود که در آن، معامله‌گر با استفاده از ابزارهای مدیریت ریسک مانند جابه‌جایی حد ضرر (Stop Loss)، پوزیشن خود را در برابر زیان احتمالی ایمن می‌سازد.
به عنوان مثال، فرض کنید معامله‌گری:
- در قیمت 1000 دلار وارد پوزیشن خرید روی نماد X شده است. معامله‌گر برای مدیریت ریسک حد ضرر را روی 995 قرار می‌دهد.
- حال فرض کنید که قیمت افزایش یافته و به 1050 دلار میرسد.
- با رسیدن به محدوده سود، معامله‌گر می‌تواند حد ضرر را افزایش داده و آن را روی 1000 دلار تنظیم کند.
- اکنون اگر جهت حرکت بازار معکوس شود تا قیمت به 1000 دلار (قیمت ورود به معامله) برگردد، معامله بدون هیچ ضرری بسته خواهد شد.
به این کار، ریسک فری کردن معامله می‌گویند، زیرا دیگر خطر از دست دادن سرمایه اولیه وجود ندارد.
اهمیت ریسک فری کردن معاملات در بازارهای مالی
اهمیت ریسک فری از جنبه‌های قابل بررسی است:
- حفظ سرمایه: به حفظ اصل سرمایه که مهم‌ترین اصل ترید کردن است کمک می‌کند؛
- قفل کردن سود در برابر برگشت قیمت: بازار همیشه طبق پیش‌بینی حرکت نمی‌کند. با ریسک فری کردن معامله، بخشی از سود تثبیت می‌شود و مانع از بین رفتن کامل سودهای قبلی می‌شود.
- کاهش فشار روانی تریدر و افزایش قدرت تصمیم‌گیری: به معامله‌گر کمک می‌کند تا استرس خود را کنترل کرده و با کاهش نگرانی از دست دادن اصل سرمایه، تصمیمات منطقی‌تری بگیرد.
تفاوت ریسک فری کردن (انتقال استاپ لاس) و سیو سود (بستن بخشی از معامله)
ریسک فری کردن و سیو سود دو روش متفاوت برای مدیریت معاملات هستند. ریسک فری کردن بیشتر بر حفظ سرمایه و جلوگیری از ضرر تمرکز دارد، در حالی که سیو سود به شما کمک می‌کند که بخشی از سود خود را قفل کرده و ریسک باقی‌مانده را کنترل کنید. به عبارت دیگر، ریسک فری کردن بیشتر به معنای “حذف کامل ریسک” است، در حالی که سیو سود نوعی “مدیریت جزئی سود” برای حفظ بخشی از درآمد حاصل‌شده محسوب می‌شود.
ریسک فری یعنی انتقال استاپ‌لاس به نقطه ورود، سیو سود یعنی بستن بخشی از معامله و نقد کردن قسمتی از سود است.
در جدول زیر، بررسی تفاوت‌های این دو روش مدیریت ریسک را مشاهده می‌کنید:
| ویژگی | ریسک فری کردن | سیو سود |
|---|---|---|
| هدف اصلی | حفاظت از سرمایه و جلوگیری از ضرر | قفل کردن بخشی از سود و حفظ فرصت‌های بیشتر برای سودآوری بیشتر |
| عملکرد | حد ضرر را به نقطه ورود منتقل می‌کنید یا کمی‌بالاتر از آن قرار می‌دهید | بخشی از موقعیت را می‌بندید و سود به دست می‌آورید |
| نتیجه در صورت برگشت بازار | بدون سود یا ضرر (Break-Even) | سود برای بخشی از موقعیت که بسته شده حفظ می‌شود، اما برای بخش باقی‌مانده ممکن است ضرر کنید |
| تاثیر بر پوزیشن | موقعیت باقی می‌ماند و فقط حد ضرر تغییر می‌کند | بخشی از موقعیت بسته می‌شود و ریسک برای باقی‌مانده کاهش می‌یابد |
| شرایط استفاده | زمانی که می‌خواهید از سود کسب‌شده محافظت کنید و در عین حال موقعیت را باز نگه دارید | زمانی که می‌خواهید بخشی از سود خود را قفل کنید و باقی‌مانده را برای بهره‌برداری بیشتر نگه دارید |
نقطه سر به سر (Break-even) در ترید چیست؟
بنا به مقاله موجود در Babypips، نقطه سر به سر (Break-even) در ترید به معنای سطحی است که سود و زیان معامله برابر می‌شوند. این سطح معمولاً شامل هزینه‌های اضافی، مانند کارمزد معاملات، اسپرد و دیگر هزینه‌ها نیز می‌شود. در نتیجه، اگر قیمت دارایی به این سطح برسد، تریدر باید اقداماتی برای جلوگیری از ضرر یا تأمین سود انجام دهد.
معمولا قیمتی که در آن وارد پوزیشن معاملاتی شده‌اید، معمولا به عنوان نقطه بریک ایون شناخته می‌شود. به عنوان مثال، اگر روی EUR/USD در قیمت 1.1625 وارد پوزیشن شوید و در همان قیمت معامله را ببندید، شما سر به سر (بریک ایون) شده‌اید.
نقش بریک ایون در حفظ سرمایه تریدر
نقطه سر به سر نقش بسیار مهمی در حفظ سرمایه تریدر دارد. با تعیین این سطح، تریدر می‌تواند متوجه شود که در چه نقطه‌ای از معامله باید تصمیم‌گیری کند که آیا به معامله ادامه دهد یا از آن خارج شود.. به خصوص در بازارهایی با نوسانات بالا، نقطه سر به سر می‌تواند به عنوان نقطه‌ای برای تعیین حد ضرر یا حد سود استفاده شود تا سرمایه تریدر حفظ شود.
چگونه یک معامله را ریسک فری کنیم؟ (راهنمای گام‌به‌گام)
در این راهنمای گام‌به‌گام، با استفاده از تکنیک‌های مختلف، نحوه ریسک فری کردن یک معامله را بررسی خواهیم کرد.
ورود به معامله با رعایت مدیریت ریسک
اولین گام در ریسک فری کردن معامله، ورود به آن با رعایت اصول مدیریت ریسک است. این بدین معناست که باید نسبت ریسک به ریوارد (Risk/Reward) را پیش از ورود به معامله بررسی کنید. به طور معمول، نسبت 1:2 یا بالاتر برای بیشتر تریدرها مناسب است.
تعیین نقطه ورود، حد ضرر و حد سود
برای هر معامله، باید به دقت نقطه ورود، حد ضرر و حد سود را تعیین کنید:
- نقطه ورود جایی است که شما تصمیم می‌گیرید وارد بازار شوید؛
- حد ضرر جایی است که در صورت برگشت بازار، از آن خارج می‌شوید تا بیشتر ضرر نکنید؛
- و حد سود جایی است که شما تصمیم دارید در صورت رسیدن قیمت به آن نقطه، از معامله خارج شوید و سود کنید.
مثال:
فرض کنید شما وارد یک معامله خرید (long) در جفت ارز GBP/USD با نسبت ریسک به ریوارد 1:4 می‌شوید. در این مثال:
- نقطه ورود شما در قیمت 1.23509 است؛
- حد ضرر را در 1.22046 قرار می‌دهید؛
- و حد سود را در 1.30120 تنظیم می‌کنید.
جابجایی حد ضرر به نقطه ورود
حال فرض کنید بازار به نفع شما حرکت کرده و قیمت به 1.26378 میرسد. در این حالت، شما می‌توانید حد ضرر را به نقطه ورودتان به معامله (1.23509 ) منتقل کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا معامله را ریسک فری کنید، زیرا در این حالت حتی اگر بازار برگردد و به حد ضرر برسد، شما اگرچه سود نمی‌کنید اما هیچ ضرری نیز نخواهید کرد.
بهترین ابزارها و ترفندهای تریدرهای حرفه‌ای برای ریسک فری کردن
برخی از بهترین ابزارها و ترفندها برای تبدیل معاملات به ریسک فری عبارتند از:
تعیین حد ضرر (Stop Loss)
حد ضرر یکی از اولین ابزارهای ریسک فری کردن معاملات است و کمک می‌کند تا از زیان‌های بزرگ جلوگیری و میزان ریسک خود را محدود کنید. از ابزارهای مناسب برای تعیین حد ضرر مناسب استفاده از اندیکاتورهایی مثل مووینگ اوریج است.
بنا به توصیه کارشناسان Investopedia، از مووینگ اوریج‌های بلندتر برای تنظیم حد ضرر در سهام پرنوسان استفاده کنید.، تا هر نوسان موقت و بی معنی در بازار، حد ضرر شما را فعال نکند.
مدیریت پوزیشن با حد ضرر متحرک (Trailing Stop)
استفاده از تریلینگ استاپ یکی از ابزارهای قدرتمند برای ریسک فری کردن معاملات در بازارهای مالی است. حد ضرر متحرک یک نوع دستور حد ضرر است که به طور خودکار با حرکت قیمت به نفع شما، به روز می‌شود.
به عنوان مثال، فرض کنید در قیمت 1200 وارد معامله شده و حد ضرر متحرک را روی 1100 تعیین کرده‌اید. حال قیمت به نفع شما حرکت کرده و به 1300 دلار میرسد. در این شرایط، حد ضرر به صورت خودکار تغییر کرده و روی 1200 تنظیم می‌شود. همانطور که می‌بینید، این مثال دقیقا مشابه با مثال ریسک فری کردن معاملات است!
انتقال دستی استاپ‌لاس به نقطه ورود (Break-even)
تریدرهای حرفه‌ای اغلب پس از عبور قیمت از سطح کلیدی یا رسیدن به اولین تارگت، به صورت دستی استاپ لاس را به نقطه ورود منتقل می‌کنند. این تکنیک ساده‌ترین و قابل کنترل‌ترین روش ریسک فری است و به تریدر امکان می‌دهد در زمان مناسب، ریسک را از معادله حذف کند.
استفاده از ناحیه‌های کلیدی برای تصمیم‌گیری
تریدرهای باتجربه معمولاً زمانی اقدام به ریسک فری کردن می‌کنند که قیمت از یک مقاومت یا حمایت مهم عبور کرده باشد. این نواحی کلیدی به عنوان فیلتر تأیید عمل می‌کنند و از فعال شدن زود هنگام استاپ در نوسانات کوچک جلوگیری می‌کنند.
سیو سود جزئی پیش از ریسک فری
یکی از ترفندهای هوشمندانه، ترکیب ریسک فری با سیو سود جزئی (Partial Take Profit) است. در این روش، تریدر بخشی از پوزیشن را در تارگت اول می‌بندد و استاپ باقی‌مانده را به نقطه ورود منتقل می‌کند. در نتیجه، هم سودی تثبیت شده دارید و هم ادامه معامله بدون ریسک پیش می‌رود.
سیستم‌های معاملاتی خودکار
استراتژی‌های معامله خودکار و استفاده از ربات‌های تریدر می‌توانند به شما در مدیریت ریسک کمک کند. این ابزارها می‌توانند به صورت خودکار دستورهای خرید و فروش را براساس استراتژی‌هایی که از قبل تعیین کرده‌اید، اجرا کنند. این کار باعث می‌شود که معاملات تحت کنترل کامل قرار گرفته و از تصمیمات هیجانی و احساساتی جلوگیری شود.
راهنمای کامل مدیریت ریسک برای تبدیل معامله به ریسک فری
در دنیای فارکس، داشتن استراتژی مدیریت ریسک مؤثر می‌تواند تفاوت میان موفقیت و شکست را رقم بزند و ریسک فری، یک استراتژی موثر در مدیریت ریسک است. در ادامه با ما باشید تا نحوه مدیریت ریسک برای تبدیل معامله به ریسک فری را برای شما شرح دهیم.
چگونه درصد ریسک مناسب را برای هر معامله محاسبه کنیم؟
برای تبدیل معامله به ریسک فری، اولین قدم تعیین درصد ریسک مناسب است که با توجه به استراتژی معاملاتی و تحلیل تکنیکال شما تنظیم می‌شود.
معمولاً پیشنهاد می‌شود که در هر معامله تنها یک تا 2 درصد از حساب معاملاتی خود را ریسک کنید. به عنوان مثال، اگر حساب شما 1000 دلار است و تصمیم دارید 2 درصد از آن را ریسک کنید، یعنی مجازید که حداکثر 20 دلار در هر معامله از دست بدهید.
چرا نسبت ریسک به ریوارد (Risk/Reward) در ریسک فری کردن معامله حیاتی است؟
نسبت ریسک به ریوارد نشان‌دهنده میزان ریسکی است که شما برای دستیابی به یک پاداش مشخص حاضر هستید، تحمل کنید. به عنوان مثال، نسبت ریسک به ریوارد 1:3 به این معنی است که برای هر واحد ریسکی که وارد می‌کنید، انتظار سه واحد پاداش دارید.
برای اینکه یک معامله‌ی ریسک فری داشته باشید، باید این نسبت را به دقت محاسبه کنید و مطمئن شوید که پاداش احتمالی بیشتر از ریسک است. در این صورت، حتی در صورتی که برخی از معاملات شما با ضرر همراه باشند، در نهایت به سود کلی دست خواهید یافت.
نقش روانشناسی تریدر در اجرای صحیح مدیریت ریسک و حفظ سود در استفاده از ریسک فری
بسیاری از تریدرها به دلیل استرس، ترس یا طمع از استراتژی‌های مدیریت ریسک صحیح پیروی نمی‌کنند و تصمیمات عجولانه می‌گیرند. برای تبدیل معاملات به ریسک فری، تریدر باید قادر باشد تا احساسات خود را کنترل کرده و به استراتژی‌های خود پایبند بماند. به ویژه حفظ آرامش در زمان ضرر و رعایت حد ضرر، از مهم‌ترین نکات روانشناسی معاملاتی است که در اجرای صحیح مدیریت ریسک تاثیرگذار است.
مزایا و معایب ریسک فری کردن معاملات
مانند هر استراتژی دیگری، ریسک فری کردن نیز مزایا و معایب خاص خود را دارد.
مزایای ریسک فری کردن معاملات عبارتند از:
- حفاظت از سودهای کسب‌شده: با ریسک فری کردن می‌توانید از حرکت بازار به نفع خود بهره‌برداری و حتی در صورت برگشت قیمت، از ضرر جلوگیری کنید.
- کاهش ریسک و اضطراب: جابه‌جایی حد ضرر به نقطه ورود یا بالاتر از آن، به طور مؤثری ریسک را کاهش داده که به کاهش استرس و اضطراب در زمان نوسانات بازار کمک می‌کند.
- حفظ سرمایه: این استراتژی به ویژه در بازارهای نوسانی کمک می‌کند که در صورت برگشت قیمت به نقطه ورود، تنها از سود خود صرف‌نظر کنید و نه از سرمایه اولیه خود.
- امکان ادامه معامله: با ریسک فری کردن، می‌توانید معامله خود را باز نگه دارید و از حرکت‌های بیشتری که ممکن است در بازار رخ دهد بهره‌مند شوید.
معایب ریسک فری کردن معاملات عبارتند از:
- امکان خروج زودهنگام از معامله: ممکن است بازار به طور موقت به سمت نقطه ورود یا حد ضرر بازگشت کند و شما را از معامله خارج کند، حتی اگر روند در نهایت به نفع شما باشد.
- عدم مدیریت دقیق حد ضرر: اگر حد ضرر را خیلی نزدیک به نقطه ورود قرار دهید، ممکن است معاملات شما خیلی زود به پایان برسند و سودهای کوچک یا فرصت‌های بزرگ‌تر سودآوری را از دست بدهید.
- نیاز به تجربه بالا و تحلیل دقیق: ریسک فری کردن نیاز به تجربه زیاد، تحلیل دقیق و استراتژی مناسب دارد. برای مثال، در برخی موارد، ممکن است بهتر باشد که حد ضرر را فقط به نقطه ورود منتقل کنید، اما در موارد دیگر، ممکن است نیاز به تنظیم آن در فاصله بیشتری باشد. انتخاب اشتباه می‌تواند باعث شود که نتایج مطلوبی به دست نیاید.
- عدم استفاده از پتانسیل بازار: با اینکه ریسک فری کردن می‌تواند ضررها را کاهش دهد، ممکن است مانع از بهره‌برداری کامل از حرکت‌های بزرگ یا بلندمدت بازار شود.
- در بازارهای پرنوسان: ممکن است قیمت به طور موقت برگردد و ریسک فری کردن شما را خیلی زود از معامله خارج کند.
- هنگام وجود روند قوی: در روندهای قوی، احتمال برگشت موقت کمتر است و انتقال حد ضرر به سطحی بالاتر می‌تواند باعث از دست دادن سود شود. ز
- زمانی که اهداف بلندمدت دارید: در معاملات با هدف سود بلندمدت، ریسک فری کردن ممکن است سودهای بزرگ را از بین ببرد.
- در استراتژی پوزیشن تریدینگ: در استراتژی معاملاتی پوزیشن تریدینگ، معمولاً نیازی به ریسک فری کردن نیست و بهتر است که موقعیت را برای مدت طولانی نگه دارید.
- اگر استراتژی مدیریت ریسک ندارید: بدون استراتژی مناسب و تعیین حد سود و حد ضرر نامناسب، ریسک فری کردن می‌تواند به ضرر شما تمام شود.
اشتباهات رایج هنگام ریسک فری کردن معاملات
ریسک فری کردن معامله تنها کاری به سادگی تغییر استاپ لاس به نقطه ورود نیست. برای موفقیت در ریسک فری کردن معاملات، لازم است که با دقت به روند بازار، شرایط لحظه‌ای و استراتژی معاملاتی خود توجه کنید. در ادامه، برخی از اشتباهات رایج در این استراتژی آورده شده است.ریسک فری کردن زود هنگام معامله قبل از تثبیت روند بازار
یکی از اشتباهات رایج، ریسک فری کردن خیلی زود قبل از اینکه روند بازار تثبیت شود، است. این کار ممکن است باعث شود که شما خیلی زود از معامله خارج شوید، حتی اگر روند بازار به نفع شما ادامه یابد.
به طور مثال، فرض کنید شما وارد معامله خرید در قیمت 1.2000 شدید و قیمت به 1.2050 رسید. شما حد ضرر را به 1.2000 منتقل می‌کنید، اما بازار به طور موقت به 1.1980 برگشته و شما از معامله خارج می‌شوید. سپس قیمت به سمت 1.2150 حرکت می‌کند و شما از سود بالقوه خود محروم می‌شوید.
ریسک فری کردن دیرهنگام پس از برگشت قیمت؛ از دست دادن فرصت نجات معامله
ریسک فری کردن دیرهنگام یعنی تریدر صبر می‌کند تا قیمت به سطح سود مناسبی برسد، اما وقتی اقدام به ریسک‌فری کردن می‌کند که قیمت به ناحیه ورود برگشته یا خیلی نزدیک شده است. در این حالت، ریسک‌فری کردن دیگر فایده‌ای ندارد، چون «ریسک» دوباره فعال شده است.
به عنوان مثال، فرض کنید یک معامله خرید در قیمت 1000 دلار باز می‌کنید و حد ضرر را در 995 دلار قرار می‌دهید. حال قیمت به 1010 دلار میرسد در حالیکه، شما هنوز ریسک فری نکرده و حد ضرر را به نقطه ورود (1000 دلار) منتقل نکرده‌اید.
در همین لحظه، قیمت ناگهان برمی‌گردد و تا 1001 دلار کاهش می‌یابد. در این نقطه تازه تصمیم می‌گیرید که ریسک فری کنید و حد ضرر را به 1000 دلار منتقل می‌کنید. اما ناگهان قیمت پایین‌تر می‌آید و به 999 دلار میرسد و معامله شما با ضرر بسته می‌شود، چون دیر اقدام به ریسک فری کردن کردید.
نادیده گرفتن شرایط لحظه‌ای بازار هنگام تصمیم‌گیری برای تعیین نقطه سر‌به‌سر
نادیده گرفتن شرایط لحظه‌ای بازار می‌تواند باعث شود که شما نقطه سر‌به‌سر را در جایی تعیین کنید که با شرایط بازار همخوانی ندارد. تعیین نقطه بریک ایون ثابت در یک بازار به شدت نوسانی یا بی‌توجهی به حساسیت برخی دارایی‌ها به اخبار اقتصادی و رویدادهای ژئوپلیتیک، مثال‌هایی از نادیده گرفتن شرایط لحظه‌ای بازار هنگام تصمیم‌گیری برای تعیین نقطه سر‌به‌سر هستند.
اتکای بیش از حد به بریک ایون بدون توجه به استراتژی معاملاتی اصلی
در حالی که بریک ایون می‌تواند ابزار مفیدی برای مدیریت ریسک باشد، اما استفاده بیش از حد از آن ممکن است باعث شود که معامله‌گر از استراتژی‌های اصلی خود منحرف شود و نتواند از فرصت‌های بزرگ بازار بهره‌برداری کند.
فرض کنید شما وارد یک معامله خرید شده‌اید و براساس تحلیل تکنیکال خود، انتظار دارید که قیمت افزایش یابد. اما به دلیل ترس از ضرر، حد ضرر را خیلی نزدیک به نقطه ورود قرار می‌دهید تا در صورت برگشت قیمت، ضرر نکنید. این در حالی است که استراتژی شما ممکن است نیاز به زمان بیشتری برای تحقق سود داشته باشد و با جابجایی حد ضرر به بریک ایون، از حرکت‌های بزرگ قیمت جا می‌مانید.
عدم درک ساختار بازار و سطوح کلیدی هنگام تنظیم حد ضرر به نقطه ورود
عدم درک ساختار بازار و سطوح کلیدی می‌تواند باعث تنظیم نادرست حد ضرر به نقطه ورود شود. توجه کنید که حد ضرر باید براساس تحلیل بازار و سطوح حمایت و مقاومت تعیین شود، نه صرفاً براساس نقطه ورود.
به عنوان مثال، فرض کنید وارد یک معامله خرید در قیمت 1.2000 می‌شوید و با افزایش موقتی بازار، حد ضرر را به منظور ریسک فری کردن معامله در 1.2000 قرار می‌دهید، غافل از اینکه بازار در نزدیکی سطح حمایت اصلی قرار دارد.
در این صورت، ممکن است بازار به طور موقت به پایین‌تر حرکت کرده و شما را از معامله خارج کند، در حالی که در نهایت قیمت صعودی خواهد شد.
نتیجه‌گیری
ریسک فری کردن، ابزاری است برای حفظ آرامش، مدیریت حرفه‌ای سرمایه و تصمیم‌گیری بدون ترس. تریدرهای موفق می‌دانند که سود بلندمدت، نه در معاملات پرریسک، بلکه در حفاظت هوشمندانه از سرمایه به‌دست می‌آید. اگر این روش را به درستی و در زمان مناسب به‌کار بگیرید، نه تنها از ضررهای ناگهانی در امان می‌مانید، بلکه فرصت رشد پایدار در بازار را برای خود می‌سازید.
