هر آنچه که در مورد پارتیزان یا محافظ اوراق قرضه باید بدانید هر آنچه که در مورد پارتیزان یا محافظ اوراق قرضه باید بدانید هر آنچه که در مورد پارتیزان یا محافظ اوراق قرضه باید بدانید

هر آنچه که در مورد پارتیزان یا محافظ اوراق قرضه باید بدانید

” اد یاردنی” اقتصاددان مشهور که سالها در شرکت های سرمایه گذاری بزرگی مانند دویچه بانک کار می کرد و اکنون شرکت مشاوره سرمایه گذاری “اد یاردنی” را مدیریت می کند، در سال 1983 اصطلاح “پارتیزان های اوراق قرضه” را به فرهنگ لغت صنعت مالی اضافه کرد. وی در مقاله معروف خود با عنوان ” سرمایه گذاران اوراق قرضه پارتیزان های اوراق قرضه ی اقتصاد هستند” که در جولای 1983 منتشر کرد نوشته بود: اگر سیاست گذاران پولی و مالی نتوانند بازار را رگوله کنند، سرمایه گذاران اوراق قرضه این کار را خواهند کرد.” اما پارتیزان یا محافظ اوراق قرضه کیست و چه نقشی را در بازار ایفا می کند؟
اگر به این موضوع علاقمندید تا پایان این مقاله با ما همراه باشید تا هر آنچه که در مورد پارتیزان یا محافظ اوراق قرضه باید بدانید را دریافت کنید.

پارتیزان یا محافظ اوراق قرضه کیست؟

پارتیزان یا محافظ اوراق قرضه سرمایه گذار اوراق قرضه است که برای ابراز مخالفت یا بیزاری خود با سیاست های پولی ناشر اوراق، نسبت به فروش گسترده اوراق تهدید می کند و یا اوراق را واقعا می فروشد. طبیعی است که فروش گسترده اوراق قرضه منجر به کاهش قیمت اوراق و بالا رفتن نرخ بهره شده و در نتیجه، با افزایش بازدهی اوراق قرضه هزینه استقراض را برای ناشر بالا می برد. برای درک پارتیزان اوراق قرضه و میزان تاثیرگذاری آن در تنظیم بازار، ابتدا بهتر است بر اوراق قرضه و قوانین حاکم بر آن مروری بکنیم. برای مطالعه بیشتر درباره اوراق قرضه اینجا را بینید.
بازده اوراق قرضه نشان دهنده نرخ بهره ای است که بر مبنای آن ناشران اوراق می توانند از سرمایه گذاران وام بگیرند. از طرفی بازدهی با قیمت اوراق همبستگی منفی دارد یعنی: هر چه بازدهی بیشتر می شود، قیمت اوراق کاهش می یابد و برعکس. این رابطه در جهت معکوس نیز وجود دارد به این معنا که، اگر قیمت اوراق قرضه کاهش یابد، بازدهی لاجرم افزایش خواهد یافت. همین همبستگی پایه ای و منفی بین قیمت و بازدهی است که به سرمایه گذاران ناراضی اوراق قرضه این توانایی را می دهد که برای تلافی، هزینه های استقراض را برای ناشر زیاد کنند. محافظان اوراق قرضه آنجا که لازم ببینند اوراق خود را در حجم گسترده می فروشند (یا روی آن پوزیشن شورت می گیرند) و درنتیجه باعث افزایش نرخ بهره می شوند. بنابراین ناشر مجبور می شود که برای اوراق بعدی که منتشر خواهد کرد نرخ بهره بیشتری بپردازد.
 فرآیند فروش (یا تهدید به فروش) اوراق قرضه توسط پارتیزان یا محافظ اوراق قرضه، اگرچه تاثیر خاصی بر سرمایه گذارانی که اوراق قبلی را خریده و می خواهند که آنها را تا سررسید نگه دارند ندارد اما، می تواند منجر به ناراحتی جدی برای ناشر اوراق شود. هدف پارتیزان نیز همین است: مجازات ناشر به دلیل اینکه از سیاست های خاصی که برای دارندگان اوراق قرضه نامطلوب است پیروی و دفاع کرده است!  به عنوان یکی از معروفترین مثال ها در این مورد، می توان به دوره ای اشاره کرد که اصطلاح “پارتیزان اوراق قرضه” به وجود آمد یعنی اوایل دهه 80 میلادی. در سالهای ابتدایی دهه ی 80 تورم در حال افزایش بود اما، فدرال رزرو همچنان داویش باقی مانده بود و به نظر می رسید که نرخ های بهره را به حال خود رها کرده است. در این شرایط بود که سرمایه گذاران اوراق قرضه –که بعدها به پارتیزان ها یا محافظان اوراق قرضه معروف شدند- شروع به اعتراض به سیاست های فدرال رزرو کردند. آنها معتقد بودند که برای مبارزه با فشارهای تورمی، نرخ بهره بایستی خیلی بالاتر از آنچه اکنون هست باشد. در این زمان بود که پارتیزان ها اقدام کردند و حجم بسیار زیادی از اوراق قرضه در اختیار خود را به فروش رساندند.
عرضه بالای اوراق منجر به کاهش قیمت آنها و در نتیجه، بالا رفتن نرخ بهره شد. تنها پس از افزایش نرخ بهره بود که فدرال رزرو نیز از این روش پیروی کرد و به سیاست های جنگ طلبانه تر برای مبارزه با تورم روی آورد. عملکرد محافظان اوراق قرضه در این برهه از زمان نشان داد که بازیگران بازار و به وِیژه دارندگان اوراق قرضه، می توانند نفوذ قابل توجهی بر وام گیرندگان داشته باشند یا حداقل آنها را به اعمال نفوذ تهدید کنند.

فروش گسترده اوراق قرضه و تاثیر آن بر افزایش هزینه های استقراض

همانطور که می دانیم قیمت اوراق قرضه و نرخ بهره (یا همان بازدهی Yields) با هم رابطه عکس دارند. وقتی قیمت اوراق کم می شود، نرخ بهره یا بازدهی اوراق بالاتر می رود و بر عکس، وقتی قیمت اوراق افزایش می یابد، بازدهی کم می شود.
در صورتیکه اوراق قرضه به صورت گسترده فروخته شوند، در اثر عرضه زیاد قیمت اوراق کاهش می یابد و در نتیجه، نرخ بهره یا بازدهی اوراق افزایش می یابد. در این حالت ناشر اوراق قرضه (یا همان وام گیرنده) مجبور می شود که بهره بیشتری را به دارندگان اوراق بپردازد و در نتیجه، هزینه های استقراض برایش بالا می رود. این همان کاری است که پارتیزان یا محافظ اوراق قرضه انجام می دهد و با فروش گسترده اوراقی که در اختیار دارد، ضمن بالا بردن هزینه های استقراض برای ناشر، مخالفت خود را با سیاست های پولی موجود نشان می دهد.

محافظان اوراق قرضه و سرمایه گذاران فعال (Activist Investors)

در دنیای سهام، سرمایه گذار فعال به فرد حقیقی یا حقوقی –غالبا یک صندوق سرمایه گذاری تامینی تخصصی- گفته می شود که حداقل لازم از سهام یک شرکت را تهیه می کند به نحویکه، بتواند با توجه به میزان سهامی که در اختیار دارد مجوز تغییر مدل اداره آن شرکت را در اختیار بگیرد. سهامی که سرمایه گذاران فعال در اختیار می گیرند معمولا اکثریت سهام شرکت نیست اما، آنقدر زیاد هست که بتوانند در اعمال تغییرات در مدیریت و مسیر حرکت شرکت تاثیر گذار باشند. سرمایه گذاران فعال گاه ممکن است که به منظور کاهش قیمت سهام و پایین آوردن ارزش بازار شرکت، تهدید به خروج از سهم کنند.
این مشابه همان قدرتی است که پارتیزان یا محافظ اوراق قرضه در بازار اوراق قرضه دارد. بررسی هایی که در بازار اوراق قرضه صورت گرفته نشان می دهد که، بازیگران بزرگ این بازار می توانند رفتار ناشران اوراق را به راحتی تحت تاثیر حرکات خود قرار دهند.

تاریخچه محافظان اوراق قرضه در دولت های مختلف

دولت بیل کلینتون، ایالات متحده

در فاصله اکتبر 1993 تا نوامبر 1994 و در پی افزایش نگرانی ها از مخارج سرسام آور دولت، بازدهی اوراق ده ساله خزانه داری طی فرآیندی که به “قتل عام بزرگ اوراق قرضه” معروف شد، از 5.2% به 8% افزایش یافت. پس از آن بود که دولت به راهنمایی های وزیر خزانه داری وقت گوش داد و طی اعمال سیاست هایی برای کاهش کسری بودجه، بازدهی ده ساله در سال 1998 به 4% کاهش یافت. در همین زمان بود که جیمز کارویل مشاور سیاسی رییس جمهور جملات معروف خود را گفت که: همیشه دوست داشتم اگر تناسخ واقعیت داشته باشد در قالب پاپ یا رییس جمهور به دنیا برگردم اما، اکنون دوست دارم که بازار اوراق قرضه باشم؛ شما می توانید همه را بترسانید!

im-858804

دولت لیز تراس، بریتانیا

عده زیادی معتقدند که محافظان اوراق قرضه مسئول عقبگرد دولت لیز تراس از مینی بودجه (mini-budget) پیشنهادی بودند. این طرح با کاهش مالیات در تمامی طبقات، منجر به افزایش درآمد قابل تصرف در بین افراد جامعه می شد. پس از اعلام طرح، پوند به پایین ترین سطح تاریخی خود در برابر دلار سقوط کرد و بازدهی اوراق قرضه به اوج های چند ساله افزایش یافت. این اتفاقات منجر به مداخله بانک انگلستان و اخراج لیز تراس و وزیر دارایی وقت بریتانیا شد. تنها پس از اعلام وزیر خزانه داری جدید، جرمی هانت مبنی بر لغو طرح بود که بازارهای اوراق قرضه شروع به تثبیت کردند.

اتحادیه اروپا

پس از بحران مالی سال 2008، کشورهای پرتغال، ایرلند، ایتالیا، یونان و اسپانیا (که به کشورهای PIIGS معروف شدند) در بحران های شدید بدهی قرار گرفتند. با مشخص شدن مقادیر هنگفت بدهی های سررسید شده، بازدهی بدهی های دولتی در این کشورها منفجر شد. یاردنی اقتصاددان می گوید: بازدهی اوراق قرضه یونان به 40% رسید و به وضوح فریاد می زد که در اداره این کشور مشکلاتی وجود دارد. اوضاع تغییر کرد و رو به بهبود رفت و تنها آن زمان بود که بازدهی اوراق قرضه شروع به کم شدن کرد. در طول بحران، محافظان اوراق قرضه متهم شدند که با افزایش بازدهی، باعث شده اند که هزینه های استقراض دولت از کشورهای همسایه افزایش یابد.

آیا محافظان اوراق قرضه دوباره باز می گردند؟

در طول دو دهه گذشته – به ویژه پس از رکود بزرگ سال 2008- و با تلاش های بانک های مرکزی برای پایین نگه داشتن نرخ های بهره، فعالیت های محافظان اوراق قرضه به حداقل خود رسیده بود. این فعالیت ها به ویژه با وجود سیاست های تسهیل کمی که نرخ بهره را در پایین ترین حد خود نگه می دارد بی مورد می نمود. با این حال و از اواسط سال 2022 ، به نظر می رسد که باید منتظر محافظان اوراق قرضه باشیم که نسبت به نرخ های بهره بالا واکنش نشان دهند. اد یاردنی –اقتصاددانی که اصطلاح پارتیزان یا محافظ اوراق قرضه را ابداع کرد- معتقد است اکنون که بدهی و کسری ملی ایالات متحده در بالاترین سطح تاریخی خود قرار دارند، پارتیزان ها در حال برگشت هستند و حتی پادشاه جدیدی نیز دارند. وی معتقد است این پادشاه جدید، هج فاندر میلیاردر “بیل آکمن” است.
 بیل آکمن در اوایل آگوست 2023 یک شرط بندی کاملا عمومی علیه اوراق خزانه داری 30 ساله ایالات متحده انجام داد چرا که، معتقد بود دوره ای از بی ثباتی مالی و تورم بالا -به دلیل کسری بودجه زیاد، تغییرات ساختاری در اقتصاد جهانی از جمله جهانی شدن و نیز افزایش قدرت چانه زنی کارگران- در پیش است. بنابراین به بازدهی بالاتری نیاز است تا خطرات فزاینده ی نگه داشتن بدهی ایالات متحده را پوشش بدهد. آکمن می گفت که کسری ملی ایالات متحده سالانه 25% رشد کرده و در پایان سال مالی 2023 (که در سپتامبر بود) به 1.7 تریلیون دلار رسیده است. بدهی ملی نیز در طول 10 سال گذشته بیش از ده تریلیون دلار افزایش داشته و از 22 تریلیون دلار در سال 2013 به 33 تریلیون دلار در سال 2023 رسیده است. این کسری بودجه اکنون که نرخ های بهره به شدت افزایش یافته اند بسیار پر هزینه تر از قبل شده است به طوریکه، هزینه بهره بدهی ملی از زمان شروع پاندمی 67% افزایش یافته است. بنابراین آکمن شورت بزرگ خود روی اوراق خزانه داری 30 ساله را در دوم اکتبر طی پستی در ایکس (توییتر سابق) عمومی کرد. این اتفاق تنها یک روز پس از آن رخ داد که موسسه Fitch رتبه اعتباری اوراق خزانه داری ایالات متحده را از AAA به AA+ کاهش داد. طی 21 روز آینده و در تاریخ 23 اکتبر، آکمن اعلام کرد که نگرانی او از ریسک های ژئوپلیتیک و رکود در اقتصاد، نسبت به تورم بیشتر شده است و بنابراین از پوزیشن شورت خود خارج می شود. در پی این اطلاعیه آکمن، بازدهی اوراق قرضه 30 ساله از 4.11% به بیش از 5% افزایش یافت. با افزایش بازدهی، قیمت اوراق کاهش یافت و مشخص شد که پیش بینی آکمن درست بوده و معامله ای درخشان و پر سود انجام داده است.

debt

خطرات پارتیزان یا محافظ اوراق قرضه بودن

اگرچه آکمن و سایر سرمایه گذاران بزرگ اوراق قرضه ممکن است با شرط بندی علیه اوراق بتوانند خواستار مسئولیت بیشتر سیاستگذاران در قبال تنظیم نرخ ها شوند اما، امروزه پارتیزان اوراق قرضه بودن کار خطرناکی است. در حال حاضر بانک های مرکزی در تلاش برای مبارزه با تورمند و نرخ های بهره را بالا برده و آن را بالا نگه داشته اند اما، اگر رکود اقتصادی که همه از آن می ترسند سر بر آورد اولین اقدام در مبارزه با آن، کاهش نرخ های بهره است.
کاهش نرخ های بهره منجر به کاهش بازدهی اوراق قرضه می شود. کاهش بازدهی نیز به نوبه خود به افزایش قیمت اوراق قرضه می انجامد و این، به ضرر محافظان اوراق قرضه است که بر علیه اوراق پوزیشن شورت می گیرند. همین ترس است که مانع از اقدامات جدی و گسترده آنها –حداقل در حال حاضر- می شود. همانطور که آکمن در هنگام خروج از پوزیشن شورت گفته بود، ریسک های ژئوپلیتیک ناشی از درگیری های خاورمیانه و اوکراین و نیز نشانه های رکود در اقتصاد، ریسک های قابل توجهی برای شرط بندی علیه اوراق قرضه هستند. اد یاردنی نیز با آکمن موافق است. وی معتقد است که در شرایط بحرانی کنونی – چه از نظر ژئوپلیتیک و چه از نظر خطر رکود در اقتصاد- بهتر است معامله گران و سرمایه گذاران به دنبال معاملات بدون ریسک یا کم ریسک تر باشند.

نتیجه گیری

پارتیزان یا محافظ اوراق قرضه یک دارنده بزرگ اوراق قرضه است که در اعتراض به سیاست هایی که ناشر اوراق در پیش گرفته –اعم از اینکه ناشر دولت یا شرکت ها باشند- شروع به فروش گسترده (یا تهدید به فروش گسترده) اوراق تحت مالکیت خود می کند. فروش گسترده اوراق قرضه منجر به کاهش قیمت آنها خواهد شد و از آنجا که قیمت اوراق با بازدهی آنها رابطه عکس دارد، با افزایش بازدهی هزینه استقراض برای ناشر افزایش خواهد یافت. در سالیان گذشته و به ویژه پس از بحران مالی سال 2008، پارتیزان های اوراق قرضه فعالیتی نمی کردند چرا که، نرخ بهره پایین (و در نتیجه نرخ بازدهی پایین) برایشان مطلوب بود. اکنون اما با توجه به چرخه های افزایش نرخ بانک های مرکزی بزرگ در مبارزه با تورم، نگرانی ها از فعالیت دوباره محافظان اوراق قرضه افزایش یافته است. دلیل این نگرانی آن است که اگر محافظان شروع به فعالیت کرده و هزینه استقراض را برای دولت ها بالا ببرند، ممکن است اقتصاد آسیب دیده از پاندمی باز هم ضعیف تر شود.
البته با توجه به تنش های ژئوپلیتیکی که در حال حاضر وجود دارد و با توجه به اینکه خطر رکود، اقتصادهای بزرگ و کوچک دنیا را تهدید می کند، به نظر می رسد که محافظان اوراق قرضه نیز ترجیح می دهند که فعلا جانب احتیاط را نگه دارند. دلیل این امر آن است که در صورت بروز اولین نشانه های رکود اقتصادی، دولت ها در جهت کاهش نرخ های بهره اقدام خواهند کرد. کاهش نرخ بهره خود منجر به کاهش بازدهی و در نتیجه، افزایش قیمت اوراق خواهد شد که دقیقا بر عکس چیزی است که پارتیزان ها می خواهند.

Instagram Facebook Twitter LinkedIn