بازار ارز دیجیتال مملو از مفاهیم و اصطلاحات ناشناختهای است که میتواند بر پیچیدگی این بازار بیفزاید. زمانی که بیت کوین در سال ۲۰۰۹ برای اولین بار معرفی شد، جهان را با مفهومی به نام ارز دیجیتال آشنا کرد که برای اکثر مردم ناشناخته بود. در ادامه فعالان این حوزه با مفهومی به نام بلاک چین آشنا شدند که به عنوان تکنولوژی اصلی ارزهای دیجیتال معرفی شد. شناخت بیت کوین و شناخت تکنولوژی بلاک چین مدتها به طول انجامید و هنوز هم فعالان ارزهای دیجیتال به معنای واقعی کلمه با این مفاهیم آشنا و مانوس نیستند. با این وجود این بازار جوان و تازه کار مدام در حال معرفی دستاوردها و محصولات جدید مرتبط با ارزهای دیجیتال است. یکی از مفاهیمی که ممکن است به وفور در بازار ارز دیجیتال با آن روبرو شوید مفهوم توکن است. اما توکن چیست؟ برای اشاره به چه نوع محصولاتی از آن استفاده میشود؟
به زبان ساده باید گفت که توکن نوعی دارای دیجیتال است که خارج از بلاک چین به فعالیت خود ادامه میدهد. در واقع توکنها بخش جدای ناپذیری از یک شبکه بلاک چین نیستند و میتوانند برای کاربردهای دیگری بیرون از شبکه به کار گرفته شوند. به عنوان مثال اگر بخواهید آثار هنری دیجیتال را خرید و فروش کنید یا محصولات و خدمات مرتبط با ارز دیجیتال را خرید و فروش کنید به یک توکن نیاز خواهید داشت. در این مقاله در آرون گروپس همه چیز را در مورد توکن بازگو میکنیم تا درک درستی از این مفهوم داشته باشید.
خوب اولین سوالی که باید به آن پاسخ دهیم این است که توکن چیست؟ از نظر فنی شما میتوانید برای اشاره به هر ارز دیجیتالی از واژه توکن استفاده کنید؛ اما در عمل مردم از توکن برای اشاره به تمام ارزهای دیجیتال استفاده نمیکنند. در بازار ارز دیجیتال اینطور متداول شده است که به هر ارز دیجیتالی به جز بیت کوین و اتریوم توکن گفته شود.
توکن واژهای است که برای اشاره به داراییهای دیجیتالی به کار برده میشود که بر پایه بلاکچین ایجاد شدهاند.
به زبان کلی باید گفت نها برای دستیابی به اهداف خاصی طراحی میشوند. این هدف از طرف سازمان یا فرد موسس خالق توکن تعیین میشود. ممکن است توکن با هدف جمعآوری سرمایه ایجاد شده باشد یا دسترسی کاربر به خدمات خاصی را میسر کند.
دسته از توکنها غیرمتمرکز هستند و به عنوان یک دارایی برای خرید و فروش به کار برده میشوند. خالق توکن از فناوری رمزنگاری برای افزایش امنیت و ثبت تاریخچه تراکنشها استفاده میکند.از این نقطه نظر توکن شباهت زیادی به دیگر داراییهای دیجیتال دارد اما تفاوتهای بنیادین نیز وجود دارد.
تاریخچه توکن
همونطور که میدانید اتریوم و بیت کوین تنها ارزهای دیجیتال در بازار هستند. فعالان این حوزه این دو ارز دیجیتال و ارزهایی که به واسطه فورک این شبکهها ایجاد شدهاند را ارز دیجیتال تلقی میکنند. هر ارزی به جز بیت کوین و اتریوم در زمره توکن قرار میگیرد.
نخستین توکن شناخته شده در بازار مستر کوین (Mastercoin) بود. این توکن در ژانویه سال ۲۰۱۲ راهاندازی شد. خالق این ارز دیجیتال عنوان اوراق سفید این ارز را« دومین اوراق سفید بیت کوین» نامید. این توکن یکی از اولین پروژههایی بود که با استفاده از لایهها عملکرد ارزهای دیجیتال را بهبود بخشید. در ارزش هر مسترکوین در ارتباط مستقیم با ارزش بیت کوین بود.
دقیقاً از سال ۲۰۱۲ انقلابی تحت عنوان معرفی توکنها در بازار ارز دیجیتال به راه افتاد. در فاصله سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۷ توکنهای بیشماری معرفی شدند. با افزایش علاقه سرمایهگذاران به ارزهای دیجیتال و شناخت پتانسیلهای ارزهای دیجیتال، روز به روز بر تعداد توکنهایی که در بازار معرفی شدند افزوده شد.
برنامه نویسان، صاحبان کسب و کارها و حتی کلاهبردارها شروع به معرفی توکنهایی کردند که با هدف جذب سرمایه معرفی میشدند. در واقع یکی از اصلیترین هدف توکن جمع آوری سرمایه است. به همین دلیل در همان زمان اطلاع رسانیهایی در مورد احتمال کلاهبرداری با استفاده از توکنها نیز انجام شد.
پس از ترکیدن حباب
حبابی که به واسطه معرفی توکنهای بیشمار بین سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۷ شکل گرفته بود در ۲۰۱۸ اندکی پس از IEO ترکید. در سال ۲۰۱۸ صرافیها مسئولیت معرفی توکنهای جدید را به عهده گرفتند. که ریسک احتمالی از سرمایهگذاری در توکنها به حداقل میرسد. اما کلاهبرداران نیز فرصت را غنیمت شمردند و با استفاده از صرافیها توکنهای خود را وارد بازار کردند. به همین دلیل بسیاری از سرمایهگذاران تصور میکنند که تنها اتریوم و بیت کوین ارز دیجیتال به شمار میروند و سایر پروژهها چیزی بیش از یک کلاهبرداری نیستند. در حالی که این امر حقیقت ندارد؛ تمام توکنهای موجود در بازار کلاهبرداری نیستند و بسیاری ازآنها با هدف جمع آوری سرمایه در پروژههای معتبر روی کار آمدند.
توکنهای معتبر حاوی اوراق سفیدی هستند که اطلاعات دقیقی در مورد هدف تولید، نحوه جمع آوری سرمایه سودی که برای سرمایهگذار در پی دارد را در اختیار سرمایهگذاران قرار میدهند.
نگرانیهای مربوط به توکن
مهمترین نگرانی در مورد توکنها ست که از آنجایی که از این دارایی دیجیتال برای جمع آوری سرمایه استفاده میشود ممکن است کلاهبرداران با استفاده از توکنها دست به سرقت اموال سرمایهگذاران بزند.
از طرفی با وجود اینکه شناسایی توکن تقلبی کار بسیار دشواری است فاکتورهایی وجود دارند که میتوانید برای اطمینان از اعتبار یک توکن از آنها استفاده کنید.
به قانونگذاریها توجه کنید. ممکن است توکن مورد نظر شما در زمره اوراق قرار داشته باشد. در این صورت اگر توکن ثبت نشده است به اعتبار آن شک کنید.
تیم سازنده را به دقت بررسی کنید. سابقه خالقان توکن را در نظر بگیرید. آدرس و شماره تلفن شرکت سازنده را بررسی کنید تا از قانونی بودن آن مطمئن شوید. اگر به جز اطلاعاتی که در اوراق سفید درج شده است قادر به پیدا کردن اطلاعات بیشتری نیستید باید به کلاهبرداری بودن پروژه شک کنید.
اگر توکن مورد نظر شما در صرافیهای معتبر یافت نمیشود و تنها صرافیهای مشکوک این توکن را معرفی میکنند بهتر است به کلاهبرداری بودن آن شک کنید.
فراموش نکنید که حتی توکنهایی که در صرافیهای معتبر فهرست میشوند نیز میتوانند در زمره توکنهای کلاهبرداری قرار بگیرند.
حوزه ارز دیجیتال بر پایه الگوریتمهای رمزنگاری و تکنیکهای کد نگاری بنا شده است. این تکنیکها با هدف افزایش امنیت این داراییها به کار گرفته میشوند. کلید شخصی در کنار قابلیت هش تا حد زیادی امنیت ارزهای دیجیتال را تضمین میکنند.
ارزهای دیجیتال در واقع سیستمهایی هستند که امکان انجام پرداختهای آنلاین را در فضای امن میسر میکنند. این در حالیست که توکن کریپتو به عنوان واحد قابل انتقال روی شبکه بلاک چین شناخته میشود. این واحدهای قابل انتقال با استفاده از استانداردهایی ساخته میشوند. این استانداردها با توجه به شبکه بلاکچینی که برای انتقال توکن در نظر گرفته شده است تعیین میشوند. برای مثال بسیاری از توکنها با استفاده از استاندارد شبکه اتریوم یعنی ERC20 ساخته میشوند. دسته از توکنها با شبکه اتریوم و شبکههای سازگار با اتریوم رابطه خوبی برقرار خواهند کرد. معمولاً چنین شبکههایی از قراردادهای هوشمند یا اپلیکیشنهای غیرمتمرکز استفاده میکنند.
قرارداد هوشمند نوعی برنامه خودکار است که به صورت خودجوش به اجرا گذاشته میشود و تراکنشها را انجام میدهد. برخلاف تصور عموم قرارداد در این مصداق تکه کاغذی نیست که با استفاده از کدنویسی بین دو طرف نوشته شود. طرفین روی مفاد قرارداد به توافق میرسند و قرارداد با استفاده ازکدنویسی مفاد موجود در قرارداد را به اجرا میگذارد.
ممکن است یک توکن نشان دهنده تعداد امتیازهایی باشد که مشتریان وفادار به شیوه مدیریت یک بلاک چین خرده فروش داده باشند. ممکن است توکنی را پیدا کنید که به دارند گان اجازه میدهد ۱۰ ساعت ویدیوی آموزشی را روی یک شبکه بلاک چین اشتراک گذاری ویدیو تماشا کنند. ممکن است توکنهایی را پیدا کنید که نماینده دیگر ارزهای دیجیتال باشند. چنین توکنهایی قابل معامله هستند و میتوان آنها را در بلاکچینهای متفاوت جابجا کرد.
سرمایهگذاران میتوانند از توکنها به اشکال متفاوتی استفاده کنند. شما میتوانید یک توکن را در یک شرکت مرتبط با ارز دیجیتال سپرده گذاری کنید یا برای خرید کالا و خدمات از آنها استفاده کنید.
تفاوت توکن و ارز دیجیتال
لازم است بدانید که توکنها و ارزها بسیار شبیه هستند و هر دو به صورت غیرمتمرکز فعالیت میکنند. اما از نظر ساختاری تفاوتهای بنیادی میان آنها وجود دارد. به عنوان مثال اتریوم در شبکه اتریوم جزو جدایی ناپذیری از شبکه به شمار میرود. در حالی که توکنها بخش جدایی ناپذیر یک بلاک چین خاص نیستند. قابلیت توکنها بر اساس قراردادهای هوشمند تعیین میشود. در واقع قراردادهای هوشمند یا پروتکلهایی که برای ساخت توکن به کار گرفته شدهاند تعیین میکنند که یک توکن چگونه عمل کند.
تفاوت توکن و آلت کوین
ارز دیجیتال برای پرداخت و دریافت تراکنشها با استفاده از شبکه بلاک چین به کار گرفته میشود. همانطور که میدانید بیت کوین معروفترین ارز دیجیتال در بازار است. برای اطلاق به دیگر ارزهای دیجیتالی که پس از بیت کوین معرفی شدهاند از واژه آلت کوین استفاده میشود. این گروه از ارزهای دیجیتال با هدف رفع مشکلات موجود در شبکه بیت کوین و ارتقا عملکرد این ارز دیجیتال روی کار آمدند. ارزهای دیجیتالی مانند لایت کوین، بیت کوین کش، نیم کوین و دوج کوین ازاین دسته آلت کوینها هستند.
با وجود اینکه برخی از این آلت کوینها محبوبیت زیادی پیدا کردند اما نتوانستند جایگزین بیت کوین شوند.
توکن کریپتو روی شبکه بلاک چین فعالیت خود را انجام میدهد. شبکه بلاک چین در این مورد نقش زیرساختی برای ایجاد و اجرای اپلیکیشنهای غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند را ایفا میکند.
تفاوت میان توکن کریپتو و کوین
ی مانند بیت کوین و لایت کوین شباهتهایی با توکنها دارند هر دوی آنها دارای یک ارزش هستند و میتوانند در تراکنشها به کار گرفته شوند. اما تفاوت میان توکن کریپتو و کوین چیست. کوینها ارزهای بومی یک بلاک چین به شمار میروند در حالی که توکنها خارج از شبکه بلاکچین کارایی دارند. کوینها صورت دیجیتالی یک ارز به شمار میروند اما توکنها میتوانند برای اشاره به هر نوع کالا یا دارایی ارزشمندی به کار بروند.
انواع توکن کریپتو
همانطور که متوجه شدهاید توکنها با کاربردهای متفاوت و اهداف متفاوتی معرفی میشوند. در این بخش میخواهیم به بررسی انواع توکنها بپردازیم:
توکن کاربردی یا Utility token
این دسته از توکنها رایجترین نوع توکن کریپتو در بازار به شمار میروند. هدف اصلی از ایجاد چنین توکنهایی دسترسی به یک محصول یا خدمات است.
به همین دلیل از این دسته از توکنها در عرضه اولیه سکهها استفاده میشود. معمولاً شرکتهایی که با هدف جمع آوری سرمایه ICO برگزار میکنند از این دسته از توکنها استفاده میکنند. شرکت تعیین میکند که توکن برای چه هدفی به کار گرفته شود ممکن است توکن برای خرید محصولات یا استفاده از خدمات در نظر گرفته شود.
توکن اوراق یا Security token
توکنهای کاربردی مانند کارت هدیه برای خرید خدمات یا محصولاتی به کار گرفته میشوند اما توکن اوراق مالکیت یک دارایی را نشان میدهد.
هر توکن اوراق نشان دهنده سهمی از یک دارایی قابل معامله است. این دارایی میتواند یک خودرو باشد یا یک نقاشی و حتی ملک.
با استفاده از توکنهای اوراق میتوانید این دسته از داراییها را خرید و فروش کنید و تاریخچه مربوط به خرید و فروش دارای مورد نظر در شبکه بلاک چین ثبت میشود و مالکان میتوانند تاریخچه خرید و فروشها را بررسی کنند.
توکن کالا یا Commodity token
توکن کالا مانند توکن اوراق نوعی توکن کریپتوست که به عنوان نماینده یک دارایی دیگر به کار گرفته میشود. توکن اوراق را میتوان برای هر نوع دارایی به کار گرفت؛ اما از توکن کالا تنها میتوان برای معامله کالا استفاده کرد. یک توکن کالا میتواند نماینده قهوه، طلا یا حتی نفت خام باشد.به این ترتیب سابقه تراکنشهای این کالاها در شبکه بلاک چین پردازش و ذخیره میشود.
توکن غیر مثلی Non-fungible token
این دسته از توکنها که در سالهای اخیر با محبوبیت بسیار زیادی همراه بودند برای اشاره به داراییهای دیجیتال به کار برده میشوند. در واقع هر فردی که بخواهد مالکیت یک دارایی را با استفاده از بلاک چین ثبت کند به این دسته از توکنها نیاز دارد.
منظور از عبارت غیر مثلی در نام این توکنها این است که این توکنها را نمیتوان با توکنهای دیگری معاوضه کرد. در واقع هر توکن غیر مثلی نماینده نوعی دارایی منحصر به فرد و غیر قابل معاوضه است. به عنوان مثال آثار هنری نوعی توکن غیر مثلی هستند که نمیتوان آنها را با یکدیگر معاوضه کرد. ارزش هر اثر هنری منحصر به فرد است.
چرا توکن اهمیت دارد؟
تا به اینجای مقاله در آرون گروپس در مورد اینکه توکن چیست صحبت کردیم؛ الان این سوال مطرح میشود که چرا توکنها ارزشمند هستند؟
اگر توکن را یک بلیط در نظر بگیرید، این بلیط میتواند برای فروش محصولات و خدمات متفاوت به کار گرفته شود یا ثابت کند که شما مالک یک صندلی خاص هستید. در فضای ارز دیجیتال توکنها اهمیت بسیار زیادی دارند زیرا مالکیت یک دارایی دیجیتال یا غیر دیجیتال را بر بستر بلاک چین به اثبات میرسانند. از سوی دیگر برای خرید و فروش این دسته از داراییها با استفاده از قابلیتهای بلاکچین به نوعی ابزار نیاز دارید که با فضای دیجیتال بلاکچین سازگار باشد. توکن این ابزار است که به شما اجازه میدهد داراییهای دیجیتال و غیر دیجیتال خود را بر بستر بلاکچین خرید و فروش کنید و مالکیت خود را به اثبات برسانید.
کلام آخر
توکنها داراییهای دیجیتالی هستند که به عنوان نماینده یک دارایی دیگر در فضای بلاک چین معرفی میشوند تا کاربر بتواند با استفاده از این فناوری دارای دیجیتال یا غیر دیجیتال موردنظر خود را خرید و فروش کند. معمولا کاربران این دسته از داراییها را با ارز دیجیتال اشتباه میگیرند چرا که هر دو دارایی قابل معاوضه و قابل معامله هستند.
معمولا از توکنها برای جمع آوری سرمایه در پروژههای جدید استفاده میشود. در سالهای گذشته کلاهبرداران زیادی از این روش برای کسب درآمد استفاده کردند؛ اما شرکتهای معتبر بسیاری نیز برای جمع آوری سرمایه و دستیابی به اهداف بزرگتر نیز از توکنها استفاده کردهاند.
اگر به فکر سرمایهگذاری در توکنها هستید، این کار را با تحقیقات گستردهای انجام دهید. بازار ارز دیجیتال مملو از مفاهیم و اصطلاحات جدید است که میتواند شروع فعالیت را برای شما دشوار کند. پیشنهاد است که میتواند شروع فعالیت را برای شما دشوار کند پیشنهاد میشود قبل از خرید و فروش ارزهای دیجیتال اطلاعات خود را در مورد این بازار افزایش دهید. شما همچنین میتوانید با استفاده از حساب دموی آرون گروپس پیش از ورود سرمایه واقعی معامله در بازاری شبیه سازی شده را تجربه کنید و اطلاعات خود را افزایش دهید.
ارز دیجیتال میتواند به عنوان یک ارز به کار گرفته شود در حالی که توکن نماینده یک دارایی دیگر است که برای انجام خرید و فروش آن دارایی شبکه بلاک چین به کار گرفته میشود.
هزاران توکن در بازار وجود دارد هر روز بر تعداد آنها افزوده میشود. چرا که میتوان از این دسته از دارایی با اهداف متفاوتی استفاده کرد. Status تو که نیست که به دارندگان اجازه میدهد از خدماتی که در شبکه Status ارائه میشود استفاده کنند.
بله، اما برای این کار باید رویکرد مشخصی را در پیش بگیرید. برای شروع به یک بلاک چین به عنوان زیرساخت توکن نیاز دارید. راهنماهای زیادی در سطح اینترنت وجود دارد که به شما نشان میدهد چطور با استفاده از به عنوان مثال شبکه اتریوم یک توکن ایجاد کنید.
نحوه خرید توکن تا حد زیادی به نوع توکن بستگی دارد. به عنوان مثال اگر یک توکن کاربردی را در نظر گرفتهاید بهتر است توکن رو مستقیماً از شرکت سازنده بخرید. در غیر این صورت باید از پلتفرمهای دیگری استفاده کنید.