ارز پایه در فارکس (Base Currency) چیست؟
آبان 14, 1403
ارز پایه در فارکس یکی از کلیدی‌ترین مفاهیم این بازار است.
در بازار فارکس، همیشه قیمت یک ارز در برابر و در مقایسه با یک ارز دیگر مظنه می‌شود و دلیل آن، این است که شما یک ارز را می‌فروشید تا یک ارز دیگر بخرید. نحوه نمایش ارزها در بازار فارکس به صورت جفت‌ارز است که در آن، به ارز اول ارز پایه (Base Currency) و به ارز دوم ارز مظنه (Quote Currency) گفته می‌شود.
در‌‌این مقاله قصد داریم به ارز پایه بپردازیم، انواع آن را بررسی کنیم و ببینیم که در انتخاب ارز پایه به چه مواردی باید دقت کرد. اگر به‌‌این موضوع علاقمندید، تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
آنچه در این مقاله می خوانید ...
ارز پایه (Base Currency) چیست؟
در بازار فارکس، هر ارز علامت اختصاری منحصر به خودش را دارد که از سه حرف انگلیسی تشکیل شده است. این علامت‌های اختصاری برای ارزهای خارجی توسط سازمان جهانی ISO به صورت استاندارد درآمده و در همه جای دنیا پذیرفته شده هستند. به عنوان مثال، USD نماد دلار آمریکا، GBP نماد پوند انگلیس، EUR نماد یورو و IRR نماد ریال ایران است.
اما همانطور که می‌دانید، ارزها در بازار فارکس به صورت جفت معامله می‌شوند (Currency Pairs) چرا که، برای خرید یک ارز در واقع بایستی ارز دیگری فروخته شود. بنابراین، جفت‌ارزهای فارکس شامل دو ارز هستند و در قالب یک نماد شش حرفی به شکل AAABBB یا AAA/BBB نمایش داده می‌شوند. GBPUSD، EURUSD و EURGBP نمونه‌‌ای از جفت‌ارزها در بازار فارکس هستند.
در یک جفت ارز، ارز اول (یا همان AAA ) ارز پایه نامیده می‌شود و ارز دوم (یا BBB) ارز مظنه. نرخ مبادله جفت ارز نشان می‌دهد که چه مقدار از ارز مظنه بایستی برای خرید یک واحد از ارز پایه پرداخت شود. دقت کنید که تعداد واحد مبادله شده ارز پایه همواره یک در نظر گرفته می‌شود و ارزش دیگر ارزها نسبت به آن سنجیده می‌شود.
نرخ مبادله (Exchange Rate) چیست؟
نرخ مبادله جفت ارز AAABBB می‌گوید که برای خرید یک واحد از ارز پایه، چه مقدار از ارز مظنه بایستی پرداخت شود. به عنوان مثال اگر نرخ مبادله EURUSD برابر با 1.09 (بنا به وبسایت بانک مرکزی اروپا در نوامبر 2024) باشد به این معناست که برای خرید یک واحد از ارز پایه یعنی یک یورو، 1.09 واحد از ارز مظنه یعنی دلار بایستی پرداخت شود یا به بیان دیگر یک یورو برابر است با 1.09 دلار.
انواع ارز پایه
به طور کلی، هفت ارز وجود دارند که از بزرگترین اقتصادهای جهان آمده‌اند و بیشترین حجم معاملات و بالاترین میزان نقدینگی را در بین ارزها دارند. این ارزها عبارتند از:
دلار آمریکا (USD)، پوند انگلیس (GBP)، یورو (EUR)، ین ژاپن (JPY)، فرانک سوئیس (CHF) ، دلار استرالیا (AUD) و دلار کانادا (CAD)
جفت ارزهای ماژور
وقتی هم ارز پایه و هم ارز مظنه در یک جفت ارز، از ارزهای بالا باشند و یک طرف معامله حتما دلار آمریکا باشد، به آن جفت ارز اصلی یا ماژور می‌گوییم. بیشترین حجم معاملات جفت ارزهای فارکس در جفت ارزهای اصلی انجام می‌شود که عبارتند از:
EURUSD, GBPUSD, AUDUSD, USDJPY, USDCHF, USDCAD
جفت ارزهای متقاطع یا مینور
اگر هم ارز پایه و هم ارز مظنه از ارزهای اقتصادهای پیشرفته باشند، اما دلار آمریکا در جفت ارز حاضر نباشد، اصطلاحا می‌گوییم که یک جفت ارز مینور داریم. به عنوان مثال GBPEUR و EURCHF دو جفت ارز مینور هستند.
جفت ارزهای متقابل
اگر در یک جفت ارز دلار آمریکا حضور داشت باشد اما ارز پایه نباشد، به آن جفت‌ارز متقابل یا Reciprocal Currency می‌گوییم.GBPUSD یا AUDUSD نمونه‌‌ای از ارزهای متقابل هستند.
جفت ارزهای اگزوتیک
به جفت‌ارزهایی که در آنها، یکی از ارزها (غالبا ارز پایه)، ارزی از کشورهای توسعه یافته است و ارز مظنه، ارز یکی از اقتصادهای نوظهور یا در حال توسعه، اصطلاحا جفت ارز اگزوتیک می‌گوییم. جفت‌ارزهای اگزوتیک نوسانات بیشتر، نقدینگی کمتر و اسپرد بیشتر را تجربه می‌کنند و بنابراین، ریسک بالاتری برای معامله دارند.
GBPZAR (پوند به راند آفریقای جنوبی) و USDMXN (دلار آمریکا به پزوی مکزیک) مثال‌هایی از جفت‌های عجیب و غریب هستند.
ارز پایه در مظنه مستقیم و غیر مستقیم
اگر یک تاجر ایرانی قصد داشته باشد که با شرکتی در بریتانیا مراوده مالی داشته باشد، لازم است که از مظنه پوند به ریال مطلع باشد. یا اگر یک توریست اروپایی قصد دارد به ایالات متحده سفر کند، لازم است که نرخ مبادله یورو به دلار را بداند.
نرخ مبادله جفت ارزها در صرافی به دو روش مظنه مستقیم و مظنه غیر مستقیم انجام می‌شود که به شرح زیر هستند:
مظنه مستقیم
در مظنه مستقیم، ارز پایه ارز خارجی است و ارز مظنه ارز محلی.
این یعنی نرخ مبادله به ارز محلی بیان می‌شود و مشخص می‌کند که برای خرید یک واحد از ارز پایه، چه مقدار از ارز محلی باید پرداخت شود. به عنوان مثال، شرایطی را در نظر بگیرید که یک واردکننده ایرانی، پرفورمایی را از یک شرکت اروپایی به مبلغ 10,000 یورو دریافت کرده است. واردکننده برای تامین ارز پرفورما به صرافی می‌رود و نرخ مبادله EURIRR را می‌گیرد (مظنه مستقیم). صرافی نرخ مبادله را 665,300 ریال اعلام می‌کند یعنی، برای خرید یک واحد از ارز پایه یورو، بایستی 665300 واحد ریال پرداخت کرد. بنابراین، شرکت واردکننده برای تامین ارز مورد نیاز خود بایستی مبلغ 6,653,000,000 ریال پرداخت کند.
مظنه غیر مستقیم
در مظنه غیر مستقیم، ارز پایه ارز محلی است و ارز مظنه ارز خارجی.
به عنوان مثال، یک شرکت اروپایی که قصد انجام مراودات مالی با ایالات متحده را دارد، می‌تواند نرخ مبادله را با مظنه غیر مستقیم (یعنی EURUSD) بگیرد. یعنی در واقع ببیند که هر یک یورو، معادل چند دلار آمریکاست.
به طور کلی در کشورهای کانادا، استرالیا، نیوزیلند و بریتانیا مرسوم است که از روش مظنه غیرمستقیم برای نرخ گذاری جفت ارزها استفاده شود یعنی، ارزهای محلی این کشورها ارز پایه باشد.
ارز پایه و معامله جفت‌ارزها
در بازار فارکس، اگر تریدری جفت‌ارز GBPUSD را بخرد، به این معناست که دلار آمریکا (USD) را فروخته و معادل ارزش آن، پوند انگلیس (GBP) خریداری کرده است. اما معامله‌گران چه زمانی اقدام به خرید یا فروش یک جفت ارز می‌کنند؟
به طور کلی، معامله گر زمانی یک جفت‌ارز را می‌خرد که فکر کند ارزش ارز پایه آن در برابر ارز مظنه تقویت خواهد شد. در مقابل، اگر ارزش ارز پایه در برابر ارز مظنه کمتر شود، جفت‌ارز را می‌فروشد. بیایید این موضوع را با ذکر یک مثال عددی قابل فهم تر کنیم.
فرض کنید معامله‌گری قصد دارد روی جفت‌ارز USDIRR یعنی دلار آمریکا در برابر ریال ایران معامله کند و در حال حاضر، نرخ مبادله این جفت ارز 600،000 ریال است. یعنی، برای خرید یک دلار آمریکا بایستی 600 هزار ریال پرداخت.
حال اگر معامله‌گر فکر کند که درآینده ارز پایه (یعنی USD) نسبت به ارز مظنه (یعنی IRR) تقویت خواهد شد (یعنی برای خرید یک دلار، بایستی ریال بیشتری پرداخت کرد)، نسبت به خرید دلار اقدام خواهد کرد.
در مقابل، اگر فکر کند که ارزش دلار در برابر ریال تضعیف خواهد شد (یعنی برای خرید یک دلار مقدار کمتری ریال باید پرداخت کرد)، نسبت به فروش دلار اقدام خواهد کرد.
انتخاب بهترین ارز پایه
بنا به این مقاله در وبسایت tradingcoach، انتخاب ارزپایه بسیار مهم است و می‌تواند نتایج یا عواقب چشمگیری برای تریدرها ایجاد کند.
به صورت تئوری می‌توان هر ارزی را به عنوان ارز پایه انتخاب و آن را با هر ارز دلخواه دیگری مظنه کرد. اما در عمل، تریدرها برای انتخاب ارز پایه به مواردی همچون میزان نقدینگی بازار و یا کشور خاستگاه آن ارز توجه می‌کنند. دلیل آنکه ثبات اقتصادی کشور و نقدینگی بالا، هزینه‌های معامله و سریع و روان بودن آن را تضمین می‌کنند. به علاوه، اینکه در چه کشوری هستید و چرا می‌خواهید که از مظنه ارز مطلع شوید هم در انتخاب ارز پایه اهمیت دارد. بنابراین، در انتخاب ارز پایه:
- حجم معاملات و دامیننس بازار ارز را در نظر بگیرید. دلار آمریکا – به عنوان پرمعامله ترین ارز دنیا- انتخاب بسیاری از معامله گران برای ارز پایه است.
- ارزهایی را به عنوان ارز پایه انتخاب کنید که متعلق به اقتصادهای بزرگ و با ثبات باشند.
- دقت کنید که ارز پایه انتخابی شما با استراتژی معاملاتی و ارزهایی که غالبا آنها را معامله می‌کنید همسو باشد.
- در انتخاب ارز پایه به منطقه جغرافیایی خود نیز دقت کنید. ارز پایه‌‌ای را انتخاب کنید که منطقه یا کشور شما بیشتر در معرض آن قرار دارد.
نتیجه گیری
ارز پایه یکی از مفاهیم مهم و بنیادین در بازار فارکس است. مفهومی کلیدی که تفسیر نرخ ارز، نحوه قیمت گذاری ارزها و چگونگی انجام معاملات آگاهانه در‌‌این بازار را ممکن می‌سازد.
به علاوه، تنها کسانی که بایستی از مفهوم ارز پایه مطلع باشند تریدرها نیستند. کشورها، شرکت‌های واردات و صادرات و حتی توریست‌هایی که به کشورهای دیگر سفر می‌کنند نیز باید بدانند که ارزی که در اختیار دارند، چگونه نسبت به ارزهای دیگر مظنه می‌شود.
در انتخاب ارز پایه، لازم است که به دامیننس بازار ارزها، ثبات اقتصادی کشورهای مربوطه و همسویی ارزها با اهداف و استراتژی‌های معاملاتی دقت کرد. انتخاب ارز پایه درست می‌تواند هزینه‌های معاملاتی را کاهش داده و به روان‌تر و سریع‌تر شدن معاملات کمک کند.
کپی لینک
کپی شد!
