اوراق قرضه بنجل یکی از انواع اوراق قرضه هستند که به دلیل بازدهی بیشتر برای سرمایه‌گذاران جذاب‌ند اما، خطر عدم بازپرداخت اصل و سود نیز در آنها بالاتر از سایر اوراق قرضه است.
بنابراین سرمایه‌گذاران باید قبل از ورود به این بازار، ریسک‌ها و وضعیت مالی صادرکنندگان آنها را به دقت ارزیابی کنند.
در این مقاله از بروکر آرون گروپس، به بررسی ویژگی‌ها، مزایا و معایب اوراق قرضه بنجل، نحوه شناسایی آنها و تأثیر آنها بر بازارهای مالی خواهیم پرداخت.
- اوراق قرضه بنجل ریسک بالایی دارند و به دلیل احتمال نکول بالا، برای سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز مناسب نیستند.
- اگرچه این اوراق نرخ بهره بالاتری دارند، اما این بازدهی به دلیل جبران ریسک بالای آنهاست.
- این اوراق از طریق رتبه‌بندی اعتباری شناسایی می‌شوند و موسسات رتبه‌بندی، این اوراق را با رتبه‌های BB+ یا پایین‌تر مشخص می‌کنند.
- این اوراق می‌توانند در شرایط اقتصادی بی‌ثبات موجب نوسانات قابل توجهی در بازارهای مالی شوند.
تعریف اوراق قرضه بنجل و ویژگی‌های آن
اوراق قرضه بنجل که در اصطلاح عامیانه به آنها اوراق قرضه پر ریسک یا junk bonds گفته می‌شود، اوراق بدهی هستند که توسط شرکت‌ها یا دولت‌های با وضعیت مالی ضعیف‌تر صادر می‌شوند، اما به دلیل رتبه‌بندی اعتباری پایین، ریسک نکول (عدم توانایی در پرداخت بدهی‌ها) بیشتری دارند.
این اوراق معمولاً از موسسات رتبه‌بندی مانند مودی (Moody’s) و فیچ (Fitch) رتبه‌های BB+ یا پایین‌تر دریافت می‌کنند که نشان دهنده احتمال بالاتر نکول در آنها است.
ویژگی‌های اوراق قرضه بنجل به شرح زیر است:
- بازده بالاتر به دلیل ریسک بالاتر: اوراق قرضه بنجل به دلیل ریسک بالاتری که دارند، معمولاً بازدهی بالاتری نسبت به اوراق قرضه با رتبه بالا دارند. این ویژگی برای سرمایه‌گذاران با پذیرش ریسک بالا جذاب است، زیرا آنها به دنبال جبران ریسک با سود بیشتر هستند.
- رتبه اعتباری پایین‌تر که نشان دهنده احتمال بالای نکول است: اوراق قرضه بنجل معمولاً رتبه اعتباری پایین‌تری دارند، مانند BB یا B، که نشان دهنده ریسک بالای نکول و ناتوانی صادرکننده در پرداخت بدهی‌ها است. این ویژگی باعث می‌شود که این اوراق ریسک بیشتری برای سرمایه‌گذاران به همراه داشته باشند.
- نرخ بهره بالاتر برای جبران ریسک بیشتر: برای جبران ریسک بالای اوراق قرضه بنجل، این اوراق معمولاً دارای نرخ بهره بالاتری هستند. نرخ بهره بالاتر به سرمایه‌گذاران انگیزه می‌دهد تا ریسک بیشتر این اوراق را بپذیرند و در عوض سود بیشتری کسب کنند.
خطرات و ریسک‌های سرمایه‌گذاری در اوراق قرضه بنجل
سرمایه‌گذاری در اوراق قرضه بنجل به دلیل ماهیت خاص این اوراق با ریسک‌های زیادی همراه است.
مهم‌ترین ریسک‌های آن عبارتند از:
- ریسک نکول؛
- ریسک بازار؛
- ریسک نقدشوندگی؛
- ریسک کاهش اعتبار.
ریسک نکول
یکی از بزرگترین خطرات سرمایه‌گذاری در اوراق قرضه بنجل، ریسک نکول است. از آنجایی که اغلب صادرکنندگان این نوع اوراق، شرکت‌ها یا دولت‌هایی هستند که در وضعیت دشواری قرار گرفته‌اند یا وضعیت مالی ضعیف‌تری دارند لذا، احتمال اینکه این صادرکنندگان هنگام سر رسید اوراق قادر به پرداخت اصل یا بهره آن نباشند، نسبت به اوراق معمولی بیشتر است.
ریسک بازار
بازار اوراق قرضه بنجل به شدت تحت تاثیر شرایط اقتصادی قرار دارد. برای مثال، در دوران رکود اقتصادی یا بحران‌های مالی، ارزش این اوراق ممکن است به‌طور چشمگیری کاهش یابد. دلیل آنکه در چنین مواقعی، سرمایه‌گذاران به سمت دارایی‌های با ریسک کمتر می‌روند.
علاوه بر این، تغییرات در نرخ بهره می‌تواند تاثیر زیادی بر قیمت این اوراق داشته باشد. زمانی که نرخ بهره افزایش می‌یابد، قیمت اوراق قرضه بنجل معمولاً کاهش می‌یابد، زیرا سرمایه‌گذاران می‌توانند بازدهی بالاتری از اوراق جدید با نرخ بهره بالاتر دریافت کنند. این نوسانات می‌تواند باعث ضررهای قابل توجهی برای سرمایه‌گذاران شود.
ریسک نقدشوندگی
این اوراق معمولاً به اندازه اوراق قرضه با رتبه اعتباری بالا، مانند اوراق دولتی یا اوراق شرکت‌های معتبر، به راحتی در بازار معامله نمی‌شوند. در شرایطی که نیاز به فروش سریع اوراق داشته باشید، ممکن است نتوانید آنها را به قیمت منصفانه‌ای بفروشید یا حتی به‌طور کامل آنها را نقد کنید. این مشکل به‌ویژه در بازارهای کم‌حجم یا در زمان بحران‌های اقتصادی بیشتر به چشم می‌آید.
ریسک کاهش اعتبار
اوراق قرضه بنجل به‌دلیل وضعیت مالی ضعیف صادرکنندگان ممکن است با گذشت زمان دچار کاهش اعتبار شوند. به عبارت دیگر، ممکن است رتبه اعتباری صادرکننده کاهش یابد و اوراق به رده پایین‌تری سقوط کنند.
این امر می‌تواند منجر به کاهش شدید ارزش اوراق و بروز ضررهای قابل توجه برای سرمایه‌گذاران شود. علاوه بر این، کاهش رتبه اعتباری می‌تواند باعث افزایش هزینه‌های تأمین مالی برای صادرکنندگان گردد که در نهایت بر توانایی آنها در بازپرداخت بدهی‌ها تاثیر منفی خواهد گذاشت.
نحوه شناسایی اوراق قرضه بنجل
به طور عمده، شناسایی اوراق قرضه بنجل از طریق رتبه‌بندی اعتباری انجام می‌شود. موسسات اعتبارسنجی مانند مودی (Moody's)، فیچ (Fitch Ratings) و اس اند پی (S&P)، اوراق قرضه را بر اساس وضعیت مالی صادرکنندگان آنها رتبه‌بندی می‌کنند.
اوراق قرضه بنجل معمولاً رتبه‌ای معادل BB+ یا پایین‌تر دارند. این رتبه‌بندی‌ها به سرمایه‌گذاران کمک می‌کنند تا ریسک‌های مرتبط با سرمایه‌گذاری در این اوراق را ارزیابی کنند.
علاوه بر رتبه‌بندی اعتباری، اوراق قرضه بنجل معمولاً ویژگی‌هایی مانند بازدهی بالا و نرخ بهره بالاتر نسبت به اوراق قرضه با رتبه اعتباری بالاتر دارند که این امر به دلیل ریسک بیشتر آنهاست زیرا، صادرکنندگان این اوراق برای جلب توجه سرمایه‌گذاران مجبور به ارائه بازدهی بالاتر می‌شوند.
به عبارت دیگر، سرمایه‌گذاران به‌ازای پذیرش ریسک بیشتر، بازده اوراق قرضه بالاتری را طلب می‌کنند.
همچنین، شناسایی این اوراق می‌تواند از طریق رتبه‌بندی بازار صورت گیرد. اوراق قرضه بنجل به‌طور معمول در بازارهای ثانویه با نوسانات قیمتی زیاد معامله می‌شوند و سرمایه‌گذاران می‌توانند از این طریق به ریسک و اعتبار آنها پی ببرند.
شناسایی اوراق قرضه بنجل به‌طور غیررسمی نیز می‌تواند با بررسی وضعیت مالی صادرکنندگان و نسبت‌های مالی مانند نسبت بدهی به دارایی، نسبت درآمد به هزینه و میزان نقدینگی انجام گیرد. این داده‌ها معمولاً در گزارش‌های مالی منتشر شده توسط صادرکنندگان یا گزارش‌های تحلیلی موجود در بازارهای مالی در دسترس قرار دارند.
آثار اوراق قرضه بنجل بر بازارهای مالی
اوراق قرضه بنجل، به‌ویژه در زمان بحران‌های مالی و عدم ثبات اقتصادی، می‌توانند باعث نوسانات شدید در بازار شوند.
در این دوران که سرمایه‌گذاران از دارایی‌های پرریسک به سمت دارایی‌های امن‌تر مانند اوراق قرضه دولتی یا طلا مهاجرت می‌کنند، اوراق قرضه بنجل تحت فشار قرار می‌گیرند. به دلیل ریسک بالای نکول و اعتبار پایین صادرکنندگان، سرمایه‌گذاران تمایل دارند این اوراق را با تخفیف‌های قابل توجهی بفروشند که این امر به شدت بر بازار تاثیر می‌گذارد.
علاوه بر این، انتشار گسترده اوراق قرضه بنجل ممکن است موجب فشار بر بازارهای سرمایه و سایر ابزارهای مالی شود. هنگامی که شرکت‌ها یا دولت‌های با رتبه اعتباری پایین، به‌طور مداوم اوراق قرضه بنجل منتشر می‌کنند، ممکن است عرضه این اوراق بر تقاضا پیشی بگیرد که در نهایت موجب کاهش قیمت و افزایش نرخ بهره می‌شود.
این امر می‌تواند بر سرمایه‌گذاران و شرکت‌های دیگر که در حال تلاش برای تأمین مالی هستند تاثیر منفی بگذارد و باعث افزایش هزینه‌های تأمین مالی برای آنها شود.
اوراق قرضه بنجل در برخی مواقع می‌توانند به بحران‌های مالی دامن بزنند. در شرایط اقتصادی نامساعد یا بحران‌های مالی، شرکت‌هایی که این اوراق را منتشر کرده‌اند، ممکن است در بازپرداخت بدهی‌های خود دچار مشکل شوند که باعث ایجاد نکول گسترده‌تر و کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران به سایر ابزارهای مالی شود. در چنین شرایطی، موسسات مالی که این اوراق را در سبد سرمایه‌گذاری خود دارند، ممکن است با مشکلات جدی در نقدشوندگی و تعادل مالی روبه‌رو شوند و این وضعیت می‌تواند اثرات منفی قابل توجهی بر سیستم مالی کلان داشته باشد.
همچنین، این اوراق می‌توانند باعث تقسیم‌بندی بیشتر بازار شوند زیرا، سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیرتر که به دنبال بازدهی بالا هستند، ممکن است این اوراق را خریداری کنند، در حالی که سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز از خرید آنها اجتناب می‌کنند. این موضوع می‌تواند منجر به افزایش شکاف‌های اقتصادی و مالی در بازارهای مالی شود، چرا که گروه‌های مختلف سرمایه‌گذاران به‌طور متفاوتی به این اوراق واکنش نشان می‌دهند.
اوراق قرضه بنجل و تاثیر آن بر اعتبار دولت‌ها
استفاده دولت‌ها از این اوراق برای تأمین مالی خود، می‌تواند تبعات منفی فراوانی برای آنها به همراه داشته باشد. هنگامی که یک دولت اوراق قرضه بنجل منتشر می‌کند؛ به این معنی است که وضعیت مالی آن دولت به اندازه کافی قدرتمند نیست که بتواند اوراق قرضه با رتبه اعتباری بالا صادر کند.
این امر می‌تواند به سرعت در ارزیابی‌های اعتبارسنجی بین‌المللی و رتبه‌بندی‌های اعتباری تأثیر منفی بگذارد و به طرز قابل توجهی هزینه‌های استقراض آینده آنها را افزایش دهد. چرا که سرمایه‌گذاران برای خرید این اوراق با توجه به ریسک بالای نکول، نرخ بهره بالاتری درخواست می‌کنند.
علاوه بر این، انتشار اوراق قرضه بنجل از سوی دولت‌ها، ممکن است موجب نگرانی‌های جهانی در مورد ثبات اقتصادی آن کشور شود. در صورتی که نتایج منفی حاصل از انتشار این اوراق مانند افزایش بدهی‌ها یا کاهش اعتبار دولت محقق شود، می‌تواند فشار زیادی بر ارزش پول ملی و همچنین جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی وارد کند. در این شرایط، سرمایه‌گذاران ممکن است از سرمایه‌گذاری در بازارهای آن کشور اجتناب کنند که به نوبه خود می‌تواند به رکود اقتصادی منجر شود.
انتشار اوراق قرضه بنجل توسط دولت‌ها نه تنها بر اعتبار مالی آنها تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای برای اقتصاد ملی و موقعیت آن کشور در بازارهای جهانی به‌دنبال داشته باشد.
نتیجه‌گیری
اوراق قرضه بنجل ابزارهایی هستند که به دلیل ریسک بالای نکول و نرخ بهره بالاتر، می‌توانند برای برخی سرمایه‌گذاران جذاب و وسوسه‌انگیز باشند. با این حال، آنها برای همه سرمایه‌گذاران مناسب نیستند و افرادی که به دنبال امنیت و کاهش ریسک هستند باید از آنها اجتناب کنند.
توصیه می‌شود قبل از هرگونه سرمایه‌گذاری در اوراق قرضه بنجل، رتبه‌بندی اعتباری آنها را بررسی کرده و تأثیرات بالقوه آنها بر بازارهای مالی را در نظر بگیرید.
