VXN،VIX وVXO: محبوبترین شاخص های احساسات در فارکس
شهریور 6, 1402
شاخص های احساسات در بازار فارکس متنوع هستند و اغلب، نشان دهنده نوسانات بازار هستند که ناشی از احساساتی مانند ترس، استرس و فشار و یا ریسک های بازار هستند.
VXN،VIX وVXO: محبوبترین شاخص های احساسات در فارکس هستند که در این مقاله قصد داریم با جزییات بیشتر به بررسی آنها پرداخته و در مورد نحوه استفاده از این شاخص ها برای انجام معاملات موفق تر صحبت کنیم.
پس اگر به این موضوع علاقمندید تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
شاخص VIX
شاخص نوسانات VIX یا Volatility Index که به عنوان شاخص ترس نیز در بازار شناخته می شود یک شاخص بلادرنگ (Real Time) برای نشان دادن انتظارات بازار از قدرت نسبی تغییرات قیمت کوتاه مدت شاخص S&P 500 (SPX) است. درواقع شاخص VIX معیاری است برای سنجش احتمال وقوع حرکت ناگهانی و غیرمنتظره قیمت در یک بازار خاص یا به بیانی دیگر سنجش بی ثباتی نسبی آن بازار.
از آنجا که این شاخص انتظارات تغییر قیمت معاملات آپشن با تاریخ انقضای کوتاه مدت در شاخص S&P500 را مشخص می کند، می تواند یک پیش بینی 30 روزه از نوسانات را به دست بدهد. نوسانات بازار به معنای سرعت تغییر قیمت هاست و راهی برای نشان دادن احساسات بازار و به ویژه ترس در میان فعالین بازار است. در واقع VIX به ما می گوید که معامله گران تا چه حد نگران این موضوع هستند که شاخص S&P500 ممکن است که طی 30 روز آینده ناگهان سقوط کند.
این شاخص که به اختصار VIX نامیده می شود یکی از شاخص های مهم دنیای بازارهای مالی است چرا که به سادگی معیاری قابل سنجش از میزان ریسک بازار و احساسات سرمایه گذاران را ارائه می دهد.
شاخص VIX یک شاخص آینده نگر است و به عنوان معیار نوسانات ضمنی نیز شناخته می شود چرا که، به جای تجزیه و تحلیل روندها و قیمت های تاریخی، تغییرات قیمت را پیش بینی می کند و این پیش بینی، در قالب یک شرط بندی رخ می دهد که در آن، معامله گران با تجربه، روی تغییر قیمت معاملات آپشن SP500 در آینده نزدیک شرط بندی می کنند.
VIX که اولین معیار برای ارزیابی انتظارات بازار از نوسانات کمی بود، توسط موسسه CBOE یا بورس اختیار معامله شیکاگو –که بزرگترین پلتفرم دنیا برای خرید و فروش قرارداد اختیار معامله یا آپشن است- ایجاد شده و توسط بازارهای جهانی CBOE نگهداری و حفظ می شود. VIX معروفترین و موثرترین ابزار معامله نوسانات در بازارهای مالی است.
نحوه عملکرد VIX
VIX تلاش می کند تا میزان حرکت قیمت یا همان نوسانات قیمتی را اندازه گیری کند: هر چه تغییرات قیمتی بیشتر باشد به معنای نوسانات بیشتر در بازار است و هر چه این تغییرات کمتر باشد یعنی نوسان کمتری را در بازار شاهد خواهیم بود. علاوه بر پیش بینی نوسانات بازار و ترید کردن روی آن، معامله گران از VIX در معامله ETF ها و معاملات آتی و آپشن برای پوشش ریسک استفاده می کنند و یا از شرط بندی و سفته بازی روی تغییر نوسانات در شاخص VIX کسب سود می کنند.
به طور کلی نوسانات بازار به دو روش قابل اندازه گیری است:
- بر اساس نوسانات تاریخی با استفاده از تجزیه و تحلیل های آماری روی قیمت های قبلی در یک بازه زمانی مشخص.
در این روش اعداد آماری مختلف مانند میانگین، واریانس، و انحراف استاندارد در مجموعه داده‌های قیمت تاریخی محاسبه و با تجزیه و تحلیل آنها، نوسانات بازار به دست می آید. - روش دوم محاسبه نوسانات استفاده از تغییر قیمت معاملات آپشن است. این روشی است که VIX برای محاسبه نوسانات بازار از آن استفاده می کند. دلیل استفاده از قراردادهای اختیار معامله در محاسبه VIX این است که آپشن ها ابزارهای مشتقه ای هستند که قیمت آنها به احتمال حرکت قیمت فعلی یک سهام خاص به اندازه کافی، تا رسیدن به یک سطح قیمتی خاص بستگی دارد. از آنجا که امکان وقوع این مدل از حرکات قیمت در یک بازه زمانی خاص توسط فاکتور نوسانات نشان داده می شود، مدل های مختلف قیمت گذاری معاملات آپشن مانند مدل Black Scholes، فاکتور نوسانات را به عنوان یکی از فاکتورهای بسیار مهم ورودی در محاسبات خود وارد می کنند. از سوی دیگر، قیمت معاملات آپشن در بازار آزاد در دسترس است و می توان از آن برای اندازه گیری نوسانات در بازار استفاده کرد. از آنجا که نوسانات VIX از قیمت های بازار آزاد استخراج می شود و یا از آنها استنباط می شود، به این نوع از نوسانات، نوسانات ضمنی آینده نگر گفته می شود.
گسترش نوسانات از معاملات آپشن S&P500 به سطح بازار
همانطور که در بالا اشاره شد، شاخص VIX که اولین بار در سال 1993 و توسط بورس آپشن شیکاگو CBOE تولید و به بازار معرفی شده است، میزان نوسانات ضمنی قیمت در قراردادهای اختیار معامله (Options) در شاخص SPX را اندازه گیری کرده و آن را به صورت درصدی بیان می کند. VIX می تواند انتظارات بازار از تغییرات قیمتی معاملات آپشن S&P500 را در30 روز آینده بازار نشان دهد. از آنجا که S&P500 مهمترین شاخص پیشرو در بازار سهام ایالات متحده است، در حال حاضر شاخص VIX به عنوان یک معیار معتبر و شناخته شده ی جهانی برای پیش بینی نوسانات بازار سهام ایالات متحده به شمار می آید. نتایج VIX از ساعت 3:00 بامداد تا 09:15 دقیقه صبح و از 09:30 صبح تا 04:15 عصر در وبسایت CBOE منتشر می شوند. CBOE انتشار VIX برای ساعات معاملاتی خارج از سشن نیویورک را نیز از سال 2016 آغاز کرده است.
محاسبه VIX به چه شکل انجام می شود؟
CBOE مقادیر VIX را بر مبنای آپشن های SP500 استاندارد معامله شده در CBOE که در جمعه هفته سوم هر ماه منقضی می شوند و یا تمام آپشن های هفتگی که در هر جمعه از ماه منقضی می شوند، محاسبه می کند. لازم به ذکر است که قراردادهای اختیار معامله ای در شاخص S&P500 به عنوان استاندارد لحاظ شده و در محاسبه VIX استفاده می شوند که مدت انقضای کوتاه مدت کمتر از 37 روز و بیشتر از 23 روز داشته باشند.
شاخص VIX تخمین خود از نوسانات مورد انتظار در بازار را با استفاده از یک فرمول ریاضی بسیار پیچیده به دست می دهد که به هیچ عنوان دانستن و نحوه محاسبه آن برای معامله گران ضروری نیست. اما خالی از لطف نیست که بدانیم CBOE این شاخص را با تجمیع قیمت های وزنی چندین قرارداد اختیار خرید (Calls Option) و اختیار فروش (Puts Options) در طیف گسترده ای از قیمت های اعمال (Strike Options) انجام می دهد که می تواند بینشی از این موضوع به دست بدهد که معامله گران بیشتر در چه قیمت هایی مایل به خرید یا فروش آپشن های S&P500 هستند. شرط لازم برای قراردادهای آپشنی که در فرمول VIX استفاده می شوند این است که بایستی قیمت bid و ask غیرصفر معتبری داشته باشند که بتواند درک بازار را از اینکه کدام قیمت های اعمال قبل از تاریخ انقضای قرارداد آپشن زده خواهد شد نشان دهد.
مقادیر VIX و تفاسیر آن
همانطور که گفته شد مقادیر VIX به صورت درصد بیان می شوند. دلیل این موضوع این است که وقتی نوسانات را معامله می کنید اینکه قیمت در چه جهتی حرکت می کند اهمیتی ندارد بلکه، آنچه مهم است این است که این تغییر قیمت چقدر بوده و چند بار رخ داده است.
در مجموع اگر مقدار VIX زیر 20 باشد به این معناست که در یک بازار با ثبات در حال معامله هستیم در حالیکه، سطوح 30 و بالاتر از آن نشان دهنده نوسانات بالا در بازار است.
به طور کلی، وقتی بازار شروع به سقوط می کند، ترس سرمایه گذاران و مقادیر VIX شروع به افزایش می کنند. در عوض، وقتی بازار رشد می کند، ارزش شاخص و مقادیر VIX شروع به کاهش می کنند و اطمینان به سرمایه گذاران بر می گردد.
نکته:
بالا بودن نوسان در بازار نباید به نزول در بازار تعبیر شود چرا که، ممکن است که شاخص نوسانات زیر 20% باشد اما، قیمت ها همچنان با یک روند ثابت در حال نزول باشند.
بازدهی بازار و شاخص VIX
یک همبستگی منفی بسیار قوی بین شاخص VIX و بازدهی بازار سهام وجود دارد. اگر VIX افزایش یابد یعنی قیمت های S&P500 در حال کاهش هستند. اگر شاخص نوسانات کاهش یابد به این معناست که بازار با ثبات است. همچنین از VIX برای پیش بینی کف و سقف های SPX نیز استفاده می شود تا جایی که یک باور بین معامله گران وجود دارد:
“وقتی VIX بالاست، موقع خرید رسیده و وقتی VIX پایین است مراقب باشید که در یک سقوط بازار گرفتار نشوید.”
به طور کلی پرایس اکشن VIX و S&P500 معکوس هم هستند: وقتی S&P افزایش یبابد VIX کاهش می یابد و برعکس.
نموداری که در تصویر بالا مشاهده می کنید روند شاخص VIX در برابر روند قیمت معاملات آپشن S&P500 را در بازه زمانی مشابه نشان می دهد. لطفا به این نمودار صرفا برای مقایسه ای بین این دو روند دقت کنید و اعداد را به عنوان نمایش دقیق مقادیر VIX در نظر نگیرید. همانطور که در نمودار می بینید، هر گاه VIX که به صورت درصد بیان می شود افزایش یابد، به این معناست که شاهد افت قیمت ها در S&P500 هستیم و هرگاه VIX کاهش یابد به معنای ثبات در قیمت های SPX است.
چگونه شاخص VIX را معامله کنیم؟
شاخص VIX این امکان را به وجود آورده که نوسانات بازار تبدیل به یک دارایی قابل معامله شوند اگرچه، این معاملات در قالب محصولات مشتقه قرار می گیرد و یک دارایی فیزیکی نیست.
بورس آپشن شیکاگو (CBOE) اولین قرارداد آتی مبادله ای مبتنی بر VIX را در سال 2004 و قراردادهای آپشن VIX را در سال 2006 راه اندازی کرد. این ابزارهای جدید معاملاتی یک کلاس دارایی کاملا جدید را ایجاد کردند که امکان در معرض نوسانات خالص قرار گرفتن را به وجود می آورند.
مانند هر شاخص دیگری، امکان اینکه شاخص VIX را به صورت مستقیم خرید و فروش کنید وجود ندارد بلکه، این کار از طریق یک قرارداد آتی یا آپشن و یا محصولات قابل معامله مبتنی بر VIX امکان پذیر است. ساده ترین راه برای معامله VIX خریداری صندوق های قابل معامله (ETF) مبتنی بر VIX مثل VIXY و یا اوراق قابل معامله (ETN) مبتنی بر VIX مثل VXXY است. معامله گران این امکان را دارند که ETF های مبتنی بر VIX را مانند سهام معمولی خرید و فروش کنند اما، از آنجا که VIX ETF ها بسیار پر ریسک هستند، معامله گران اغلب روی محصولات با سررسید 30 روزه سرمایه گذاری می کنند؛ این بدان معناست که سرمایه گذاران پوزیشن لانگ را برای مدت طولانی نگهداری نمی کنند.
برای مطالعه بیشتر: ETF معکوس چیست و چگونه به کمک آن سود کنیم؟
گرفتن پوزیشن های شورت و لانگ در معامله VIX
گرفتن هر دو پوزیشن شورت و لانگ بر روی شاخص VIX امکان پذیر است اما، توجه به این نکته ضروری است که بالا یا پایین رفتن قیمت شاخص S&P500 برای معامله گران VIX کاملا فاقد اهمیت است چرا که، هم از صعود و هم از نزول قیمت می توانند کسب سود کنند. آنچه برای معامله گران شاخص نوسانات مهم است این موضوع است که آیا بازار نوسان دارد یا خیر. نوع پوزیشن نیز بسته به انتظاری که معامله گر از سطح نوسانات دارد گرفته می شود.
پوزیشن لانگ روی شاخص VIX
اگر معامله گر فکر کند که نوسان در بازار بالا رفته و VIX افزایش خواهد یافت، بایستی روی شاخص VIX پوزیشن لانگ بگیرد. گرفتن پوزیشن لانگ در زمان هایی که بازار بی ثبات است و عدم اطمینان در آن موج می زند، یک پوزیشن محبوب به شمار می رود. به عنوان مثال وقتی که پیش بینی این است که در اثر یک تنش سیاسی قیمت S&P500 کاهش خواهد یافت –و در نتیجه VIX و نوسانات افزایش می یابد- زمان خوبی است که به پوزیشن های لانگ فکر کرده و اقدام به خرید VIX کنید.
اکنون اگر درست پیش بینی کرده باشید و بازار دچار نوسان شود، شما سود خواهید کرد ولی اگر بر خلاف پیش بینی بازار دچار نوسان نشود، موقعیت وارد ضرر خواهد شد.
پوزیشن شورت روی شاخص VIX
وقتی که نرخ بهره پایین، رشد اقتصادی منطقی و نوسان بازارها پایین است، پوزیشن شورت روی شاخص نوسانات یک موقعیت محبوب به شمار می رود. در واقع نرخ بهره پایین و رشد اقتصادی منجر به افزایش شاخص S&P500 شده و معامله گر پیش بینی می کند که این افزایش ادامه دار بوده و نوسانات پایین خواهد ماند. اگر SPX به رشد خود ادامه داده و نوسانات باز هم کمتر شود، معامله گر سود می کند اما، اگر بازار بر خلاف انتظار عمل کرده و نوسانی شود، پوزیشن شورت می تواند منجر به ضرر نامحدود به حساب معامله گران شود.
معامله شاخص VIX در قالب CFDs
بر اساس قرارداد CFD یا قراردادهای مابه التفاوت، مابه التفاوت قیمت یک دارایی در فاصله زمانی که قرارداد بسته می شود و زمانی که قرارداد به پایان می رسد بایستی پرداخت شود. وقتی شاخص VIX را در قالب CFD معامله می کنید در واقع متعهد می شوید که تفاوت قیمت از زمان باز کردن پوزیشن تا زمان بستن آن را بپردازید. هر چه نوسانات در جهتی که شما پیش بینی کرده اید حرکت کند سود بیشتری می برید و هرچه در خلاف جهت پیش بینی شما حرکت کند، بیشتر ضرر می کنید.
شاخص VIX و بازار فارکس
اگر چه شاخص VIX و سایر شاخص های نوسانات بازار بر مبنای نوسانات قیمتی در شاخص های بازار سهام تولید می شوند اما، آگاهی از شرایط شاخص VIX به معامله گران بازار فارکس نیز کمک می کند که از شرایط کلی بازار اطلاع یابند. به این دلیل که بازار فارکس و بازار سهام ارتباط تنگاتنگی با هم دارند و تغییرات در یکی بر شرایط در دیگری به طور قابل توجهی تاثیرگذار است. شاخص VIX از روش های زیر می تواند یک شاخص ارزشمند در بازار فارکس باشد:
- احساسات بازار و درک ریسک
شاخص بازار می تواند ابزاری قدرتمند برای سنجش سنتیمنت بازار و درک ریسک آن باشد. وقتی شاخص VIX پایین است یعنی بازار در یک شرایط آرام و بدون نوسان به سر می برد و جفت ارزهای پرریسک تر مانند GBPUSD احتمالا رشد خواهند کرد. از طرفی، افزایش VIX به معنای افزایش نوسان و ریسک در بازار است و بنابراین تقاضا برای ارزهای امن مانند ین ژاپن، دلار آمریکا و فرانک سوئیس بیشتر خواهد شد. به طور کلی معامله گران فارکس سعی می کنند که با پیگیری روند شاخص VIX یک استراتژی معاملاتی مناسب و سودآور را دنبال کنند. وقتی VIX بالاست و بازار در اضطراب و هیجان به سر می برد، گشتن به دنبال فرصت های معامله در خلاف روند قیمت بازار می تواند بسیار سود آفرین باشد. در مقابل، وقتی VIX پایین است بدین معناست که بازار به زودی یک روند جدید را آغاز خواهد کرد و لذا، گشتن به دنبال نقطه شکستی که روند قیمت از آنجا عوض خواهد شد هدف معامله گران است.
- مدیریت ریسک
VIX یک ابزار قدرتمند برای مدیریت ریسک است. هرگاه VIX بالاست یعنی سطح ریسک بالقوه بالاست. در چنین شرایطی تریدرها اندازه پوزیشن خود را کوچک کرده، سطح توقف ضرر خود را افزایش داده و با احتیاط بیشتری از لوریج استفاده می کنند تا بتوانند از هشدار VIX برای حفظ سرمایه و موجودی حساب خود استفاده کنند.
- تجزیه و تحلیل واگرایی
آنالیز واگرایی به معنای مقایسه VIX با روند حرکت قیمت جفت ارزها در بازار فارکس است. وقتی VIX و قیمت جفت ارز در جهت مخالف یکدیگر حرکت می کنند، واگرایی رخ می دهد. تفسیر این واگرایی می تواند به تریدر برای یافتن موقعیت های معاملاتی کمک کند. مثلا اگر VIX افزایش یابد درحالیکه قیمت جفت ارز در حال کاهش است، می تواند سیگنالی برای یک اصلاح بالقوه باشد (یعنی روند قیمت جفت ارز معکوس می شود.)
- زمان بندی و تاییدیه ترید
مثلا اگر VIX پس از یک دوره نسبتا طولانی ثبات افزایش یابد، می تواند نشانه ای باشد بر تغییر بالقوه در شرایط بازار. بنابراین، تریدرهای فارکس می توانند از اطلاعاتی که VIX به دست می دهد برای پیش بینی زمان های ورود و خروج از معامله استفاده کنند و یا معاملات خود را با برگشت ها و شکست های احتمالی بازار هماهنگ کنند. برای تایید زمان بندی ترید نیز اگر از ترکیب VIX و دیگر ابزارهای تحلیل تکنیکال استفاده شود، امکان دریافت تایید بیشتر و بالا رفتن دقت معاملات افزایش می یابد.
چرا معامله VIX محبوب است؟
فعالان بازار سرمایه از جمله معامله گران، سرمایه گذاران نهادی و صندوق های تامینی از اوراق بهادار مرتبط با VIX برای تنوع بخشیدن به پورتفوی خود استفاده می کنند، چرا که بنا به داده های تاریخی می دانیم که یک همبستگی منفی قوی بین VIX و بازدهی بازار وجود دارد یعنی وقتی نوسانات زیاد می شود بازدهی کاهش می یابد و برعکس.
از طرفی VIX امکان شرط بندی و سفته بازی روی حرکات قیمت را به وجود می آورد و این امکان وجود دارد که ابزارهای مالی مختلف مثل فارکس، کامودیتی ها و CFD هار ا به VIX مرتبط کنید.
این بدان معنی است که هر نشانه ای مبنی بر سقوط بازار می تواند چشم انداز معامله گرانی که روی VIX معامله می کنند را تقویت کند، بدین شکل که با گرفتن پوزیشن روی VIX، در مقابل ریسک بازار پوشش و از پورتفوی خود در برابر نوسانات محافظت کنند.
به عنوان مثال، فرض کنید که معامله گری یک پوزیشن لانگ روی یکی از سهام SP500 گرفته است. با توجه به اینکه چشم انداز بلند مدتی بر روی این سهم دارد، معامله گر برای کاهش ریسک خود تصمیم می گیرد که یک معامله شورت روی شاخص VIX باز کند. بدین طریق معامله گر سبد دارایی خود را با پوشش ریسک ضرر احتمالی توسط سود حاصل از شورت گرفتن روی VIX متعادل می کند.
نکته:
تنوع یا Diversification یک استراتژی مدیریت ریسک است که ترکیبی از سرمایه گذاری های مختلف را در یک سبد دارایی ایجاد می کند. یک پورتفوی متنوع ترکیبی از دارایی های متمایز را در خود دارد و با اینکار، تلاش می کند که قرار گرفتن در معرض ریسک هر دارایی را محدود کند. منطق پشت این استراتژی این است که یک پورتفوی متنوع ریسک هر دارایی یا اوراق بهادار را کاهش داده و به طور متوسط در درازمدت، منجر به بازدهی بالاتر پورتفو خواهد شد.
VXN و VXO؛ دیگر شاخص های محبوب احساسات در بازار
به دنبال محبوبیت فراگیر VIX، بورس آپشن شیکاگو تصمیم گرفت تا چند نوع دیگر از نحوه اندازه گیری نوسانات گسترده در بازار را ارائه کند که در ادامه آنها را مختصرا معرفی می کنیم.
شاخص نوسانات VXN
شاخص VXN یکی دیگر از شاخص های احساسات در بازار است که معیاری کلیدی از انتظارات بازار از نوسانات کوتاه مدت بوده و بوسیله قیمت قراردادهای اختیار معامله در شاخص NAZDAQ-100 محاسبه می شود.
این شاخص انتظارات بازار از نوسانات 30 روزه ی ضمنی در قیمت معاملات اختیار معامله کوتاه مدت در NAZDAQ-100 را اندازه گیری و به شکل درصد بیان می کند.
شاخص VXN در وبسایت CBOE به صورت مداوم و در ساعات معاملاتی منتشر و بروزرسانی می شود و یک فشارسنج پیشرو برای درک احساسات سرمایه گذاران و نوسانات مربوط به شاخص NAZDAQ-100 به شمار می رود.
شاخص نوسانات VXO
VXO نیز شاخص نوسان دیگری است که بر مبنای نوسانات شاخص S&P100 محاسبه و منتشر می شود. شاخص VIX که محبوبترین شاخص احساسات در فارکس به شمار می آید ابتدا روی نوسانات S&P100 اندازه گیری می شد اما، بعدها در سال 2003، CBOE تصمیم گرفت که اندازه گیری VIX را روی S&P500 انجام داده و شاخص VXO را برای اندازه گیری نوسانات روی S&P100 تولید کند. داده های VXO از سال 1986 در دسترس است.
VIX و VXO کم و بیش با هم حرکت می کنند اما، از نظر سرعت و درصد حرکت تفاوت اندکی دارند.
نتیجه گیری
VXN،VIX وVXO: محبوبترین شاخص های احساسات در فارکس و دیگر بازارهای مالی هستند که توسط بورس اختیار معامله شیکاگو (cboe) تولید و منتشر می شوند. این شاخص ها بر مبنای نوسانات قیمت در شاخص های S&P500 و NAZDAQ100 اندازه گیری شده و احتمال وقوع حرکت ناگهانی و غیرمنتظره ی قیمت در یک بازار خاص (یا به بیانی دیگر بی ثباتی نسبی آن بازار) را می سنجند. این شاخص ها تخمین خود از نوسانات مورد انتظار در بازار را در قالب درصد بیان می کنند. اگر عددی که به دست می دهند 30 یا بالاتر از آن باشد به معنای افزایش نوسان در بازار است و اگر 20 و یا کمتر از آن باشد به این معناست که بازار باثبات و نوسانات آن کم است. از آنجا که بنا به داده های تاریخی یک همبستگی قوی منفی بین بازدهی بازار سهام و شاخص VIX وجود دارد و سقوط یکی، به معنای صعود دیگری است، بسیاری از فعالین بازارهای مالی از معامله کردن VIX به منظور پوشش ریسک و تنوع بخشیدن به پورتفوی خود استفاده می کنند.
Copy link
Copied!
