صندوق پوشش ریسک یا هج فاند (Hedge Fund) چیست؟
شهریور 13, 1403
در دنیای سرمایه گذاری در اوراق بهادار، صندوق های سرمایه گذاری جایگاه ویژه ای دارند. این صندوق ها انواع مختلفی دارند؛ از صندوق های سرمایه گذاری مشترک تا صندوق های پوشش ریسک و ….
رویکرد کلی این صندوق ها یکسان است. سرمایه چندین سرمایه گذار تجمیع شده و تحت نظر مدیریت صندوق در بازارهای مختلف سرمایه گذاری می شود. تفاوت این صندوق ها اما در قوانین رگولاتوری، اوراق بهادار قابل معامله بنا به استراتژی معاملاتی و نقدینگی آنهاست.
در این مقاله قصد داریم به صندوق پوشش ریسک یا hedge funds بپردازیم. با انواع صندوق پوشش ریسک و مزایا و معایب آن آشنا شویم و در آخر، ببینیم که بهترین فرصت برای سرمایه گذاری در این نوع از صندوق ها چگونه به دست می آید.
اگر به این موضوع علاقمندید، تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
آنچه در این مقاله می خوانید:
صندوق پوشش ریسک یا Hedge Fund
صندوق پوشش ریسک نوعی از صندوق های سرمایه گذاری جمعی است که انواع مختلفی با رویکردهای متفاوت دارد. در صندوق پوشش ریسک چند سرمایه گذار (عموما با حداقل سرمایه اولیه بالا) سرمایه های خود را روی هم گذاشته و مدیریت آن را به دست یک مدیر سرمایه می سپارند. هدف صندوق پوشش ریسک این است که بازدهی بالاتر از میانگین بازدهی بازار را برای سرمایه گذاران خود ایجاد کند و برای رسیدن به این هدف، از انجام معاملات اهرمی و یا سرمایه گذاری های غیر متعارف نیز چشم پوشی نمی کند. انجام معاملات با ریسک بالا در هج فاندها از نظر قانونی نیز منعی ندارد چرا که، صندوق های پوشش ریسک به اندازه صندوق های سرمایه گذاری مشترک (Mutual Fund) رگوله نیستند و در نتیجه آزادی عمل بیشتری دارند.
در عوض، مدیر صندوق با هدف حفاظت از سرمایه صندوق پوزیشن های باز آن را پوشش می دهد. روش کار به این صورت است که مدیر صندوق، روی دارایی هایی که بنظر می رسد در خلاف جهت دارایی های اصلی صندوق حرکت می کنند پوزیشن می گیرد تا اگر قیمت دارایی های اصلی بر خلاف انتظار حرکت کرد، قیمت دارایی های پوششی افزایش یابد و خطر از دست رفتن سرمایه صندوق کم شود.
برای مطالعه بیشتر: تفاوت هجینگ و نتینگ چیست؟
هزینه سرمایه گذاری در صندوق پوشش ریسک
صندوق پوشش ریسک در ازای نگهداری و مدیریت سرمایه ها دو کارمزد دریافت می کند: کامزد مدیریت و کارمزد عملکرد. کارمزد مدیریت درصدی از سرمایه تحت مدیریت است و کارمزد عملکرد، درصدی از سود حاصل شده.
این کارمزدها می توانند بین 2 تا 20% متغییر باشند و غالبا از کارمزد صندوق های سرمایه گذاری معمول بالاترند.
لازم به ذکر است که صندوق پوشش ریسک یک سرمایه گذاری مختص به سرمایه گذاران ثروتمند – مثل سرمایه گذاران نهادی یا صندوق های بازنشستگی- است که هم بتوانند میزان ریسک این صندوق ها را تاب بیاورند و هم از پس هزینه های بسیار بالای آنها بر بیایند.
ویژگی های صندوق پوشش ریسک
یکی از مهمترین ویژگی های صندوق های پوشش ریسک، سازگاری آنها با شرایط مختلف بازار است. مهم نیست که بازار صعودی است یا نزولی؛ از آنجا که صندوق پوشش ریسک با گرفتن پوزیشن شورت و لانگ به صورت همزمان کار می کند، می تواند هم از صعود بازار سود بگیرد و هم از نزول آن. البته این بدان معنا نیست که صندوق پوشش ریسک سودهای فوق العاده بالا به سرمایه گذاران خود می دهد بلکه، به این معناست که این نوع از صندوق های سرمایه گذاری می توانند با چالش و نوسان کمتری به سودهای بالقوه خود دست پیدا کنند. به طور کلی، بازدهی صندوق های پوشش ریسک جایی بین اوراق قرضه دولتی و سهام قرار می گیرد.
ویژگی مهم دیگر این صندوق ها آن است که می توانند به منظور متعادل کردن ریسک یک پورتفو و مکمل دارایی هایی مثل سهام مورد استفاده قرار بگیرند. استراتژی سرمایه گذاری منعطف و کارآمد در بازارهای صعودی و نزولی، امکان معامله روی ابزارهای متفاوت معاملاتی، بازدهی مطلوب بدون توجه به جهت حرکت بازار و نیز همبستگی پایین با دارایی های سنتی مثل اوراق قرضه و سهام باعث شده است که صندوق پوشش ریسک بتواند به عنوان یک متعادل کننده ی نوسانات در پورتفوهای سرمایه گذاری مورد استفاده قرار بگیرد.
انواع صندوق پوشش ریسک
صندوق های پوشش ریسک بنا به استراتژی های سرمایه گذاری شان به انواع مختلفی تقسیم می شوند. ناگفته پیداست که بسیاری از مدیران صندوق های پوشش ریسک ترکیبی از استراتژی های زیر را برای مدیریت سرمایه های صندوق به کار می برند. در ادامه با برخی از مهمترین انواع صندوق های پوشش ریسک آشنا می شویم.
صندوق پوشش ریسک لانگ/شورت اکوئیتی:
صندوق های لانگ/ شورت اکوئیتی یکی از مهمترین انواع صندوق های پوشش ریسک هستند که غالبا روی بازار سهام و دارایی های با درآمد ثابت سرمایه گذاری می کنند. در این صندوق ها روی سهام پرسود پوزیش لانگ و برای پوشش ریسک در بازارهای نزولی، روی سهام بیش از حد ارزش گذاری شده پوزیشن شورت گرفته می شود. نکته اینجاست که در این نوع از صندوق پوشش ریسک، تعداد پوزیشن های لانگ به وضوح بیشتر است و در بازار صعودی، بازدهی بهتری را ثبت خواهد کرد.
در صندوق پوشش ریسک لانگ/شورت اکوئیتی، مدیر صندوق پوشش ریسک روی سهامی که به نظرش افت قیمت خواهند داشت پوزیشن شورت می گیرد. از آنجا که پوزیشن شورت شرط بستن روی کاهش قیمت دارایی است، اگر پیش بینی درست از آب درنیاید و قیمت افزایش یابد، ضررها می توانند به بی نهایت برسند (چرا که از نظر تئوری حد بالایی برای افزایش قیمت یک دارایی وجود ندارد). بنابراین در این دسته از صندوق های پوشش ریسک، نزول بازار می تواند عواقب جدی داشته باشد مگر اینکه، پوزیشن های شورت بسیار قوی باشند. بنابراین، در این نوع صندوق بایستی بر روی انتخاب سهام مناسب برای خرید و فروش دقت بسیاری صورت بگیرد و رعایت مدیریت ریسک نیز حیاتی است.
صندوق پوشش ریسک بازار خنثی (Market Neutral Funds)
این صندوق ها تلاش می کنند تا با خرید و فروش سهام به صورت همزمان و با وزن یکسان، از تاثیر منفی نوسانات کلی بازار بر سرمایه های صندوق جلوگیری کنند و یا آن را به حداقل برسانند. در این صندوق ها تلاش می شود که پورتفو کاملا نسبت به نوسانات بازار بی تفاوت باشد و هدف اصلی، ایجاد یک پورتفوی خنثی نسبت به جهت بازار است (با حجم پوزیشن های خرید و فروش برابر). در این نوع از صندوق پوشش ریسک، مدیر پورتفو بایستی به صورت مستمر پورتفو را متعادل کند تا از خنثی بودن آن نسبت به بازار اطمینان حاصل شود. بازدهی این نوع صندوق، از عملکرد سهام انتخاب شده نسبت به هم حاصل می شود و نه از حرکت کلی بازار.
صندوق پوشش ریسک آربیتراژ شاخص (Index Arbitrage)
در این نوع از صندوق ها، از تفاوت قیمت بین دارایی های موجود در یک شاخص و قیمت آتی همان شاخص بهره برداری می شود. به عنوان مثال، ممکن است یک صندوق سهام های شاخص S&P 500 را بخرد و در عین حال، قراردادهای آتی مربوط به همان شاخص را بفروشد.
هدف از اتخاذ این استراتژی، کسب سود از تفاوت قیمت بین دارایی های موجود در یک شاخص و ابزارهای مالی مشتقه مربوط به آن شاخص است.
صندوق پوشش ریسک کلان (Macro Hedge Fund)
وقتی نام صندوق پوشش ریسک به میان می آید، اغلب افراد به صندوق های پوشش ریسک ماکرو فکر می کنند. در این صندوق ها، مدیر صندوق به تحلیل های کلان اقتصادی و تاثیر ژئوپلیتیک بر بازار مسلط است و سرمایه گذاری هایش را بر اساس پیش بینی چرخش بازار در اثر رویدادهای کلان اقتصادی و سیاسی انجام می دهد. مثلا مدیر صندوق ممکن است بر اساس پیش بینی تاثیر جلسه تصمیم گیری نرخ بهره فدرال رزرو بر بازار، وارد یک پوزیشن معاملاتی شود یا روی ترکیبی از دارایی ها سرمایه گذاری کند. به علاوه صندوق های پوشش ریسک ماکرو در گرفتن سود از نوسانات و اختلالات بازار تبحر بسیار زیادی دارند.
ابزار معاملاتی در صندوق های پوشش ریسک ماکرو غالبا مشتقات هستند و اندازه معاملات بنا به استراتژی مدیر صندوق، از خیلی کوچک تا خیلی بزرگ متغییر است.
به طور کلی، بازدهی صندوق های پوشش ریسک ماکرو از اوراق قرضه و سهام بالاتر است.
صندوق پوشش ریسک ارزش نسبی (Relative Value Hedge Fund)
این دست از صندوق ها روی اختلاف قیمت موقتی در اوراق بهادار و ناکارآمدی های قیمت در بازار معامله می کنند. مدیران این نوع از صندوق های پوشش ریسک در واقع آربیتراژورهایی هستند که بازار را برای یافتن این ناکارآمدی های قیمتی زیرو رو می کنند. در بازار سهام، این اتفاق ممکن است هنگام تصاحب یا ادغام یک شرکت رخ بدهد. در بازار اوراق قرضه نیز این اختلافات جزیی و ناپایدار قیمت ممکن است رخ بدهد؛ به ویژه اگر بخش های مختلف بازار مفروضات متفاوتی درباره نرخ بهره یا تورم داشته باشند.
صندوق پوشش ریسک فعال (Activist Hedge Fund)
مدیر یک صندوق پوشش ریسک فعال، شروع به خرید سهام شرکت مورد نظر می کند تا جاییکه، سهامدار عمده شود و بتواند در تصمیم گیری ها دخالت کند. سپس از موقعیت خود استفاده می کند تا تغییراتی در شرکت ایجاد کند که منجر به افزایش سریع ارزش سهام آن شوند. از جمله این تغییرات می توان به تغییر ساختار شرکت، کاهش هزینه ها، تغییر هیات مدیره یا حتی تجزیه یک گروه تولیدی بزرگ به اجرای سازنده آن به منظور درک ارزش آنها اشاره کرد.
صندوق پوشش ریسک رویدادمحور (Event-Driven Hedge Fund)
همانند صندوق پوشش ریسک فعال، در صندوق رویدادمحور نیز مدیر صندوق روی شرکت ها تمرکز می کند. او به دنبال بهره برداری و کسب سود از نوسانات قیمتی ناشی از رویدادهای خاص شرکتی مانند ادغام ها، تصاحب ها، تجدید ساختارها، ورشکستگی ها و… است.
مزایای سرمایه گذاری در صندوق پوشش ریسک
سرمایه گذاری در صندوق پوشش ریسک (Hedge Funds) می تواند مزایای متعددی داشته باشد، هرچند که این مزایا بیشتر در اختیار سرمایه گذاران حرفه ای، با سرمایه اولیه زیاد و تحمل ریسک بالا قرار خواهد گرفت. برخی از مزایای سرمایه گذاری در صندوق پوشش ریسک عبارتند از:
1.تنوع بخشیدن به پورتفو:
سرمایه گذاری در صندوق پوشش ریسک می تواند پورتفو را در برابر نوسانات بازار تا حد زیادی مصون کند؛ به ویژه اینکه بازدهی هج فاند همبستگی کمی با سرمایه گذاری های سنتی مثل اوراق قرضه و بازار سهام دارد. از طرفی، این صندوق ها از استراتژی های مختلفی مانند خرید و فروش Long/Short، استفاده از مشتقات، آربیتراژ و معاملات آتی استفاده می کنند که می تواند ریسک پرتفوی سرمایه گذار را کاهش داده و تنوع بیشتری ایجاد کند.
2.سودآوری در شرایط مختلف بازار:
بسیاری از صندوق های پوشش ریسک می توانند در شرایط مختلف بازار – اعم از صعودی، نزولی یا ثابت- سودآور باشند.
3.کاهش ریسک بازار:
برخی از صندوق های پوشش ریسک (مانند صندوق های بازار خنثی) استراتژی هایی را به کار می برند که در آنها تاثیر نوسانات بازار بر بازدهی صندوق به حداقل می رسد. از طرفی، مدیران صندوق های پوشش ریسک از تکنیک های مدیریت ریسک پیشرفته ای استفاده می کنند تا ریسک های مرتبط با استراتژی های سرمایه گذاری خود را به دقت کنترل کنند.
4.دسترسی به مدیریت حرفه ای و ابزارهای مالی پیچیده:
صندوق های پوشش ریسک توسط مدیران سرمایه گذاری حرفه ای و با تجربه مدیریت می شوند که تخصص بالایی در استفاده از ابزارها و استراتژی های مالی پیچیده دارند. به علاوه، این صندوق ها معمولاً به بازارها و ابزارهای مالی دسترسی دارند که ممکن است برای سرمایه گذاران عادی در دسترس نباشد.
معایب سرمایه گذاری در صندوق پوشش ریسک
در کنار مزایایی که گفته شد، سرمایه گذاری در صندوق های پوشش ریسک معایبی هم دارد که آن را تنها برای گروه خاصی از سرمایه گذاران مناسب می کند. از جمله معایب سرمایه گذاری در صندوق پوشش ریسک می توان به موارد زیر اشاره کرد:
کارمزدهای بالا:
صندوق پوشش ریسک مشمول دو کارمزد می شود؛ کارمزد مدیریت (مثل همه صندوق های سرمایه گذاری) و کارمزد عملکرد (در صورت سوددهی صندوق). اگرچه کارمزد مدیریت غالبا 2% از سرمایه اولیه است اما، کارمزد عملکرد ممکن است تا 20% از سود نیز برسد که عدد بسیار بالایی است.
نبود رگولاتوری:
صندوق های پوشش ریسک غالبا نهادهای خصوصی اند که تحت رگولاتوری کمتری نسبت به دیگر صندوق های سرمایه گذاری قرار دارند. همین موضوع ممکن است منجر به برداشتن ریسک های بیش از حد از سمت مدیر صندوق شود و یا صندوق پوشش ریسک با عدم شفافیت، نیازی به افشای جزییات استراتژی های معاملاتی و سرمایه گذاری های خود نبیند.
پیچیدگی زیاد و ریسک متفاوت:
هج فاندها ابزارهای سرمایه گذاری پیچیده ای هستند که آنها را برای یک سرمایه گذار عادی نامناسب می کند. به علاوه، گاه مدیران صندوق ها در چندین بازار و با ترکیب چندین استراتژی سرمایه گذاری می کنند که خود این کار، ریسک سرمایه گذاری را باز هم بیشتر می کند. بنابراین، تنها اگر یک سرمایه گذار قهار با توانایی تحلیل بالا و برداشتن ریسک های متفاوت هستید که در عین حال، با پرداختن هزینه های کلان هم مشکلی ندارد، سرمایه گذاری در صندوق پوشش ریسک مناسب شماست.
حداقل سرمایه اولیه بالا:
حداقل سرمایه اولیه برای ورود به یک صندوق پوشش ریسک بسیار بالاست تا حدی که، تامین آن عملا برای سرمایه گذاران عادی مقدور نیست. حتی گاهی ورود به این دست از صندوق ها، علاوه بر سرمایه اولیه بالا نیاز به دعوتنامه رسمی نیز دارد. علاوه بر این، برخی صندوق های پوشش ریسک سرمایه را برای مدت مدیدی – گاه حتی تا سال ها- قفل می کنند و امکان نقد کردن به سرمایه گذاران خود نمی دهند.
صندوق پوشش ریسک و صندوق سرمایه گذاری مشترک
هر دوی این صندوق ها در حوزه صندوق های سرمایه گذاری جمعی قرار می گیرند اما، تفاوت های بسیاری با ههم دارند.
صندوق های سرمایه گذاری مشترک (Mutual Funds) رگوله هستند و بایستی در مورد استراتژی های سرمایه گذاری و مدیریت ریسک خود کاملا شفاف باشند. تنها در بازار سهام و اوراق قرضه سرمایه گذاری می کنند و استراتژی های معاملاتی آنها بلند مدت است. روی دارایی پوزیشن لانگ می گیرند، منتظر می مانند و از افزایش قیمت آن سود می گیرند.
در این صندوق ها سرمایه گذاران هر زمان که بخواهند می توانند سهام یا اوراق خود را فروخته و دارایی شان را نقد کنند. از طرف دیگر، همه افراد با هر سطحی از دارایی، درآمد و سرمایه اولیه که باشند می توانند در یک صندوق سرمایه گذاری مشترک سرمایه گذاری کنند و در ازای آن، کارمزد مدیریت صندوق را می پردازند که غالبا کمتر از 0.5% است. خیلی کم پیش می آید که یک صندوق سرمایه گذاری مشترک کارمزد عملکرد از سرمایه گذاران خود دریافت کند. (کارمزد عملکرد یعنی کسر درصدی از سود سرمایه گذاری به نفع صندوق و مدیر آن)
در مقابل، صندوق های پوشش ریسک رگوله نیستند و می توانند در مورد سرمایه گذاری و مدیریت ریسک خود شفاف نباشند. هدف آنها گرفتن بازدهی بالاتر از بازدهی نرمال بازار است و در راستای رسیدن به این هدف ممکن است هر کاری بکنند.
در همه ی ابزارهای معاملاتی از املاک و زمین گرفته تا سهام و کامودیتی و اوراق قرضه سرمایه گذاری می کنند و انواع تکنیک ها و استراتژی های معاملاتی مثل آربیتراژ، لوریج، سرمایه گذاری بلند مدت، سفته بازی و … را به کار می گیرند.
اگر بخواهید در یک صندوق پوشش ریسک سرمایه گذاری کنید بایستی سرمایه دار باشید. در واقع بایستی یک سرمایه گذار نهادی یا چیزی شبیه به آن باشید یا اینکه ثابت کنید سالی 200 هزار دلار درآمد یا حداقل یک میلیون دلار سرمایه دارید (البته بجز خانه ای که در آن سکونت دارید!).
این محدودیت بخاطر آنست که بتوانید از پس کارمزدهای سرسام آور صندوق بربیایید و ریسک های سرمایه گذاری را تاب بیاورید. به علاوه، در صندوق های پوشش ریسک ممکن است سرمایه ها برای مدت طولانی قفل شوند و اجازه نقد کردن به سرمایه گذاران داده نشود.
چگونه بهترین صندوق پوشش ریسک را پیدا کنیم؟
اگر به دنبال یافتن یک صندوق پوشش ریسک مناسب برای سرمایه گذاری هستید، بهتر است به توصیه های سازمان بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC) در این زمینه گوش کنید. از جمله اینکه:
- اسناد رسمی و منتشر شده صندوق را مطالعه کنید تا هم از آدرس آن مطلع شوید و هم استراتژی های معاملاتی و ریسک هایی که برای سرمایه گذاری ها پیش بینی شده است.
- مطمئن شوید که ریسک صندوق با اهداف سرمایه گذاری، فرصت زمانی و میزان تحمل ریسک شما سازگار است.
- درباره اعتبار و توانایی مدیر صندوق تحقیق کنید.
- آیا صندوق از لوریج و سفته بازی استفاده می کند؟ اگر بله آگاه باشید که این روش ها می تواند شما را هر چه بیشتر در معرض ریسک قرار دهد.
- ارزش دارایی های یک صندوق پوشش ریسک بر کارمزدهایی که به سرمایه گذاران اعمال می کند تاثیرگذار است. پس دقت کنید که دارایی های صندوق در سرمایه های بسیار غیرنقدشونده نباشند.
- نسبت به چگونگی تعیین عملکرد صندوق مطلع شوید. اینکه آیا عملکرد صندوق توسط تخمین های مدیر صندوق مشخص می شود و یا میزان دارایی های نقد و غیر نقدی که به صندوق اضافه شده است. یکی از بهترین راه ها برای برآورد میزان عملکرد صندوق، نگاه کردن به نرخ بازدهی سالانه صندوق و مقایسه آن با دیگر سرمایه گذاری هاست.
- در پایان نسبت به مدت زمانی که سرمایه شما قفل شده و مجوز نقد کردن دارایی هایتان را ندارید مطلع شوید.
نتیجه گیری
صندوق پوشش ریسک یک نوع از صندوق های سرمایه گذاری جمعی است که هدف آن کسب بازدهی بالاتر از بازدهی میانگین بازار بدون توجه به جهت حرکت بازار است. انواع مختلفی از صندوق پوشش ریسک وجود دارد که بر مبنای استراتژی های معاملاتی مورد استفاده از هم تفکیک می شوند.
این صندوق ها کمتر رگوله هستند و بنابراین، از برداشتن ریسک های بزرگ برای رسیدن به اهداف سرمایه گذاری خود اجتناب نمی کنند. صندوق های پوشش ریسک برای سرمایه گذاری عموم در دسترس نیستند و غالبا افراد یا سازمان های با سرمایه بالا را به خود جذب می کنند. در انواع ابزارهای مالی با انواع استراتژی های معاملاتی سرمایه گذاری می کنند و غالبا برای مدت طولانی سرمایه سرمایه گذاران را قفل می کنند. این صندوق ها همچنین دو کارمزد مدیریت و عملکرد را از سرمایه گذاران خود دریافت می کنند که نسبت به دیگر صندوق های سرمایه گذاری، درصد قابل توجهی از سرمایه و سود را شامل می شود.
پیشنهاد میکنم مطالعه کنید: استراتژی بتا در معاملات صندوق های شاخص چیست؟
کپی لینک
کپی شد!
