در تحلیل تکنیکال، کندل‌ها حکم زبان بازار را دارند و هر کدام داستانی از نبرد میان خریداران و فروشندگان را روایت می‌کنند. یکی از مهم‌ترین این الگوها، کندل دوجی سنگ قبر (Gravestone Doji) است. این کندل زمانی تشکیل می‌شود که قیمت در ابتدای جلسه معاملاتی باز شده، پس از رشد چشمگیر توسط فروشندگان به سطح ابتدایی بازگردانده شود.
در نتیجه، کندلی به شکل «T وارونه» است که اغلب نشانه‌ای از ضعف روند صعودی و احتمال تغییر جهت بازار محسوب می‌شود.
- معامله‌گران از دوجی سنگ قبر برای شناسایی نقاط خروج از معاملات خرید (Long) یا ورود به معاملات فروش (Short) استفاده می‌کنند.
- بسیار مهم است که این الگو در کنار سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال به کار گرفته شود تا دقت پیش‌بینی‌ها افزایش یابد.
- الگوی مخالف دوجی سنگ قبر، دوجی سنجاقک است که می‌تواند نشانه‌ای از بازگشت صعودی باشد.
کندل دوجی سنگ قبر چیست؟
کندل دوجی سنگ قبر الگویی بازگشتی و نزولی است. در این حالت، قیمت باز، بسته و میانگین تقریبا در یک سطح قرار دارند و تنها یک سایه بلند بالایی وجود دارد. به گفته Investopedia، این سایه نشان‌دهنده تلاش خریداران برای بالا بردن قیمت است که در نهایت با فشار فروشندگان خنثی می‌شود.
ویژگی‌های کلیدی کندل دوجی سنگ قبر:
- شکل شبیه T وارونه؛
- وجود سایه بالایی بلند و نبود سایه پایینی؛
- اعتبار بیشتر در روندهای صعودی و در سقف‌های قیمتی.
مقایسه کندل دوجی سنگ قبر با سایر الگوهای دوجی
در این بخش تفاوت‌های کندل دوجی سنگ قبر با دیگر انواع دوجی مانند سنجاقک، معمولی و چهار قیمت بررسی می‌شود تا درک بهتری از کاربرد هر کدام داشته باشید.
اگر دوجی سنگ قبر پس از یک گپ صعودی شکل بگیرد، احتمال برگشت روند به مراتب بیشتر از حالت عادی است، چون نشان‌دهنده‌ی تخلیه هیجانی خریداران است.
دوجی سنجاقک (Dragonfly Doji)
کندل دوجی سنجاقک دقیقا برعکس دوجی سنگ قبر است و شبیه T معمولی به نظر می‌رسد. در این حالت، سایه پایینی بلند نشان‌دهنده فشار فروش اولیه و سپس بازگشت خریداران است.
دوجی معمولی (Neutral Doji)
الگوی دوجی معمولی یک صلیب ساده است که در آن قیمت باز، بسته، سقف و کف تقریبا برابرند. این کندل نشانه‌ای از بی‌تصمیمی بازار است.
دوجی چهار قیمت (Four-Price Doji)
دوجی چهار قیمت، نادرترین نوع دوجی است که نشان می‌دهد هیچگونه حرکت قابل توجهی در بازار رخ نداده است. کندل به شکل یک خط افقی نمایان می‌شود.
روانشناسی کندل دوجی سنگ قبر
کندل دوجی سنگ قبر روایتگر جدال بین خریداران و فروشندگان است. در ابتدا، خریداران قیمت را به اوج می‌برند، اما فروشندگان با فشار عرضه سنگین، بازار را به نقطه آغاز بازمی‌گردانند. این تغییر قدرت، هشداری جدی برای معامله‌گران است که روند صعودی ممکن است پایان یابد.
به کارگیری کندل دوجی سنگ قبر در کنار اندیکاتور VWAP می‌تواند نشان دهد که آیا شکست صعودی بازار واقعی بوده یا صرفاً یک فشار کوتاه مدت خرید.
کاربرد کندل دوجی سنگ قبر به عنوان سیگنال بازگشتی در روند صعودی
وقتی کندل دوجی سنگ قبر در انتهای یک روند صعودی ظاهر می‌شود، نشانه‌ای قوی از ضعف خریداران و آغاز احتمالی برگشت قیمت است. این کندل به معامله‌گر هشدار می‌دهد که فشار فروشندگان در حال غلبه بر بازار است و ادامه صعود می‌تواند متوقف شود.
بنابراین، از آن به عنوان سیگنال بازگشتی نزولی استفاده می‌شود، مخصوصا زمانی که با حجم معاملات بالا یا کندل نزولی تأییدی همراه باشد.
تصویر بالا نمونه‌ای مناسب است که کندل دوجی سنگ قبر را درست در انتهای یک روند صعودی و پیش از آغاز روند نزولی نشان می‌دهد.
تفاوت کندل دوجی سنگ قبر با کندل چکش معکوس
هرچند شکل ظاهری هر دو شبیه هم است، اما محل تشکیل آنها تفاوت اصلی را رقم می‌زند:
- کندل چکش معکوس معمولا در کف‌ها ظاهر می‌شود و سیگنال صعودی دارد.
- کندل دوجی سنگ قبر در سقف‌ها تشکیل می‌شود و نشانه نزولی بودن بازار است.
ترکیب کندل دوجی سنگ قبر با سطوح حمایت و مقاومت
وقتی کندل دوجی سنگ قبر در کنار سطوح کلیدی حمایت و مقاومت بررسی می‌شود، قدرت تحلیلی آن چند برابر خواهد شد. اگر این کندل دقیقا روی یک مقاومت مهم شکل بگیرد، به معامله‌گر نشان می‌دهد که خریداران حتی با تمام تلاش خود نتوانسته‌اند از سد مقاومت عبور کنند و بازار آماده یک اصلاح یا ریزش است.
در مقابل، اگر همین الگو در نزدیکی یک حمایت شکسته شده ظاهر شود، می‌تواند تأیید کند که سطح حمایتی حالا به مقاومت تبدیل شده و روند نزولی ادامه خواهد داشت. بنابراین ترکیب این الگو با نواحی کلیدی پرایس اکشن، سیگنال‌های بازگشتی مطمئن‌تری برای معامله‌گران ایجاد می‌کند.
در این تصویر مشاهده می‌کنید که کندل دوجی سنگ قبر دقیقا در ناحیه مقاومتی (که شامل سقف قبلی و سطح فیبوناچی 78.6 است) تشکیل شده و بلافاصله بعد از آن یک ریزش سنگین در قیمت آغاز شده است. این نمونه نشان می‌دهد که ترکیب کندل دوجی سنگ قبر با سطوح مقاومت، سیگنال نزولی بسیار قدرتمندی ایجاد می‌کند.
ترکیب کندل دوجی سنگ قبر با سایر الگوهای کندلی
در این بخش بررسی می‌کنیم که چگونه ترکیب کندل دوجی سنگ قبر با الگوهای کندلی دیگر می‌تواند سیگنال‌های بازگشتی قوی‌تر و قابل اعتمادتری ایجاد کند.
ترکیب کندل دوجی سنگ قبر با کندل اینگالف
اگر بعد از دوجی سنگ قبر، یک کندل نزولی قوی (اینگالف نزولی) تشکیل شود، سیگنال بازگشتی بسیار معتبر خواهد بود.
کندل اینگالف یک الگوی بازگشتی قوی است که پس از دوجی سنگ قبر تشکیل می‌شود و اعتبار سیگنال را به شدت افزایش می‌دهد.
- بزرگ بودن کندل: این کندل قرمز و بزرگ است و نشان‌دهنده فشار شدید فروشندگان است.
- پوشش کامل: بدنه این کندل نزولی، بدنه کندل قبلی (دوجی سنگ قبر) را به طور کامل پوشش می‌دهد. قیمت باز شدن آن بالاتر از قیمت بسته شدن دوجی و قیمت بسته شدن آن پایین‌تر از قیمت باز شدن دوجی است.
وقتی این دو کندل پشت سر هم ظاهر می‌شوند، پیامی واضح به معامله‌گران می‌دهند:
- دوجی سنگ قبر نشان می‌دهد که خریداران در حال از دست دادن قدرت خود هستند و نمی‌توانند قیمت را بالا نگه دارند.
- اینگالف نزولی تاییدیه‌ای قاطع است که فروشندگان کنترل بازار را به طور کامل به دست گرفته‌اند و روند صعودی قبلی به احتمال زیاد به یک روند نزولی تبدیل خواهد شد.
در بازارهای کم عمق، شکل‌گیری دوجی سنگ قبر می‌تواند ناشی از دستکاری قیمتی باشد و نه تغییر واقعی عرضه و تقاضا.
ترکیب کندل دوجی سنگ قبر با کندل پین بار
وقتی کندل دوجی سنگ قبر در انتهای یک روند صعودی تشکیل می‌شود و بلافاصله بعد از آن یک کندل پین بار نزولی با سایه بالایی بلند ظاهر گردد، این ترکیب یک هشدار جدی برای معامله‌گران است.
حضور کندل پین بار نزولی درست پس از دوجی سنگ قبر، ضعف خریداران را تایید کرده و بیانگر فشار سنگین فروش در بازار است. بنابراین احتمال شروع یک روند نزولی یا ریزش قیمت در چنین شرایطی بسیار بالا می‌رود و می‌تواند سیگنال ورود به معاملات فروش مطمئن‌تری باشد.
نتیجه‌گیری
کندل دوجی سنگ قبر یکی از قدرتمندترین الگوهای بازگشتی است که ضعف روند صعودی را آشکار می‌کند. معامله‌گران باید آن را در کنار ابزارهایی مانند پرایس اکشن، سطوح حمایت و مقاومت و اندیکاتورهایی مانند MACD و RSI بررسی کنند تا تصمیم‌های دقیق‌تری بگیرند.
