رشد ۱۰ دلاری یک سهم از ۱۰ دلار به ۲۰ دلار، یک جهش ۱۰۰ درصدی است، اما همین رشد ۱۰ دلاری برای سهمی که از ۱۰۰ دلار به ۱۱۰ دلار می‌رسد، تنها ۱۰ درصد اهمیت دارد. نمودار حسابی این دو حرکت را یکسان نشان می‌دهد، اما نمودار لگاریتمی تصویر واقعی و درصدی را به شما می‌دهد.
درک تفاوت نمودار لگاریتمی و حسابی یک مزیت کلیدی در تحلیل تکنیکال است که مانع از نادیده گرفتن روندهای قدرتمند می‌شود. در این مقاله به شما نشان می‌دهیم چه زمانی از نمودار لگاریتمی استفاده کنید و چگونه آن را در تریدینگ ویو فعال کنید تا تحلیل‌های دقیق‌تری داشته باشید.
- این نمودار در اصل «نیمه-لگاریتمی» است، زیرا فقط محور عمودی (قیمت) لگاریتمی است. محور افقی (زمان) حالت عادی و خطی خود را حفظ می‌کند.
- نمودار لگاریتمی نمی‌تواند قیمت صفر یا منفی را نشان دهد و محور قیمت آن همیشه از اعداد مثبت شروع می‌شود.
- با این نمودار به راحتی می‌توانید بفهمید که آیا بازار (به لحاظ درصدی) در گذشته نوسان بیشتری داشته یا امروز.
- در روندهای صعودی قوی، این اندیکاتور به قیمت نزدیک‌تر حرکت می‌کند و سیگنال‌های اشتباه کمتری به شما می‌دهد.
نمودار لگاریتمی چیست؟
بر طبق Investopdeia، نمودار لگاریتمی نوعی نمودار قیمتی است که محور عمودی آن طوری مقیاس‌بندی شده است که تغییرات درصدی مساوی در آن، فاصله عمودی برابر داشته باشند. یعنی هر بار که قیمت ۱۰٪، ۲۰٪ یا ۵۰٪ جابه‌جا شود، روی نمودار به یک اندازه دیده شود، فرقی نمی‌کند قیمت از ۱۰ به ۱۵ برسد یا از ۱۰۰ به ۱۵۰ حرکت کند.
تفاوت نمودار لگاریتمی و حسابی
تفاوت نمودار لگاریتمی و حسابی در یک سوال ساده قرار دارد: آیا می‌خواهید تغییر قیمت را به عدد ببینید یا به درصد؟
- نمودار حسابی، تغییرات عددی را یکسان نشان می‌دهد. یعنی یک رشد ۱۰ دلاری، چه قیمت از ۱۰ دلار به ۲۰ دلار برسد و چه از ۱۰۰ دلار به ۱۱۰ دلار، روی نمودار یک اندازه به نظر می‌رسد.
- اما در نمودار لگاریتمی، تغییرات درصدی را یکسان نشان می‌دهد. یعنی رشد ۵۰ درصدی همیشه به یک اندازه است، فرقی نمی‌کند قیمت اولیه چقدر باشد.
فرض کنید دو افزایش قیمت داریم:
- حرکت A: قیمت از ۱۰ به ۲۰ دلار می‌رود (یک رشد ۱۰۰ درصدی).
- حرکت B: قیمت از ۱۰۰ به ۱۱۰ دلار می‌رود (یک رشد ۱۰ درصدی).
روی نمودار حسابی، هر دو حرکت ۱۰ دلاری هستند و هم‌اندازه دیده می‌شوند. این تصویر گمراه کننده است، چون قدرت واقعی حرکت اول را پنهان می‌کند.
روی نمودار لگاریتمی، حرکت A (رشد ۱۰۰٪) به عنوان یک جهش بسیار بزرگ و حرکت B (رشد ۱۰٪) به عنوان یک گام کوچک نمایش داده می‌شود. این تصویر، واقعیت بازار را نشان می‌دهد.
کدام نمودار برای چه زمانی خوب است؟
- نمودار لگاریتمی، برای تحلیل روندهای بلند مدت و بازارهای پرنوسان مانند ارزهای دیجیتال عالی است. این نمودار تصویر واقعی از رشد درصدی به شما می‌دهد.
- نمودار حسابی، برای تحلیل‌های کوتاه مدت و بازارهایی که نوسان کمی دارند، کاملا مناسب و خوانا است.
آیا در متاتریدر امکان استفاده از نمودار لگاریتمی وجود دارد؟
در متاتریدر به صورت پیش‌فرض نمودار لگاریتمی وجود ندارد و چارت‌ها با نمودار حسابی (مقیاس خطی) نمایش داده می‌شوند. اگر به نمایش درصدی نیاز دارید، باید یا از ابزارهای جانبی داخل متاتریدر استفاده کنید، یا تحلیل تکنیکال را در تریدینگ ویو با مقیاس لگاریتمی انجام دهید و فقط اجرای معاملات را در متاتریدر پیش ببرید.
بسیاری از دارایی‌ها مثل سهام تکنولوژی یا بیت کوین معمولاً رشد نمایی دارند و فقط با نمودار لگاریتمی می‌توان این نوع رشد را به شکل خطی و قابل تحلیل نشان داد.
آموزش استفاده از مقیاس لگاریتمی در تریدینگ ویو
شما می‌توانید به راحتی نمودار لگاریتمی را در تریدینگ ویو با چند کلیک ساده فعال و آن را مناسب با استراتژی خود تنظیم کنید.
راهنمای گام به گام فعال کردن مقیاس لگاریتمی در تریدینگ ویو
فعال کردن مقیاس لگاریتمی در پلتفرم تریدینگ ویو بسیار ساده است. کافی است تا در نوار ابزار پایین نمودار، در گوشه سمت راست، کلیک کنید. سپس با کلیک بر روی Logarithmic، نمودار شما فورا بین حالت حسابی و لگاریتمی جابه‌جا می‌شود.
تنظیمات پیشرفته برای شخصی‌سازی نمودار لگاریتمی در تریدینگ ویو
هدف این بخش این است که نمودار لگاریتمی دقیق، خوانا و مناسب سناریوی تحلیلی شما باشد، مخصوصا وقتی که می‌خواهید تفاوت نمودار لگاریتمی و حسابی را در روندهای بلند مدت ببینید و «تحلیل با نمودار لگاریتمی» انجام دهید.
در بخش Scales and lines، تنظیمات پایدار و دقیق را اعمال کنید:
- Scale modes (A and L): تعیین کنید حالت Arithmetic (A) و Logarithmic (L) همیشه دیده شوند یا فقط هنگام هاور ظاهر شوند. برای کار مداوم با لاگ، Always visible راحت‌تر است.
- Currency and Unit: نمایش واحد قیمت (مثلا USD) کنار محور؛ برای گزارش‌نویسی شفاف‌تر است.
- Lock price to bar ratio: نسبت ارتفاع کندل‌ها به دامنه قیمت را قفل می‌کند تا با زوم کردن، شکل کندل‌ها نامتعارف نشود؛ روی نمودار لگاریتمی به حفظ خوانایی روند کمک می‌کند.
- Scales placement: تعیین کنید محور قیمت چپ/راست باشد یا Auto. برای مقایسه چند نماد، یک محور را چپ و یکی را راست بگذارید.
- Price labels & lines:
- No overlapping labels: برچسب‌ها را طوری می‌چیند که روی هم نیفتند و نمودار تمیز بماند.
- Countdown to bar close: تایمر بسته شدن کندل که برای تایم‌فریم‌های پایین و مدیریت ورود/خروج مفید است.
- Symbol (Value, line): کنترل نمایش «خط قیمت آخر» و مقدار آن که پیشنهاد می‌شود روشن باشد تا شکست‌های خط روند را دقیق ببینید.
آیا استفاده از نمودار لگاریتمی برای همه بازارها توصیه می‌شود؟
خیر؛ بستگی به دامنه نوسان، افق زمانی و هدف تحلیل دارد. قاعده عملی این است که برای روندهای بلند مدت و دارایی‌های پرنوسان سراغ نمودار لگاریتمی بروید و برای بازه‌های کوتاه و نوسان محدود، از نمودار حسابی استفاده کنید.
ابزارهایی مثل چنگال اندروز یا خطوط گن در مقیاس حسابی و لگاریتمی نتایج کاملاً متفاوتی می‌دهند. تریدرهای حرفه‌ای این ابزارها را همیشه در هر دو مقیاس تست می‌کنند.
چه زمانی باید از نمودار لگاریتمی استفاده کنیم؟
این نمودار به ویژه برای تحلیل روندهای بلند مدت (چندین ساله) در دارایی‌هایی که نوسانات شدید و جهش‌های چند برابری را تجربه می‌کنند، ضروری است. بازارهایی مانند ارزهای دیجیتال و سهام‌های رشدی نمونه‌های بارز آن هستند.
در این نمودار، بازدهی‌ها به صورت درصد-محور نمایش داده می‌شوند که تصویری بسیار دقیق‌تر از رشد واقعی ارائه می‌دهد و باعث می‌شود خطوط روند بلند مدت، پایدار و قابل اعتمادتر به نظر برسند.
به طور خلاصه، هر زمان که هدف شما تحلیل بازار براساس «درصد تغییرات» باشد، یعنی بخواهید یک رشد ۵۰ درصدی در هر سطح قیمتی به یک اندازه دیده شود، نمودار لگاریتمی بهترین ابزار شما است.
تأثیر نمودار لگاریتمی بر ترسیم خطوط روند در تحلیل تکنیکال و تفاوت آن با نمودار حسابی
در تصویر، سمت چپ نمودار لگاریتمی و سمت راست نمودار حسابی را می‌بینید. یک خط روند صعودی از دو کف اولیه رسم شده است.
- در نمودار لگاریتمی (چپ)، نقطه سوم بالا، دقیقا خط را لمس می‌کند، چون فاصله‌های عمودی براساس درصد تغییر تنظیم شده‌اند و رشدهای مساوی درصدی، روی محور قیمت به صورت فاصله‌های مساوی دیده می‌شوند.
- در نمودار حسابی (راست)، همان نقطه سوم روی خط نمی‌نشیند، چون این مقیاس تغییرات را بر حسب مقدار عددی ثابت می‌سنجد و هرچه قیمت بالاتر برود، همان درصد رشد به اختلاف قیمتی بزرگ‌تری تبدیل می‌شود و شیب روند «تیزتر» دیده می‌شود.
همان خطی که در تحلیل با نمودار لگاریتمی سه تماس معتبر می‌گیرد، در مقیاس حسابی تماس سوم «نامعتبر» است. این تصویر دقیقا تفاوت نمودار لگاریتمی و حسابی در ترسیم خطوط روند است.
آیا تفاوتی در سیگنال‌های پرایس اکشن روی نمودار لگاریتمی و حسابی وجود دارد؟
بله، تفاوت بسیار چشمگیر و مهمی در سیگنال‌های پرایس اکشن روی این دو نمودار وجود دارد. تصویر زیر که نمودار بلند مدت سهام شرکت اپل (Apple) را نشان می‌دهد، این موضوع را به خوبی روشن می‌کند:
در نمودار لگاریتمی (سمت چپ)
- سیگنال‌های پایدار: کل تاریخچه قیمت در یک کانال صعودی منطقی و باثبات قرار دارد. سیگنال‌های پرایس اکشن مانند پولبک به کف کانال یا برخورد به سقف آن در تمام طول روند (از سال‌ها پیش تا امروز) به وضوح قابل مشاهده و تحلیل هستند.
- اندازه واقعی کندل‌ها: اندازه کندل‌ها نشان‌دهنده درصد نوسان است. به همین دلیل، یک حرکت بزرگ در سال ۲۰۰۵ از نظر بصری با یک حرکت بزرگ در سال ۲۰۲۰ قابل مقایسه است و اهمیت خود را حفظ کرده است.
در نمودار حسابی (سمت راست)
- سیگنال‌های گمراه کننده و محو شده: تاریخچه قدیمی سهم به صورت یک خط صاف و غیرقابل تحلیل درآمده است. تمام سیگنال‌های پرایس اکشن، الگوهای کندلی و نوسانات قبل از سال ۲۰۱۰ کاملا از بین رفته‌اند.
- روند غیرواقعی: رشد اخیر سهم به شکل یک حرکت عمودی و هیجانی به نظر می‌رسد که ممکن است تحلیلگر را به اشتباه به این نتیجه برساند که سهم در انتهای روند صعودی خود قرار دارد. در حالی که در نمودار لگاریتمی، همین حرکت صرفا یک نوسان عادی درون کانال بلند مدت است.
چگونه استفاده از نمودار لگاریتمی بر دقت تحلیل سطوح فیبوناچی تأثیر می‌گذارد؟
بله، استفاده از نمودار لگاریتمی به طور قابل توجهی دقت تحلیل با ابزارهای فیبوناچی را به ویژه در روندهای بلندمدت و پرنوسان، افزایش می‌دهد.
دلیل این امر ساده است: ابزارهای فیبوناچی براساس نسبت‌ها و درصدها کار می‌کنند. نمودار لگاریتمی نیز قیمت را براساس تغییرات درصدی نمایش می‌دهد. این هماهنگی ذاتی بین ابزار و نمودار باعث می‌شود سطوح حمایت و مقاومت به دست آمده بسیار دقیق‌تر و معتبرتر باشند.
تصویر زیر تحلیل فیبوناچی را روی نمودار بلند مدت شاخص S&P 500 نشان می‌دهد:
در این نمودار که از مقیاس لگاریتمی استفاده می‌کند، یک ابزار فیبوناچی اکستنشن براساس کف قیمتی سال ۲۰۰۹ و موج صعودی اولیه پس از آن رسم شده است.
همانطور که در نمودار مشخص است، بازار برای چندین سال به این سطوح لگاریتمی واکنش‌های دقیقی نشان داد. برای مثال، سقف قیمتی سال ۲۰۱۵ دقیقا روی سطح ۱.۰۰۰ فیبوناچی شکل گرفت و رشد قیمت در سال ۲۰۱۸ نیز پس از برخورد به سطح کلیدی ۱.۶۱۸ (نسبت طلایی)، متوقف شد.
اما اگر از نمودار حسابی استفاده می‌کردیم چه می‌شد؟ اگر همین تحلیل روی یک نمودار حسابی انجام می‌شد، به دلیل رشد چند برابری شاخص، سطوح بالایی فیبوناچی (مانند ۱.۶۱۸ و ۲.۰۰۰) بسیار بالاتر و با فاصله‌های غیرمنطقی از هم قرار می‌گرفتند و قیمت به این دقت به آنها واکنش نشان نمی‌داد.
یک شکست مقاومتی ممکن است در نمودار حسابی دیده شود، اما در لگاریتمی همچنان معتبر نباشد. این تفاوت در بازارهای با دامنه نوسان وسیع می‌تواند استراتژی ورود/خروج را کاملاً تغییر دهد.
تفاوت الگوهای قیمتی در نمودار لگاریتمی و نمودار حسابی
تفاوت اصلی الگوهای قیمتی در نمودار لگاریتمی و حسابی این است که نمودار لگاریتمی ساختار هندسی واقعی و پایدار روند را نشان می‌دهد، در حالی که نمودار حسابی می‌تواند این الگوها را به دلیل تمرکز بر تغییرات عددی، مخدوش و گمراه کننده نمایش دهد.
این تفاوت به ویژه در تحلیل‌های بلندمدت و در بازارهایی با رشدهای بزرگ (مانند ارز دیجیتال و سهام‌های رشدی) اهمیت پیدا می‌کند.
چرا استفاده از نمودار لگاریتمی برای تحلیل تغییرات درصدی و حرکات بلندمدت ضروری است؟
پاسخ ساده است: ذهن انسان به طور طبیعی به تغییرات درصدی فکر می‌کند. رشد ۱۰ دلاری روی یک سهم ۱۰۰۰ دلاری (۱٪) برای ما بی‌اهمیت است، اما همین رشد روی یک سهم ۲۰ دلاری (۵۰٪) بسیار جذاب است. نمودار حسابی این تفاوت روانشناختی را نادیده می‌گیرد و تمام حرکات ۱۰ دلاری را یکسان نشان می‌دهد.
از آنجا که منطق سرمایه‌گذاری براساس رشد درصدی است، نمودار لگاریتمی تصویر واقعی‌تری از عملکرد یک دارایی به ما می‌دهد. به همین دلیل، برای تحلیل‌های بلند مدت (چندین ساله)، استفاده از این نمودار بهترین و منطقی‌ترین روش است.
نتیجه‌گیری
درنهایت، هیچ پاسخ قطعی برای اینکه کدام نمودار «بهتر» است وجود ندارد. انتخاب هوشمندانه بین نمودار لگاریتمی و حسابی به هدف، تایم فریم و نوع بازار شما بستگی دارد.
به عنوان یک قانون کلی:
- نمودار حسابی ابزاری ساده و کارآمد برای معاملات کوتاه مدت و بررسی نوسانات در یک بازه قیمتی محدود است.
- نمودار لگاریتمی ابزاری ضروری برای تحلیل روندهای بلند مدت، درک واقع‌بینانه از رشد درصدی و تسلط بر بازارهای پرنوسان محسوب می‌شود.
با انتخاب مقیاس لگاریتمی، شما از اعوجاج نمودار حسابی فاصله می‌گیرید و به تحلیل‌هایی دقیق‌تر در زمینه خطوط روند، الگوهای قیمتی و سطوح فیبوناچی دست می‌یابید. یک تحلیلگر حرفه‌ای باید به هر دو ابزار مسلط باشد و بداند چه زمانی بین آنها جابجا شود تا کامل‌ترین دید را از رفتار بازار به دست آورد. این توانایی، در نهایت کیفیت تصمیمات معاملاتی شما را تعیین می‌کند.
