دفتر کل توزیع‌شده

دفتر کل توزیع‌شده (Distributed Ledger) در حوزه بلاک چین چیست؟

عرضه ارز‌های دیجیتال به عنوان یک جایگزین برای ارزهای معمولی و نظام بانکی سنتی، نیازمند تکنولوژی‌های جدید برای اجرای عملیات های مالی می‌باشد. یکی از تکنولوژی‌های پیشرو در این زمینه، دفتر کل توزیع‌شده (Distributed Ledger) است که امکان تأیید اعتبار و تراکنش ها را بین اعضای شبکه بدون نیاز به مؤسسه مرکزی فراهم میکند.در این مقاله، به بررسی اصول اساسی دفتر کل توزیع‌شده و کاربردهای آن در دنیای ارز‌های دیجیتال پرداخته خواهد شد.

دفتر کل توزیع‌شده یک پایگاه‌داده توزیع‌شده است که تاریخچه تراکنش‌ها و معاملات به صورت مشترک در بین اعضای شبکه ثبت می‌شود. این دفتر کل از قابلیت‌های امنیتی بالایی برخوردار است و همچنین تغییرات در دفترکل با استفاده از الگوریتم‌های پیشرفته بررسی و تایید می‌شود.

_ تکنولوژی بلاکچین (Blockchain) و دفتر کل توزیع‌شده :

• بلاکچین (Blockchain) :

بلاکچین یک ساختار داده‌ای است که تراکنش‌ها و اطلاعات مربوط به یک شبکه را به صورت زنجیره‌ای آرشیو می‌کند. تراکنش ها در بلاکچین به عنوان یک بلوک نگهداری می‌شوند که شامل اطلاعات تراکنش و کد کنترل اعتبار (hash) بلوک قبلی است. به این ترتیب، همه بلوک‌ها با هم مرتبط هستند و تشکیل یک زنجیره بلاک‌ را می‌دهند.

• دفتر کل توزیع‌شده (Distributed Ledger) : 

دفتر کل توزیع‌شده به‌عنوان یک زیرساخت برای بلاکچین عمل می‌کند. این سیستم به همه اعضای شبکه، یا گره‌ها، اجازه می‌دهد تا یک نسخه مشترک از داده‌ها را نگه‌داری کنند و به طور همزمان تغییرات را بر روی آن اعمال کنند. این دفترکل متمایز از سیستم‌های مرکزی است که یک موجودیت مرکزی مبتنی بر اعتماد را در اختیار دارند.

دفتر کل توزیع‌شده چگونه کار می‌کند؟

در یک دفتر کل توزیع‌شده، هرگاه یک تراکنش جدید صورت گیرد، همه گره‌ها در شبکه باید این تراکنش را بصورت مشترک تأیید و به دفترکل اضافه کنند. تأیید تراکنش‌ها توسط گره‌ها از طریق الگوریتم‌های کنسانسوس (Consensus) انجام می‌شود. یکی از مشهورترین الگوریتم‌های کنسانسوس، Proof of Work (PoW)  است که در بلاکچین بیت کوین استفاده می‌شود. الگوریتم‌های دیگر مانند Proof of Stake (PoS) نیز وجود دارند که کارایی و مصرف انرژی‌کمتری نسبت به PoW دارند.

_ امنیت در دفتر کل توزیع‌شده چگونه تامین می‌شود؟

با وجود اینکه هیچ‌ مؤسسه یا نهاد مرکزی در دفتر کل توزیع‌شده وجود ندارد، امنیت آن توسط مکانیزم‌های مختلفی تضمین می‌شود. برای مثال، در بلاکچین بیتکوین، هر بلوک کد کنترل اعتباری دارد که از داده‌های بلوک قبلی به دست می‌آید و باعث می‌شود تغییراتی که در بلوکها انجام می‌شود قابل تشخیص و تغییر ناپذیر باشد. همچنین، تأیید تراکنش‌ها توسط اکثریت اعضا نیاز است که تضمین می‌کند هر تراکنش صحیح باشد تا از جعل یا تغییر داده‌ها جلوگیری ‌شود.

دفتر کل توزیع‌شده در دنیای ارز‌های دیجیتال چه کاربردهایی دارد؟

در حوزه‌های مختلف ارزهای دیجیتال دفتر کل توزیع شده به صورت گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:

1 . ارزهای دیجیتال متمرکز  (Centralized Digital Currencies) : 

دولت‌ها و بانک‌ها می‌توانند ارزهای دیجیتال متمرکزی را با استفاده از دفتر کل توزیع‌شده بسازند و از آن برای اجرای تراکنش‌ها و کاهش هزینه‌های مربوط به تراکنش‌های مالی استفاده کنند.

2 . ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز (Decentralized Digital Currencies) : 

ارزهای دیجیتالی مانند بیتکوین و اتریوم که بدون نیاز به اعتماد به مؤسسه مرکزی عمل می‌کنند، از دفتر کل توزیع‌شده به عنوان ابزاری برای ثبت تراکنش‌ها و امنیت استفاده می‌کنند.

3 . ارزهای پایدار  (Stablecoins) :

 ارزهای دیجیتال که با استفاده از دارایی‌های معمولی مانند دلار آمریکا پشتوانه‌گذاری می‌شوند، نیز می‌توانند از دفتر کل توزیع‌شده برای ثبت تراکنش‌ها و تأیید پشتوانه استفاده کنند.

4 . تبادلات مالی  (Financial Exchanges) : 

صرافی‌ها و نهاد های مالی می‌توانند از دفتر کل توزیع‌شده برای ثبت و تأیید سفارشات خرید و فروش ارزها استفاده کنند.

 مقایسه دفتر کل مرکزی (central ledger) و دفتر کل توزیع شده (Distributed Ledger)   :

با اینکه هر دو مفهوم یعنی دفتر مرکزی و دفتر کل توزیع‌شده برای ثبت تراکنش‌ها و اطلاعات مرتبط با آنها استفاده می‌شوند اما دارای تفاوت هایی نیز میباشند که مهمترین آنها وجود نهاد مرکزی یا عدم نیاز به یک نهاد مرکزی میباشد. دفتر کل مرکزی از  یک نهاد ناظر مرکزی برخوردار است، در حالی که دفتر کل توزیع‌شده بدون نهاد ناظر مرکزی عمل می‌کند.

دفتر کل توزیع‌شده به عنوان یک تکنولوژی کلیدی در دنیای ارز‌های دیجیتال و بلاکچین‌ها با امنیت  بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد. با توجه به اینکه این فناوری هنوز در حال توسعه است، پیش‌بینی می‌شود که کاربردها و امکانات آن در آینده‌ای نزدیک بهبود خواهند یافت و نقش مهمی در نظام‌های مالی و اقتصادی دنیا به دست خواهد آورد.