_ بررسی مفهوم Peg و De Peg در بازارهای مالی سنتی و کرپتوکارنسی :
ثبات قیمت ارز، یکی از مهمترین عوامل در بازارهای مالی است. نوسانات شدید قیمت ارز، میتواند منجر به اختلال در بازارها، کاهش اعتماد سرمایهگذاران و افزایش ریسک معاملات شود. در بازارهای مالی سنتی، بانک مرکزیها بهعنوان نهادهای مسئول سیاستگذاری پولی، از ابزارهای مختلفی برای حفظ ثبات قیمت ارز استفاده میکنند. این ابزارها شامل سیاستهای پولی انبساطی یا انقباضی، مدیریت ذخایر ارزی و دخالت مستقیم در بازار ارز میشوند.
در بازارهای کریپتوکارنسی، بهدلیل عدم وجود نهادهای مرکزی، حفظ ثبات قیمت ارز، چالشبرانگیزتر است. یکی از راههای حل این چالش، استفاده از مکانیسم پگ (PEG) یا وابستگی قیمت است. در این مکانیسم، قیمت یک ارز دیجیتال به یک دارایی دیگر، مانند ارز فیات، کالا یا سبدی از داراییها، وابسته میشود. و برای هر فرد فعالی در حوزه ارزهای دیجیتال و بازار های مالی ، ضروری است که با این مفهوم مهم و کلیدی آشنا باشد. از این رو در این مقاله به بررسی مفهوم پگ (Peg) و دیپگ (De Peg) خواهیم پرداخت.
پگ(Peg) ، در معنای لغوی به ” پیوند ” یا ” میخ شده ” اشاره دارد. پگ (PEG) یا وابستگی قیمت به معنای مرتبط کردن قیمت یک ارز به قیمت یک دارایی دیگر است. در بازارهای مالی سنتی، زاغلب به طلا یا سبدی از ارزهای دیگر پگ میشدند. برای مثال، دلار آمریکا به طلا پگ شده بود، اما این پگ در سال 1973 برداشته شد.
در بازارهای کریپتوکارنسی، استیبل کوینها اغلب به ارزهای فیات مانند دلار آمریکا یا یورو پگ میشوند. این بدان معناست که قیمت یک استیبل کوین ها همیشه باید برابر با قیمت ارز فیات مرجع باشد.
_ انواع پگ (PEG) :
به صورت کلی پگ (PEG) را میتوان به دو نوع اصلی تقسیم بندی کرد؛ که این دو نوع عبارتند از:
پگ سخت (Hard peg): در این نوع پگ، قیمت ارز دیجیتال بهطور دقیق و بدون هیچگونه نوسانی، به یک دارایی دیگر وابسته میشود. برای مثال، قیمت تتر (USDT)، یک استیبلکوین محبوب، بهطور ثابت 1 دلار آمریکا است.
پگ نرم (Soft peg): در این نوع پگ، قیمت ارز دیجیتال مجاز است تا حد مشخصی، نسبت به دارایی مرجع نوسان داشته باشد. برای مثال، قیمت UST، یک استیبلکوین الگوریتمی، در محدوده 1 تا 1.05 دلار آمریکا نوسان میکند.
_ وابستگی قیمت یا پگ (PEG) در بازارهای سنتی (ارز های فیات) :
در بازارهای سنتی، بانکهای مرکزی بهعنوان نهادهای مسئول سیاستگذاری پولی، از ابزارهای مختلفی برای حفظ ثبات قیمت ارز استفاده میکنند. یکی از این ابزارها، استفاده از مکانیسم پگ یا وابستگی قیمت است.در پگ کردن قیمت ارز، ارزش یک ارز به یک دارایی دیگر، مانند طلا، نفت یا سبدی از داراییها، وابسته میشود. این امر، به بانکهای مرکزی کمک میکند تا کنترل بیشتری بر ارزش ارز داشته باشند و نوسانات قیمت آن را کاهش دهند.در ادامه به ارائه ی مثالهایی از وابستگی قیمت در بازارهای سنتی خواهیم پرداخت:
پگ ارزهای فیات به طلا: در گذشته، بسیاری از ارزهای فیات به طلا پگ شده بودند. به این معنا که ارزش این ارزها، به ارزش طلا وابسته بود. برای مثال، در سال 1944، 44 کشور جهان، توافقنامه برتون وودز را امضا کردند که در آن، ارزش دلار آمریکا به 35 دلار برای هر اونس طلا پگ شد.
پگ ارزهای فیات به سایر ارزهای فیات: در برخی موارد، ارزهای فیات به یکدیگر پگ میشوند. به این معنا که ارزش این ارزها، به یکدیگر وابسته است. برای مثال، در سال 2009، اتحادیه اروپا، ارز یورو را به ارزهای یورو، پوند انگلیس و فرانک سوئیس پگ کرد.
پگ ارزهای فیات به کالاها: در برخی موارد، ارزهای فیات به کالاها پگ میشوند. به این معنا که ارزش این ارزها، به ارزش کالاها وابسته است. برای مثال، در سال 2016، کشور ونزوئلا، ارز بولیوار خود را به نفت خام پگ کرد.
همچنین در طول دهههای اخیر، چندین کشور ارز رایج خود را با دلار آمریکا که ارز ذخیره جهانی است، پگ کردهاند. این رویکرد، افزایش ثبات ارز و افزایش رونق تجارت را برای این کشورها به همراه دارد. اگر به پیشینه وابستگی قیمت در طول تاریخ نگاهی داشته باشیم، در اوایل قرن 20 میلادی، جواهرات گرانبها، طلا، الماس و … نقش پگ را ایفا میکردند. پیش از سال ۱۹۷۰ میلادی در کشور آمریکا، طبق استاندارد طلا، دلارهای چاپ شده به نسبت ذخایر طلا پشتیبانی میشدند که پس از سال ۱۹۷۳، این استاندارد بهطورکلی منسوخ شد.
در دنیای ارزهای دیجیتال نیز، پگ (PEG) یا وابستگی قیمت، به رابطه بین ارزش یک ارز دیجیتال و ارزش یک دارایی دیگر مانند طلا ، دلار آمریکا ، کالا یا حتی ارز های دیجیتال معتبر دیگر مانند بیتکوین و اتریوم اشاره دارد؛ در این رابطه، ارزش یک ارز دیجیتال، به ارزش یک دارایی دیگر وابسته است.معمولا این پدیده در دنیای ارز های دیجیتال در میان استیبل کوین ها رواج دارد.
_ مزایای پگ (Peg) :
پگ کردن قیمت ارز دیجیتال، مزایای مختلفی دارد. از جمله مزایای آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
کاهش نوسانات قیمت: پگ کردن قیمت ارز دیجیتال، به کاهش نوسانات قیمت آن کمک میکند. این امر، ارز دیجیتال را برای استفاده در تراکنشهای روزمره و انتقال ارزش مناسبتر میکند.
افزایش اعتماد سرمایهگذاران: پگ کردن قیمت ارز دیجیتال، اعتماد سرمایهگذاران را به آن افزایش میدهد. این امر، میتواند منجر به افزایش سرمایهگذاری در ارز دیجیتال و رشد بازار آن شود.
توانایی استفاده در سیستمهای مالی سنتی: پگ کردن قیمت ارز دیجیتال، میتواند منجر به توانایی استفاده از آن در سیستمهای مالی سنتی شود. بانکها و سایر نهادهای مالی، میتوانند از ارز دیجیتالهای پگشده برای تسویه حسابهای بینالمللی و سایر خدمات مالی استفاده کنند.
_ معایب پگ (Peg) :
پگ (Peg) با وجود مزایایی که دارد، دارای معایبی نیز میباشد؛ از جمله معایب پگ کردن قیمت ارز دیجیتال میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
وابستگی به دارایی مرجع: پگ کردن قیمت ارز دیجیتال، به وابستگی آن به دارایی مرجع منجر میشود. اگر دارایی مرجع دچار نوسانات شدید قیمت شود، میتواند منجر به نوسانات شدید قیمت ارز دیجیتال نیز شود.
احتمال دیپگینگ: اگر عرضه و تقاضای ارز دیجیتال بهگونهای مدیریت نشود که قیمت آن در محدوده مشخصی باقی بماند، ممکن است دچار دیپگینگ شود.
عدم شفافیت : در برخی موارد، شفافیت در مورد نحوه مدیریت عرضه و تقاضای ارز دیجیتال پگشده، وجود ندارد. این امر، میتواند منجر به افزایش ریسک و نگرانیهای سرمایهگذاران شود.
استیبل کوینها (stablecoins) ارزهای دیجیتالی هستند که قیمت آنها به یک دارایی ارزشمند دیگر وابسته است. استیبل کوینها یکی از رایجترین ابزارهای پگ در بازارهای کریپتوکارنسی هستند. دو روش اصلی برای پگ کردن استیبل کوینها عبارتند از:
پشتوانه ذخایر (Collateralized): در این روش، شرکت عرضهکننده استیبل کوین بهاندازه تعداد استیبل کوینهای در گردش، ذخایر دارایی مرجع را نگهداری میکند. برای مثال، اگر یک شرکت استیبل کوین با پشتوانه دلار آمریکا صادر کند، باید بهاندازه تعداد استیبل کوینهای در گردش، دلار آمریکا در خزانه خود نگهداری کند.
الگوریتمی (Algorithmic): در این روش، قیمت استیبل کوین توسط یک الگوریتم قرارداد هوشمند کنترل میشود. این الگوریتمها معمولاً از مکانیزمهای بازارسازی خودکار (AMM) استفاده میکنند. به عنوان مثال، استیبل کوین DAI توسط پروتکل MakerDAO صادر میشود.
_ معرفی تعدادی از استیبل کوین های پگ شده با پشتوانه ذخایر:
استیبل کوین های پگ شده با پشتوانه ذخایر، همانطور که از نامشان پیداست، ارزش خود را با نگهداری ذخایر داراییهای فیزیکی، مانند دلار آمریکا، طلا ، نفت یا حتی دیگر ارز های دیجتال برتر بازار مانند بیتکوین یا اتریوم حفظ میکنند. از جمله مهمترین آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
تتر(USDT) :تتر ، یکی از محبوبترین استیبل کوینهای جهان است که ارزش آن به دلار آمریکا پگ شده است. تتر، بهاندازه ارزش کل USDT در گردش، دلار آمریکا در ذخایر خود نگهداری میکند.
یو اس دی کوین(USDC) :یو اس دی کوین ، یکی دیگر از استیبل کوینهای محبوب است که ارزش آن به دلار آمریکا پگ شده است. یو اس دی کوین، توسط شرکت Circle صادر میشود و بهاندازه ارزش کل USDC در گردش، دلار آمریکا در ذخایر خود نگهداری میکند.
بایننس کوین(BUSD) :بایننس کوین ، استیبل کوین اختصاصی صرافی بایننس است که ارزش آن به دلار آمریکا پگ شده است. بایننس کوین، توسط شرکت بایننس صادر میشود و بهاندازه ارزش کل BUSD در گردش، دلار آمریکا در ذخایر خود نگهداری میکند.
استیبل کوین های الگوریتمی، از یک الگوریتم قرارداد هوشمند برای حفظ ارزش خود استفاده میکنند. این الگوریتم، عرضه و تقاضای ارز دیجیتال را بهگونهای مدیریت میکند که قیمت آن در محدوده مشخصی باقی بماند. از جمله مهمترین این آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
TerraUSD (UST) :TerraUSD، یکی از استیبل کوین های الگوریتمی محبوب بود. UST ، از یک الگوریتم قرارداد هوشمند برای حفظ پگ خود به دلار آمریکا استفاده میکرد. در ماه می 2023، UST دچار دیپگینگ شد و قیمت آن تا 0.30 دلار آمریکا کاهش یافت.
RAI :RAI ، یک استیبل کوین الگوریتمی است که از یک الگوریتم قرارداد هوشمند برای حفظ پگ خود به دلار آمریکا استفاده میکند. RAI ، برخلاف UST، از یک الگوریتم پیچیدهتر استفاده میکند که احتمال دیپگینگ آن را کاهش میدهد.
دائون(DAI) : دائون، یک استیبل کوین الگوریتمی است که ارزش آن به دلار آمریکا پگ شده است. دایون، از الگوریتمی استفاده میکند که عرضه و تقاضای آن را با استفاده از وثیقههای رمزنگاریشده مدیریت میکند.
_ تعریف De Peg یا عدم وابستگی قیمت :
De Peg یا جدا شدن قیمت به معنای عدم تعادل بین قیمت یک ارز و قیمت دارایی مرجع آن است. در بازارهای کریپتوکارنسی، De Peg استیبل کوینها یک مشکل جدی است. اگر قیمت یک استیبل کوین از قیمت دارایی مرجع آن جدا شود، میتواند منجر به مشکلاتی مانند کاهش ارزش ارز، افزایش نوسانات قیمت و کاهش اعتماد به بازار شود.
دلایل مختلفی برای De Peg وجود دارد. برخی از دلایل رایج عبارتند از:
کاهش ارزش دارایی مرجع: اگر ارزش دارایی مرجع مورد نظر کاهش یابد، قیمت ارز نیز کاهش مییابد. به عنوان مثال، اگر ارزش دلار آمریکا کاهش یابد، قیمت استیبل کوین USDT نیز کاهش مییابد.
فشار فروش: اگر تقاضا برای یک استیبل کوین کاهش یابد یا عرضه آن افزایش یابد، قیمت آن ممکن است از قیمت دارایی مرجع آن جدا شود.
کاهش اعتماد به ارز: اگر اعتماد به ارز کاهش یابد، قیمت ارز نیز کاهش مییابد. به عنوان مثال، اگر شرکت تتر اعتبار خود را از دست بدهد، قیمت USDT کاهش مییابد.
تلاطم در بازارهای مالی: اگر بازارهای مالی دچار تلاطم شوند، قیمت استیبل کوینها نیز ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند.
_ تأثیر دیپگینگ بر دیفای چیست؟
خطر دیپگ شدن استیبل کوینها، میتواند برای امور غیرمتمرکز دیفای کاملا جدی باشد. ازآنجاییکه بخش عمده ای از ارزش کل قفل شده (TVL)دنیای ارز های دیجیتال ، وابسته به استیبل کوینها است، دیپگ شدن آنها نیز میتواند منجر به ضررهای غیر قابل جبرانی شود. دی پگ شدن استیبل کوینها، میتواند به ارائهدهندگان استخرهای نقدینگی، پروتکلهای وامدهی و وثیقهگذاری، صرافیهای غیرمتمرکز و بسیاری از پروژههای مبتنی بر فضای دیفای، فشار شدیدی را اعمال نماید. برای کاهش تأثیر دیپگینگ بر دیفای، میتوان اقدامات زیر را انجام داد:
ارتقای شفافیت: صادرکنندگان استیبلکوینها باید شفافیت بیشتری در مورد نحوه مدیریت عرضه و تقاضای استیبلکوینهای خود ارائه دهند. این امر، میتواند به سرمایهگذاران کمک کند تا ریسک دیپگینگ را بهتر ارزیابی کنند.
توسعه استیبلکوینهای چند پشتوانهای: استیبلکوینهای چند پشتوانهای، از چندین دارایی برای حفظ ارزش خود استفاده میکنند. این امر، میتواند خطر دیپگینگ را کاهش دهد.
توسعه استیبلکوینهای غیرمتمرکز: استیبلکوینهای غیرمتمرکز، از الگوریتمهای غیرمتمرکز برای حفظ ارزش خود استفاده میکنند. این امر، میتواند خطر دیپگینگ را کاهش دهد.
معاملات آربیتراژی ، نوعی معامله است که در آن از تفاوت قیمت یک دارایی در دو بازار مختلف برای کسب سود استفاده میشود. در معاملات آربیتراژی، معاملهگر، دارایی را در بازاری که قیمت آن پایینتر است خریداری میکند و سپس آن را در بازاری که قیمت آن بالاتر است میفروشد.انجام معاملات آربیتراژی بر روی استیبل کوین های پگ شده، به دلیل پگ قیمت این استیبل کوین ها، علاوه بر امنیت بالا در معامله میتواند سودآوری بالایی داشته باشد. بهعنوانمثال، اگر قیمت یک استیبل کوین در یک صرافی، 1.02 دلار باشد و قیمت آن در صرافی دیگر، 1 دلار باشد، معاملهگر میتواند با خرید این استیبل کوین در صرافی اول و فروش آن در صرافی دوم، 0.02 دلار سود کسب کند.مراحل انجام معاملات آربیتراژی بر روی استیبل کوین های پگ شده به شرح زیر است:
1 . شناسایی فرصت آربیتراژی: اولین قدم، شناسایی فرصت آربیتراژی است. برای این کار، معاملهگر باید قیمت استیبل کوین مورد نظر را در دو یا چند صرافی مختلف بررسی کند.
2 . خرید استیبل کوین: پس از شناسایی فرصت آربیتراژی، معاملهگر باید معاملات لازم را انجام دهد. بهعنوانمثال، اگر قیمت استیبل کوین در صرافی اول، 1 دلار باشد و قیمت آن در صرافی دوم ، 1.02 دلار باشد، معاملهگر باید اقدام به خرید استیبل کوین مورد نظر در ضرافی اول نماید.
3 . فرووش استیبل کوین: پس از خرید استیبل کوین از صرافی اول، معاملهگر باید استیبل کوین های خود را به صرافی دوم بفروشد. به عنوان مثال اگر در صرافی اول،قیمت استیبل کوین مورد نظر 1 دلار باشد و قیمت آن در صرافی دوم ، 1.02 دلار باشد، معاملهگر میتواند با خرید 1000 استیبل کوین در صرافی اول و فروش آن در صرافی دوم، 20 دلار سود کسب کند.
پگ (PEG) یا وابستگی قیمت روشی موثر برای حفظ ثبات قیمت ارز است. با این حال، پگ کردن ارز نیز چالشهای خاص خود را دارد. یکی از چالشهای اصلی پگ کردن ارز، خطر De Peg یا عدم وابستگی قیمت است. برای کاهش خطر De Peg، ضروری است که سیاستهای پگ کردن ارز به طور دقیق طراحی و اجرا شوند.
در بازارهای کریپتوکارنسی، پگ کردن ارز اهمیت ویژهای دارد. استیبل کوینها یکی از مهمترین ابزارهای پگ در بازارهای کریپتوکارنسی هستند. با این حال، استیبل کوینها نیز در معرض خطر De Peg هستند. برای کاهش خطر De Peg استیبل کوینها، ضروری است که شرکتهای صادرکننده استیبل کوین سیاستهای پگ کردن خود را به طور دقیق طراحی و اجرا کنند.
سامان دانشجوی اقتصاد دانشگاه قم است. او از 4 سال پیش فعالیت خود در بازارهای مالی را با ترید بیت کوین و ارزهای دیجیتال آغاز کرده است و در حال حاضر، به عنوان نویسنده محتوا و پژوهشگر در حوزه ارزهای دیجیتال و فارکس فعالیت میکند. پس از تجربه کار در شرکت فاینارز اکنون به عنوان کارشناس محتوا در آرونگروپس در حال فعالیت است.
با سامان از طریق زیر میتوانید در ارتباط باشید:
[email protected]