از نظر یک معاملهگر و به ویژه معاملهگران تازهکار، همهی بروکرها مثل هم هستند بجز اینکه برخی بونوسهای بیشتری میدهند یا کمیسیون کمتری دریافت میکنند. اما در واقع تفاوت بروکرها بیش از اینهاست. به ویژه این تفاوتها از جنبه مدل کسبوکار آنهاست که میتواند بر نحوه، سرعت و هزینه انجام معاملات تریدرها تاثیر مستقیم داشته باشد.
اساسیترین تفاوت مدل فعالیت بروکرها در نحوه اجرای سفارشات مشتریان است و بر این اساس، به سه دسته a-book، b-book و c-book تقسیمبندی میشوند. برای درک عمیقتر تفاوت بروکر A-book، B-book و C-Book، باید به جزئیات بیشتری درباره نحوه عملکرد هر کدام پرداخت. در این مقاله قصد داریم که تفاوتهای این بروکرها را به طور کامل بررسی کنیم.
پس اگر به این موضوع علاقه مندید، تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
برای مطالعه بیشتر: بهترین بروکر برای ایرانیان کدام است؟
تفاوتهای بروکر a-book، b-book و c book
برای درک بهتر عملکرد انواع بروکرها در بازارهای مالی، جدول زیر تفاوتهای کلیدی بین بروکرهای A-Book، B-Book و C-Book را بهصورت خلاصه نشان میدهد. این تفاوتها شامل مدل کسب و کار، منبع سود بروکر، تضاد منافع با معاملهگران، میزان شفافیت آنها در برابر معاملهگر و … است.
ویژگیها | بروکر a-book | بروکر B-book | بروکر c book |
---|---|---|---|
مدل کسب و کار | سفارشات مشتریان به بازار اصلی منتقل میشوند تا با قیمتهای واقعی بازار انجام شوند. (بروکر واسطه) | سفارشات در خود بروکر مدیریت میشوند و بروکر طرف حساب مشتریان است. (بروکر بازارساز) | ترکیبی از هر دو؛ سفارشات مشتریان حرفهای به بازار بین بانکی منتقل میشوند، در حالی که سفارشات مشتریان مبتدی در داخل بروکر مدیریت میشوند. |
منبع درآمد بروکر | اسپرد و کمیسیون | اسپرد و زیان مشتریان | ترکیبی از هر دو بسته به نوع مشتری و نحوه سفارشگذاری |
اسپرد | اسپرد متغیر و شناور؛ در بازار آرام اسپرد کم و در بازار نوسانی زیاد | اسپردها ثابت و بالا | اسپرد برای سفارشات منتقل شده به LP متغیر و برای سفارشات مدیریت شده در خود بروکر ثابت است. |
کمیسیون | کمیسیون ثابت | بدون کمیسیون | ترکیبی از هر دو بسته به نوع مشتری و نحوه سفارشگذاری |
شفافیت در قیمت گذاری | قیمتها واقعی و با شفافیت بالا | قیمتها اندکی متفاوت از بازار اصلی و با شفافیت کم | مدل کسب و کار پیچیده و با شفافیت پایین |
تضاد منافع با مشتریان | ندارد؛ سود بروکر در انجام معاملات بیشتر است. | دارد؛ سود بروکر غالبا از زیان مشتری تامین میشود. | ترکیبی از هر دو بسته به نوع مشتری و نحوه سفارشگذاری |
میزان نقدینگی و اجرای سفارشات | نقدینگی بروکر محدود؛ احتمال اجرای سفارشات با تاخیر یا اسلیپیج در صورت کم بودن LPها وجود دارد | نقدینگی بروکر بالا و اجرای سفارشات بسیار سریع است | ترکیبی از هر دو بسته به نوع مشتری و نحوه سفارشگذاری |
ارائه خدمات آموزشی | قوی؛ چون نفع بروکر در سود مشتری و ماندن او در بازار است. | ضعیف؛ چون سود بروکر از زیان مشتریان تامین میشود. | ترکیبی از هر دو بسته به نوع مشتری و نحوه سفارشگذاری |
میزان سودآوری بروکر | کم اما پایدار | سود بالا (چون بیشتر تریدرها در بازار ضرر میکنند) | ترکیبی از هر دو بسته به نوع مشتری و نحوه سفارشگذاری |
میزان ریسک بروکر | ریسک بسیار پایین | ریسک بسیار بالا | ترکیبی از هر دو بسته به نوع مشتری و نحوه سفارشگذاری |
بروکر a-book
بروکرهای a-book (که معروفترین انواع آنها بروکرهای ECN و STP هستند)، سفارشات مشتریان را مستقیما به تامینکنندگان نقدینگی (مانند بانکها، مؤسسات مالی بزرگ و بازار بین بانکی) منتقل میکنند و بدین ترتیب، ارتباط مشتری با بازار اصلی برقرار میشود. در این مدل، بروکر نقش واسط بین مشتری و بازار را ایفا میکند و بدون انجام هیچ گونه دخالتی در سفارش مشتری، از اختلاف قیمت bid و ask (که به نام اسپرد میشناسیم) و کمیسیون کسب درآمد میکند.
برای ایجاد ارتباط بین معاملهگران و LPها، بروکر باید مجوزهای لازم را از رگولاتوریها دریافت کند، با تامین کنندگان نقدینگی به توافق برسد و در نهایت یک پلتفرم معاملاتی را در اختیار کاربران و LPها قرار دهد. همهی این کارها مستلزم هزینه کردن پول و انرژی است و بروکرهای a-book، به منظور تامین این هزینهها و البته کسب سود، مبلغی را به عنوان کمیسیون یا کارمزد دریافت میکنند. به همین دلیل گاهی این نوع از بروکرها با نام Commission-based یا مبتنی بر کمیسیون نیز شناخته میشوند.
نحوه کار بروکر a-book به شرح زیر است:
وقتی سفارش مشتری توسط بروکر به LP منتقل میشود، یا خود LP و یا دیگر معاملهگرانی که سفارشات خود را به بازار ارسال کردهاند طرف حساب معاملهگر شده و سفارش وی توسط آنها تکمیل خواهد شد. بنابراین، برای بروکر هیچ تفاوتی ندارد که معاملهگر در معامله خود سود کند یا زیان؛ بروکر از قبل اسپرد و کمیسیون خود را دریافت کرده است.
از آنجا که بروکر هیچگونه سود یا زیانی از معاملات مشتریان نمیبرد، گفته میشود که در مدل کاری بروکر a-book هیچ تضاد منافعی بین بروکر و معاملهگر وجود ندارد. حتی نقطه نظری وجود دارد که میگوید هر چه معاملهگران بیشتر سود کنند – و در نتیجه بیشتر و با حجم بالاتر معامله کنند- به نفع بروکر است چون، بروکر کمیسیون و اسپرد بیشتری دریافت خواهد کرد. این مدل بیزینسی بروکرها، به شفافیت در اعلام قیمتها و عادلانه بودن معاملات معروف است.
مثالی برای درک بهتر مدل کسب و کار بروکر a-book
بروکرهای A-book را می توان به فروشگاههای آنلاین (مثل دیجی کالا یا تکنولایف) تشبیه کرد.
فروشندگان آنلاین قیمتهایی را به شما اعلام میکنند که از تامینکنندگان مختلف گرفته شده است و خودشان نقشی در تعیین قیمتها ندارند. به عبارت دیگر، فروشگاه فقط یک واسطه است که خریدار را به فروشنده وصل میکند و شما مستقیماً از تامینکننده خرید میکنید. به همین ترتیب، فروشگاه آنلاین هیچگونه ریسکی از بابت فروش نیز نخواهد داشت، چون تنها یک واسطه است.
در بروکرهای A-Bookنیز زمانی که شما یک معامله انجام میدهید، بروکر تنها واسطهای است که سفارش شما را به بازار بین بانکی یا سایر تامینکنندگان ارسال میکند. بدین ترتیب، شما چه سود کنید و چه زیان برای بروکر فرقی ندارد بلکه، تنها تعداد معاملات شماست که مهم است؛ هر چه بیشتر، بهتر!
به همین دلیل است که سود بردن تریدر و ماندن او در بازار به نفع بروکرهای a-book است.
بروکر b-book
بروکرهای b-book همان بروکرهای مارکت میکر یا “با میز معامله” هستند که در مقاله “بروکر مارکت میکر” به تفصیل به آنها پرداختیم. همانطور که گفته شد، بروکرهای b-book برخلاف بروکرهای a-book، سفارشات مشتریان را در داخل خود بروکر مدیریت میکنند و به بازار اصلی ارسال نمیکنند. یعنی سفارشات مشتریان بروکر در هیچ بازار یا بروکر دیگری قابل مشاهده نیست. در این مدل، خود بروکر نقش طرف دیگر معامله را بازی میکند؛ یعنی وقتی تریدر میفروشد بروکر میخرد و برعکس. از آنجا که در هر معامله یک طرف سود میکند و یک طرف ضرر ، واضح است که در این نوع کسبوکار امکان تضاد منافع وجود دارد.
البته این بدان معنا نیست که بروکر b-book همواره در حال سود کردن از باخت مشتریان است چرا که، در مقابل امکان ضررهای هنگفت هم برای این نوع از بروکرها وجود دارد؛ ریسکی که بروکرهای a-book با آن مواجه نیستند.
به دلیل تضاد منافع ذاتی این نوع از بروکرها و مشتریانشان، احتمال تقلب در آنها وجود دارد. بعضا دیده شده است که بروکر با توجه به اطلاعاتی که از جزییات سفارش مشتریان دارد، قیمتها را دستکاری و معامله را به نفع خود تمام کرده است. بنابراین، ضرورت دارد که معاملهگران تنها در بروکرهای b-book معتبر، خوشنام، رگوله و با سابقه فعالیت کنند.
در مدل b-book اسپرد ثابت است و غالبا کمیسیونی از مشتریان کسر نمیشود، بنابراین، هزینه معاملات نسبتا پایینتر است. اما همانطور که گفته شد ممکن است نگرانیهایی در مورد شفافیت و عملکرد منصفانهی بروکر وجود داشته باشد.
مثالی برای درک بهتر مدل کسب و کار بروکر B-Book
فرض کنید که شما قصد خرید کالای مشابهی را دارید، ولی این بار به فروشگاهی می روید که کالا را از انبار خودش به شما میفروشد. در این حالت، فروشگاه میتواند قیمتهای دلخواهی را برای کالاها تعیین کند. در صورتی که شما بتوانید کالا را با قیمت پایینتر بخرید، آن کسی که متضرر میشود فروشگاه است. در مقابل، اگر فروشگاه بتواند کالا را با قیمت بالاتری به شما بفروشد سود بیشتری میکند، در حالی که شما متضرر شدهاید.
در بروکرهای B-Book نیز زمانی که شما معامله میکنید، خود بروکر طرف مقابل شماست. واضح است که در این حالت، اگر شما سود کنید، بروکر ضرر میکند و بالعکس. در نتیجه، به وضوح بین بروکر و تریدر تضاد منافع وجود دارد.

بروکر C-Book یا بروکرهای هیبریدی
بروکر C-Book یا هیبریدی ترکیبی از دو مدل رایج اجرای سفارش یعنی A-Book و B-Book است. در این مدل، بروکر بسته به نوع معاملهگر، سبک معاملاتی، حجم معاملات و سابقه سود/زیان، تصمیم میگیرد که سفارشها را چگونه پردازش کند.
در ادامه، نحوه پردازش سفارشات در بروکر C-book را با کمک یک سناریوی عملی شرح میدهیم.
سناریوی عملی:
فرض کنید دو معاملهگر مختلف در یک بروکر هیبریدی در حال معامله هستند:
- X یک معاملهگر مبتدی است که بهتازگی وارد بازار شده و سابقهای از زیانهای پیدرپی دارد؛
- Y یک اسکالپر حرفهای با حجم معاملات بالا و نسبت سود به زیان مطلوب است.
بروکر هیبریدی برای کاهش ریسک خود سفارشهای این دو تریدر را به صورت زیر اجرا میکند:
- سفارشهای X را داخل شرکت نگه داشته و آن را در میز معاملاتی بروکر اجرا میکند (مدل B-Book)، چرا که X احتمالاً زیانده است و سود وی، ضرر بروکر نخواهد بود.
- اما سفارشهای Y را به بازار بینبانکی ارسال میکند (مدل A-Book) تا از خطر سودآوری بالای تریدر و شکایتهای قانونی یا ضررهای مستقیم جلوگیری کند.
نحوه دستهبندی معاملات توسط بروکر هیبریدی بر اساس پروفایل معاملهگر
بروکرهای هیبریدی با استفاده از سیستمهای مدیریتی و تحلیل داده، معاملهگران را دستهبندی میکنند. این دستهبندیها معمولاً براساس فاکتورهای زیر انجام میشود:
- سابقه معاملات (Track Record): آیا معاملهگر در گذشته سودده بوده یا زیانده؟
- حجم معاملات: آیا معاملهگر در حجم بالا معامله میکند و میتواند بروکر را در معرض ریسک قرار دهد؟
- نوع استراتژی: استراتژی تریدر اسکالپینگ، معاملات خبری، آربیتراژ است یا معاملات بلندمدت؟ (معاملات بلندمدت کمترین ریسک را برای بروکر دارند)
- رفتار معاملاتی: آیا تریدر از اکسسپرت استفاده میکند؟ تعداد زیادی معامله به صورت همزمان باز میکند؟ در زمان اخبار معامله میکند؟ و…
اگر چه بنظر میرسد که این نوع از بروکرها از مزایای هر دو مدل بهرهمند میشوند اما، باید این نکته را در نظر داشت که اجرای این مدل بیزینسی بسیار سخت و پیچیده است. سختترین قسمت کار تقسیمبندی معامهگران است چرا که، نمیتوان با قطعیت گفت که کدام معاملهگر سود و کدام یک ضرر خواهند کرد.
برای کاهش خطای دستهبندی و ریسک ضررهای هنگفت برای بروکر، این نوع از بروکرها بایستی نرمافزارهای ویژهای طراحی کنند که شرایط بازار، میزان سپرده معاملهگران، اهرمهای به کار رفته، ریسکهای معاملهگران و استاپهای تنظیم شده توسط آنها و نیز استراتژیهای مدیریت ریسک بروکر را بررسی و آنالیز کند و در نتیجه، دستهبندی را انجام دهد.
برای مطالعه بیشتر: ترید با هوش مصنوعی

راهنمای عملی: چگونه بروکر A-Book را از B-Book تشخیص دهیم؟
درک تفاوت بین مدلهای A-Book و B-Book برای معاملهگران فارکس از اهمیت ویژهای برخوردار است، چرا که این دو مدل به روشهای مختلفی با مشتریان خود برخورد میکنند و تأثیر زیادی بر تجربه معاملاتی دارند. در این بخش، یک چکلیست عملی برای تشخیص این دو مدل بروکر ارائه دادهایم:
چکلیست تشخیص بروکر A-Book و B-Book
- بررسی نوع حسابها
- حسابهای ECN و STP معمولاً نشاندهنده مدل A-Book هستند. در این مدلها، بروکر دسترسی مستقیم به بازار بین بانکی (Interbank Market) فراهم میکند، به این معنا که بروکر بهطور مستقیم معاملات شما را به بازار منتقل میکند و خود نقشی در اجرای آنها ندارد.
- در مقابل بروکرهای مارکت میکر یا B-Book، بیشتر از حساب استاندارد (Standard) و حسابهای سنتی (Cent) استفاده میکنند، زیرا این حسابها به بروکر اجازه میدهند تا به راحتی موقعیتهای مشتریان را در سیستم خود مدیریت کند و در برابر آنها قرار بگیرد.
- حسابهای ECN و STP معمولاً نشاندهنده مدل A-Book هستند. در این مدلها، بروکر دسترسی مستقیم به بازار بین بانکی (Interbank Market) فراهم میکند، به این معنا که بروکر بهطور مستقیم معاملات شما را به بازار منتقل میکند و خود نقشی در اجرای آنها ندارد.
- بررسی نوع اسپرد
- در مدل A-Book، اسپردها معمولاً متغیر هستند و وابسته به شرایط بازار میباشند. اسپردهای متغیر در این مدل به دلیل ارتباط مستقیم با بازار بین بانکی و دسترسی به عمق بازار است.
- اگر بروکر اسپرد ثابت و بدون کمیسیون داشته باشد، این ممکن است نشاندهنده مدل B-Book باشد، جایی که بروکر به جای ارسال معاملات به بازار، خود با مشتری در حال تجارت درونسازمانی است.
- در مدل A-Book، اسپردها معمولاً متغیر هستند و وابسته به شرایط بازار میباشند. اسپردهای متغیر در این مدل به دلیل ارتباط مستقیم با بازار بین بانکی و دسترسی به عمق بازار است.
- مشاهده ریکوت (Requote)
- در مدل A-Book به دلیل ارتباط مستقیم با بازار، ریکوت (Requote) اتفاقی نادر است. این به این معنی است که قیمتها معمولاً به سرعت بهروزرسانی میشوند و تاخیر قیمتی به حداقل میرسد.
- اگر ریکوتهای مکرر (چندین بار درخواست قیمت جدید) اتفاق بیفتد، این ممکن است نشانهای از مدل B-Book باشد، جایی که بروکر به احتمال زیاد با بازار داخلی خود در حال دستکاری قیمتها است.
- در مدل A-Book به دلیل ارتباط مستقیم با بازار، ریکوت (Requote) اتفاقی نادر است. این به این معنی است که قیمتها معمولاً به سرعت بهروزرسانی میشوند و تاخیر قیمتی به حداقل میرسد.
وقتی که شما در حال ارسال یک سفارش (مثلاً خرید یا فروش) به بروکر هستید، اما قیمت پیشنهادی آن در زمان ارسال تغییر کرده باشد، بروکر از شما میخواهد که قیمت جدیدی را تایید کنید. این به معنای ریکوت است.
- بررسی محدودیتها در زمان اخبار
- بروکرهای A-Book به دلیل ارتباط مستقیم با بازار بین بانکی، معمولاً محدودیتهایی در زمان انتشار اخبار نخواهند داشت و به معاملهگران این امکان را میدهند که در زمان اخبار مهم نیز معاملات خود را انجام دهند.
- در مقابل، بروکرهای B-Book ممکن است در زمان اخبار مهم مانند NFP یا CPI محدودیتهایی مانند افزایش اسپرد، توقف موقت معاملات یا عدم امکان ورود به معاملات ایجاد کنند. این میتواند نشاندهنده این باشد که بروکر در حال مدیریت ریسک خود است، زیرا در مدل B-Book، بروکر در واقع در برابر معاملات شما قرار میگیرد.
- بروکرهای A-Book به دلیل ارتباط مستقیم با بازار بین بانکی، معمولاً محدودیتهایی در زمان انتشار اخبار نخواهند داشت و به معاملهگران این امکان را میدهند که در زمان اخبار مهم نیز معاملات خود را انجام دهند.
در جدول زیر، تفاوتهای اصلی بین A-Book و B-Book را به اختصار ملاحظه میکنید:
ویژگی | مدل (A-Book (ECN/STP | مدل (B-Book (Market Maker |
---|---|---|
نوع حسابها | حسابهای ECN و STP که به بازار بین بانکی دسترسی دارند. | حسابهای مارکت میکر که معاملات را در سیستم داخلی خود نگه میدارند. |
نوع اسپرد | اسپردهای متغیر (وابسته به شرایط بازار) | اسپردهای ثابت و بدون کمیسیون |
ریکوت (Requote) | ریکوت نادر است، قیمتها به سرعت بهروزرسانی میشوند. | ریکوت مکرر ممکن است رخ دهد، به دلیل دستکاری قیمتها در داخل سیستم بروکر. |
محدودیتها در زمان اخبار | بدون محدودیت در زمان اخبار مهم، معاملات امکانپذیر است. | محدودیتها مانند افزایش اسپرد یا عدم امکان ورود به معامله در زمان اخبار. |
کدام مدل بروکر برای شما مناسبتر است؟ (راهنمای انتخاب)
انتخاب بروکر مناسب برای معاملهگری، یکی از گامهای کلیدی در موفقیت بلندمدت شما در بازارهای مالی است. هر کدام از مدلهای بروکری که در این مقاله به آنها پرداختیم، مزایا و معایب خاص خود را دارند و بسته به نوع سبک معاملهگر، یکی از این مدلها میتواند مناسبتر باشد. در این بخش، به بررسی ویژگیها و مناسبترین گزینه برای هر نوع معاملهگر پرداختهایم.
بروکر A-Book؛ بروکری مناسب حرفهایها و اسکالپرها
ویژگیها و مزایای A-Book عبارتند از:
- اجرای سریع معاملات: A-Book مناسب برای اسکالپرها است، زیرا معاملات به سرعت اجرا میشوند و اسلیپیج کمتری دارند.
- اسپردهای کم: این مدل برای معاملهگران حرفهای که نیاز به اسپرد پایین دارند، بسیار مناسب است، زیرا اسپرد در این مدل معمولاً شناور و به شدت تحت تأثیر وضعیت بازار است.
- حجمهای بالا و معاملات الگوریتمی: معاملهگران الگوریتمی و کسانی که حجمهای معاملاتی بزرگی دارند، معمولاً از این مدل بروکرها استفاده میکنند تا بتوانند از اجرای سریع و بدون اصطکاک معاملات خود بهره ببرند.
بروکر B-Book؛ مناسب برای مبتدیان و سرمایهگذاران کمریسک
ویژگیها و مزایای B-Book عبارتند از:
عدم وجود کمیسیون: در این مدل معمولاً بهجای کمیسیون ثابت، بروکر از اسپرد سود میبرد که میتواند برای مبتدیان یا کسانی که سرمایه کمتری دارند، جذاب باشد.
- حداقل واریزی پایین: بروکرهای B-Book معمولاً حداقل واریز پایینتری دارند که برای مبتدیان با سرمایه کم، یک گزینه مناسب است.
- مناسب برای افراد با استراتژیهای بلندمدت: معاملهگران با استراتژیهای بلندمدت یا میانمدت که به سرعت به اجرای معاملات نیاز ندارند و تمایل به کاهش هزینههای معاملاتی دارند، میتوانند از این مدل بهرهمند شوند.
در ادامه یک جدول مقایسهای برای کمک به انتخاب مناسبترین مدل بروکر برای شما آورده شده است:
ویژگی | بروکر a-book | بروکر b-book |
---|---|---|
اجرای معاملات | سریع، بدون تاخیر | ممکن است با تاخیر همراه باشد |
اسپرد | اسپرد کم و شناور | اسپرد بالاتر، ممکن است با کمیسیون همراه باشد |
حداقل واریزی | معمولاً بالا | معمولاً پایین |
کمیسیون | معمولاً وجود دارد | به جای کمیسیون، اسپرد در نظر گرفته میشود |
مناسب برای | اسکالپرها، معاملات سریع، معاملات الگوریتمی، معاملات با حجم بالا | مبتدیان با سرمایه کم، استراتژیهای بلندمدت، معاملهگران کمریسک |
نتیجهگیری
از نظر نحوه اجرای سفارشات، بروکرها به سه دسته a-book، b-book و c-book تقسیم میشوند. بروکرهای a-book سفارشات مشتریان را بدون دخالت در آن به بازار بین بانکی ارسال میکنند و در ازای این کار، از تریدرها کمیسیون میگیرند.
بروکرهای b-book یک بازار درون خود بروکر ایجاد میکنند و خود طرف حساب مشتریان میشوند. اگرچه بروکرهای b-book کمیسیون نمیگیرند و اسپرد ثابت دارند اما، میزان شفافیت در قیمتها پایین است و یک تضاد منافع ذاتی بین بروکر و مشتریان وجود دارد.
بروکرهای c-book یا هیبریدی ترکیبی از دو مدل بالا را عرضه میکنند و هدفشان این است که از منافع هر دو بهرهمند شوند در حالی که، محدودیتهای دو مدل را نداشته باشند.
برای مطالعه بیشتر: رگوله آفشور چیست؟