شاید تصور کنید در ترید، همه چیز به زمان ورود بستگی دارد، اما واقعیت متفاوت است: این حجم معامله است که سرنوشت حساب شما را تعیین میکند. در بازار فارکس، این حجم با واحد استانداردی به نام لات سنجیده میشود.
جالب است بدانید که عدم درک صحیح از مفهوم لات یکی از دلایل اصلی نابودی حساب معاملهگران تازهکار است. بنابراین، پیش از آنکه تحلیلگر خوبی باشید، باید میزان درست حجم معامله یا لات را به خوبی محاسبه کنید.
- حتی زمانی که در حساب آزمایشی هستید، تعیین حجم و مدیریت لات را دقیقا مانند حساب واقعی ثبت و اجرا کنید. این کار ذهن ناخودآگاه شما را برای مواجهه با فشار ریسک واقعی آماده میکند.
- هرگاه قصد دارید استراتژی تازهای را در بازار واقعی تست کنید، حجم معاملات خود را به نصف حالت معمول کاهش دهید. با این کار، هزینه یادگیری و خطاهای احتمالی را ارزانتر میکنید.
- اگر با زنجیرهای از ضررهای متوالی روبرو شدید، بهترین واکنش روانی، کاهش موقت لات است. این کار فشار ذهنی برای «جبران سریع» را کم کرده و از سرمایه باقیمانده محافظت میکند.
لات در فارکس چیست؟
براساس منابعی چون Investopedia، در بازار فارکس، زمانی که میخواهیم وارد یک معامله شویم، باید مشخص کنیم که «چقدر» از یک نماد معاملاتی را میخواهیم خرید و فروش کنیم. در ادبیات تخصصی این بازار، به جای استفاده از مبالغ طولانی (مثلا ۱۰۰,۰۰۰ یورو)، از واحدی استاندارد به نام لات (Lot) استفاده میکنیم.
به زبان ساده، لات نشاندهنده حجم پوزیشن شما است. وقتی تریدری میگوید: «من ۰.۰۵ لات یورو/دلار خریدم»، بسیار حرفهایتر و سادهتر از آن است که بگوید «من ۵,۰۰۰ یورو خریدم».
بیایید این مفهوم را با یک مثال واقعی بررسی کنیم تا ببینیم انتخاب حجم (لات) چگونه مستقیما بر جیب شما تاثیر میگذارد.
شرایط معامله:
- جفت ارز: یورو به دلار (EUR/USD)؛
- قیمت لحظهای: ۱.۱۰۰۰؛
- حجم انتخابی شما: ۰.۱ لات (معادل ۱۰,۰۰۰ یورو).
فرض کنید تحلیل شما درست بوده و قیمت از ۱.۱۰۰۰ به ۱.۱۰۱۵ میرسد. این یعنی قیمت ۱۵ پیپ رشد کرده است.
محاسبه سود:
در جفت ارز EUR/USD (با حساب دلاری)، ارزش هر پیپ برای حجم ۰.۱ لات، تقریبا برابر با ۱ دلار است.
بنابراین سود شما اینگونه محاسبه میشود:
۱۵pips x ۱$ = ۱۵$
سود شما ۱۵ دلار خواهد بود.
تفاوت انتخاب حجمها:
حال اگر همین معامله را با حجم ۱ لات استاندارد انجام میدادید، چه اتفاقی میافتاد؟
- ارزش هر پیپ در ۱ لات استاندارد ≈ ۱۰ دلار است.
- سود شما:
۱۵x ۱۰$= ۱۵۰$
تفاوت بین سود ۱۵ دلاری و ۱۵۰ دلاری، تنها در انتخاب لات (حجم) بود. جهت بازار و استراتژی شما یکسان بود، اما این «لات» است که تعیین میکند نوسانات بازار با چه ضریبی روی سرمایه شما اثر بگذارند.
نقش لات در مدیریت ریسک، کنترل ضرر و تعیین اندازه پوزیشن
انتخاب حجم معامله یا همان لات، تنها انتخاب یک عدد نیست، بلکه تصمیمی است که مستقیما سرنوشت حساب شما را تعیین میکند. اندازه لات بر سه عامل حیاتی اثرگذار است:
۱. ارزش هر پیپ: هر نوسان کوچک قیمت چقدر ارزش دلاری دارد.
۲. میزان ریسک: فاصله تا حد ضرر چقدر برای شما آب میخورد.
۳. شتاب تغییرات: حساب شما با چه سرعتی رشد میکند یا از دست میرود.
به زبان ساده، لات تعیینکننده شدت سود یا زیان است. تصور کنید حد ضرر شما ۵۰ پیپ تنظیم شده باشد:
- با حجم ۰.۰۱ لات، این ۵۰ پیپ تنها یک ضرر کوچک و قابل جبران است.
- با حجم ۱ لات، همین ۵۰ پیپ به یک ضرر سنگین تبدیل میشود که میتواند بخش بزرگی از سرمایه را نابود کند.
مثال
بیایید ببینیم حرفهایها چگونه حجم معامله را انتخاب میکنند. هدف این است که حجم را بر اساس میزان پولی که حاضریم ریسک کنیم تعیین کنیم، نه به صورت تصادفی.
فرضیات معامله:
- موجودی حساب: ۱,۰۰۰ دلار؛
- ریسک مجاز: ۲٪ از کل سرمایه (معادل ۲۰ دلار)؛
- حد ضرر: ۵۰ پیپ (روی جفت ارز EUR/USD)؛
- هدف: انتخاب حجمی که اگر حد ضرر فعال شد، دقیقا ۲۰ دلار ضرر کنیم (نه بیشتر).
محاسبه:
میدانیم که در جفت ارز یورو/دلار، ارزش هر پیپ برای ۱ لات استاندارد حدود ۱۰ دلار است. فرمول سادهسازی شده برای یافتن حجم مناسب (L) به صورت زیر است:
ریسک دلاری = میزان استاپ لاس x ارزش هر پیپ x حجم لات
اعداد را جایگذاری میکنیم:
۲۰$ = ۵۰x ۱۰$ x L
۲۰ = ۵۰۰x L
L = ۲۰ / ۵۰۰ = ۰.۰۴
نتیجه: شما باید نهایتا با حجم ۰.۰۴ لات وارد معامله شوید. با این محاسبه، حتی اگر بازار ۵۰ پیپ خلاف جهت شما حرکت کند و حد ضرر شما زده شود، شما تنها همان ۲۰ دلار (۲٪ سرمایه) را از دست دادهاید و اصل سرمایه در امان است.
تفاوت مفهوم لات با حجم معامله (Volume) در پلتفرمهای معاملاتی
وقتی در پلتفرمهایی مانند متاتریدر (MetaTrader) پنجره سفارشگذاری (Order) را باز میکنید، فیلدی به نام Volume یا «حجم» میبینید. در اکثر حسابهای معاملاتی، عددی که در فیلد Volume وارد میکنید، دقیقا همان «لات» است، نه چیز دیگر.
- وقتی عدد ۰.۱۰ را وارد میکنید، یعنی ۰.۱۰ لات پوزیشن باز کردهاید.
- این عدد به معنای ۱۰ درصد از سرمایه شما یا ۱۰ واحد پول نیست.
نکتههای مهم درباره انواع حسابها
۱. در حسابهای استاندارد: معمولا معادله زیر برقرار است:
Volume ۱ = ۱ Standard Lot = ۱۰۰,۰۰۰ Units
یعنی عدد ۱ در فیلد حجم، معادل ۱۰۰,۰۰۰ واحد از ارز پایه است.
۲. در حسابهای نانو، مینی یا سنت (Cent): در این نوع حسابها، ممکن است بروکر تنظیمات متفاوتی داشته باشد (مثلا عدد ۱ معادل ۱۰۰۰ واحد باشد).
قبل از اولین معامله، حتما بخش مشخصات قرارداد (Specification) را در پلتفرم خود چک کنید یا از پشتیبانی بروکر بپرسید که عدد ۱ در Volume دقیقا معادل چه حجمی است.
یک اشتباه رایج و خطرناک
بسیاری از تریدرهای تازهکار تصور میکنند که عدد Volume نشاندهنده «درصدی از کل پول آنها» است.- مثلا تریدر میخواهد با ۱ درصد سرمایه وارد شود و به اشتباه عدد ۱.۰۰ را وارد میکند.
- در عمل، او ۱ لات استاندارد (حجمی بسیار بزرگ) باز کرده که میتواند در چند ثانیه حساب را کال مارجین (صفر) کند.
همیشه به یاد داشته باشید:
Volume در متاتریدر همان لات است، نه درصد سرمایه.
انواع لات در بازار فارکس
بروکرهای فارکس برای اینکه معاملهگران با هر میزان سرمایهای (از کم تا زیاد) بتوانند در بازار فعالیت کنند، واحد لات را به بخشهای کوچکتری تقسیم کردهاند.
لات استاندارد
این واحد اصلی و بزرگترین سایز رایج در معاملات خرد فارکس است. یک لات استاندارد برابر با ۱۰۰,۰۰۰ واحد از ارز پایه است.
- مثال: ۱ لات EUR/USD = خرید ۱۰۰,۰۰۰ یورو.
- ارزش هر پیپ: در حساب دلاری حدود ۱۰ دلار.
- کاربرد: مخصوص معاملهگران حرفهای، موسسات مالی و کسانی که سرمایه بالا و مدیریت ریسک بسیار دقیقی دارند.
مینی لات
اگر یک لات استاندارد را به ۱۰ قسمت تقسیم کنیم، مینی لات به دست میآید. نماد آن در پلتفرم ۰.۱۰ است و معادل ۱۰,۰۰۰ واحد ارز پایه میباشد.
- مثال: ۰.۱ لات EUR/USD = خرید ۱۰,۰۰۰ یورو.
- ارزش هر پیپ: حدود ۱ دلار.
- کاربرد: گزینهای عالی برای معاملهگران نیمهحرفهای یا کسانی که میخواهند با ریسکی متعادل و کنترل شده معامله کنند.
میکرولات
این حجم، محبوبترین سایز برای شروع کار است. نماد آن ۰.۰۱ بوده و معادل ۱,۰۰۰ واحد ارز پایه است.
- مثال: ۰.۰۱ لات EUR/USD = خرید ۱,۰۰۰ یورو.
- ارزش هر پیپ: تنها ۰.۱۰ دلار (۱۰ سنت).
- کاربرد: بهترین گزینه برای حسابهای کوچک (زیر ۱۰۰۰ دلار)، تست کردن استراتژیهای جدید و کسانی که میخواهند بدون فشار روانی سنگین، در بازار واقعی فعالیت کنند.
نانو لات
کوچکترین واحد ممکن که البته همه بروکرها آن را ارائه نمیدهند. نماد آن ۰.۰۰۱ و معادل ۱۰۰ واحد ارز پایه است.
- مثال: ۰.۰۰۱ لات EUR/USD = خرید ۱۰۰ یورو.
- ارزش هر پیپ: ۰.۰۱ دلار (۱ سنت).
- کاربرد: صرفا جهت یادگیری عملی و آشنایی با محیط نرمافزار بدون هیچگونه ترس از دست دادن سرمایه.
جدول مقایسه انواع لات
برای اینکه تفاوتها را در یک نگاه ببینید، از جدول زیر استفاده کنید:
| نوع لات | حجم در پلتفرم | معادل (ارز پایه) | مناسب برای |
|---|---|---|---|
| استاندارد | ۱.۰۰ | ۱۰۰,۰۰۰ | تریدرهای حرفهای و سرمایههای کلان |
| مینی لات | ۰.۱ | ۱۰,۰۰۰ | تریدرهای متوسط، ریسک متعادل |
| میکرو لات | ۰.۰۱ | ۱,۰۰۰ | حسابهای کوچک، تمرین استراتژی |
| نانو لات | ۰.۰۰۱ | ۱۰۰ | یادگیری و تست محیط بازار |
ارقام جدول بالا (به ویژه ارزش هر پیپ) بر اساس جفت ارز یورو/دلار (EUR/USD) محاسبه شدهاند. در جفت ارزهای دیگر یا بروکرهای متفاوت، این اعداد ممکن است اندکی تغییر کنند، اما اصول کلی ثابت است.
ارزش پیپ چیست و چگونه بر اساس لات تغییر میکند؟
در بازار فارکس، برای سنجش میزان تغییرات قیمت از واحدی به نام پیپ (Pip) استفاده میشود.
- در اکثر جفت ارزها، پیپ رقم چهارم بعد از اعشار است (۰.۰۰۰۱).
- در جفت ارزهای شامل ین ژاپن (JPY)، پیپ رقم دوم بعد از اعشار است (۰.۰۱).
نکته کلیدی اینجا است که یک پیپ به خودی خود ارزش دلاری ثابتی ندارد، بلکه این لات است که تعیین میکند هر پیپ چقدر سود یا ضرر برای شما داشته باشد. به زبان ساده:
هرچه حجم معامله (لات) بزرگتر باشد، ارزش دلاری هر پیپ نیز بیشتر خواهد بود.
فرمول ارزش پیپ برای جفت ارزهای پایه دلاری
سادهترین حالت محاسبه زمانی است که دلار آمریکا (USD) ارز دوم (ارز مظنه) باشد؛ مانند جفتارزهای EUR/USD یا GBP/USD.
در این حالت (با فرض داشتن حساب دلاری)، یک قانون ثابت و راحت وجود دارد:
- ۱ لات استاندارد ≈ ۱۰ دلار به ازای هر پیپ؛
- ۰.۱۰ لات (مینی) ≈ ۱ دلار به ازای هر پیپ؛
- ۰.۰۱ لات (میکرو) ≈ ۰.۱۰ دلار (۱۰ سنت) به ازای هر پیپ.
فرمول:
برای درک دقیقتر، فرمول آن به شکل زیر است:
ارزش هر پیپ = اندازه پیپ x حجم لات
مثال برای EUR/USD:
۰.۰۰۰۱x ۱۰۰,۰۰۰ = ۱۰$
محاسبه ارزش پیپ برای جفتهای کراس و دارای JPY
زمانی که دلار ارز دوم نیست (مانند جفت ارزهای کراس یا جفتهایی که طرف دوم آنها ین ژاپن است)، محاسبه کمی متفاوت است زیرا باید نرخ تبدیل ارز را نیز در نظر بگیریم.
مثال برای USD/JPY:
- اندازه پیپ: ۰.۰۱؛
- حجم: ۱ لات استاندارد (۱۰۰,۰۰۰ دلار)؛
- نرخ لحظهای بازار: ۱۱۰.۰۰ (فرض).
فرمول:
ارزش هر پیپ = (اندازه پیپ × حجم لات) ÷ نرخ لحظهای جفت ارز
Value = (۰.۰۱ × ۱۰۰,۰۰۰) ÷ ۱۱۰.۰۰ ≈ ۹.۰۹$
همانطور که میبینید، در اینجا ارزش هر پیپ کمتر از ۱۰ دلار شد. برای حجم ۰.۱ لات نیز این عدد به حدود ۰.۹۰ دلار کاهش مییابد.
مثال برای EUR/JPY:
- اندازه پیپ: ۰.۰۱؛
- حجم: ۱ لات استاندارد (۱۰۰,۰۰۰ یورو)؛
- نرخ لحظهای بازار: ۱۳۰.۰۰ (فرض).
فرمول:
ارزش هر پیپ = (اندازه پیپ × حجم لات) ÷ نرخ لحظهای جفت ارز
Value = (۰.۰۱ × ۱۰۰,۰۰۰) ÷ ۱۳۰.۰۰ ≈ ۷.۶۹۲۳$
جدول ارزش پیپ بر اساس نوع لات
در جدول زیر تفاوت ارزش پیپ را در دو جفت ارز مختلف مشاهده میکنید:
| جفتارز | نوع لات (حجم) | ارزش تقریبی هر پیپ |
|---|---|---|
| EUR/USD | ۱ لات (استاندارد) | ۱۰ دلار (ثابت) |
| EUR/USD | ۰.۱ لات (مینی) | ۱ دلار |
| EUR/USD | ۰.۰۱ لات (میکرو) | ۰.۱۰ دلار |
| USD/JPY | ۱ لات | ≈ ۹ دلار (متغیر با نرخ ارز) |
| USD/JPY | ۰.۱ لات | ≈ ۰.۹ دلار |
مقادیر مربوط به ین ژاپن (JPY) تقریبی هستند و با نوسان قیمت لحظهای جفت ارز، اندکی تغییر میکنند. برای دقت ۱۰۰ درصد، استفاده از ماشین حساب پیپ پیشنهاد میشود.
نحوه محاسبه گام به گام لات در فارکس
برای اینکه مدیریت سرمایه داشته باشید، باید پیش از هر معامله دقیقا بدانید با لات وارد بازار شوید. در اینجا یک فرمول استاندارد ۳ مرحلهای را مرور میکنیم.
تعیین ریسک مجاز بر اساس درصد موجودی
پیش از نگاه کردن به نمودار، باید تصمیم بگیرید که در صورت اشتباه بودن تحلیل، حاضرید چه مقدار از سرمایه خود را از دست بدهید. این مقدار معمولا درصدی از کل موجودی حساب است:
- معاملهگر محافظهکار: ۰.۵ تا ۱ درصد؛
- معاملهگر متعادل: ۱ تا ۲ درصد؛
- معاملهگر پرریسک: بالای ۲ درصد (معمولا توصیه نمیشود).
مثال:
- موجودی حساب: ۱,۰۰۰ دلار؛
- ریسک انتخابی: ۲ درصد؛
- نتیجه: حداکثر ضرر مجاز شما در این معامله ۲۰ دلار است.
تعیین استاپ لاس و تبدیل آن به مقدار دلاری ریسک
اکنون به سراغ نمودار بروید. بر اساس استراتژی خود، نقاط ورود و خروج را مشخص کرده و فاصله آنها را محاسبه کنید. فرض کنید روی جفتارز EUR/USD تحلیل کردهاید:
- نقطه ورود: ۱.۱۰۰۰؛
- نقطه حد ضرر: ۱.۰۹۵۰؛
- فاصله: ۵۰ پیپ.
تا اینجا میدانیم که شما مجاز هستید ۲۰ دلار ضرر کنید و فاصله حد ضرر شما هم ۵۰ پیپ است. حالا سوال اینجاست: چه حجمی انتخاب کنیم که ۵۰ پیپ حرکت مخالف، دقیقا ۲۰ دلار ضرر ایجاد کند؟
فرمول نهایی تعیین حجم معامله
برای رسیدن به عدد دقیق، کافی است از فرمول زیر استفاده کنید:
لات = ریسک دلاری مجاز ÷ (میزان استاپلاس × ارزش هر پیپ در ۱ لات)
بیایید اعداد مثال بالا را در فرمول قرار دهیم (با فرض اینکه ارزش هر پیپ برای ۱ لات استاندارد، ۱۰ دلار است):
L = ۲۰ ÷ (۵۰ × ۱۰) = ۲۰ ÷ ۵۰۰ = ۰.۰۴
نتیجه نهایی: حجم مناسب برای این معامله ۰.۰۴ لات (۴ میکرولات) است.
راستیآزمایی:
- شما ۰.۰۴ لات معامله باز کردید.
- ارزش هر پیپ در این حجم معادل ۰.۴ دلار (۴۰ سنت) است.
- اگر حد ضرر شما (۵۰ پیپ) فعال شود:
۵۰x ۰.۴$ = ۲۰$
دقیقا همان ۲۰ دلاری که در ابتدا تعیین کرده بودید، از حساب کسر شد.
محاسبه لات طلا در فارکس (XAU/USD)
معامله طلا (XAU/USD) جذابیتهای خاص خود را دارد. اگرچه اصول کلی آن مشابه جفت ارزها است، اما مشخصات قرارداد و نحوه محاسبه حجم در آن تفاوتهای مهمی دارد که باید بدانید.
تفاوت حجم استاندارد طلا با جفت ارزها
در اکثر بروکرها، واحد اندازهگیری طلا «اونس» است. برخلاف جفت ارزها که ۱ لات معادل ۱۰۰,۰۰۰ واحد بود، در نماد طلا استانداردها معمولا به صورت زیر است:
| نوع لات | نماد عددی | معادل (تعداد اونس طلا) |
|---|---|---|
| لات استاندارد | ۱.۰۰ | ۱۰۰ اونس |
| مینی لات | ۰.۱۰ | ۱۰ اونس |
| میکرو لات | ۰.۰۱ | ۱ اونس |
فرمول محاسبه ارزش هر پیپ در طلا
در پلتفرمهایی مانند متاتریدر، معمولا کوچکترین تغییر قیمت (یک تیک یا پیپ) در طلا معادل ۰.۰۱ دلار (یک سنت) در نظر گرفته میشود.
فرمول محاسبه ارزش هر ۱ سنت تغییر:
ارزش تغییر ۰.۰۱ دلاری = ۰.۰۱ × تعداد اونس (حجم لات × ۱۰۰)
بیایید یک معامله فرضی را بررسی کنیم:
- حجم معامله: ۰.۵ لات (معادل ۵۰ اونس طلا)؛
- قیمت ورود: ۱۹۰۰.۰۰ دلار؛
- قیمت خروج: ۱۹۰۱.۰۰ دلار.
تحلیل حرکت: قیمت دقیقا ۱ دلار افزایش یافته است. از آنجا که هر ۱ دلار شامل ۱۰۰ تا ۰.۰۱ دلار (۱۰۰ پیپ) است، محاسبات به شکل زیر خواهد بود:
۱. ارزش هر پیپ (۰.۰۱ دلار حرکت):
۰.۵ لات (۵۰ اونس) × ۰.۰۱ دلار = ۰.۵ دلار (۵۰ سنت)
یعنی به ازای هر ۱ سنت حرکت طلا، شما ۵۰ سنت سود یا ضرر میکنید.
۲. محاسبه سود نهایی: حرکت قیمت ۱ دلار بوده (معادل ۱۰۰ پیپ).
سود = ۱۰۰ (پیپ) × ۰.۵ دلار (ارزش هر پیپ) = ۵۰ دلار
روش محاسبه ذهنی:
وقتی شما ۰.۵ لات دارید، یعنی ۵۰ اونس طلا خریدهاید. اگر طلا یک دلار گران شود، شما ۵۰ تا یک دلار سود کردهاید (۵۰ دلار).
تاثیر لوریج و مارجین بر اندازه لات
یکی از مهمترین مفاهیم در فارکس، درک تفاوت بین توانایی خرید و مدیریت ریسک است. اهرم (Leverage) و مارجین فقط توانایی خرید شما را نشان میدهند، نه مقدار مجاز ریسک را. اینکه میتوانید ۱ لات بخرید، دلیل نمیشود که باید این کار را انجام دهید.
به گفته منابع معتبری مانند BabyPips، اهرم مانند یک شمشیر دو لبه است. برای مثال، اگر بخواهید ۱ لات USD/JPY (معادل ۱۰۰,۰۰۰ دلار) معامله کنید، با اهرم ۱:۱۰۰ تنها به ۱,۰۰۰ دلار موجودی (مارجین) نیاز دارید. این یعنی قدرت خرید شما ۱۰۰ برابر شده است.
نحوه محاسبه مارجین مورد نیاز برای هر لات
برای اینکه بدانید برای هر حجم معامله، چه مقدار از پول شما درگیر میشود، از فرمول زیر استفاده کنید:
مارجین مورد نیاز = ارزش کل معامله (ارزش اسمی) ÷ ضریب اهرم
مثال: فرض کنید میخواهید با شرایط زیر معامله کنید:
- حجم: ۰.۱ لات (معادل ۱۰,۰۰۰ یورو)؛
- قیمت لحظهای: ۱.۱۰۰۰؛
- اهرم حساب: ۱:۵۰۰.
۱. ابتدا ارزش کل معامله را حساب میکنیم:
۱۰,۰۰۰x ۱.۱۰۰۰ = ۱۱,۰۰۰$
۲. سپس مارجین مورد نیاز را محاسبه میکنیم:
۱۱,۰۰۰$÷ ۵۰۰= ۲۲$
نتیجه: شما تنها با بلوکه کردن ۲۲ دلار از سرمایه خود، توانستهاید معاملهای به ارزش ۱۱,۰۰۰ دلار را کنترل کنید.
اینکه فقط ۲۲ دلار نیاز دارید، در ظاهر فریبنده است؛ اما ریسک و سود یا زیان شما روی کل ۱۱,۰۰۰ دلار محاسبه میشود، نه روی آن ۲۲ دلار!
ارتباط لوریج با حداکثر حجم قابل معامله
رابطه بین این دو معکوس است:
- هرچه اهرم بالاتر باشد، مارجین مورد نیاز برای هر لات کمتر میشود.
- در نتیجه، پلتفرم معاملاتی به شما اجازه میدهد حجمهای بزرگتری باز کنید.
این «ظرفیت تئوریک» حساب شما است. اما پر کردن تمام این ظرفیت، معمولا بزرگترین اشتباه یک معاملهگر است. اگر صرفا چون اهرم اجازه میدهد، حجم را بالا ببرید، کوچکترین نوسان بازار میتواند کل مارجین آزاد شما را ببلعد.
ریسکهای انتخاب لات بالا با لوریج بزرگ
استفاده حداکثری از اهرم، دلیل اصلی صفر شدن حسابها است. خطرات این کار عبارتند از:
- کال مارجین سریع: وقتی حجم بالا باشد، ارزش هر پیپ بسیار زیاد است. تنها حرکت چند پیپ در خلاف جهت تحلیل شما، میتواند کل موجودی را صفر کرده و معامله را به اجبار ببندد.
- نوسانات شدید در موجودی: حساب شما مدام شاهد سودهای بزرگ و ضررهای سنگین خواهد بود. این نوسانات، تعادل روانی معاملهگر را به هم میزنند.
- توهم قدرت خرید: دیدن اینکه میتوانید با ۱۰۰ دلار، معاملهای بزرگ باز کنید، ممکن است باعث شود اصول مدیریت ریسک را فراموش کنید.
توصیه نهایی: اهرم ابزاری برای کاهش مارجین درگیر است، نه ابزاری برای قمار بر روی حجمهای سنگین. همیشه حجم خود را بر اساس ریسک دلاری تعیین کنید، نه بر اساس حداکثر اجازهی اهرم.
چگونه بهترین حجم معامله را انتخاب کنیم؟
انتخاب بهترین لات، یک فرمول جادویی واحد ندارد، بلکه هنر ایجاد تعادل است. حجم مناسب، حجمی است که همزمان با سه فاکتور زیر هماهنگ باشد:
۱. اندازه حساب: با موجودی شما همخوانی داشته باشد؛
۲. شرایط بازار: با نوسانات لحظهای نماد سازگار باشد؛
۳. استراتژی شخصی: با قوانین مدیریت سرمایه شما در تضاد نباشد.
در ادامه، سه رویکرد استاندارد و حرفهای برای تعیین حجم را بررسی میکنیم.
روش درصد ثابت از حساب (Fixed Fractional)
این محبوبترین و امنترین روش برای مدیریت سرمایه است. در این رویکرد، شما فارغ از احساسات، همیشه درصد مشخصی از کل سرمایه (مثلا ۱ یا ۲ درصد) را ریسک میکنید و محاسبه حجم را به فرمول میسپارید.
مثال عملی:
- موجودی حساب: ۲,۰۰۰ دلار؛
- ریسک مجاز: ۱.۵٪ (معادل ۳۰ دلار)؛
- حد ضرر: ۶۰ پیپ (روی جفتارز EUR/USD).
محاسبه: میدانیم ارزش هر پیپ برای ۱ لات استاندارد ۱۰ دلار است.
L = ۳۰ ÷ (۶۰ x ۱۰) = ۰.۰۵ Lot
در این روش، حساب شما به صورت ارگانیک رشد میکند. با افزایش سود، حجم معاملات به طور خودکار زیاد میشوند و در صورت ضرر، حجم معاملات بعدی کوچکتر میشوند تا از سرمایه محافظت شود.
روش ATR یا مبتنی بر نوسان بازار
بازار همیشه آرام نیست. در این روش، شما حجم خود را بر اساس میزان تلاطم بازار تنظیم میکنید. ابزار اصلی در اینجا اندیکاتور ATR است که میانگین نوسان را نشان میدهد. منطق این است: وقتی نوسان زیاد است، حد ضرر را بزرگتر میگیریم، پس باید حجم را کم کنیم تا ریسک ثابت بماند.
مثال عملی:
- موجودی: ۲,۰۰۰ دلار؛
- ریسک مجاز: ۱٪ (۲۰ دلار)؛
- عدد ATR: ۸۰ پیپ (حد ضرر را بر اساس این عدد، ۸۰ پیپ تعیین میکنیم).
محاسبه:
L = ۲۰ ÷ (۸۰ x ۱۰) = ۰.۰۲۵ Lot
نکته اجرایی: از آنجا که اکثر بروکرها عدد ۰.۰۲۵ را نمیپذیرند، شما باید آن را به نزدیکترین عدد صحیح گرد کنید (مثلا ۰.۰۲ یا ۰.۰۳ لات).
تعیین لات مطابق با نسبت ریسک به ریوارد
بسیاری تصور میکنند نسبت ریسک به ریوارد (مثلا ۱:۳) صرفا مربوط به نقاط خروج است، اما این نسبت با حجم معامله نیز گره خورده است. لات باید طوری انتخاب شود که پایه و اساس این نسبت (یعنی بخش ریسک) حفظ شود.
قانون کلی:
- اگر حد ضرر زده شد، ضرر شما نباید از حد مجاز (مثلا ۲۰ دلار) بیشتر شود.
- اگر حد سود زده شد، سود شما مضربی از آن ریسک خواهد بود.
مثال عملی (با نسبت ۱ به ۲):
- ریسک مجاز: ۲۰ دلار؛
- حد ضرر: ۵۰ پیپ | حد سود: ۱۰۰ پیپ؛
- هدف: کسب ۴۰ دلار سود در برابر ۲۰ دلار ریسک.
شما فرمول حجم را فقط بر اساس حد ضرر محاسبه میکنید:
L = ۲۰ ÷ ۵۰۰ = ۰.۰۴ Lot
در این حالت، اگر بازار ۵۰ پیپ خلاف شما برود، ۲۰ دلار ضرر میکنید (طبق برنامه) و اگر ۱۰۰ پیپ در جهت شما برود، ۴۰ دلار سود میکنید (باز هم طبق برنامه).
نتیجه: لات ابزار کنترل بخش زیان است. اگر زیان کنترل شود، سودها خود به خود در چارچوب نسبت ریسک به ریوارد قرار میگیرند.
ابزارها و ماشینحسابهای محاسبه لات
انجام محاسبات دستی پیش از هر معامله، هم زمانبر است و هم احتمال خطای انسانی را بالا میبرد. برای افزایش سرعت و دقت، معاملهگران حرفهای از ابزارهای زیر استفاده میکنند:
ماشین حسابهای آنلاین حجم معامله
سادهترین و در دسترسترین روش، استفاده از ابزارهای آنلاین مانند ماشین حساب اندازه لات آرون گروپس است. این ماشین حسابها تمام پیچیدگیهای ریاضی را حذف میکنند.
نحوه عملکرد: کافی است دادههای معاملاتی خود را در فیلدهای پنل سمت راست وارد کنید:
- ارز پایه: نوع ارز حساب خود را انتخاب کنید (مثلا USD).
- جفت ارز: نمادی که قصد ترید آن را دارید (مثلا EUR/USD).
- بالانس حساب: موجودی فعلی حساب خود را بنویسید (مثلا ۱,۰۰۰).
- درصد ریسک: تعیین کنید چند درصد از کل سرمایه را ریسک میکنید (مثلا ۱۰٪).
- حد ضرر (پیپ): فاصله نقطه ورود تا استاپلاس را به عدد وارد کنید (مثلا ۳ پیپ).
خروجی نهایی: با کلیک روی دکمه «محاسبه»، سیستم بلافاصله نتایج دقیق را در بالای کادر نمایش میدهد:
- لات سایز (Lot Size): حجم دقیق پیشنهادی برای ورود به معامله (در این مثال: ۳.۳۳ لات).
- میزان ریسک: مبلغ دقیق دلاری که در این معامله ریسک میشود (در این مثال: ۱۰۰ دلار).
قالبهای اکسل و گوگل شیت برای محاسبه خودکار لات
اگر میخواهید ژورنال معاملاتی و محاسبات خود را یکجا داشته باشید، ساخت یک شیت اکسل اختصاصی بهترین گزینه است.
راهنمای ساخت شیت محاسبه لات
۱. نامگذاری ستونها (ردیف اول): در ردیف اول اکسل، تیترهای زیر را وارد کنید تا بدانید هر ستون مربوط به چیست:
۲. وارد کردن فرمول (مهمترین بخش): روی سلول E2 (زیر ستون حجم پیشنهادی) کلیک کنید و دقیقاً متن زیر را کپی و پیست کنید:
=(A2*B2)/(C2*D2)
۳. تنظیم فرمت درصد (نکته حیاتی): برای اینکه فرمول درست کار کند، باید به اکسل بفهمانید که ستون B درصد است:
- روی سلول B2 (یا کل ستون B) راست کلیک کنید.
- گزینه Format Cells را بزنید.
- از لیست سمت چپ، Percentage را انتخاب کنید. (حالا اگر عدد ۲ را وارد کنید، اکسل آن را ۲٪ یا همان ۰.۰۲ حساب میکند).
۴. نمونه پر شده:
اگر دادهها را به صورت زیر وارد کنید، نتیجه باید ۰.۰۴ شود:
میتوانید یک ستون دیگر (مثلا F) اضافه کنید تا «مبلغ ریسک دلاری» را هم به شما نشان دهد. برای این کار در سلول F2 بنویسید: =A2*B2 (اینطوری میبینید که مثلا با ۲٪ ریسک، دقیقا ۲۰ دلار از پول شما در خطر است).
ابزارهای محاسبه لات در متاتریدر
برای کسانی که سرعت عمل برای آنها اولویت است، ابزارهایی وجود دارند که مستقیما روی پلتفرم معاملاتی نصب میشوند.- اسکریپتها و اکسپرتها (Expert Advisors): در بخش مارکت (Market) نرمافزار متاتریدر، ابزارهای رایگان و پولی بسیاری وجود دارد. این ابزارها معمولا یک پنل کوچک روی نمودار باز میکنند.
نتیجهگیری
به عنوان جمعبندی، این سه اصل را همیشه به خاطر بسپارید:
۱. حجم معامله را هرگز بر اساس «احساس» یا «شانس» انتخاب نکنید؛ ریاضیات باید تنها معیار تصمیمگیری شما باشد.
۲. فرمولهای مدیریت ریسک و ماشینحسابهای تعیین حجم، ابزارهای حیاتی برای بقا در این بازار هستند؛ از آنها غافل نشوید.
۳. هدف اول در فارکس، حفظ اصل سرمایه و هدف دوم کسب سود است. انتخاب لات صحیح، ضامن تحقق هدف اول است.
اکنون که با مکانیزم دقیق لات، نحوه محاسبه ارزش پیپ و مدیریت ریسک آشنا شدید، پیشنهاد میشود آموختههای خود را ابتدا در یک حساب دمو و با حجمهای میکرو تمرین کنید تا تسلط کافی بر محاسبات پیدا کنید.
