مثلث ها یکی از مشهورترین الگوهای نموداری که در تحلیل تکنیکال به عنوان الگوهای ادامه دهنده مورد استفاده قرار می گیرند. این الگوها حکایت از یک تعادل دارند. الگوهایی که به شکل الگو مثلث تشکیل می گردند، اگر زمان طولانی سپری گردد احتمالاً الگویی دیگر مثلاً پرچم سه گوش (Pennant) خواهند بود.
سه نوع الگو مثلث که هم از لحاظ ساختار و هم از لحاظ مفهوم با هم تفاوت دارند، عبارتند از:
- مثلت افزایشی Ascending Triangle
- مثلث کاهشی Descending Triangle
- مثلث متقـارن Symetrical Triangle
هر سه از جمله مثلث های همگرا یا منقبض شونده Contracting Triangle محسوب می شوند . البته یک نوع مثلث واگرا یـا پـهـن شـونده ( Expanded ) نیز داریم که تصویر وارونه مثلث متقارن محسوب می شود.
الگوی مثلث افزایشی یا صعودی
مثلث افزایشی یک الگوهای مثلث که معمولاً بعد از یک روند صعودی به وجود می آید. این الگو دارای یک خط مقاومت بالایی صاف و یک حمایت پایینی رو به بالا است که به سمت یکدیگر همگرایی دارند و حداقل با ۴ نقطه تشکیل می شوند. البته بسیاری از مثلث ها ۶ نقطه را در بر می گیرند.
الگو مثلث افزایشی حاکی از اینکه تقاضا بیشتر از عرضه است، لذا خریداران نسبت به فروشندگان تحرکات بیشتری دارند. در این الگو، قیمت هر بار در صعودهایش در محدوده ای از مقاومت متوقف می شود، در حالی که پس از بازگشت از این محدوده، به دره یا نقطـه حـداقل قبلی خود نمی رسد. در واقع بازار در حال تشکیل نقاط حداقل بالاتری (Lower High) است. امتداد خطوط پایینی در اتصال به مقاومت بالایی، الگوی مثلث افزایشی می سازد که حاکی از آغاز یک حرکت قوی در بازار می باشد.
نوسانات قیمت در نهایت خط مقاومت این الگو را شکسته و انتظار می رود که بازار به اندازه قاعـده (Apex) اولین حرکت داخل مثلث، به سمت بالا افزایش داشته باشد. این الگو معمولاَ بعد از یک روند افزایشی به وجود می آید اما این اصل الزامی نمی باشد.
قیمت هر چه به سمت راس مثلث پیش می رود، تحرک خریداران بیشتر تا حدی که با غلبه بر فروشندگان، موجب خروج قیمت از بالای الگو می شوند. همانگونه که در تصویر زیر مشاهده می نمایید خط مقاومت افقی با نقاط C A و E و خط حمایت صعودی با نقاط D B و F با شیب رو به بالا مشخص شده است . پس از خروج قیمت از این الگو یا به تعبیری شکست مثلث متقارن ، بازار حداقل به اندازه قاعـده مثلث ( AA ) از نقطه شکست ( G ) به سمت بالا ( ‘ GG ) حرکت می نماید .
الگوی مثلث کاهشی یا نزولی
تصویر معکوس مثلث افزایشی (Ascending Triangles)، الگو مثلث کاهشی است که معمولاً بعد از یک روند نزولی، موجب تداوم کاهش قیمت می گردد. این الگو دارای یک خط حمایت صاف و یک مقاومت بالایی رو به پایین است که به سمت یکدیگر همگرایی دارند و حداقل با ۴ نقطه تشکیل می شوند البته بسیاری از مثلث ها ۶ نقطه را در بر می گیرند.
این الگو حکایت از عرضه بیشترنسبت به تقاضا است. لذا فروشندگان نسبت به خریداران تحرکات بیشتری دارند. در این الگو، قیمت هر بار در نزول هایش در محدوده ای از حمایت متوقف در حالی که پس از بازگشت از این محدوده، به قله یا نقطـه حـداکثر قبلی خود نمی رسد (Lower High)؛ در واقع بازار در حال تشکیل نقاط حداکثر پایین تری است.
امتداد خطوط بالایی در اتصال به حمایت پایینی، الگوی مثلث کاهشی می سازدکه نشان دهنده آغاز یک حرکت قوی بازار می باشـد. تغییرات قیمت معمولاً خط حمایت در این الگو را می شکند و می توان انتظار داشت که بازار به اندازه قاعده اولین حرکت داخل مثلث، به سمت پایین کاهش داشته باشد. این الگو معمولا بعـد از یک روند نزولی به وجود می آید اما این اصل الزامی نمی باشد.
بیشتر بخوانید: الگوی پروانه چیست؟
در تصویر بالا مشاهده می کنید که هر چه به سمت راس مثلث نزدیک می شویم، تحرک فروشندگان بیشتر می شود تا حدی که با غلبه بر خریداران، موجب خروج قیمت از الگو می شوند. برای معامله با این الگو در ابتدا باید منتظر شکست خط حمایت باشیم، همانند سایر الگوها، پس از ورود قیمت به درون مثلث از معامله پرهیز کنید تا اخطار ورود صادر شود.
این اخطـار زمانی صادر که قیمت پایین خط حمایت پایان و در نهایت این سد شکسته شود. به محض شکست یا در لمس مجدد خط شکسته شده (پولبک) قادر به انجام معامله فروش هستید. البته در برخی مواقع حمایت به حدی قدرتمند است که فروشندگان قادر بر غلبه آن غلبه نیستند، لذا امکان ادامه دهنده نباشد بلکه به الگوی بازگشتی تبدیل می گردد. پس حتما باید منتظر شکست باشیم و آنگاه در جهت مناسب وارد بازار شویم. نقطه هدف همانند آنچه که در بالا گفتیم با توجه به ارتفاع قاعـده مثلث محاسبه می شود. برای حد ضرر نیز بهتر از سایر تکنیک ها مانند سطوح مقاوم (خطوط حمایت و مقاومت) استفاده گردد.
الگوی مثلث متقارن یا همسان
الگوی دیگر از الگو مثلث ها که معمولا بعـد از یک روند کاهشی یا افزایشی به وجود می آید. این الگو دارای دو خط مقاومت و حمایت متقارن که به سمت یکدیگر همگرایی دارند و حداقل با ۴ نقطه تشکیل می شوند. البته بسیاری از مثلث ها ۶ نقطه را دربر می گیرند.
در این الگو حرکات صعودی و نزولی داخل الگو به حمایت ها یا مقاومت های قبل از خود نمی رسند به همین جهت امتداد این خطوط مثلثی متقارن را ایجاد می کند. با شکست امتداد نقاط به هم متصل شده بالایی و پایینی در الگو می توان انتظار داشت موج جدید به اندازه فاصله اولین قاعده درونی مثلث پیش روی داشته باشد. تشکیل چنین الگویی، حکایت از تعادل بین عرضه و تقاضا در یک محدوده زمانی مشخص است. به عبارت ساده بی تصمیمی خریداران و فروشندگان در یک مدت زمان مشخص، موجب شکل گیری چنین الگویی می گردد که در هر لحظه امکان شکست مثلث در هر دو جهت صعودی یا نزولی وجود دارد. آنچه که در این الگو به چشم می آید تشکیل نقاط حداکثر پایین تر و حداقل بالاتر است که در نهایت به راس مثلث می رسد.
در شکل بالا می بینیم که نه خریداران و نه فروشندگان هیچکدام قادر نیستند که بر دیگری غلبه و قیمت را به سمت خودشان بکشند اما هر چه به راس مثلث نزدیک تر می شویم، تحرکات این دو گروه افزایش بیشتری پیدا می کند تا در نهایت یکی غلبه و بازار در همان جهت پیش رود.
بیشتر بخوانید: کندل ماروبوزو
معمولاً در مثلث متقارن صعودی که در یک روند صعودی تشکیل می گردد، خریداران غالب و الگو در همان جهت شکسته می شود و بالعکس در مثلث متقارن نزولی که در یک روند نزولی تشکیل می گردد، فروشندگان بر خریداران غلبه می نمایند.
نکته تکمیلی الگوی مثلث
مثلث پهن شونده، یک حالت غیر معمول و نسبتاً کمیاب از مجموع الگوهای مثلث می باشد. این الگو در واقع یک «مثلث متقارن وارونه» و تصویر معکوس یک مثلث است که به جای آنکه راس مثلث در انتها باشد، در ابتدای آن قرار دارد. ضمن اینکه تمام الگوهای مثلثی که شـرح داده ایم دارای دو خط نزدیک شونده و همگرا بوده اند، در حالی که در این الگو، همانگونه که از نامش بر می آید دو خط روند واگرا و دور شونده وجود دارد. بـه ایـن علـت بـه آن «الگوی بلندگوی دستی» نیز می گویند.
این الگو که دارای نوع افزایشی و کاهشی می باشد، از اتصال نقاط حداقل و حداکثر قیمت حاصل می شود که در آن حداقل سه بار، قیمت به هر یک از خطوط بالایی و پایینی برخورد کرده است. در نهایت یکی از این خطوط شکسته و بازار در همان جهت ادامه می یابد. الگوی حجم نیز در این الگو متفاوت از دیگر الگوهای مثلث می باشد. در سایر الگوها، زمـانی که به راس مثلث نزدیک می شدیم، حجم معاملات کاهش پیدا می کند اما در این الگو برعکس است. حجم در قسمت پهن الگو افزایش می یابد. این وضعیت حاکی از غیر قابل کنترل بودن و احساسانی بودن بازار است.
