در معاملات مالی یکی از مهم‌ترین موضوعات برای معامله‌گران، شناخت ابزارهایی است که می‌تواند مسیر تصمیم‌گیری را ساده‌تر و دقیق‌تر کند. وضعیت ITM در معاملات آپشن یکی از این ابزارهاست که به دلیل نمایش موقعیت‌های دارای ارزش ذاتی، توجه بسیاری از تحلیل‌گران تکنیکال را به خود جلب کرده است. آشنایی با این وضعیت کمک می‌کند تا معامله‌گر درک بهتری از شرایط ورود یا خروج از بازار داشته باشد و بتواند ریسک معاملات خود را مدیریت کند.
در ادامه این مطلب قصد داریم با زبانی ساده بررسی کنیم که ITM در معاملات آپشن چه مفهومی دارد، چگونه محاسبه می‌شود و چه کاربردهایی می‌تواند در ترکیب با سایر اندیکاتورها داشته باشد. اگر به دنبال یادگیری ابزاری هستید که بتواند شانس موفقیت شما را در تحلیل‌ها و معاملات افزایش دهد پیشنهاد می‌کنم تا پایان همراه ما باشید.
- وقتی قرارداد آپشنی در وضعیت ITM باشد، یعنی هم‌اکنون دارای ارزش ذاتی است. این ویژگی باعث می‌شود معامله ریسک کمتری داشته باشد و امکان اشتباه کاهش یابد.
- دلتا در قراردادهای ITM به عددی نزدیک به ±۱ می‌رسد و این یعنی قیمت آپشن تقریباً دقیقاً با حرکت قیمت دارایی پایه حرکت می‌کند. این همخوانی بالا تحلیل مسیر حرکت قیمت را راحت‌تر می‌کند.
- ITM به دلیل داشتن ارزش ذاتی معمولاً گران‌تر است. اگرچه ریسک کاهش می‌یابد، اما بازده درصدی نسبت به سرمایه اولیه پایین‌تر خواهد بود.
- قراردادهای عمیق ITM یا deep in-the-money ، یعنی وقتی قیمت اعمال بسیار دور از قیمت بازار باشد، ارزش ذاتی زیاد باعث می‌شود این گزینه‌ها برای معامله‌گران محافظه‌کار انتخاب بسیار مناسبی باشند.
ITM در معاملات آپشن چیست؟
اصطلاح In The Money به طور مخفف، ITM یا همان «داخل سود بودن»، مفهومی کلیدی در بازارهای مشتقه به ویژه معاملات آپشن است. زمانی می‌گوییم یک قرارداد آپشن در حالت ITM قرار دارد که ارزش ذاتی (Intrinsic Value) داشته باشد. به بیان ساده، اگر قرارداد همین لحظه اعمال شود و برای دارنده آن سود ایجاد کند، در وضعیت ITM است.
- برای یک آپشن کال (Call)، زمانی ITM محسوب می‌شود که قیمت فعلی دارایی پایه بالاتر از قیمت اعمال (Strike Price) باشد.
- برای یک آپشن پوت (Put)، زمانی ITM است که قیمت فعلی دارایی پایه پایین‌تر از قیمت اعمال قرار گیرد.
این ویژگی باعث می‌شود قراردادهای ITM ریسک کمتری نسبت به آپشن‌های «At The Money» یا «Out of The Money» داشته باشند، زیرا ارزش آن‌ها تنها بر پایه امید به حرکت آینده بازار نیست، بلکه از قبل دارای سود ذاتی هستند.
از نظر کاربرد در تحلیل تکنیکال، معامله‌گران از مفهوم ITM برای ارزیابی احتمال سودآوری یک موقعیت معاملاتی و مدیریت بهتر ریسک استفاده می‌کنند. وقتی آپشنی در حالت ITM قرار دارد، حساسیت بیشتری به تغییرات قیمت دارایی پایه نشان می‌دهد و این موضوع در تصمیم‌گیری برای ورود یا خروج از بازار اهمیت بالایی دارد.
در مقایسه با ابزارهایی مانند اندیکاتور TDI که ترکیبی از RSI و میانگین متحرک است و بیشتر بر مومنتوم و شرایط تکنیکال بازار تمرکز دارد، ITM بیشتر بر وضعیت قراردادهای آپشن و ارزش ذاتی آن‌ها تأکید می‌کند.
به نقل از accountinginsights: درک وضعیت در سود بودن (In‑The‑Money) باعث می‌شود معامله‌گر بتواند به سرعت تشخیص دهد که آیا قراردادی دارای ارزش ذاتی است یا خیر. چنین آگاهی، تصمیم‌گیری را تسریع و قابل اطمینان می‌کند.
نحوه محاسبه ITM در قرار داد آپشن
برخلاف بسیاری از ابزارهای تحلیل تکنیکال که دارای فرمول‌های پیچیده ریاضی هستند، ITM در معاملات آپشن بیشتر یک وضعیت محاسباتی ساده است. برای تشخیص ITM تنها کافی است قیمت فعلی بازار (Market Price) را با قیمت اعمال (Strike Price) مقایسه کنید:
- اگر در قرارداد کال (Call)، قیمت فعلی بالاتر از قیمت اعمال باشد، بدین معنی است که آپشن در حالت ITM قرار دارد.
- اگر در قرارداد پوت (Put)، قیمت فعلی پایین‌تر از قیمت اعمال باشد، یعنی آپشن در حالت ITM محسوب می‌شود.
در واقع محاسبه ITM به معنای تعیین ارزش ذاتی (Intrinsic Value) قرارداد است:
بنابراین، معامله‌گر با یک نگاه ساده به نمودار قیمت و سطح قیمت اعمال می‌تواند تشخیص دهد که آیا آپشن مورد نظر در وضعیت ITM قرار دارد یا خیر.
برخلاف اندیکاتور فیشر که بر اساس نرمال‌سازی قیمت و نوسانات بازار عمل می‌کند و بیشتر برای شناسایی روندها و برگشت‌های احتمالی به کار می‌رود، ITM تنها بر ارزش ذاتی قرارداد تمرکز دارد و به همین دلیل در دسته اندیکاتورهای مستقیم بازار مشتقه قرار می‌گیرد.
تفاوت ITM با اندیکاتورهای RSI و MACD
اندیکاتور RSI ابزاری است که به ما می‌گوید آیا بازار در ناحیه اشباع خرید یا اشباع فروش قرار دارد یا خیر. وقتی عدد RSI بالای ۷۰ برود، یعنی احتمال دارد قیمت بیش از اندازه رشد کرده باشد و وقت اصلاح نزدیک باشد. وقتی هم زیر ۳۰ بیاید، نشان می‌دهد بازار بیش از حد فروخته شده و شاید آماده برگشت باشد.
اندیکاتور MACD هم ابزاری است که روند بازار را نشان می‌دهد. این اندیکاتور با مقایسه میانگین متحرک‌ها به ما می‌گوید بازار بیشتر تمایل به صعود دارد یا نزول. اگر خط MACD از خط سیگنال عبور کند، می‌تواند نشانه‌ای از تغییر روند یا شروع یک حرکت جدید باشد.
اما ITM با این دو فرق دارد. ITM اصلاً دنبال اشباع خرید یا روند نیست. این اندیکاتور خیلی ساده فقط می‌گوید: «آیا این قرارداد آپشن همین الان سود دارد یا نه؟» یعنی اگر قرارداد همین لحظه اجرا شود و برای معامله‌گر پول‌ساز باشد، آن قرارداد ITM است.
برای همین، RSI و MACD بیشتر روی رفتار قیمت تمرکز دارند، اما ITM روی «وضعیت سودآوری» قرارداد آپشن. حتی اگر ابزارهای دیگری مثل اندیکاتور PPO را هم برای بررسی مومنتوم بازار به کار ببرید، باز هم تفاوت ITM مشخص است، چون ITM به ذات قرارداد نگاه می‌کند نه صرفاً به حرکت قیمت.
نحوه معامله در وضعیت ITM در معاملات آپشن
معامله‌گران برای استفاده بهتر از وضعیت ITM در معاملات آپشن، ابتدا باید بدانند این ابزار به طور مستقیم وضعیت سودآوری یک قرارداد آپشن را نشان می‌دهد. وقتی یک قرارداد در حالت ITM قرار دارد، یعنی اگر همان لحظه اجرا شود، برای معامله‌گر سود ایجاد می‌کند. همین ویژگی باعث می‌شود بسیاری از فعالان بازار از ITM برای تصمیم‌گیری درباره ورود یا خروج و همچنین مدیریت ریسک استفاده کنند.
نحوه تعیین نکات ورود و خروج در وضعیت ITM معاملات آپشن
زمانی که قیمت بازار بالاتر از قیمت اعمال در قرارداد کال قرار می‌گیرد، آن قرارداد در وضعیت سودآور یا ITM است و این شرایط می‌تواند برای ورود به معامله مناسب باشد. در مقابل اگر قیمت بازار پایین‌تر از قیمت اعمال در قرارداد پوت باشد، نشانه‌ای از فرصت ورود به بازار در جهت نزولی محسوب می‌شود.
در این موقعیت‌ها به دلیل اینکه دلتا معمولاً نزدیک به عدد یک است، تغییرات قیمت دارایی پایه تأثیر بیشتری روی قیمت قرارداد دارد و تصمیم‌گیری ساده‌تر می‌شود. برای دقت بیشتر می‌توان اندیکاتور سهولت حرکت (EMV) را نیز به کار برد تا جریان نقدینگی و قدرت حرکت قیمت هم در کنار وضعیت ITM بررسی شود.
نحوه تعیین حد ضرر در وضعیت ITM معاملات آپشن
یکی از مزیت‌های استفاده از قراردادهای ITM این است که معامله‌گر می‌تواند مدیریت ریسک بهتری داشته باشد. چون این قراردادها ارزش ذاتی دارند، حد ضرر را می‌توان نزدیک‌تر و با دقت بیشتری تعیین کرد. به بیان ساده، حتی اگر بازار بر خلاف انتظار حرکت کند، ارزش ذاتی باعث می‌شود معامله‌گر ضرر کمتری متحمل شود.
اگر در کنار وضعیت ITM، حجم معاملات هم بررسی شود، مثلاً با کمک اندیکاتور حجم نسبی، حد ضرر منطقی‌تر تعیین خواهد شد. این کار کمک می‌کند فقط زمانی در معامله بمانید که بازار نقدینگی و حمایت کافی دارد و در غیر این صورت زودتر از معامله خارج شوید.
استفاده از قراردادهای ITM به عنوان ابزار پوشش ریسک بسیار محبوب است، به ویژه زمانی که از آپشن‌های پوت ITM برای محافظت از دارایی‌های بلند مدت استفاده می‌شود.
ترکیب ITM در معاملات آپشن با اندیکاتور MACD
استفاده از ITM در کنار MACD به معامله‌گر کمک می‌کند تا مطمئن شود قرارداد آپشن هم سودآور است و هم در جهت روند بازار حرکت می‌کند. وقتی وضعیت ITM با سیگنال مثبت یا منفی MACD هم‌زمان باشد، احتمال خطای تحلیل کمتر می‌شود و سیگنال‌های کاذب فیلتر می‌شوند.
برخی معامله‌گران برای نظم بیشتر در ورود و خروج، از استراتژی ایمپالس سیستم همراه با ITM استفاده می‌کنند تا تصمیم‌های معاملاتی ساده‌تر و مطمئن‌تر شوند.
ترکیب ITM در معاملات آپشن با اندیکاتور RSI
گاهی ترکیب وضعیت ITM با سیگنال‌های RSI می‌تواند نتیجه مطمئن‌تری بدهد. وقتی یک قرارداد کال در حالت ITM باشد و در همان زمان RSI از زیر سطح ۳۰ برگردد، احتمال شکل‌گیری یک حرکت صعودی قوی بیشتر می‌شود. همین‌طور اگر قرارداد پوت در وضعیت ITM قرار داشته باشد و RSI بالای ۷۰ نشان دهد بازار در وضعیت اشباع خرید قرار دارد، ادامه روند نزولی قابل انتظار است. این ترکیب کمک می‌کند معامله‌گر تنها به یک معیار تکیه نکند و تصمیمی دقیق‌تر بگیرد.
ترکیب ITM در معاملات آپشن با میانگین متحرک
بسیاری از معامله‌گران برای اطمینان از جهت کلی بازار، اندیکاتور ITM را همراه با میانگین متحرک بررسی می‌کنند. مثلاً اگر کال ITM باشد و قیمت بالاتر از میانگین متحرک ساده یا میانگین متحرک نمایی حرکت کند، سیگنال خرید قوی‌تری به دست می‌آید. برعکس، وقتی پوت ITM باشد و قیمت زیر میانگین متحرک قرار بگیرد، احتمال ادامه روند نزولی بیشتر است. این ترکیب ساده، اما کاربردی می‌تواند جلوی ورودهای اشتباه را بگیرد.
مزایا و معایب ITM در معاملات آپشن
به کارگیری وضعیت ITM در معاملات آپشن برای معامله‌گران چند مزیت مهم دارد. مهم‌ترین آن وجود ارزش ذاتی است. بدین معنی که قرارداد همین حالا هم سودآور است و معامله‌گر بدون نیاز به انتظار برای حرکت بعدی بازار وارد موقعیتی کم‌ریسک‌تر می‌شود.
ویژگی دیگر، دلتا نزدیک به عدد یک است که باعث می‌شود تغییرات قیمت دارایی پایه تقریباً به همان اندازه روی قیمت آپشن اثر بگذارد و تحلیل مسیر بازار ساده‌تر شود. در نتیجه استفاده از ITM می‌تواند نقش مهمی در کاهش ریسک داشته باشد.
با این حال، معایبی هم وجود دارد. از جمله :
- قراردادهای ITM معمولاً هزینه بیشتری نسبت به گزینه‌های OTM دارند، چون بخشی از ارزش آن‌ها از قبل در قیمت لحاظ شده است.
- از طرف دیگر، درصد بازدهی این قراردادها نسبت به سرمایه اولیه ممکن است کمتر باشد، چون معامله‌گر مبلغ بیشتری برای ورود پرداخته است.
طبق تعریف Avatrade، حالت ITM وضعیتی است که معامله‌گر با ریسک کمتر، اما در عوض با هزینه بالاتر وارد بازار می‌شود.
نحوه فعال‌سازی و تنظیمات ITM در متاتریدر و تریدینگ ویو
باید در نظر داشت که ITM یک ابزار نصبی مثل RSI یا MACD نیست، بلکه یک وضعیت در قراردادهای آپشن است. این وضعیت نشان می‌دهد قرارداد همین حالا ارزش ذاتی دارد یا خیر. بنابراین، چیزی برای دانلود یا فعال‌سازی مستقیم وجود ندارد.
در متاتریدر، معامله‌گر می‌تواند قیمت فعلی بازار را با قیمت اعمال قرارداد مقایسه کند. اگر این اختلاف نشان دهد قرارداد سودآور است، یعنی در حالت ITM قرار دارد. برای درک بهتر می‌توان خطوط قیمت اعمال را روی نمودار مشخص کرد تا به‌راحتی وضعیت سود یا زیان قرارداد دیده شود.
در تریدینگ ویو هم رویکرد مشابهی وجود دارد. با اضافه کردن ابزارهای آپشن به نمودار و نمایش قیمت اعمال، کافی است قیمت لحظه‌ای دارایی با آن مقایسه شود. هر زمان قیمت بازار به نفع معامله‌گر باشد، قرارداد ITM محسوب می‌شود. در واقع تنظیمات خاصی لازم نیست و این تحلیل بیشتر به دقت معامله‌گر در خواندن نمودار بستگی دارد.
نتیجه‌گیری
مفهوم ITM در معاملات آپشن به معامله‌گر کمک می‌کند تا بداند یک قرارداد آپشن همین حالا ارزش ذاتی دارد یا نه. همین موضوع باعث می‌شود ریسک معامله کاهش پیدا کند و تصمیم‌گیری‌ها منطقی‌تر انجام شود. استفاده از ITM به تنهایی می‌تواند دید روشنی درباره سودآوری قرارداد بدهد، اما بیشترین کارایی آن زمانی است که در کنار ابزارهای دیگر تحلیل تکنیکال قرار بگیرد. ترکیب ITM با اندیکاتورهایی مثل RSI، MACD یا میانگین متحرک باعث می‌شود سیگنال‌ها معتبرتر شوند و احتمال خطا در معاملات کمتر شود. در نهایت، این ابزار به عنوان بخشی از یک استراتژی کامل می‌تواند نقش مهمی در مدیریت ریسک و افزایش دقت در معاملات آپشن داشته باشد.
