توکنهای غیرقابل تعویض (NFT)، که گاهی به اشتباه تنها به عنوان تصاویر دیجیتال گران قیمت شناخته میشوند، در واقع نشاندهنده یک تحول اساسی در مفهوم «مالکیت دیجیتال» هستند. این فناوری مبتنی بر بلاکچین، امکان ایجاد یک سند مالکیت یکتا و غیرقابل تقلب را برای هر نوع دارایی (چه دیجیتال و چه فیزیکی) فراهم میآورد.
در این مقاله، کاربردهای عملی و واقعی NFT را فراتر از جنبههای تبلیغاتی اولیه بررسی میکنیم و نشان میدهیم که این فناوری چگونه در حال تأثیرگذاری بر آینده هنر، سرگرمی، کسب و کار و زندگی دیجیتال ما است.
- امکان اثبات اصالت و تاریخچه مالکیت برای کالاهای لوکس با NFT فراهم است.
- NFTها میتوانند به عنوان کلید دسترسی و بلیط ورود به محتواهای انحصاری یا رویدادهای ویژه عمل کنند.
- در صنعت مد، NFTها امکان مالکیت و نمایش لباسهای دیجیتال در متاورس را فراهم میکنند.
- اسناد تحصیلی و گواهینامهها را میتوان به صورت NFT غیرقابل تغییر صادر کرد.
NFT چیست و چرا فراتر از یک تصویر دیجیتال است؟
NFT مخفف عبارت انگلیسی «توکن غیرقابل تعویض» (Non-Fungible Token) است. برای درک این مفهوم، ابتدا باید بدانیم قابل تعویض یعنی چه. داراییهای قابل تعویض، چیزهایی هستند که هر واحد از آنها دقیقا مشابه واحد دیگر است. برای مثال، یک اسکناس ۱۰ هزار تومانی با هر اسکناس ۱۰ هزار تومانی دیگر ارزش یکسانی دارد و قابل مبادله است. ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین نیز این گونه هستند (یک بیت کوین با بیت کوین دیگر فرقی ندارد).
اما NFTها غیرقابل تعویض هستند. یعنی هر NFT کاملا منحصر به فرد و یکتا است و نمیتوان آن را مستقیما با یک NFT دیگر عوض کرد، درست مانند دو اثر هنری متفاوت. (منبع: Wikipedia)
به زبان ساده، NFT یک سند یا گواهی مالکیت دیجیتال است. این سند بر روی فناوری «بلاکچین» ثبت میشود. بلاکچین یک سیستم ثبت اطلاعات بسیار امن، شفاف و غیرقابل دستکاری است.
کاربردهای NFT در دنیای واقعی
NFTها روشهای جدیدی برای مدیریت مالکیت داراییها، کسب درآمد و تعامل در دنیای دیجیتال و فیزیکی ایجاد کرده است.
کاربرد NFT برای اثبات مالکیت و ارزشگذاری آثار هنری
یکی از مهمترین کاربردهای NFT در حوزه هنر دیجیتال است. هنرمندان میتوانند آثار دیجیتال خود (مانند نقاشی، موسیقی یا ویدئو) را به NFT تبدیل کنند. این کار دو مزیت اصلی دارد:
- اثبات اصالت و مالکیت: در دنیای دیجیتال، کپی کردن فایلها آسان است. NFT به عنوان یک سند مالکیت دیجیتال عمل میکند که در بلاکچین ثبت شده و نشان میدهد چه کسی خالق اثر و چه کسی مالک فعلی آن است. این کار مشکل تشخیص نسخه اصلی از کپی را حل میکند.
- ارزشگذاری و فروش: NFT به هنر دیجیتال اجازه میدهد تا مانند هنر فیزیکی، ارزشگذاری، خرید و فروش شود.
- درآمد پایدار برای هنرمند (حق امتیاز): میتوان NFT را طوری تنظیم کرد که هر بار آن اثر هنری دوباره فروخته شد، درصدی از مبلغ فروش به صورت خودکار به هنرمند (خالق اثر) پرداخت شود. این ویژگی به هنرمندان منبع درآمدی مداوم میدهد که قبلا وجود نداشت.
فروش اثر "Everydays: The First 5000 Days" از هنرمندی به نام بیپل (Beeple) به قیمت 69 میلیون دلار در حراجی کریستیز، نمونهای بارز از کاربرد NFT برای اثبات مالکیت و ارزشگذاری آثار هنری بود.
NFT؛ راهی نو برای حفظ کپی رایت و درآمدزایی هنرمندان
NFTها به طور مستقیم به هنرمندان برای مدیریت حقوق خود و کسب درآمد کمک میکنند:
- ثبت مالکیت معنوی: تبدیل یک اثر به NFT، سندی دیجیتال و معتبر برای اثبات مالکیت معنوی هنرمند بر آن اثر ایجاد میکند.
- درآمدزایی مستقیم: هنرمندان میتوانند آثار خود را مستقیما به خریداران و طرفداران بفروشند و نیازی به واسطهها (مانند گالریها یا شرکتهای توزیع) نداشته باشند.
- ارزش دادن به نسخه «اصلی»: اگرچه فایل دیجیتال (مانند عکس) همچنان قابل کپی است، اما NFT ثابت میکند که کدام نسخه، «نسخه اصلی» و با ارزش است. مالکیت این نسخه اصلی فقط به دارنده NFT تعلق دارد.
نقش NFT در صنعت بازی برای خرید و فروش آیتمهای کمیاب و قابل انتقال
NFTها تحول مهمی در صنعت بازی ایجاد کردهاند، زیرا برای نخستین بار امکان مالکیت واقعی و قابل انتقال آیتمهای درون بازی را فراهم میکنند.
- مالکیت واقعی آیتمهای درونبازی: در مدلهای سنتی بازی، تمام داراییها مانند: اسکینها، اسلحهها، کاراکترها یا آیتمهای کمیاب، عملاً در اختیار شرکت سازنده است و بازیکن فقط حق استفاده از آنها را دارد. با ورود NFT، هر آیتم کمیاب به صورت یک توکن منحصر به فرد روی بلاکچین ثبت میشود و مالکیت آن به صورت دائمی و قابلاحراز به بازیکن تعلق میگیرد.
- ایجاد بازارهای خارج از بازی: بازیکنان میتوانند آیتمهای NFT خود را در بازارهای مستقل (خارج از محیط بازی) به دیگران بفروشند یا با آنها معامله کنند.
- بازیکن و درآمد کسب کن (Play-to-Earn): مدلهای جدیدی از بازیها به وجود آمدهاند که در آنها بازیکنان میتوانند با بازی کردن، NFTهای ارزشمند کسب کرده و آنها را برای کسب درآمد واقعی بفروشند.
- کمیابسازی واقعی: سازندگان بازی میتوانند آیتمها را به تعداد محدود به صورت NFT عرضه کنند، که این کار باعث کمیاب شدن و ارزشمندتر شدن آنها میشود.
کارNFT در مد و پوشاک دیجیتال؛ آینده صنعت فشن با NFT و متاورس
صنعت مد نیز از NFTها برای ورود به دنیای دیجیتال استفاده میکند:- پوشاک دیجیتال: برندها، لباسها و اکسسوریهای مجازی را به صورت NFT میفروشند. کاربران این آیتمها را برای آواتارهای خود در جهانهای مجازی (متاورس) خریداری میکنند.
- اثبات اصالت کالای فیزیکی: NFT میتواند به عنوان یک گواهی اصالت دیجیتال به یک کالای لوکس فیزیکی (مانند یک کیف یا ساعت گرانقیمت) متصل شود. این کار به خریدار اطمینان میدهد که کالا اصل است و جعل آن را دشوار میسازد.
- کلکسیونهای دیجیتال: برندها با عرضه مجموعههای محدود NFT، برای طرفداران خود کلکسیونهای ارزشمند از نظر مالی ایجاد میکنند.
املاک و مستغلات مجازی؛ خرید، فروش و سرمایهگذاری با NFT در متاورس
در جهانهای مجازی مبتنی بر بلاکچین (متاورس)، زمینها به صورت NFT معامله میشوند:- مالکیت زمین مجازی: هر قطعه زمین در یک متاورس، یک NFT منحصر به فرد است. خرید آن NFT به معنای خرید مالکیت قانونی آن قطعه زمین مجازی است.
- بازار شفاف املاک: تمام معاملات خرید، فروش یا اجاره این زمینها به طور شفاف در بلاکچین ثبت میشوند.
- سرمایهگذاری و توسعه: مالکان میتوانند روی زمین مجازی خود ساخت و ساز کنند (مانند فروشگاه، گالری هنری یا فضای تبلیغاتی) و از آن کسب درآمد کنند یا خود زمین را با سود بفروشند.
NFT و هویت دیجیتال؛ عضویتهای اختصاصی و دسترسی به خدمات ویژه
NFTها میتوانند به عنوان ابزاری برای مدیریت هویت و دسترسیها به کار روند:- توکنهای عضویت و دسترسی: داشتن یک NFT خاص میتواند مانند یک کارت عضویت ویژه عمل کند و به دارنده آن اجازه دسترسی به خدمات انحصاری، گروههای خصوصی، تخفیفهای ویژه یا رویدادهای خاص را بدهد.
- بلیطهای دیجیتال هوشمند: میتوان از NFT به عنوان بلیط امن و غیرقابل جعل برای رویدادها (مانند کنسرت یا همایش) استفاده کرد. این بلیطها میتوانند مزایای اضافی نیز (مانند یک هدیه دیجیتال) به همراه داشته باشند.
- اعتبارسنجی و گواهینامه: NFTها میتوانند برای صدور گواهیهای دیجیتال (مانند مدرک تحصیلی یا گواهی گذراندن دوره) استفاده شوند. اصالت این گواهیها به دلیل ثبت در بلاکچین، به راحتی قابل تأیید است.
کاربردهای نوآورانه NFT در اقتصاد و کسب و کارهای مدرن
علاوهبر هنر و بازی، NFTها در حال ایجاد تحول در بخشهای اساسی اقتصاد و روشهای کسب و کار هستند.
نقش NFT در قراردادهای هوشمند؛ تضمین امنیت، شفافیت و اجرای خودکار
NFTها ارتباط نزدیکی با «قراردادهای هوشمند» در بلاکچین دارند. قرارداد هوشمند، یک توافق دیجیتال و خودکار است. این قرارداد، کاربردهای تجاری مهمی دارد:
- اجرای خودکار تعهدات: میتوان یک قرارداد هوشمند را طوری تنظیم کرد که پس از برآورده شدن یک شرط (مانند پرداخت کامل پول)، مالکیت NFT (که نماینده یک دارایی است) به صورت خودکار به خریدار منتقل شود.
- شفافیت کامل: تمام جزئیات قرارداد و تاریخچه اجرای آن (مانند پرداختها) به شکلی شفاف و غیرقابل تغییر در بلاکچین ثبت میشود. این کار از بروز اختلاف جلوگیری میکند.
- کاهش هزینهها و واسطهها: این سیستم خودکار، نیاز به بسیاری از واسطهها (مانند دفاتر اسناد رسمی یا بانکها) برای تأیید و اجرای قرارداد را از بین میبرد و هزینهها را کاهش میدهد.
NFT به عنوان بلیط دیجیتال؛ انقلابی در برگزاری رویدادها و کنسرتها
استفاده از NFT به جای بلیطهای سنتی، مزایای زیادی فراتر از یک مجوز ورود ساده دارد:
- ضد جعل بودن: هر بلیط NFT یکتا است و در بلاکچین ثبت میشود، به همین دلیل کپی کردن یا جعل آن تقریبا غیرممکن است.
- کنترل و رهگیری: برگزارکنندگان میتوانند مسیر خرید و فروش بلیط را رهگیری کنند. آنها همچنین میتوانند قوانینی (مانند تعیین سقف قیمت برای فروش مجدد) در قرارداد هوشمند بلیط تعریف کنند تا جلوی بازار سیاه گرفته شود.
- ارزش افزوده: بلیط NFT میتواند پس از پایان رویداد به عنوان یک یادگاری دیجیتال (کلکسیونی) حفظ شود. همچنین، برگزارکنندگان میتوانند به دارندگان این بلیطها هدایای انحصاری (مانند تخفیف) ارائه دهند.
- کسب درآمد از فروش مجدد: برگزارکنندگان میتوانند تنظیم کنند که اگر بلیط در بازار دست دوم فروخته شد، درصدی از مبلغ آن فروش به صورت خودکار به آنها پرداخت شود.
استفاده از NFT برای اثبات مالکیت و رهگیری در زنجیره تأمین جهانی
NFTها میتوانند شفافیت زیادی در زنجیره تأمین (فرایند تولید تا تحویل کالا) ایجاد کنند:
- اثبات اصالت و مبدأ: میتوان برای هر کالا (از ماده اولیه تا محصول نهایی) یک NFT ساخت. این NFT تمام اطلاعات محصول (مانند محل تولید، تاریخ و مشخصات) را در خود ثبت میکند. این ویژگی برای کالاهای حساس مانند دارو، مواد غذایی یا کالاهای لوکس بسیار مهم است.
- رهگیری شفاف: مشتریان میتوانند با اسکن یک کد، تمام تاریخچه سفر کالا (از کارخانه تا فروشگاه) را به صورت شفاف روی بلاکچین ببینند.
- مبارزه با تقلب: از آنجایی که اطلاعات ثبت شده در بلاکچین قابل دستکاری نیست، جعل کالا یا اسناد آن بسیار سخت میشود و مشتری از اصالت کالا مطمئن میگردد.
- افزایش کارایی: ثبت خودکار اطلاعات، خطاهای انسانی و کاغذبازیهای اداری را کم کرده و باعث کاهش هزینهها میشود.
NFT در آموزش و اعتبارسنجی؛ صدور گواهینامههای دیجیتال غیرقابل تقلب
NFTها میتوانند فرایند صدور و تأیید مدارک آموزشی را متحول کنند:
- صدور مدارک غیرقابل تقلب: مراکز آموزشی (مانند دانشگاهها) میتوانند مدارک تحصیلی، گواهینامهها و ریزنمرات را به صورت NFT صادر کنند. این مدارک در کیف پول دیجیتال فرد ذخیره شده و اصالت آنها به سادگی قابل بررسی است.
- مقابله با جعل مدرک: چون اطلاعات NFT در بلاکچین ثبت میشود، جعل آن تقریبا غیرممکن است. این کار به کارفرمایان کمک میکند تا به راحتی از صحت مدارک مطمئن شوند.
- مالکیت کامل توسط فرد: دانشجو مالک واقعی مدرک NFT خود است و کنترل کاملی بر آن دارد. او میتواند به راحتی آن را برای هر سازمان یا کارفرمایی جهت تأیید ارسال کند.
- ایجاد سابقه آموزشی دائمی: افراد میتوانند تمام مدارک و مهارتهایی که در طول زندگی خود کسب میکنند را به صورت مجموعهای از NFTها جمعآوری کنند. این کار یک سابقه تحصیلی دیجیتال، کامل و قابل تأیید ایجاد میکند.
نحوه کسب درآمد از NFT و چالشهای پیشروی آن
راههای مختلفی برای کسب درآمد از NFT وجود دارد، اما این مسیر با چالشها و ریسکهایی نیز همراه است.
ساخت و فروش آثار دیجیتال؛ سادهترین راه کسب درآمد از NFT
این روش، مستقیمترین راه برای هنرمندان و خالقان آثار است تا وارد این اکوسیستم شوند:- فرآیند ساخت (Minting): هنرمند اثر دیجیتال خود (مانند تصویر، موسیقی یا ویدئو) را در یک پلتفرم مخصوص بارگذاری کرده و آن را به NFT تبدیل میکند. این کار ضرب کردن (Mint) نامیده میشود که طی آن، NFT در بلاکچین ثبت رسمی میشود.
- تعیین شرایط: هنرمند قیمت، تعداد نسخههای موجود (برای ایجاد کمیابی) و همچنین درصد حق امتیاز (Royalty) برای فروشهای آینده را مشخص میکند.
- فروش در بازار: NFT ساخته شده در بازار برای فروش قرار میگیرد و خریداران با ارز دیجیتال (مانند اتریوم) آن را میخرند.
- مزایا: این روش به هنرمند کنترل کامل بر اثر، دسترسی به بازار جهانی و امکان کسب درآمد مستقیم و پایدار (از طریق حق امتیاز) را میدهد.
خرید، فروش و سرمایهگذاری روی NFTها؛ از ترید کوتاه مدت تا هولد بلند مدت
مانند سایر داراییها، NFTها نیز میتوانند بستری برای معامله و سرمایهگذاری باشند:- معامله کوتاه مدت: به معنای خرید NFTها با هدف فروش سریع و کسب سود است. این استراتژی ریسک بالایی دارد و نیازمند شناخت دقیق بازار و روندهای آن است.
- سرمایهگذاری بلندمدت: به معنای خرید NFTهایی است که پتانسیل رشد ارزش در آینده دارند (مانند آثار هنرمندان شناخته شده یا آیتمهای کمیاب بازیها) و نگهداری آنها برای مدتی طولانی. این روش نیازمند تحقیق و صبر است.
- ریسکها: این بازار شامل ریسکهایی مانند نوسانات شدید قیمت، احتمال کلاهبرداری یا پروژههای جعلی و «نقدشوندگی» پایین (یعنی دشواری در فروش سریع برخی NFTها) است.
مدل بازی کنید و درآمد کسب کنید (Play to Earn) در بازیهای بلاکچینی
این مدل به معنای کسب درآمد از طریق فعالیت و بازی کردن در بازیهای مبتنی بر بلاکچین است:- روش کار: بازیکنان با انجام فعالیتهای درون بازی (مانند مبارزه، انجام مأموریت یا ساخت و ساز)، توکنهای مخصوص بازی یا NFTهای ارزشمند (مانند آیتم، شخصیت یا زمین) به دست میآورند.
- تبدیل به درآمد: این توکنها و NFTها در بازارهای مخصوص قابل فروش هستند و میتوان آنها را به ارزهای دیجیتال معتبرتر یا پول واقعی (مانند دلار) تبدیل کرد.
- چالشها: معمولا برای شروع این نوع بازیها نیاز به سرمایه اولیه (برای خرید NFTهای ورودی) است. همچنین، ارزش توکنهای بازی نوسان دارد و موفقیت اقتصادی آن به محبوبیت و پایداری بازی وابسته است.
حق امتیاز (Royalties) در NFT؛ درآمد پایدار برای هنرمندان و تولیدکنندگان محتوا
این ویژگی، یکی از جذابترین مزایای اقتصادی NFT برای خالقان اصلی آثار است:
- ساز و کار: هنگامی که هنرمند برای اولین بار NFT را میسازد، میتواند درصدی (مثلا ۵ تا ۱۵ درصد) را به عنوان «حق امتیاز» در قرارداد هوشمند آن تعریف کند.
- نتیجه: هر بار که آن NFT در آینده در بازارهای دست دوم دوباره فروخته شود، آن درصد تعیین شده به صورت خودکار از مبلغ فروش کسر و به کیف پول هنرمند (خالق اصلی) واریز میشود.
- مزیت: این ویژگی یک جریان درآمدی پایدار و بلند مدت برای هنرمندان ایجاد میکند.
ریسکها و چالشهای کسب درآمد از NFT
ورود به دنیای NFT برای کسب درآمد بدون ریسک نیست:
- نوسانات شدید بازار: ارزش NFTها میتوانند به سرعت و به شدت کاهش یا افزایش یابند.
- کلاهبرداری (اسکم): پروژههای جعلی (مانند Rug Pull) وجود دارند که در آن سازندگان پس از جمعآوری پول سرمایهگذاران، پروژه را رها کرده و ناپدید میشوند.
- چالشهای قانونی: قوانین مربوط به NFTها در بسیاری از کشورها هنوز در حال شکلگیری و نامشخص است.
- ریسکهای فنی: امکان هک شدن کیف پولهای دیجیتال و هزینههای بالای تراکنش در شبکه وجود دارد.
- پیچیدگی فنی: ورود به این حوزه نیازمند دانش فنی اولیه در مورد نحوه کار بلاکچین، کیف پولهای دیجیتال و اصول امنیت سایبری است.
قبل از سرمایهگذاری، درک «توکنومیک» یا همان مدل اقتصادی یک پروژه بسیار مهم است. توکنومیک به نحوه طراحی، توزیع، عرضه و تقاضای توکنها و NFTهای یک پروژه اشاره دارد. طراحی اقتصادی ضعیف میتواند منجر به شکست و بیارزش شدن پروژه در بلند مدت شود.
آینده NFT؛ ترندهای نوظهور، فناوریهای همگرا و مسیر رشد جهانی
فناوری NFT همچنان در حال رشد است و با ترکیب شدن با سایر فناوریهای نوظهور، کاربردهای جدیدی پیدا میکند.
همگرایی NFT و هوش مصنوعی
ترکیب NFT با هوش مصنوعی (AI) میتواند منجر به خلق داراییها و تجربههای کاملا جدیدی شود:
- هنر تولید شده توسط هوش مصنوعی: هوش مصنوعی میتواند آثار هنری یکتا خلق کند و سپس به صورت NFT ثبت شوند. همچنین میتواند آثاری را بر اساس سلیقه خریدار به صورت سفارشی ایجاد کند.
- NFTهای پویا (Dynamic NFTs): ظاهر یا ویژگیهای NFTهای پویا ثابت نیست. هوش مصنوعی میتواند آنها را براساس اطلاعات بیرونی (مانند آب و هوا یا نتایج ورزشی) یا بر اساس نحوه تعامل کاربر، به صورت خودکار تغییر دهد.
- کمک به کشف و تحلیل: هوش مصنوعی به کاربران کمک میکند تا NFTهای مورد علاقه خود را پیدا کنند و روندهای بازار را بهتر تحلیل نمایند.
طبق chain.link، یک NFT پویا (dNFT) نوعی توکن غیرقابل تعویض است که در آن از قراردادهای هوشمند استفاده شده تا بتواند براساس شرایط بیرونی، متا دیتای خود را به طور خودکار تغییر دهد.
نقش NFT در متاورس؛ پیوند دنیای واقعی و مجازی با داراییهای دیجیتال
NFTها اساس و پایه اقتصاد و مالکیت در جهانهای مجازی (متاورس) خواهند بود:- مالکیت داراییهای مجازی: تمام داراییها در متاورس مانند زمین، لباس آواتار، ساختمانها و حتی هویت دیجیتال فرد به وسیله NFT ثبت و تایید میشوند.
- قابلیت انتقال داراییها: استانداردهای جدید NFT این امکان را فراهم میکنند که کاربران بتوانند داراییهای (NFT) خود را بین جهانهای مجازی مختلف جابهجا کنند. این کار یک اقتصاد مجازی یکپارچه میسازد.
- ایجاد پل بین دنیای واقعی و مجازی: NFTها میتوانند دو جهان را به هم متصل کنند. برای مثال، یک NFT میتواند هم بلیط یک کنسرت واقعی باشد و هم مجوز ورود به یک رویداد انحصاری در متاورس.
- اقتصاد مبتنی بر خالق: در متاورس، طراحان و هنرمندان میتوانند ساختههای دیجیتال خود (مانند لباس یا هنر) را به صورت NFT مستقیما به سایر کاربران بفروشند.
ورود NFT به بازارهای مالی، فرصتهای سرمایهگذاری و ابزارهای نوین معاملاتی
NFTها در حال پیدا کردن کاربردهای جدی در دنیای مالی سنتی و غیرمتمرکز (DeFi) هستند:- تبدیل داراییهای فیزیکی به توکن: میتوان داراییهای فیزیکی گران قیمت را که به راحتی قابل فروش نیستند (مانند املاک یا آثار هنری) به NFT تبدیل کرد. این کار اجازه میدهد تا مالکیت آن دارایی به بخشهای کوچکتری تقسیم شود (مالکیت کسری) و افراد بتوانند بخشهای کوچک آن را معامله کنند. این امر فروش آنها را آسانتر میکند (افزایش نقدشوندگی).
- استفاده از NFT به عنوان وثیقه وام: دارندگان NFTهای ارزشمند میتوانند از آنها در پلتفرمهای مالی غیرمتمرکز (دیفای) به عنوان وثیقه برای دریافت وام استفاده کنند. به این ترتیب، بدون نیاز به فروش NFT خود، پول به دست میآورند.
- ابزارهای مالی جدید: ابزارهای جدیدی مانند «قراردادهای آتی» در حال شکلگیری هستند که به سرمایهگذاران اجازه میدهند بر روی قیمت آینده NFTها معامله کنند یا ریسک خود را مدیریت نمایند.
- صندوقهای سرمایهگذاری NFT: این صندوقها پول افراد مختلف را جمعآوری میکنند تا سبدی متنوع از NFTها (در حوزههای هنر، بازی و…) بخرند. سود حاصل از این سرمایهگذاری بین اعضا تقسیم میشود. این روش، سرمایهگذاری را برای افراد عادی آسانتر میکند.